KNOW RSS INDEPTH ಆರ್ ಎಸ್ ಎಸ್ ಪೂರ್ತಿ ತಿಳಿಯಿರಿ ಹಾಡು ನಮಸ್ತೆ ಸದಾ ವತ್ಸಲೇ RashtrIya Swayamsevak Sangh namaste sada vatsale

 

Keshav Baliram Hedgewar👆1 Apr 1889 to 21 Jun 1940 Madhav Sadashivrao Golwalkar👆19 Feb 1906 to 5 Jun 1973

ps: updated April 20,2025

RASHTRIYA SWAYAMSEVAK SANGH (RSS)

 since the year 1925

Dr.Keshav Baliram Hedgewar founded RSS in the year 1925. RSS's ideology is based on the principle of selfless service to the nation and inculcating Bharateeyata (भारतीयता - भारतीय भूमि, जन, संप्रभुता, भाषा एवं संस्कृति) amongst citizens of Bharat.

The Swayamsevak (स्वयंसेवक) ("swayam" meaning self and "sevak" meaning servant) is a volunteer who is ready to provide service to the community by participating in RSS organisational activities and thereby emphasising self-less service. Anyone can become Swayamsevak by attending the shaakhe/milan and doing pranaam to parama pavitra Bhagawa dhwaja. This simple process allows Men/Boys of all ages & various backgrounds to become members (Swayamsevak) of the RSS. The Sangh conducts Shakha (शाखा) activity every day in order to ensure that the kids/youngsters become good citizen and attain patriotism (देशभक्ति) and inculcate the habit of national interests (राष्ट्रीयता) in Bharat. Social/Community service, education, and political activism etc are some of the activities of the organisation. The Swayamsevaks incluclate essential values like discipline, honesty, courage, concern for society, compassion, leadership qualities and other virtues.

***

ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಮ ಹೆಡಗೆವಾರ್ ಅವರು 1925 ರಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಯ ತತ್ವ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯತೆಯನ್ನು (Bharateeyata - ಭಾರತೀಯ ಭೂಮಿ, ಜನ, ಸಾರ್ವಭೌಮತೆ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ) ತುಂಬುವ ತತ್ವವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.

ಸ್ವಯಂಸೇವಕ (Swayamsevak - "ಸ್ವಯಂ" ಎಂದರೆ ಸ್ವತಃ ಮತ್ತು "ಸೇವಕ" ಎಂದರೆ ಸೇವಕ/ಕೆಲಸಗಾರ) ಎಂದರೆ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿರುವವರು ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವವರು. ಯಾರಾದರೂ ಶಾಖೆ/ಮಿಲನ್ ಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಪರಮ ಪವಿತ್ರ ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಆಗಬಹುದು. ಈ ಸರಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಎಲ್ಲಾ ವಯಸ್ಸಿನ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷರು/ಬಾಲಕರು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯರು (ಸ್ವಯಂಸೇವಕ) ಆಗಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಕ್ಕಳು/ಯುವಕರು ಉತ್ತಮ ನಾಗರಿಕರಾಗುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೇಶಭಕ್ತಿ (patriotism) ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ (national interests) ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಸಂಘವು ಪ್ರತಿದಿನ ಶಾಖಾ (Shakha) ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ/ಸಮುದಾಯ ಸೇವೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸಕ್ರಿಯತೆ (activism) ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸಂಘಟನೆಯ ಕೆಲವು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಾಗಿವೆ. ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಶಿಸ್ತು, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಧೈರ್ಯ, ಸಮಾಜದ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿ, ಕರುಣೆ, ನಾಯಕತ್ವದ ಗುಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸದ್ಗುಣಗಳಂತಹ ಅಗತ್ಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

***

RSS HIERARCHY

The RSS has a wonderful hierarchy in a systematic way. 

RASTRIYA SWAYAMSEVAK SANGH ಶ್ರೇಣೀಕೃತ (ಪದಾನುಕ್ರಮ)

Sarasanghachalak

l

Sarkaryavah

l

1Sah             2Sah                 3Sah              4Sah               5Sah

Sarkaryavah1 Sarkaryavah2 Sarkaryavah3 Sarkaryavah4 Sarkaryavah5

l

Seva Pramukh  Baudhik Pramukh   Pracharak Pramukh Sampark Pramukh Sharirik Pramuk 

Prachar Pramukh Vyavastha Pramukh

                              l                               

Sah Seva Pramukh Sah Baudhik Pramukh   Sah Pracharak Pramukh Sah Sampark Pramukh Sah Sharirik Pramukh Sah Prachar Pramukh Sah Vyavastha Pramukh

l

RSS KARYAKARINI कार्यकारिणी

***

(NOTE: SarSanghachalak and SarKaryavah used only here above-in Central Office. Down the line the 'Sar' is not used)

RSS MUKHYA KARYALAYA (HO) NAGPUR

(In all RSS has 11 KSHETRA in BHARAT for Administrative/Working purpose)

l

11 Kshetra

l

 Uttar Kshetra: Delhi, Haryana, Punjab, Himachal Pradesh, Jammu & Kashmir, Ladakh
Paschim Kshetra: Gujarat, Maharashtra (Konkan, Goa), Dadra & Nagar Haveli
Dakshin Kshetra: Tamil Nadu, Kerala, 
Purva Kshetra: Bihar, Jharkhand, Odisha, West Bengal
Madhya Kshetra: Madhya Pradesh, Chhattisgarh
Dakshin Madhya Kshetra: Telangana, Andhra Pradesh, North Karnataka, Karnataka (South) 
Paschim Madhya Kshetra: Vidarbha (Eastern Maharashtra), Central Bharat parts
Uttar Paschim Kshetra: Rajasthan
Uttar Purva Kshetra: Assam, Arunachal Pradesh, Manipur, Meghalaya, Mizoram, Nagaland, Tripura
Poorva Uttar Kshetra: Eastern Uttar Pradesh
Uttarakhand Kshetra: Uttarakhand

l

l

(ಪದಾನುಕ್ರಮ same way as above)

& Kshetra Karyakarini कार्यकारिणी

l

Each Kshetra has few Prantha

***

l

46 pranth

(ಪದಾನುಕ್ರಮ same way as above)

& Pranth Karyakarini कार्यकारिणी

l

Each Prantha has some Vibhag

l

Vibhag

(ಪದಾನುಕ್ರಮ same way as above)

& Vibhag Karyakarini कार्यकारिणी

l

Each Vibhag has some Bhag/Jilla

l

Bhag/Jilla

(ಪದಾನುಕ್ರಮ same way as above)

& Bhag/Jilla Karyakarini कार्यकारिणी

l

Each Bhag/Jilla has some Nagara

l

Nagara

(without Sah Category ಪದಾನುಕ್ರಮ same way as above )

& Nagara Karyakarini कार्यकारिणी

l

Each Nagara has some Vasati (like Ward)

l

Vasati

(Each Vasati has some UpaVasati like Booth) 

l

Upavasati 

l

Shakha/Milan

l

Swayamsevaks

****

l

Dakshin Madhya Kshetra (has 4 prantha)

l

Telangana Prantha  Andhra Prantha   Karnataka Uttara Prantha & Karnataka Dakshina Prantha

***

Karnataka Dakshina Prantha (has 8 Vibhag)

Bangaluru Uttara Vibhag

Bangaluru Dakshin Vibhag

Tumakuru Vibhag

Kolar Vibhag

Hassan Vibhag

Mangaluru Vibhag

Mysuru Vibhag

Shivamogga Vibhag

***

MYSURU VIBHAG ಮೈಸೂರು ವಿಭಾಗ ಪದಾನುಕ್ರಮ

l

Mysuru Vibhag Sanghachalak

l

Mysuru Vibhag Karyavah

l

Mysuru Vibhag Sah Karyavah

l

MysuruVibhag SevaPramukh  

MysuruVibhag BaudhikPramukh

 MysuruVibhag PracharakPramukh 

MysuruVibhag SamparkPramukh 

MysuruVibhag SharirikPramuk 

MysuruVibhag PracharPramukh 

MysuruVibhag VyavasthaPramukh

l

MysuruVibhagSah Seva Pramukh 

MysuruVibhagSah Baudhik Pramukh

   MysuruVibhagSah Pracharak Pramukh 

MysuruVibhagSah Sampark Pramukh 

MysuruVibhagSah Sharirik Pramukh 

MysuruVibhagSah Prachar Pramukh 

MysuruVibhagSah Vyavastha Pramukh

l

MysuruVibhagKaryakarini कार्यकारिणी

***

l

Mysuru Vibhag (has 4 Bhag/Jilla)

l

Mysuru Mahanagara Jilla

Mysuru Gramantara Jilla

Mandya Jilla

Chamarajanagara Jilla

***

***

Mysuru Mahanagara Jilla (has 15 Nagara + 1 IT Milan)

   Guchcha 01 

1. Lakshmipuram nagara 
2. Vidyaranyapuram nagara
3. JP Nagara
4. Jayapura nagara
5. Kuvempunagara

   Guchcha 02

1. Saraswathipuram nagara
2. Vijayanagara
3. Ilavala nagara
4. Gokulam nagara

   Guchcha 03 

1. Tilak nagara
2. Rajendra nagar
3. Ganesh nagara
4. Kyathamarana halli
5. Siddhartha nagara
6. Varuna

Total 15 Nagara And IT Milan

Note: Each Nagara has some Vasathi ( Vasathi=like Election Wards)

and Each Vasathi has some  UpaVasathi (UpaVasathi=like Election Booths)

End

***

RSS ನ ೪೬ ಪ್ರಾಂತಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಟ್ಟು  ೧೧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ದಕ್ಷಿಣಮಧ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ೪ ಪ್ರಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ  

ಕರ್ನಾಟಕ ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರಾಂತದಲ್ಲಿರುವ ೮ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ  

ಮೈಸೂರು ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ೪ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ 

ಮೈಸೂರುಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ದ 

ಶ್ರೇಣೀಕೃತ (ಪದಾನುಕ್ರಮ) ಹೀಗೆ ಕೆಳಕಂಡಂತಿದೆ

👇👇

ಮೈಸೂರುಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ 

MysuruMahanagara Sanghachalak

l

MysuruMahanagara Karyavah

l

MysuruMahanagara Sah Karyavah

l

MysuruMahanagaraSeva Pramukh  

MysuruMahanagaraBaudhik Pramukh  

MysuruMahanagaraPracharak Pramukh 

MysuruMahanagaraSampark Pramukh 

MysuruMahanagaraSharirik Pramuk 

MysuruMahanagaraPrachar Pramukh 

MysuruMahanagaraVyavastha Pramukh

l

MysuruMahanagara SahSeva Pramukh 

MysuruMahanagara SahBaudhik Pramukh

   MysuruMahanagara SahPracharak Pramukh 

MysuruMahanagara SahSampark Pramukh 

MysuruMahanagara SahSharirik Pramukh 

MysuruMahanagara SahPrachar Pramukh 

MysuruMahanagara SahVyavastha Pramukh

l

MYSURUMAHANAGARA KARYAKARINI कार्यकारिणी

***

l

(ಮೈಸೂರು ಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾದಲ್ಲಿರುವ) 

ಲಕ್ಷ್ಮೀಪುರಂ ನಗರ ಪದಾನುಕ್ರಮ

Lakshmipuram Nagara Sanghachalak

l

Lakshmipuram Nagara Karyavah

l

Lakshmipuram Nagara Sah Karyavah

l

Lakshmipuram NagaraSeva Pramukh  

Lakshmipuram NagaraBaudhik Pramukh  

Lakshmipuram NagaraPracharak Pramukh 

Lakshmipuram NagaraSampark Pramukh 

Lakshmipuram NagaraSharirik Pramuk 

Lakshmipuram NagaraPrachar Pramukh 

Lakshmipuram NagaraVyavastha Pramukh

l

LAKSMIPURAM NAGARA KARYAKARINI कार्यकारिणी

***

l

Vasati

l

(Under Nagara All Vasati will come)

(Vasati is like a ward)

l

l

Lakshmipuram Nagara has 11 Vasati

l

KG Koppalu  ShankaraMata  Sunnadakeri  Ambedkar Subbarayanakere AmbaVilas Jayanagara Krishnamurthypuram 

Lakshmipuram Agrahara Basaveshwara  

l

UpaVasati

l

Under Vasati  All UpaVasati will come

(UpaVasati is like a booth)

l

l

Krishnamurthypuram Vasati has 6 UpaVasathi

l

GubbachhiSchoolRoad   BASE   VanitaSadan RaghavendraswamyMata  SharadaVilas  Krishnamurthypuram1

l

Shakha

l

Under UpaVasati All Shakha will come

l

l

Shakha Mukhya Shikshak & Shakha Karyavah

Shakha Shikshak  Shakha Prarthana Pramukh &

Shakha Ghat Pramukh

l

Swayamsevaks

***

 

click--> RSS ಕಾರ್ಯ ವಿಭಾಗ

 

***

नगर कार्यकारिणी अधिकारी/अधिकारीगण

Nagar Karyakarini - Core Office Bearers (Adhikaris)

Every Nagara Karyakarini will always have the following essential leaders:

Nagara Sanghchalak: The senior, respected head and guide (de jure chief). This is often an older, established community figure.

Nagara Karyavah: The executive head responsible for the day-to-day work and administration (de facto chief).

Nagara Sah Karyavah: The joint head responsible for the day-to-day work and administration. 

Nagara Pracharak: The full-time organiser or missionary (if one is appointed to the city).

Nagara Shareerik Pramukh: Head of physical training and activities.

Nagara Bauddhik Pramukh: Head of intellectual and ideological training.

Nagara Vyavastha Pramukh: Head of logistics and administrative arrangements.

Nagara Sampark Pramukh: Head of outreach and public relations.

In addition to these core functionaries there will be other dedicated नगर कार्यकारिणी  सदस्य  (Nagara Karyakarini Sadasyas) to manage specific zones/area within the city and other assignments.

While a smaller town/city might have a lean committee of 10-12 people, a large metropolitan city might have an extensive Karyakarini of 20 or more members to handle its complexity and a large number of Shakhas.

***

ನಗರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿ - ಪ್ರಮುಖ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು (ಅಧಿಕಾರಿಗಳು)

ಪ್ರತಿ ನಗರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರನ್ನು/ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ:

ನಗರ ಸಂಘಚಾಲಕ: ಹಿರಿಯ, ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ (ಮುಖ್ಯಸ್ಥ). 

ನಗರ ಕಾರ್ಯವಾಹ: ದೈನಂದಿನ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು (ವಾಸ್ತವ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ).

ನಗರ ಸಹ ಕಾರ್ಯವಾಹ: ದೈನಂದಿನ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವ ಸಹ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ನಗರ ಪ್ರಚಾರಕ: ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಸಂಘಟಕರು ಅಥವಾ ಪ್ರಚಾರಕರು (ಆ ನಗರಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬರನ್ನು ನೇಮಿಸಿದರೆ).

ನಗರ ಶಾರೀರಿಕ ಪ್ರಮುಖ್: ದೈಹಿಕ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ನಗರ ಬೌದ್ಧಿಕ್ ಪ್ರಮುಖ್: ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತರಬೇತಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ನಗರ ವ್ಯವಸ್ಥಾ ಪ್ರಮುಖ್: ಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ನಗರ ಸಂಪರ್ಕ ಪ್ರಮುಖ್: ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.

ಈ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಜೊತೆಗೆ, ನಗರದೊಳಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಲಯ/ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಇತರ ಸಮರ್ಪಿತ ನಗರ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿ ಸದಸ್ಯರು (Nagara Karyakarini Sadasyas) ಇರುತ್ತಾರೆ.

ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪಟ್ಟಣ/ನಗರದಲ್ಲಿ 10-12 ಜನರ ಸಣ್ಣ ಸಮಿತಿ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಹಾನಗರದಲ್ಲಿ ಅದರ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು 20 ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಸ್ತೃತ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿ ಇರಬಹುದು.

***

RSS SHAKHA AND KARYALAYA

Numbers

Shakha also means branch. Hence it is crucial to differentiate between the two main types of RSS Shakha and Karyalaya.

Shakha: This is the open-air unit where Swayamsevaks meet daily for physical and intellectual training. These typically take place in parks or open grounds.

We see a significant growth in the number of daily RSS shakhas, from 73,117 in 2024 to 83,129 in March 2025 as per Sarkaryavah, Dattatreya Hosabale's report presented at the Akhil Bharatiya Pratinidhi Sabha (ABPS) of the Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) for 2025 which was held in Bengaluru from March 21–23 at Janseva Vidya Kendra, Channenahalli, near Bengaluru.

Other Types of Shakha

Milan: Milan means 'Meeting' or 'Gathering.' This is usually referred to as the Saptāhika Milan (Weekly Meeting). The Weekly Milan is a gathering of Swayamsevaks that takes place once a week at a specific time and location. The Milan lasts for about one hour, similar to the daily Shakha. Depending on the will of the Swayamsevaks in that unit, a Milan can also be held two or three times a week.

The total number of Milan were 32,147 as of March 2025.

Māsik Milan/Sangh Mandali: Māsik Milan/Sangh Mandali means Swayamsevaks' meeting that takes place monthly (once a month). It is also called Sangh Mandali. Sangh Mandali is the most common and officially used term. Here, 'Mandali' means a small group or assembly. Since it happens monthly, it denotes the Sangh's Māsik Sabhe (Monthly Assembly). The Monthly Mandali usually runs for a slightly shorter duration than the daily Shakha and includes the following activities:

Bauddhik: Intellectual deliberation and discussion on a key subject (such as nationalism, history, social awareness, etc.).

Prārthanā: The Sangh Prayer.

Information Exchange: Sharing information about social service activities (Sevā Kāryas) conducted at the local level and upcoming programs.

There were 12,091 Sangh Mandali as of March 2025.

Shakha, Milan, and Māsik Milan//Sangh Mandali—are the fundamental grassroots units of the RSS. The success of any organisation hinges on active participation at the grassroots level. The RSS has made significant strides. (check pic.below) We look forward to witnessing further expansion and growth.

*

'Sthan' (स्थान) in RSS Context (see pic.below)

'Sthan' is a Sanskrit word meaning "place" or "location." Within the RSS organisational framework, it represents a geographical unit where the Sangh's activities are conducted. 

'Sthan' in the RSS is an umbrella category that refers to a specific geographic location (a village, a town, a city block, a neighborhood, or a slum) where the RSS is active. 

Sthan is the place where one or more Shakhas, Saptahik Milans (weekly gatherings), or Masik Milans/Sangh Mandalis (monthly gatherings) are active.

The growth in Sthans from 45,600 in March 2025 to 51,710 in March 2025 (during the past one year) means the RSS expanded its presence by establishing a new base of operations—be it a daily, weekly, or monthly unit—in over 6,100 new villages or localities in that one year.

***

Karyalaya (कार्यालय): Karyalaya means the administrative office or headquarters building. These are the fixed centers from which organisational work is coordinated. They exist at various administrative levels: 

Mukhya Karyalaya

The main Central Karyalaya is in Nagpur. 

Kshetra  Karyalaya

The RSS divides the Bharat into  11 Kshetra.  Each Kshetra has one Central Karyalaya. 

Pranth Karyalaya

Each Kshetra is further divided into 46  Prantha. Prantha means regions, often larger than a State or split within a State. Every Prantha has one central Karyalaya.

Vibhag Karyalaya

Below the Prantha, the organisation is structured into sevaral Vibhag. Every Vibhag has one Karyalaya. 

Bhag/Jilla Karyalaya

Below Vibhag, RSS has set up Bhag/Jilla.  Some Bhag/Jilla have Karyalaya dedicated that particular Bhag/Jilla. Some  Bhag/Jilla doesn't have Karyalaya. And hence many Bhag/Jilla overseas administrations of other nearby Bhag/Jilla too.

Given Bharat has over 750+ districts it is the aim of RSS to have one dedicated Karyalaya at Bhag/Jilla (Districts) level. This is in addition to the existing Vibhag, Prant and Kshetra Karyalaya.

 

State-wise Information

Uttar Pradesh and Madhya Pradesh have very high Jilla level Karyalayas, Maharashtra, and Karnataka have high Jilla level Karyalayas. It is common for the RSS to aim for a dedicated Karyalaya in every administrative district headquarter, which provides accommodation for full-time Pracharaks.

Complimentary Accommodation

All the RSS Karyalayas offers complimentary accommodations to Swayamsevaks visiting for assigned tasks. Additionally, they provide permanent dormitory accommodations to some underprivileged students pursuing their studies. 

 GRASSROOTS RSS UNITS AS ON MARCH 13, 2025

***

ಆರ್‍.ಎಸ್.ಎಸ್. ಶಾಖೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಲಯ

ಸಂಖ್ಯೆಗಳು

ಶಾಖಾ ಎಂದರೆ ಇಲಾಖೆ, ಕಚೇರಿ, ಘಟಕ ಎಂದೂ ಅರ್ಥವಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್‌ನ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ವಿಧಗಳಾದ ಶಾಖಾ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಲಯ ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯುವುದು ಅವಶ್ಯಕ.

ಶಾಖೆ: ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ತರಬೇತಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಧಿಸುವ ಬಯಲು ಘಟಕ. ಇವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು ಅಥವಾ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ (RSS) ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭೆ (ABPS), 2025ರ ಮಾರ್ಚ್ 21 ರಿಂದ 23 ರವರೆಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಮೀಪವಿರುವ ಚನ್ನೇನಹಳ್ಳಿಯ ಜನಸೇವಾ ವಿದ್ಯಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್‌ಕಾರ್ಯವಾಹರಾದ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಹೊಸಬಾಳೆಯವರು ಮಂಡಿಸಿದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ದೈನಂದಿನ RSS ಶಾಖೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. 2024ರಲ್ಲಿ 73,117 ಇದ್ದ ಶಾಖೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು 2025ರ ಮಾರ್ಚ್ ವೇಳೆಗೆ 83,129ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.

 

ಶಾಖೆಯ ಇತರ ವಿಧಗಳು 

ಮಿಲನ್: ಮಿಲನ್ ಎಂದರೆ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಭೇಟಿ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ  ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮಿಲನ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮಿಲನ್ ಎಂದರೆ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಕೂಟ. ಮಿಲನ್ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖೆಯಂತೆ ಒಂದು ಗಂಟೆ ಕಾಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆಯಾ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಇಚ್ಛೆ ಮೇರೆಗೆ ಮಿಲನ್ ನ್ನು ವಾರದಲ್ಲಿ ೨ ಅಥವಾ ೩ ಬಾರಿ ಕೂಡ ನಡೆಸಬಹುದು.

ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮಿಲನ್‌ಗಳ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆ 32,147 ಇತ್ತು.

  

ಮಾಸಿಕ್ ಮಿಲನ್/ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ: ಮಾಸಿಕ್ ಮಿಲನ್ ಎಂದರೆ ಮಾಸಿಕ (ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ) ನಡೆಯುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಭೇಟಿ.  ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.  ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಪದವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ, 'ಮಂಡಲಿ' ಎಂದರೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಂಪು ಅಥವಾ ಸಭೆ. ಇದು ಮಾಸಿಕ ನಡೆಯುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಂಘದ ಮಾಸಿಕ್ ಮಿಲನ್ (ಮಾಸಿಕ ಸಭೆ) ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾಸಿಕ ಮಿಲನ್/ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ ಕೂಟವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖೆಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ:

ಬೌದ್ಧಿಕ್ (Bauddhik): ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯದ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ಇತಿಹಾಸ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿ, ಇತ್ಯಾದಿ) ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನ-ಮಂಥನ ಮತ್ತು ಚರ್ಚೆ.

ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (Prārthanā): ಸಂಘದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ.

ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯ: ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಘದ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಹಂಚಿಕೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ 12,091 ಸಂಘ ಮಂಡಳಿಗಳು ಇದ್ದವು. 

ಶಾಖೆ, ಮಿಲನ್ ಮತ್ತು ಮಾಸಿಕ್ ಮಿಲನ್/ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ - ಇವು ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್‌ನ ಮೂಲಭೂತ ತಳಮಟ್ಟದ ಘಟಕಗಳಾಗಿವೆ. ಯಾವುದೇ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಯಶಸ್ಸು ತಳಮಟ್ಟದ ಸಕ್ರಿಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಶಾಖೆ, ಮಿಲನ್ ಮತ್ತು ಸಂಘ ಮಂಡಳಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಘಟಕಗಳನ್ನು  ಹೊಂದುವ ಮೂಲಕ, ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. (ಮೇಲಿನ ಚಿತ್ರ ನೋಡಿರಿ) ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನೋಡಲು ನಾವು ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ.

*

ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ 'ಸ್ಥಾನ' (Sthan) (ಮೇಲೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಚಿತ್ರ ನೋಡಿ)

'ಸ್ಥಾನ' ಎಂಬುದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದವಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಅರ್ಥ "ಜಾಗ" ಅಥವಾ "ನೆಲೆ" ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. (RSS) ನ ಸಂಘಟನಾ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಇದು ಸಂಘದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಡೆಯುವ ಒಂದು ಭೌಗೋಳಿಕ ಘಟಕವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್.ನಲ್ಲಿ 'ಸ್ಥಾನ' ಎಂದರೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು (ಒಂದು ಗ್ರಾಮ, ಒಂದು ಪಟ್ಟಣ, ನಗರದ ಒಂದು ಬ್ಲಾಕ್, ಒಂದು ಬಡಾವಣೆ, ಅಥವಾ ಪ್ರದೇಶ) ಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ವಿಶಾಲ ವರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಒಂದು 'ಸ್ಥಾನ' ಎಂದರೆ ಒಂದು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಖೆಗಳು (Shakhas), ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮಿಲನಗಳು (Saptahik Milans), ಅಥವಾ ಮಾಸಿಕ ಮಿಲನಗಳು/ಸಂಘ ಮಂಡಲಿಗಳು (Masik Milans/Sangh Mandalis) ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಸ್ಥಳ.

ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ (ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 2025 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ) 'ಸ್ಥಾನ' ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 45,600 ರಿಂದ 51,710 ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆ ಕಂಡಿರುವುದು ಎಂದರೆ, ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ತನ್ನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಹೊಸ ನೆಲೆಯನ್ನು—ಅದು ದೈನಂದಿನ, ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಅಥವಾ ಮಾಸಿಕ ಘಟಕವಾಗಿರಬಹುದು—6,100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಹೊಸ ಗ್ರಾಮಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ ಎಂದರ್ಥ.

**

ಕಾರ್ಯಾಲಯ

ಕಾರ್ಯಾಲಯ ಎಂದರೆ ಆಡಳಿತ ಕಚೇರಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ. ಇವು ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುವ ಸ್ಥಿರ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ಇವು ವಿವಿಧ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ:

ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳ ವಿಂಗಡಣೆ

ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯ: ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯವು ನಾಗಪುರದಲ್ಲಿದೆ.

ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯಾಲಯ: ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಭಾರತವನ್ನು 11 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಪ್ರಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಲಯ: ಪ್ರತಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು 46 ಪ್ರಾಂತ್‌ಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಂತ್ ಎಂದರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಒಂದು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಹಲವು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಂತ್ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ವಿಭಾಗ ಕಾರ್ಯಾಲಯ: ಪ್ರಾಂತ್‌ಗಳ ಕೆಳಗೆ, ಸಂಘಟನೆಯು ಹಲವಾರು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವಿಭಾಗ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಭಾಗ್‌/ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಾಲಯ: ವಿಭಾಗದ ಕೆಳಗೆ, ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಜಿಲ್ಲಾಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲಾಗಳು ಆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಿಲ್ಲಾಗೆ ಮೀಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಜಿಲ್ಲಾಗಳು ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ, ಅನೇಕ ಜಿಲ್ಲಾಗಳು ಹತ್ತಿರದ ಇತರ ಜಿಲ್ಲಾಗಳ ಆಡಳಿತವನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಭಾರತವು 750 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೀಸಲಾದ ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್‌ನ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಈಗಾಗಲೇ ಇರುವ ವಿಭಾಗ, ಪ್ರಾಂತ್ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ರಾಜ್ಯವಾರು ಮಾಹಿತಿ

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶಗಳು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಪ್ರತಿ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯ ಪ್ರಚಾರಕರಿಗೆ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯವನ್ನೂ ಒದಗಿಸುವ ಮೀಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್‌ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.

ಇತರರಿಗೆ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯ

ಎಲ್ಲಾ ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳು ನಿಗದಿತ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಉಚಿತ ವಸತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಅವು ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಿರುವ ಕೆಲವು ಬಡ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ  ಖಾಯಂ ವಸತಿ ನಿಲಯ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನೂ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

Library

Every RSS Karyalaya features a library section, offering free access to Swayamsevaks. The library boasts a collection of publications that promote Sanatana Dharma and patriotism, along with local newspapers and periodicals.

ಮಾಧವ ಕೃಪಾ JLB ರಸ್ತೆ ಮೈಸೂರು August 31, 2025

ಮಾಧವ ಕೃಪಾ JLB ರಸ್ತೆ ಮೈಸೂರು August 31, 2025

ಗ್ರಂಥಾಲಯ

ಪ್ರತಿ ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಕಾರ್ಯಾಲಯವು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಉಚಿತ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನೀಡುವ ಗ್ರಂಥಾಲಯ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಗ್ರಂಥಾಲಯವು ಸನಾತನ ಧರ್ಮ  ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

RSS Bhandar  

The Karyalaya has a sales counter to distribute Ganavesh to Swayamsevaks at a very nominal cost. The Ganavesh is to be worn by all Swayamsevaks on all Utsav days + Pathsanchalana day, Prahar day and Ekatrikaran Sanghik day and other pre-informed occasions, if any. The Bhandar also takes part in sale of books that were released at Karyalaya offices.

ಮಾಧವ ಕೃಪಾ JLB ರಸ್ತೆ ಮೈಸೂರು August 31, 2025

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಭಂಡಾರ

ಕಾರ್ಯಾಲಯವು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಗಣವೇಷವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ವಿತರಿಸಲು ಮಾರಾಟ ಕೌಂಟರ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ಸವ ದಿನಗಳು, ಪಥಸಂಚಲನ ದಿನ, ಪ್ರಹಾರ್ ದಿನ ಮತ್ತು ಏಕತ್ರೀಕರಣ ಸಾಂಘಿಕ್ ದಿನ, ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದ ಇತರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಗಣವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕು.

ಈ ಭಂಡಾರವು ಕಾರ್ಯಾಲಯದ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿಯೂ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

Auditorium and/or Conference Hall

The Karyalayas have a separate large conference hall plus a couple of small halls to conduct Baithaks (meetings) and small functions/celebrations and lectures, while an auditorium is a standard feature for the top-tier, capital-level offices.

ಸಭಾಂಗಣ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಸಮ್ಮೇಳನ ಭವನ

ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳು ಬೈಠಕ್‌ಗಳು (ಸಭೆಗಳು), ಸಣ್ಣ ಸಮಾರಂಭಗಳು/ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಮ್ಮೇಳನ ಭವನ (Conference Hall) ಜೊತೆಗೆ ಒಂದೆರಡು ಸಣ್ಣ ಹಾಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಸಭಾಂಗಣವು (Auditorium) ರಾಜಧಾನಿ ಮಟ್ಟದ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಕಚೇರಿಗಳ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

***

RSS UTSAV CELEBRATIONS

(festivals conducted by RSS)

RSS observes 6 major Utsav every year following the traditional Shaka calendar, which is rooted in Sanatana tradition. Six major Utsav are:

1. Yugadi Utsav
2. Hindu Samrajya Dinotsav
3. Gurupuja Utsav
4. Rakshabandhan Utsav
5. Vijayadashami Utsav
6. Sankranti Utsav

In addition RSS also observes few more Utsav. They are:

1. Guruji Janma Utsav
2. Ganesh Utsav
3. Doctorji Janmotsava falls on Yugadi day and is celebrated alongside Yugadi Utsav

***

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಆಚರಿಸುವ ಉತ್ಸವಗಳು  (ಹಬ್ಬಗಳು)

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸನಾತನ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಾಖಾ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, 6 ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳು:

1. ಯುಗಾದಿ ಉತ್ಸವ  
2. ಹಿಂದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ದಿನೋತ್ಸವ 
3. ಗುರುಪೂಜ ಉತ್ಸವ 
4. ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನ್ ಉತ್ಸವ 
5. ವಿಜಯದಶಮಿ ಉತ್ಸವ 
6. ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಉತ್ಸವ 

ಪ್ರಮುಖ ಆರು ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲದೆ, ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ದಿನಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

1. ಗುರೂಜಿ ಜನ್ಮದಿನ- ಮಾಘ ಕೃಷ್ಣ ಏಕಾದಶಿ 
2. ಗಣೇಶೋತ್ಸವ- ಭಾದ್ರಪದ ಶುಕ್ಲ ಚೌತಿ  
3. ಡಾಕ್ಟರ್ ಜೀ ಜನ್ಮೊತ್ಸವ (ಯುಗಾದಿ ದಿನ)

***

OTHER FESTIVALS/ PROGRAMMES

RSS Karyalaya conducts every year some commonly celebrated festivals/programmes as below:

GANESH CHATURTHI (ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ) 

This is very common, especially for involving children (Bal Karyakram), as the festival is widely celebrated with public enthusiasm across Bharat. An engaging initiative where children learn the art of crafting Ganesh idols has captured the imagination of many, fostering creativity and cultural connection.

GANESH IDOL PREPARATION

Madhava Krupa, Mysuru August 24, 2025

Madhava Krupa Mysuru RSS Karyalaya August 24, 2025

DEEPAVALI/DIWALI (ದೀಪಾವಳಿ) 

The festival of lights is a major national festival and is celebrated informally by Swayamsevaks and their families, often with community gatherings in the evening. Also during the Karteeka Masa (month), on one day, the Deepotsava (Festival of Lights) celebration is organized and observed by Swayamsevaks in the RSS.

KRISHNA JANMASHTAMI (ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ) 

The birth of Lord Krishna is celebrated with cultural programs, which are important for engaging youth and promoting sanathana tradition.

HOLI (ಹೋಳಿ) 

The festival of colors is often celebrated informally, stressing social unity and joy (Samarasata).

MAHASHIVARATRI (ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ) 

Dedicated to Lord Shiva, this day is often marked by discussions on spiritual life and national dedication.

HANUMAN JAYANTHI (ಹನುಮ ಜಯಂತಿ) 

The RSS views Hanuman as an ideal Swayamsevak (dedicated worker) for Lord Rama, so his birth anniversary is a significant day for fostering discipline, strength, and devotion.

AUGUST 15 & January 26 

Flag hoisting on August 15 and on January 26 on the occasion of celebration of our independence day and on the occasion of Republic Day.

PATHASANCHALANA DAY 

All the Swayamsevaks to gather at a specific place and engage in a route march (pathasanchalana).

EKATRIKARANA SANGHIK

All the Swayamsevaks to gather at a specific place and engage in regular Shakha activity by the respective Shakha/Milan on last Sunday or last-but one Sunday in the month of December.

GHOSH DAY

On the Shivaratri festival day, Swayamsevaks gather for Ghosh celebrations, where they exhibit their musical and cultural talents, fostering a sense of camaraderie and shared heritage.

SAHAL

To foster bondage among Swayamsevaks, the RSS organises 'Sahal' gatherings, where members from different locations come together to showcase their talents, engage in Shakha/Milan activities, and strengthen bonds over a day of shared experiences.

CHANDAN

The RSS promotes family bonding by encouraging Swayamsevaks' family members to participate in 'Chandan' activities. During full moon evenings, families gather at a designated location, fostering a sense of community and togetherness.

SARVA SWAYAMSEVAK UPASTITHI DIN

Swayamsevaks from across the organisation gather to celebrate their shared values, bond over experiences, and strengthen their collective spirit on this day which is called  Sarva Swayamsevak Upasthit Din,  .

SHAKHA/MILAN ANNIVERSARY

Each RSS Shakha and Milan unit celebrate it's anniversary with vibrant displays of talent, as Swayamsevaks demonstrate their skills and achievements to fellow members and the community, promoting cultural exchange and appreciation.

Lakshmi Puram Mysuru RSS Madhava Shakha Anniversary February 10, 2024

SPECIAL VARGA 

In addition to its various initiatives, the RSS conducts specialised training programs, known as vargas, to equip Swayamsevaks with the necessary skills and knowledge to effectively fulfill their assigned responsibilities and contribute to the organisation's objectives.

LECTURES

At the local level, the RSS administration arranges lectures by esteemed dignitaries and organises Sanatana Jagaran activities, through associate oraganisation, Hindu Jagaran Trust promoting cultural awareness and spiritual growth.

SWADESHI MELA

Every year, the Swadeshi Jagaran Manch, a prominent RSS affiliate which was formed in 1991, hosts the vibrant Swadeshi Mela, showcasing Bharat's rich cultural heritage and promoting indigenous products, with the event being especially popular in Southern cities of Bharat.

SEVA ACTIVITY

Following its core values of service and compassion, the RSS organises SEVA activities, such as blood donation camps, to benefit the community and instill a sense of social responsibility.

HEALTH ASSISTANCE 

In line with its commitment to social welfare, the RSS organises various health assistance and health camp activities in association with Arogya Bharati, providing essential medical services to the community.

FINANCIAL ASSISTANCE 

Through its partnership with Vidya Bharati, the RSS extends financial assistance to underprivileged children, empowering them with access to quality education and opportunities for a brighter future.

APATKAL ASSITANCE

The RSS springs into action during emergencies, offering timely assistance to those in need and showcasing its dedication to serving humanity. 

After initially banning the RSS for 18 monthsfollowing Mahatma Gandhi's assassination, Jawaharlal Nehru later recognised the organisation's contributions during the 1962 China-Bharat War. He subsequently extended an invitation to the RSS to participate in 1963 Republic Day parade acknowledging their service. 

AND Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) did have a Path Sanchalan (Route March) contingent participating in the 1963 Republic Day parade in New Delhi.

OTHER

The RSS, along with its affiliate organisations, engages in various activities focused on individual development (Vyakti Nirman) and nation-building (Rashtra Nirman). These initiatives include:

1. Cow protection and service (Go Seva): Promoting care and welfare of cows
2. Rural development (Grama Vikas): Fostering holistic development in rural areas
3. Cultural events: Screening patriotic movies, organising book releases, and promoting magazines that inspire national pride
4. Promotion of indigenous products (Swadeshi): Encouraging the use and promotion of locally made goods
5. Public mobilisation: Organising protests or support in connection with government decisions on key issues
6. And many more

These activities reflect the RSS's commitment to social service, cultural preservation, and national development.

***

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ನ ಇತರೆ ಉತ್ಸವಗಳು/ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಕಾರ್ಯಾಲಯವು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಕೆಲವು ಉತ್ಸವಗಳು/ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ:

ಗಣೇಶ ಚತುರ್ಥಿ (GANESH CHATURTHI): ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು (ಬಾಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ) ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಇದು ಬಹಳ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳು ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಯುವ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಕ ಉಪಕ್ರಮವು (initiative) ಅನೇಕರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸೆಳೆದಿದೆ, ಇದು ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ದೀಪಾವಳಿ (DEEPAVALI/DIWALI): ದೀಪಗಳ ಹಬ್ಬವು ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉತ್ಸವವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಅನೌಪಚಾರಿಕವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಂಜೆ ಸಮುದಾಯ ಕೂಟಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಮತ್ತು ಕಾರ್ತೀಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ (ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ) ಒಂದು ದಿನ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ (RSS) ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಂದ ದೀಪೋತ್ಸವ (ದೀಪಗಳ ಹಬ್ಬ) ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ (KRISHNA JANMASHTAMI): ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಜನ್ಮದಿನವನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯುವಕರು/ಮಕ್ಕಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಸನಾತನ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.

ಹೋಳಿ (HOLI): ಬಣ್ಣಗಳ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅನೌಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಐಕಮತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ (ಸಮರಸತಾ) ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ (MAHASHIVARATRI): ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಈ ದಿನವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮರ್ಪಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹನುಮ ಜಯಂತಿ (HANUMAN JAYANTHI): ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಹನುಮಂತನನ್ನು ಶ್ರೀರಾಮನ ಆದರ್ಶ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ (ಸಮರ್ಪಿತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಶಿಸ್ತು, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಅವರ ಜಯಂತಿಯು ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ಆಗಸ್ಟ್ 15 & ಜನವರಿ 26: ನಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಆಚರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಆಗಸ್ಟ್ 15 ರಂದು ಮತ್ತು ಜನವರಿ 26 ರಂದು ಧ್ವಜಾರೋಹಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪಥಸಂಚಲನ ದಿನ (PATHASANCHALANA DAY): ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿ ರೂಟ್ ಮಾರ್ಚ್ (ಪಥಸಂಚಲನ) ನಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಏಕತ್ರೀಕರಣ ಸಾಂಘಿಕ್ (EKATRIKARANA SANGHIK): ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯ ಭಾನುವಾರ ಅಥವಾ ಕೊನೆಯ ಹಿಂದಿನ ಭಾನುವಾರದಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸೇರಿ, ಆಯಾ ಶಾಖೆ/ಮಿಲನ್  ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ.

ಘೋಷ್ ದಿನ (GHOSH DAY): ಶಿವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬದ ದಿನದ ಸಂಜೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಘೋಷ್ ಆಚರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರತಿಭೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಮತ್ತು ಹಂಚಿಕೆಯ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಹಲ್ (SAHAL): ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ನಡುವೆ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ‘ಸಹಲ್’ ಕೂಟಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಒಗ್ಗೂಡಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ, ಶಾಖೆ/ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅನುಭವಗಳ ಮೂಲಕ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಚಂದನ್ (CHANDAN): ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ‘ಚಂದನ್’ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ಸಂಜೆಗಳಲ್ಲಿ, ಕುಟುಂಬಗಳು ನಿಗದಿತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿ, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತವೆ.

ಸರ್ವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ್ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ದಿನ (SARVA SWAYAMSEVAK UPASTITHI DIN): ಸಂಘಟನೆಯಾದ್ಯಂತದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸಲು, ಅನುಭವಗಳ ಮೂಲಕ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸಾಮೂಹಿಕ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಈ ದಿನ ಒಗ್ಗೂಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಸರ್ವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ್ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಾಖಾ/ಮಿಲನ್ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ (SHAKHA/MILAN ANNIVERSARY): ಪ್ರತಿ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಶಾಖೆ ಮತ್ತು ಮಿಲನ್ ಘಟಕವು ತನ್ನ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಪ್ರತಿಭೆಯ ರೋಮಾಂಚಕ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಸಹಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ವಿಶೇಷ ವರ್ಗ (SPECIAL VARGA): ತನ್ನ ವಿವಿಧ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ವಿಶೇಷ ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ವರ್ಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ನಿಯೋಜಿತ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.

ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು (LECTURES): ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಆಡಳಿತವು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಗಣ್ಯರಿಂದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಹಿಂದೂ ಜಾಗರಣ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಮೂಲಕ ಸನಾತನ ಜಾಗರಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಸ್ವದೇಶಿ ಮೇಳ (SWADESHI MELA): ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ, 1991 ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಸ್ವದೇಶಿ ಜಾಗರಣ ಮಂಚ್ ರೋಮಾಂಚಕ ಸ್ವದೇಶಿ ಮೇಳವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆ (SEVA ACTIVITY): ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಹಾನುಭೂತಿಯ ತನ್ನ ಮೂಲ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು ರಕ್ತದಾನ ಶಿಬಿರಗಳಂತಹ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ನೆರವು (HEALTH ASSISTANCE): ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಬದ್ಧತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಆರೋಗ್ಯ ಭಾರತಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ವಿವಿಧ ಆರೋಗ್ಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಶಿಬಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿ, ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು (FINANCIAL ASSISTANCE): ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್, ವಿದ್ಯಾ ಭಾರತಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಮೂಲಕ, ಹಿಂದುಳಿದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಆಪತ್ಕಾಲ ನೆರವು (APATKAL ASSITANCE): ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ತಕ್ಷಣ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗುತ್ತದೆ, ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ಸಮಯೋಚಿತ ನೆರವು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ತನ್ನ ಸಮರ್ಪಣೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. 

ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 18 ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಅನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಅವರು 1962 ರ ಚೀನಾ-ಭಾರತ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಘಟನೆಯ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನಂತರ ಗುರುತಿಸಿದರು. ಇದರ ನಂತರ, ಅವರು 1963 ರ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪರೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಗೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಿದರು, ಅವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘವು (ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್) ನಿಜವಾಗಿಯೂ 1963 ರ ನವದೆಹಲಿಯ ಗಣರಾಜ್ಯೋತ್ಸವದ ಪರೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಥಸಂಚಲನ ದಳವನ್ನು ಭಾಗವಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿತ್ತು.

ಇತರೆ

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್, ತನ್ನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಕಸನ (ವ್ಯಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣ) ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವ ವಿವಿಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮಗಳು/ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಹೀಗಿವೆ:

1. ಗೋ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆ (Go Seva): ಗೋವುಗಳ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
2. ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ (Grama Vikas): ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
3. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು: ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು, ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಪತ್ರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವುದು.
4. ಸ್ವದೇಶಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಪ್ರಚಾರ (Swadeshi): ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಸರಕುಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.
5. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಿಕೆ (Public mobilisation): ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಅಥವಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
6. ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ.

ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಮಾಜ ಸೇವೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.

***

RSS's GATIVIDHI (गतिविधि)

The term Gatividhi (गतिविधि) refers to RSS's organised, systematic activities, projects, and outreach programs that extend beyond the daily physical and intellectual training in the Shakha activity/ Milan activity.

While the daily Shakha activity is the core activity for character building, the Gatividhis are the larger efforts through which the RSS directly engages with society.

The RSS has emphasised six major Gatividhis as key areas of social contribution:

1. Samajik Samarasata Gatividhi (सामाजिक समरसता गतिविधि)

Focus: Social Harmony and Equality.

Goal: To eliminate social divisiveness, especially untouchability and caste discrimination, and foster unity (Samarasata) within the Bharatiya society. Activities include community meals (Sah-Bhojan) and working to ensure equal access to temples and public resources for all communities.

2. Paryāvaraṇ Sanrakṣaṇ Gatividhi (पर्यावरण संरक्षण गतिविधि)

Focus: Environmental Protection.

Goal: To promote environmental awareness based on traditional Bharat values. Activities involve tree plantation drives, water conservation projects, managing cleanliness drives, and encouraging the concept of a "Green Home" (Harit Ghar).

3. Samagra Grām Vikās Gatividhi (समग्र ग्राम विकास गतिविधि)

Focus: Integrated Village Development.

Goal: To achieve holistic development in rural areas. This involves projects related to education, healthcare, local infrastructure, and empowering villagers for self-reliance (Swavalamban).

4. Go-Sevā Gatividhi (गो-सेवा गतिविधि)

Focus: Cow Service/Protection.

Goal: To promote the protection and proper upkeep of cattle, viewing the cow as a symbol of prosperity and tradition. Activities often include maintaining Gaushalas (cow shelters) and promoting the use of indigenous cow products.

5. Kuṭumb Prabodhan Gatividhi (कुटुंब प्रबोधन गतिविधि)

Focus: Family Enlightenment/Awakening.

Goal: To strengthen family bonds and re-instill traditional Bharatiya values, discipline, and spirituality within the home. This involves encouraging families to eat meals together, share prayer, and maintain a value-based lifestyle.

6. Dharma Jāgaraṇ Gatividhi (धर्म जागरण गतिविधि)

Focus: Dharma Awakening/Revival.

Goal: To promote awareness of Sanatana Dharma, prevent religious conversions, and ensure the preservation of religious traditions and sites.

These Gatividhis represent the RSS's structured approach to influencing and serving society across cultural, environmental, and social fronts, expanding its presence beyond political or martial activities.

**

ಗತಿವಿಧಿ (गतिविधि)

ಗತಿವಿಧಿ (गतिविधि) ಎಂಬ ಪದವು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನ ಸಂಘಟಿತ, ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ತಲುಪುವಿಕೆ/ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇವು ದೈನಂದಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆ/ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾಗಿವೆ.

ದೈನಂದಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ನಿರ್ಮಾಣದ (Character Building) ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಗತಿವಿಧಿಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಸಮಾಜದೊಂದಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಡೆಸುವ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಾಗಿವೆ.

ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ನೀಡುವ ಕೊಡುಗೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಗತಿವಿಧಿಗಳ ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದೆ:

ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮರಸತಾ ಗತಿವಿಧಿ (Samajik Samarasata Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆ.

ಗುರಿ: ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಭಜನೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು (ಸಮರಸತಾ) ಬೆಳೆಸುವುದು. ಎಲ್ಲಾ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಊಟ (ಸಹಭೋಜನ) ಆಯೋಜಿಸುವುದು ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

ಪರ್ಯಾವರಣ ಸಂರಕ್ಷಣ ಗತಿವಿಧಿ (Paryāvaraṇ Sanrakṣaṇ Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ.

ಗುರಿ: ಭಾರತದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು. ಮರ ನೆಡುವ ಅಭಿಯಾನಗಳು, ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಯೋಜನೆಗಳು, ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಅಭಿಯಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು "ಹಸಿರು ಮನೆ" (ಹರಿತ್ ಘರ್) ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.

ಸಮಗ್ರ ಗ್ರಾಮ ವಿಕಾಸ ಗತಿವಿಧಿ (Samagra Grām Vikās Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಸಮಗ್ರ ಗ್ರಾಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.

ಗುರಿ: ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು. ಇದು ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಗಾಗಿ (ಸ್ವಾವಲಂಬನ) ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಗೋ-ಸೇವಾ ಗತಿವಿಧಿ (Go-Sevā Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಗೋವುಗಳ ಸೇವೆ/ಸಂರಕ್ಷಣೆ.

ಗುರಿ: ಗೋವನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಜಾನುವಾರುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು. ಗೋಶಾಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಸುವಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇರಿವೆ.

ಕುಟುಂಬ ಪ್ರಬೋಧನ ಗತಿವಿಧಿ (Kuṭumb Prabodhan Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಕುಟುಂಬ ಜಾಗೃತಿ/ಬೋಧನೆ.

ಗುರಿ: ಕುಟುಂಬದ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಾರತೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳು, ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯನ್ನು ಮನೆಯೊಳಗೆ ಮರು-ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಕುಟುಂಬಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಊಟ ಮಾಡುವುದು, ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಇದು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಧರ್ಮ ಜಾಗರಣ ಗತಿವಿಧಿ (Dharma Jāgaraṇ Gatividhi):

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಧರ್ಮ ಜಾಗೃತಿ/ಪುನರುಜ್ಜೀವನ.

ಗುರಿ: ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತಾಂತರಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು.

ಈ ಗತಿವಿಧಿಗಳು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಲು ಮತ್ತು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇವು ರಾಜಕೀಯ ಅಥವಾ ಯುದ್ಧಕಲೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಅದರ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ.

***

RSS's Pancha Parivartan program

The RSS's 'Panch Parivartan' (Five Transformations) program was officially announced in 2024 as part of its centenary (100 years) celebrations.

The Five Pillars of Transformation

1. Swabodh / Swadeshi-based Conduct (Self-Awareness / Indigenous Focus)

Goal: To raise awareness about Bharatiya/Sanatana culture, history, and values, and to inspire people to lead their lives based on these principles.

Action: Moving beyond the colonial mindset, emphasising the use of indigenous (Swadeshi) products (focusing on self-reliance/Atmanirbharta), and taking pride in our language, attire, customs, and traditions.

2. Social Harmony (Sāmājika Sāmarasya)

Goal: To bring complete equality and cordiality to society, free from discrimination based on caste, creed, language, or region.

Action: Fostering unity and brotherhood among all sections of society. Creating an environment where everyone progresses together by prioritising marginalised and neglected communities.

3. Family Enlightenment (Kuṭumba Prabodhana)

Goal: To strengthen the family system based on Bharatiya culture and values.

Action: Encouraging family members to sit and converse together, celebrate festivals, respect elders, and create a spiritual atmosphere at home to impart good values to children. This aims to make families the strong foundation of society.

4. Environmental Awareness / Protection (Paryāvaraṇa Samrakṣaṇe)

Goal: To cultivate the responsibility of conserving and nurturing nature in every citizen.

Action: Emphasising balanced development by reducing plastic use, conserving water, planting saplings, and adopting an eco-friendly lifestyle.

5. Nagarika Shishtachara- Civic Discipline and Duty Consciousness (Kartavya Prajñe)

Goal: To ensure every citizen understands and adheres to their duties alongside their rights.

Action: Maintaining discipline in public places, respecting the law and the Constitution, and responsibly fulfilling democratic duties like voting. Behaving with an awareness of one's responsibility toward society.

Through this 'Panch Parivartan' program, the RSS is not merely expanding its organisation but is preparing its workers to bring about the necessary moral, social, and cultural changes in Bharatiya society.

***

RSS ನ ಪಂಚ ಪರಿವರ್ತನ - ಶತಾಬ್ದಿ ವರ್ಷದ ಆಚರಣೆಗಳು

ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. (RSS) ನ 'ಪಂಚ ಪರಿವರ್ತನ' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಅದರ ಶತಾಬ್ದಿ (100 ವರ್ಷಗಳ) ಆಚರಣೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ 2024 ರಲ್ಲಿ  ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.

1. ಸ್ವ-ಬೋಧ / ಸ್ವದೇಶಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆಚರಣೆ 

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದು.

ವಸಾಹತುಶಾಹಿ (Colonial) ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಹೊರಬರುವುದು, ಸ್ವದೇಶಿ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದು (ಆತ್ಮನಿರ್ಭರತೆ/ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ), ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಭಾಷೆ, ಉಡುಗೆ, ಆಚಾರ-ವಿಚಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುವುದು.

2. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ 

ಜಾತಿ, ಪಂಥ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶದ ಭೇದಭಾವವಿಲ್ಲದೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸೌಹಾರ್ದತೆಯನ್ನು ತರುವುದು.

ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗದವರ ನಡುವೆ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು. ಹಿಂದುಳಿದ ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿತ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿ ಎಲ್ಲರೂ ಒಗ್ಗೂಡಿ ಮುನ್ನಡೆಯುವ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಿಸುವುದು.

3. ಕುಟುಂಬ ಪ್ರಬೋಧನ 

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ಕುಟುಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವುದು.

ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡುವುದು, ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು, ಹಿರಿಯರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಸ್ಕಾರ ನೀಡುವುದು. ಇದರಿಂದ ಕುಟುಂಬಗಳು ಸಮಾಜದ ಬಲವಾದ ಅಡಿಪಾಯವಾಗುತ್ತವೆ.

4. ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿ / ಸಂರಕ್ಷಣೆ 

ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಮತ್ತು ಪೋಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನಲ್ಲೂ ಬೆಳೆಸುವುದು.

ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಳಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಡುವುದು, ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಸಮತೋಲಿತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದು.

5. ನಾಗರಿಕ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆ 

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕನೂ ತನ್ನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ಅರಿತುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದು.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು ಕಾಪಾಡುವುದು, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಮತದಾನದಂತಹ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು. ಸಮಾಜದ ಕಡೆಗೆ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು ವರ್ತಿಸುವುದು.

ಈ 'ಪಂಚ ಪರಿವರ್ತನ' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ, RSS ಕೇವಲ ತನ್ನ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನೈತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರಲು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ.

***

  

DRESS CODE गणवेश

RSS has its own dress code. RSS specifically call गणवेश (not uniform or dress). The गणवेश is used by the Swayamsevaks on specific occasions like celebration of festivals, anniversaries etc..

The Sangh introduced 'brown trousers/full-pants' in place of/along with khaki half-pants from Vijayadashami day of the year 2016. 

In short the new dress of Swayamsevaks will be comprised of black cap, full sleeve white shirt, brown canvas belt, brown shocks, black shoes and brown trousers.

Similarly the women wing has specific गणवेश (white chudidar).

***

ವಸ್ತ್ರ ಸಂಹಿತೆ (ಉಡುಪು ನಿಯಮ) गणवेश

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಸ್ತ್ರ ಸಂಹಿತೆ ಇದೆ. ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಇದನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗಣವೇಷ ('ಯೂನಿಫಾರ್ಮ್' ಅಥವಾ 'ಡ್ರೆಸ್' ಅಲ್ಲ) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಗಣವೇಷವನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಉತ್ಸವಗಳು, ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವಗಳು ಮುಂತಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಂಘವು 2016 ರ ವಿಜಯದಶಮಿ ದಿನದಿಂದ ಖಾಕಿ ಅರ್ಧ-ಪ್ಯಾಂಟ್‌ಗಳ (half-pants) ಬದಲಿಗೆ/ಜೊತೆಗೆ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಪೂರ್ಣ-ಪ್ಯಾಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.

ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಹೊಸ ಗಣವೇಷವು ಕಪ್ಪು ಟೋಪಿ, ಪೂರ್ಣ ತೋಳಿನ ಬಿಳಿ ಶರ್ಟ್, ಕಂದು ಕ್ಯಾನ್ವಾಸ್ ಬೆಲ್ಟ್, ಕಂದು ಸಾಕ್ಸ್, ಕಪ್ಪು ಬೂಟುಗಳು ಮತ್ತು ಕಂದು ಪ್ಯಾಂಟ್ ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಅದೇ ರೀತಿ, ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗಣವೇಷ ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಬಿಳಿ ಚೂಡಿದಾರ್).

***

RSS GHOSH 

'Ghosh' (घोष) refers to the traditional band or musical troop that accompanies the Swayamsevaks during their drills, processions, and formal gatherings. The word 'Ghosh' literally means 'sound,' 'proclamation,' or 'declaration'.

The RSS Ghosh tradition began around 1927-1928, shortly after the organisation's founding in 1925. It was introduced to bring uniformity and military-like discipline to the Swayamsevaks' drills which were initially lacking a cohesive rhythm. The primary purpose of the Ghosh is to foster discipline, unity, rhythm, and enthusiasm (utsah) among the Swayamsevaks, especially during Path Sanchalan (route marches or parades) and other collective exercises. It instills a sense of national pride and collective spirit. 

The music used in Ghosh is based on Bharat's classical ragas. The compositions are original creations of RSS Swayamsevaks and are often used to play patriotic themes. The music and the drills are meticulously practiced in special training sessions called Ghosh Varga (घोष वर्ग) (Ghosh classes/camps). Notably, some compositions developed by the RSS Ghosh have been adopted and played by professional bands too, including a few compositions by our Navy Band.

Akhil Bharatiya Ghosh Abhilekhagar at the central level, has essentially approved and documented the use of these following instruments as part of the evolution of the Ghosh tradition.

Instruments used by RSS

1. Ānak (आनक) for the Side Drum 
2. Pranava (प्रणव) for the Bass Drum.
3. Śaṅkha (शङ्ख)  Bugle/Trumpet 
4. Vanshi (वंशी) Flute
5. Jhallari (झल्लरी) (ಜಾಗಟೆ type) Cymbals
6. Tribhuj (त्रिभुज) Triangle Percussion
7. Swarad (स्वरद्) Clarinet or Clarionet Woodwind/Brass Band (A newer addition since 1970s). Ghosh units nationwide, especially those involved in the Akhila Shrung Ghosh (brass band) tradition. 
8. Naganga (नागङ्गा) Saxophone Woodwind/Brass Band (A newer addition since 1970s) 
9. Turya (तूर्य) Trumpet Brass/Wind A brass band instrument. (A newer addition since 1970s) 

Every Shivaratri the Ghosh Day is observed and the local unit exhibits its talents in a prominent place.

***

+ Vamshi/Flute

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಘೋಷ್ (RSS Ghosh)

'ಘೋಷ್' (घोष) ಎಂದರೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಾದ್ಯತಂಡ ಅಥವಾ ಸಂಗೀತ ತಂಡ. ಇದು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮ ಕವಾಯತುಗಳು, ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಾಗ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. 'ಘೋಷ್' ಪದದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥ 'ಧ್ವನಿ', 'ಘೋಷಣೆ' ಅಥವಾ 'ಪ್ರಕಟಣೆ' ಎಂದಾಗಿದೆ.

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷ್ ಸಂಪ್ರದಾಯವು 1925 ರಲ್ಲಿ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ, ಅಂದರೆ 1927-1928 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಕವಾಯತುಗಳಿಗೆ ಏಕರೂಪತೆ ಮತ್ತು ಸೇನಾ ಮಾದರಿಯ ಶಿಸ್ತನ್ನು ತರಲು ಇದನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಕವಾಯತುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮರಸ್ಯದ ಲಯದ ಕೊರತೆಯಿತ್ತು.

ಘೋಷ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು, ಏಕತೆ, ಲಯ ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪಥ ಸಂಚಲನ (ರೂಟ್ ಮಾರ್ಚ್ ಅಥವಾ ಪರೇಡ್‌ಗಳು) ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಮೂಹಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆಮ್ಮೆ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆ.

ಘೋಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಸಂಗೀತವು ಭಾರತದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ರಾಗಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಈ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಮೂಲ ರಚನೆಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಕವಾಯತುಗಳನ್ನು ಘೋಷ್ ವರ್ಗ (घोष वर्ग) (ಘೋಷ್ ತರಗತಿಗಳು/ಶಿಬಿರಗಳು) ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ತರಬೇತಿ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಘೋಷ್‌ನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾದ ಕೆಲವು ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ವೃತ್ತಿಪರ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ಸಹ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ನುಡಿಸಿವೆ.

*

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಬಳಸುವ ವಾದ್ಯಗಳು

1. ಆನಕ (Ānak - आनक): ಸೈಡ್ ಡ್ರಮ್‌ಗೆ (Side Drum) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಪ್ರಣವ (Pranava - प्रणव): ಬಾಸ್ ಡ್ರಮ್‌ಗೆ (Bass Drum) ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
3. ಶಂಖ (Śaṅkha - शङ्ख): ಬ್ಯೂಗಲ್/ಟ್ರಂಪೆಟ್‌ಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
4. ವಂಶಿ (Vanshi - वंशी): ಕೊಳಲು (Flute).
5. ಝಲ್ಲರಿ (Jhallari - झल्लरी): ತಾಳಗಳು/ಜಾಗಟೆ (Cymbals) ಮಾದರಿ.
6. ತ್ರಿಭುಜ್ (Tribhuj - त्रिभुज) ಟ್ರೈಯಾಂಗಲ್ ತಾಳವಾದ್ಯ
7. ಸ್ವರದ್ (Swarad - स्वरद्) ಕ್ಲಾರಿನೆಟ್ ಅಥವಾ ಕ್ಲಾರಿಯೋನೆಟ್ ವುಡ್‌ವಿಂಡ್/ಬ್ರಾಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ (1970 ರ ದಶಕದಿಂದ ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆ). ಅಖಿಲ ಶ್ರುಂಗ್ ಘೋಷ್ (ಬ್ರಾಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್) ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ಘೋಷ್ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
8. ನಾಗಾಂಗ (Naganga - नागङ्गा) ಸ್ಯಾಕ್ಸೋಫೋನ್ ವುಡ್‌ವಿಂಡ್/ಬ್ರಾಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ (1970 ರ ದಶಕದಿಂದ ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆ).
9. ತೂರ್ಯ (Turya - तूर्य) ಟ್ರಂಪೆಟ್ ಬ್ರಾಸ್/ವಿಂಡ್ ಇದು ಬ್ರಾಸ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ವಾದ್ಯ. (1970 ರ ದಶಕದಿಂದ ಹೊಸ ಸೇರ್ಪಡೆ).

ಪ್ರತಿ ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ಘೋಷ್ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಘಟಕವು ತನ್ನ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.

***

VARGA (वर्ग) TO SWAYAMSEVAKS (TRAINING)  

The Rashtriya Swayamsevak Sangh conducts various types of Vargas वर्ग (camps, classes, or training sessions) to systematically educate and train its Swayamsevaks in its ideology, physical discipline, and organisational work. These camps are central to the RSS's structure and functioning.

The RSS training methodology is tiered, starting at the local daily branch (Shakha) and culminating in intensive residential camps.

1. Prārambhik Śikshā Varga (Initial Training Camp)

    प्रारंभिक शिक्षा वर्ग

This is the first level of residential camp for Swayamsevaks.

Duration: Typically 3 to 5 days.

Focus: It aims to solidify the daily habits and practices learned at the Shakha (morning branch meeting), teaching basic drills (Sanchalan), songs (Geet), prayer (Prārthanā), and the history and mission of the RSS. It reinforces discipline and communal living.

2. Prathamik Śikshā Varga (First-Level Training)

    प्राथमिक शिक्षा वर्ग

This is the second, more intensive level of training.

Duration: Usually 10 to 12 days.

Focus: It deepens the understanding of RSS ideology (हिन्दुत्व), history, and the structure of the organisation. Training includes advanced physical exercises (व्यायाम), martial arts (like दण्ड युद्ध / stick fighting), intellectual discussions (बौद्धिक), and various community service activities (सेवा).

3. Dwitīya Śikshā Varga (Second-Level Training)

    द्वितीय शिक्षा वर्ग

new name- Karyakarta Vikas Varg-1

This is a higher-level camp reserved for dedicated Swayamsevaks who have completed the Prathamik Varga and served for some time.

Duration: Typically 20 to 25 days.

Focus: The training becomes more rigorous, focusing on organisational leadership, comprehensive understanding of social issues, public speaking, and managing larger scale RSS activities. Participants are prepared to take on greater responsibilities, such as being a Mukhya Shikshak (chief instructor) at a Shakha.

4. Tritīya Śikshā Varga (Third-Level Training)

    तृतीय शिक्षा वर्ग

new name- Karyakarta Vikas Varg-2

This is the highest level of training in the RSS.

Duration: Approximately 25 days.

Focus: This camp trains the top-tier leadership, particularly the Prachāraks (full-time dedicated organisers). It focuses on deep philosophical principles, national history, strategic organisational planning, and leadership development necessary for working across regions and affiliate organisations (संघ परिवार).

General Characteristics of Vargas

Residential: All Śikshā Vargas are compulsory residential camps where Swayamsevaks live together under a strict routine, fostering a sense of brotherhood and collective identity.

Routine: The daily schedule is highly disciplined, beginning early with prayer and exercises, followed by intellectual sessions, practical drills, games, and cultural programs.

Objective: The overarching goal is character building (चरित्र निर्माण), instilling discipline, patriotism, and dedication to the service (सेवा) of the nation and Bharatiya society.

Venue for above Vargas: The Prarambhik Shiksha Varga and Prathamik Shiksha Varga takes palaceat  a venue decided by Jilla Karyakarini. The Dviteeya Shiksha Varga is concducted by Pranth level Karyakarini. Triteeya Shiksha Varga is conducted at Central/Head Office in Nagpur.

***

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ವರ್ಗ (VARGA - ತರಬೇತಿ)

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘವು ತನ್ನ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ದೈಹಿಕ ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ತನ್ನ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ನೀಡಲು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ವರ್ಗ (ಕಾನೂನುಗಳು, ತರಗತಿಗಳು ಅಥವಾ ತರಬೇತಿ ಅವಧಿಗಳು) ಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಈ ಶಿಬಿರಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ರಚನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿವೆ.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ತರಬೇತಿ ವಿಧಾನವು ಶ್ರೇಣೀಕೃತವಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಥಳೀಯ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ, ತೀವ್ರವಾದ  ಶಿಬಿರಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ (Prārambhik Śikshā Varga - प्रारंभिक शिक्षा वर्ग)

ಇದು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಮೊದಲ ಹಂತದ ವಸತಿ ಶಿಬಿರವಾಗಿದೆ.

ಅವಧಿ: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 3 ರಿಂದ 5 ದಿನಗಳು.

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಇದು ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ (ಬೆಳಗಿನ ಕೂಟ) ಕಲಿತ ದೈನಂದಿನ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಗೊಳಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಮೂಲಭೂತ ಕವಾಯತುಗಳು (ಸಂಚಾಲನ), ಹಾಡುಗಳು (ಗೀತೆ), ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (ಪ್ರಾರ್ಥನಾ) ಮತ್ತು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ (Prathamik Śikshā Varga - प्राथमिक शिक्षा वर्ग)

ಇದು ಎರಡನೇ, ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರವಾದ ತರಬೇತಿ ಹಂತವಾಗಿದೆ.

ಅವಧಿ: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 10 ರಿಂದ 12 ದಿನಗಳು.

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಇದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಸಿದ್ಧಾಂತ (ಸನಾತನ/ಭಾರತೀಯತೆ), ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯ ರಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಆಳವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ತರಬೇತಿಯು ಸುಧಾರಿತ ದೈಹಿಕ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು (ವ್ಯಾಯಾಮ), ಸಮರ ಕಲೆಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದಂಡ ಯುದ್ಧ / ಕೋಲು ಕಾದಾಟ), ಬೌದ್ಧಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳು (ಬೌದ್ಧಿಕ) ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಮುದಾಯ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು (ಸೇವಾ) ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ದ್ವಿತೀಯ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ (Dwitīya Śikshā Varga - द्वितीय शिक्षा वर्ग)

ಹೊಸ ಹೆಸರು - ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವಿಕಾಸ ವರ್ಗ-1

ಇದು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವರ್ಗವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸಮಯದವರೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಸಮರ್ಪಿತ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗಾಗಿ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಶಿಬಿರವಾಗಿದೆ.

ಅವಧಿ: ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 20 ರಿಂದ 25 ದಿನಗಳು.

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ತರಬೇತಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಕಠಿಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ನಾಯಕತ್ವ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸಮಗ್ರ ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾತುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕರಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧರಾಗುತ್ತಾರೆ.

ತೃತೀಯ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ (Tritīya Śikshā Varga - तृतीय शिक्षा वर्ग)

ಹೊಸ ಹೆಸರು - ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ವಿಕಾಸ ವರ್ಗ-2

ಇದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ತರಬೇತಿಯಾಗಿದೆ.

ಅವಧಿ: ಸುಮಾರು 25 ದಿನಗಳು.

ಕೇಂದ್ರಬಿಂದು: ಈ ಶಿಬಿರವು ಉನ್ನತ-ಶ್ರೇಣಿಯ ನಾಯಕತ್ವ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರಕರನ್ನು (ಪೂರ್ಣ ಸಮಯದ ಸಮರ್ಪಿತ ಸಂಘಟಕರು) ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಳವಾದ ತಾತ್ವಿಕ ತತ್ವಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇತಿಹಾಸ, ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಹಾಗೂ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ (ಸಂಘ ಪರಿವಾರ) ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ನಾಯಕತ್ವದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.

*

ವರ್ಗಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ವಸತಿ: ಎಲ್ಲಾ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗಗಳು ಕಡ್ಡಾಯ ವಸತಿ ಶಿಬಿರಗಳಾಗಿವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ದಿನಚರಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಭ್ರಾತೃತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಗುರುತಿನ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ.

ದಿನಚರಿ: ದೈನಂದಿನ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಮುಂಜಾನೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಅವಧಿಗಳು, ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕವಾಯತುಗಳು, ಆಟಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ.

ಗುರಿ: ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ಸೇವೆಗೆ (ಸೇವಾ) ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ (चरित्र निर्माण), ಶಿಸ್ತು, ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯನ್ನು ತುಂಬುವುದು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.

ವರ್ಗಗಳ ಸ್ಥಳ: ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗಗಳು ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ದ್ವಿತೀಯ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗವನ್ನು ಪ್ರಾಂತ್ ಮಟ್ಟದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ತೃತೀಯ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗವು ನಾಗಪುರದ ಕೇಂದ್ರ/ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

***

BHAGAVA DHWAJ भगवा ध्वज ಭಗವಾ ಧ್ವಜ **

Bhagva Dhwaj (bhagva means saffron) - swallow-tailed and of a deep saffron colour emblem. Usually the followers of God Mahadeva have this flag. It is said even the chariots of  Srirama and Srikrishna and Arjuna had this flag. 

In RSS, the Bhagva Dhwaj भगवा ध्वज is believed to be 'Guru or Supreme authority'. Hence the pranaam.

भगवा ध्वज - भारतीय संस्कृति (सनातन संस्कृति) का शास्वत सर्वमान्य प्रतीक है|  इसलिए सभी स्वयंसेवक भगवा ध्वज को प्रणाम करते हैं |

*** 

 

BHAGAVA DHWAJ भगवा ध्वज ಭಗವಾ ಧ್ವಜ **

ಭಗವಾ ಧ್ವಜ - ಇದನ್ನು 'ಮಹಾದೇವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳ  ಆಳವಾದ ಕೇಸರಿ ಬಣ್ಣದ ಲಾಂಛನ' ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಭಾರತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ (ಸನಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ) ಲಾಂಛನ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗಿದೆ. 

ರಾಷ್ಟೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ್ ಸಂಘದಲ್ಲಿ ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ "ಗುರು ಅಥವಾ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಅಧಿಕಾರ" ಎಂದು ತಿಳಿದು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಂದ ನಮಸ್ಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.   

***

RSS SHAKHA ACTIVITY 

REQUIREMENT

		REQUIREMENT OF SHAKHA
	Element	Requirement	Significance
A 01	Location (स्थान)	An open public ground or park. School grounds are often used.	To be visible to the public and symbolise openness; facilitates physical activity.	.
A 02	Frequency	Daily for approximately one hour, year-round, without a break.	To instill discipline, create consistency, and foster deep personal bonds among members.	.
A 03	Membership	Any male can join. There is no formal application form, registration fee, or screening.	It is informal and based on commitment: anyone who attends the daily gathering becomes a Swayamsevak.	.
A 04	Leadership	Each Shakha is led by a Shakha Karyavah and supported by a Mukhyashikshak	Ensures discipline and organisation.	.
A 05	Symbol	The Bhagwa Dhwaj is hoisted at the beginning and reverentially saluted.	It is the spiritual and ideological symbol of the RSS, representing the national and cultural ideals.	.
				.

**

SEQUENCE IN A NUTSHELL

				.
		THE DAILY SEQUENCE		.
	Sequence	Activity	Purpose	.
B 01	Beginning	Dhwaj Pranam (Salutation to the Flag)	The Swayamsevaks assemble in orderly rows and salute the Bhagwa Dhwaj, which is then formally hoisted.	.
B 02	Physical	Warm-up, Yoga, and Exercises	Includes jogging, Suryanamaskar (Sun Salutations), and other physical drills to ensure fitness and inculcate discipline.	.
B 03	Games	Traditional Bharat Games	Played with few or no tools. They help develop team spirit, swift thinking, and physical endurance.	.
B 04	Martial	Danda and Niyudh Training	Training in the skilled use of a wooden stick (Danda) and unarmed combat (Niyudh).	.
B 05	Intellectual	Group Song (Geet), Subhashit, Discussion	Patriotic songs, recitation of Sanskrit verses (Subhashit), and discussions on current affairs, history, or philosophy to build intellectual awareness.	.
B 06	Conclusion	RSS Prayer and Dhwaj Pranam	The session ends with the recitation of the 'Namaste Sada Vatsale Matrubhoome' prayer (in Bharat) and a final salute to the Bhagwa Dhwaj, which is then formally unhoisted and folded.	.
B 07		Shloka and Panchanga Recitation by one	All shall repeat
B 08		Informal discussion & Disbursal

****

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆ

ಅವಶ್ಯಕತೆ

				.
		ಶಾಖೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆ
	ಅಂಶ	ಅಗತ್ಯತೆ	ಮಹತ್ವ	.
A01	ಸ್ಥಳ (Location)	ಒಂದು ತೆರೆದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮೈದಾನ ಅಥವಾ ಉದ್ಯಾನವನ. ಶಾಲೆಗಳ ಆವರಣಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.	ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಗೋಚರಿಸಲು ಮತ್ತು ಮುಕ್ತತೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸಲು; ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.	.
A02	ಆವರ್ತನ (Frequency)	ವರ್ಷವಿಡೀ, ವಿರಾಮವಿಲ್ಲದೆ, ಪ್ರತಿದಿನ ಸುಮಾರು ಒಂದು ಗಂಟೆ ಕಾಲ.	ಶಿಸ್ತನ್ನು ತುಂಬಲು, ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಮತ್ತು ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಆಳವಾದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು.	.
A03	ಸದಸ್ಯತ್ವ (Membership)	ಯಾವುದೇ ಪುರುಷರು ಸೇರಬಹುದು. ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಅರ್ಜಿ ನಮೂನೆ, ನೋಂದಣಿ ಶುಲ್ಕ ಅಥವಾ ಸ್ಕ್ರೀನಿಂಗ್ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.	ಇದು ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ: ದೈನಂದಿನ ಕೂಟಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಯಾರಾದರೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಆಗುತ್ತಾರೆ.	.
A04	ನಾಯಕತ್ವ (Leadership)	ಪ್ರತಿ ಶಾಖೆಯನ್ನು ಶಾಖಾ ಕಾರ್ಯವಾಹರು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ.	ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.	.
A05	ಸಂಕೇತ (Symbol)	ಭಗವಾ ಧ್ವಜವನ್ನು (ಕೇಸರಿ ಧ್ವಜ) ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದಿಂದ ವಂದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.	ಇದು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.	.

**

ದೈನಂದಿನ ಅನುಕ್ರಮದ ಸಾರಾಂಶ (SEQUENCE) 

		ದೈನಂದಿನ ಅನುಕ್ರಮ		.
	ಅನುಕ್ರಮ	ಚಟುವಟಿಕೆ	ಉದ್ದೇಶ	.
B01	ಪ್ರಾರಂಭ	ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ (ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ನಮನ)	ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾದ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ನಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಅದನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಹಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.	.
B02	ದೈಹಿಕ	ವಾರ್ಮ್-ಅಪ್, ಯೋಗ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮಗಳು	ಓಟ, ಸೂರ್ಯನಮಸ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರ ದೈಹಿಕ ಕವಾಯತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸದೃಢತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆ.	.
B03	ಆಟಗಳು	ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಾರತೀಯ ಆಟಗಳು	ಕಡಿಮೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಪರಿಕರಗಳಿಲ್ಲದೆ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ತಂಡದ ಮನೋಭಾವ, ತ್ವರಿತ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.	.
B04	ಸಮರ ಕಲೆ	ದಂಡ ಮತ್ತು ನಿಯುದ್ಧ ತರಬೇತಿ	ಮರದ ಕೋಲನ್ನು (ದಂಡ) ನೈಪುಣ್ಯದಿಂದ ಬಳಸುವ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ನಿರಾಯುಧ ಹೋರಾಟದ (ನಿಯುದ್ಧ) ತರಬೇತಿ.	.
B05	ಬೌದ್ಧಿಕ	ಸಾಮೂಹಿಕ ಗೀತೆ (Geet), ಸುಭಾಷಿತ,  ಚರ್ಚೆ	ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಹಾಡುಗಳು, ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕಗಳ ಪಠಣ (ಸುಭಾಷಿತ), ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಅರಿವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು, ಇತಿಹಾಸ ಅಥವಾ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ.	.
B06	ಮುಕ್ತಾಯ	ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ	ಈ ಅಧಿವೇಶನವು 'ನಮಸ್ತೇ ಸದಾ ವತ್ಸಲೇ ಮಾತೃಭೂಮೇ' ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಪಠಣ (ಭಾರತದಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ಅಂತಿಮ ವಂದನೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಧ್ವಜವನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಇಳಿಸಿ ಮಡಚಲಾಗುತ್ತದೆ.	.
B 07		ಶ್ಲೋಕ, ಪಂಚಾಂಗ ಪಠಣ	ಎಲ್ಲರೂ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ
B 08		ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಮಾತುಕತೆ, ವಿದಾಯ

****

DWAJA VINYASA

The place where the Bhagwa Dhwaj is installed for the RSS Shakha is known as the Dhwaja Sthana (Flag Location) or the Dhwaja Vedi.

 

Make a Circle at the convenient place on the ground with a diameter of say, 150 cms (or radius of 75 cms). The RSS does not specify a fixed, mandatory diameter for the Dhwaj Circle in its official Karyapaddhati.

The size of the circle is local and functional, depending entirely on the number of Swayamsevaks attending a particular Shakha and the space available on the ground. It is drawn to ensure everyone can comfortably face the Bhagwa Dhwaj.  

The formal rules of the organisation center on the proper  Dhwaj Pranaam and the reverence for the Dhwaj itself, not the circle's dimensions.

Therefore, the figure in the picture given below would be an estimation based on a typical Shakha, not an official mandate.

Dwaja Sthana Circle is just enough space to hold the flag pole and signify the consecrated space. This area is a nucleus to the entire Shakha gathering, as the Bhagwa Dhwaj is not merely a flag but is revered as the Guru (teacher/ideal) of the Swayamsevaks.

Length of the Pole

As per official Karyapaddhati the length of the pole used for hoisting the Bhagava Dhwaj shall be 2.5 metres. The flag's breadth of the flag is 75 cm. That is, when the flag is hoisted breadth shall show 75 cm width. Also the middle point of the breadth shall have a width of 37 cm as shown in the following picture:

It may be noted that with every increase in length of pole by 1 metre, the size of flag should get increased by 6 cm.

The flag is hoisted on a pole that is secured in the ground at the centre of the Dwaja Sthana Circle. The area immediately around the flag is considered sacred and hence must be kept absolutely clean prior to the beginning of Shakha and during the Shakha activity.

At the beginning of the Shakha the Mukhyashikshak stands directly opposite the Dwaja Sthana facing the public. The distance between the Dwaja Circle and Mukhyashikshak's beginning standing point shall be 75 cms. Or we can say the distance between the Dwaja Circle and the agresar line shall be at a distance of 75cm. 

This distance is maintained to allow the Mukhyashikshak to issue clear commands and maintain eye contact with the lines of Swayamsevaks. Secondly if by chance the pole falls due to unforseen circumstances, the Swayamsevak  shouldn't come in direct contact with the flag. Also it is important that  no Swayamsevak should get hurted. 

PURPOSE OF STRICT DWAJA VINYASA

The deliberate and precise arrangement (Vinyasa) is essential because the Shakha is a practice in discipline, unity, and reverence.

Focus on the Ideal: Standing straight and maintaining a disciplined line facing the flag focuses the mind of every Swayamsevak on the Dhwaja—the ultimate Guru and ideal of the Sangh.

Aura of Discipline: The exact positioning ensures that the physical activities (like Dhwaj Pranam and Namaskar) and the issuing of commands are executed with uniformity and precision, which is key to character building.

Equality: By having all members stand in ranks before the same symbol, the hierarchy of the outside world is temporarily shed, fostering a sense of equality and oneness ( संघ भाव Sangh-Bhav) among all Swayamsevaks.

***

ಧ್ವಜ ವಿನ್ಯಾಸ (DWAJA VINYASA)

ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್ ಶಾಖೆ ಗಾಗಿ ಭಗವಾ ಧ್ವಜವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಧ್ವಜ ಸ್ಥಾನ (ಧ್ವಜದ ಸ್ಥಳ) ಅಥವಾ ಧ್ವಜ ವೇದಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೃತ್ತವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು ೧೫೦ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ವ್ಯಾಸದ (ಅಥವಾ ೭೫ ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ತ್ರಿಜ್ಯದ) ಒಂದು ವೃತ್ತವನ್ನು ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (ಆರೆಸ್ಸೆಸ್) ತನ್ನ ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ವೃತ್ತಕ್ಕೆ ನಿಶ್ಚಿತವಾದ, ಕಡ್ಡಾಯ ವ್ಯಾಸವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ವೃತ್ತದ ಗಾತ್ರವು ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಅದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಾಖೆಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲರೂ ಭಾಗವಾ ಧ್ವಜದತ್ತ ಆರಾಮವಾಗಿ ಮುಖ ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಈ ವೃತ್ತವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಂಘಟನೆಯ ಔಪಚಾರಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಸರಿಯಾದ ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ ಮತ್ತು ಧ್ವಜದ ಮೇಲಿನ ಗೌರವದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ, ವೃತ್ತದ ಆಯಾಮಗಳ ಮೇಲಲ್ಲ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾದ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಅಳತೆಯು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಾಖೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಾಡಿದ ಅಂದಾಜು ಆಗಿರಬಹುದು, ಅಧಿಕೃತ ಆದೇಶವಲ್ಲ.

ಧ್ವಜ ಸ್ಥಾನದ ವೃತ್ತವು ಧ್ವಜಸ್ತಂಭವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡಲು ಮತ್ತು ಆ ಪವಿತ್ರ ಜಾಗವನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಸ್ಥಳವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಭಾಗವಾ ಧ್ವಜವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಬಾವುಟವಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಗುರು (ಶಿಕ್ಷಕ/ಆದರ್ಶ) ಎಂದು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಇಡೀ ಶಾಖಾ ಸಮಾವೇಶಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಧ್ವಜಸ್ತಂಭದ ಉದ್ದ

ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾಗವಾ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಧ್ವಜಸ್ತಂಭದ ಉದ್ದವು ೨.೫ ಮೀಟರ್‌ಗಳು ಇರಬೇಕು. ಧ್ವಜದ ಅಗಲವು ೭೫ ಸೆಂ.ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಿದಾಗ ಅದರ ಅಗಲ ೭೫ ಸೆಂ.ಮೀ. ಇರಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ, ಕೆಳಗಿನ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ, ಅಗಲದ ಮಧ್ಯಬಿಂದುವು 37 ಸೆಂ.ಮೀ ಅಗಲವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.

ಪ್ರತಿ 1 ಮೀಟರ್ ಸ್ತಂಭದ ಉದ್ದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದಾಗ, ಧ್ವಜದ ಗಾತ್ರವನ್ನು 6 ಸೆಂ.ಮೀ ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.

ಧ್ವಜ ಸ್ಥಾನದ ವೃತ್ತದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಭದ್ರಪಡಿಸಿದ ಸ್ತಂಭದ ಮೇಲೆ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಧ್ವಜದ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಶಾಖೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಡಬೇಕು.

ಶಾಖೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ಎದುರಿಸಿ, ಧ್ವಜ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಎದುರಾಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. ಧ್ವಜದ ವೃತ್ತ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರ ಆರಂಭಿಕ ನಿಲ್ಲುವ ಬಿಂದುವಿನ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು 75 ಸೆಂ.ಮೀ ಇರಬೇಕು. ಅಥವಾ, ಧ್ವಜದ ವೃತ್ತ ಮತ್ತು ಅಗ್ರೆಸಾರ್ ಸಾಲಿನ ನಡುವಿನ ಅಂತರವು 75 ಸೆಂ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಾಲುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಣ್ಣಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಈ ದೂರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಂದಾಗಿ ಸ್ತಂಭವು ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಬಿದ್ದರೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಧ್ವಜದೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರಬಾರದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಯಾವುದೇ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ನೋವಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ.

ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಧ್ವಜ ವಿನ್ಯಾಸದ ಉದ್ದೇಶ (PURPOSE) 

ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಮತ್ತು ನಿಖರವಾದ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ವಿನ್ಯಾಸ) ಅತ್ಯಗತ್ಯ, ಏಕೆಂದರೆ ಶಾಖೆಯು ಶಿಸ್ತು, ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಗೌರವದ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ.

ಆದರ್ಶದ ಮೇಲೆ ಗಮನ: ಧ್ವಜದ ಕಡೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ನಿಂತು ಶಿಸ್ತಿನ ಸಾಲನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಪ್ರತಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಧ್ವಜದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ—ಇದು ಸಂಘದ ಅಂತಿಮ ಗುರು ಮತ್ತು ಆದರ್ಶವಾಗಿದೆ.

ಶಿಸ್ತಿನ ಪ್ರಭಾವಳಿಯ (Aura of Discipline): ನಿಖರವಾದ ಸ್ಥಾನೀಕರಣವು ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು (ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ ಮತ್ತು ನಮಸ್ಕಾರದಂತಹ) ಮತ್ತು ಆಜ್ಞೆಗಳ ನೀಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಏಕರೂಪತೆ ಮತ್ತು ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆಯೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.

ಸಮಾನತೆ: ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರು ಒಂದೇ ಸಂಕೇತದ ಮುಂದೆ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದರಿಂದ, ಹೊರಗಿನ ಪ್ರಪಂಚದ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ದೂರವಾಗುತ್ತದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಒಂದುಗೂಡುವಿಕೆಯ (ಸಂಘ ಭಾವ - Sangh-Bhav) ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ.

****

आचार पद्दति -  WHAT ARE RSS SHAKHA ACTIVITIES

RSS shakha activity is conducted everyday in Bharat for shishu (शिशुः or शिशु), kids बालक  and youngsters तरुण. Retired/older persons too take part in daily Shakha activity.  Time is usually at 5.30 pm. During the late nineties the Sangh conceptualised 'Sapthahik Shakha' for working class employees, especially IT employees and  started 'Milan' in 2001 at Banglaore. Now Milan conducts activity once/twice/thrice a week to enable office-goers/ middle-aged/ retired persons to take part in RSS shakha activity. Time for Milan is fixed locally according to the convenience of Swayamsevaks. For HSS Shakha (HSS are located outside Bharat), weekly Shakha/Milan activity is usually conducted on Saturday or Sunday and the time is fixed locally. Women and children too participate in Shakha/Milan activity of HSS division unlike in Bharat, a separate wing by name Rashtra Sevika Samithi is established and running successfully.

The Prarthana is different for HSS unit (Hindu Swayamsevak Sangh)  and Women's wing which is called Rashtriya Seva Samiti.
संघ के विविध संघटनों यथा राष्ट्रीय सेविका समिति जो की बालिकाओं/महिलाओं का संघटन है,  तथा भारत के बाहर विदेशों में हिन्दू स्वयंसेवक संघ के नाम से चलने वाले संघटनों की प्रार्थना संघ की प्रार्थना से भिन्न (अलग) है।

RSS is a very disciplined unit. The Sangh expects all  swayamsevaks to be very much time conscious.

***

ಆಚಾರ್ ಪದ್ಧತಿ - ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಯಾವುವು?

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸಣ್ಣಮಕ್ಕಳಾದ (शिशुः ಅಥವಾ शिशु), ಮಕ್ಕಳಾದ (बालक), ಮತ್ತು ಯುವಕರಾದ (तरुण) ಗಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಿವೃತ್ತ/ಹಿರಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಹ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಮಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಜೆ 5:30 ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ತೊಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಅಂತಿಮ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂಘವು ನೌಕರ ವರ್ಗದವರು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಐಟಿ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗಾಗಿ 'ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಶಾಖೆ'ಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು 2001 ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 'ಮಿಲನ್' ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಈಗ, ಕಛೇರಿಗೆ ಹೋಗುವವರು, ಮಧ್ಯವಯಸ್ಕರು ಅಥವಾ ನಿವೃತ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಶಾಖೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಮಿಲನ್‌ ಅನ್ನು ವಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು/ಎರಡು/ಮೂರು ಬಾರಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಿಲನದ ಸಮಯವನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರುಗಳ ಅನುಕೂಲಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಹೊರಗಿರುವ ಎಚ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಶಾಖೆಗಳಿಗಾಗಿ (HSS), ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಶಾಖೆ/ಮಿಲನ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶನಿವಾರ ಅಥವಾ ಭಾನುವಾರ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಯವನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ಇಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಎಚ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ವಿಭಾಗದ ಮಿಲನ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಸಹ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಎಚ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಘಟಕ (ಹಿಂದೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ) ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೇವಾ ಸಮಿತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (प्रार्थना) ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಒಂದು ಬಹಳ ಶಿಸ್ತಿನ ಘಟಕ. ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರುಗಳು ಸಮಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಜ್ಞೆ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಸಂಘ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

***

SHAKHA SUTRA

Responsibilities of the Mukhyashikshak and Karyavah 

1. Start half an hour before the Shakha begins and make contacts.
2. Be present at the Sangh-Sthana (Shakha venue) 5 minutes early.
3. Check the cleanliness, Dhwaja Mandala (flag circle), and field markings (Rekhankan).
4. A one-hour, well-planned Shakha session.
5. 5 minutes of informal talk after the Shakha concludes.
6. Personal visits (Samparka) to the homes of some attendees.
7. Arrange for personal visits to the homes of those who were absent.
8. Arrange for connecting with newcomers.
9. Contact 300 homes once a year.
10. Ensure the presence of Swayamsevaks from all Upavasatis (sub-localities/neighborhoods).
11. Program for the day ensuring the presence of all Swayamsevaks.
12. Annual Anniversary Program plan (Varshikotsava).
13. Annual plan preparation.
14. Pre-plan activity/program for implementation.

**

Minimum Intellectual Activities in the Shakha 

1. Song (Haadu)
2. Reciting Inspirational Sayings (Amritavachana)
3. Reciting Verse/Poem (Shloka)
4. Reciting Panchanga (Traditional Calendar/Daily Almanac information)
5. Occasionally: Instructive story (Bodhakathe) / Moral story / Motivational incident

**

Minimum Intellectual Activities in the Sanghik

(Sanghik means the Shakha conducted once a week on Sunday)

1. Long story (Deergha Kathe)
2. Discussion (Charche)
3. Intellectual Session (Bouddhik)
4. News Review (Samachara Samikshe)

***

ಶಾಖೆಯ ಸೂತ್ರಗಳು

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾವಾಹ ರವರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ.

1. ಶಾಖೆ ಆರಂಭ ಆಗುವ ಸಮಯಕ್ಕಿಂತ ಅರ್ಧಗಂಟೆ ಮುಂಚೆ ಹೊರಟು  ಸಂಪರ್ಕ ಮಾಡಬೇಕು. 
2. ೫ ನಿಮಿಷ ಮುಂಚೆ ಸಂಘಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರಬೇಕು.
3. ಸ್ವಚ್ಛತೆ, ಧ್ವಜಮಂಡಲ, ರೇಖಾಂಕಣ ಗಮನಿಸಬೇಕು.
4. ಒಂದು ಗಂಟೆ ಯೋಜನಾಬದ್ಧ ಶಾಖೆ.
5. ಶಾಖಾ ಮುಕ್ತಾಯದ ನಂತರ ೫ ನಿಮಿಷ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಮಾತುಕತೆ.
6. ಶಾಖೆಗೆ ಬಂದಿರುವವ ಪೈಕಿ ಕೆಲವರ ಮನೆ ಸಂಪರ್ಕ.
7. ಬಾರದಿರುವವರ ಮನೆ ಸಂಪರ್ಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
8. ಹೊಸಬರ ಸಂಪರ್ಕದ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.
9. ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ೩೦೦ ಮನೆಗಳ ಸಂಪರ್ಕ.
10. ಎಲ್ಲಾ ಉಪವಸತಿಗಳಿಂದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಉಪಸ್ಥಿತಿ.
11. ಸರ್ವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ.
12. ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. 
13. ವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆ ತಯಾರಿ.
14. ಪೂರ್ವ ಯೋಜಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. 

***

ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿನ  ಕನಿಷ್ಠತಮ ಬೌದ್ಧಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ 

1. ಹಾಡು
2. ಅಮೃತವಚನ
3. ಶ್ಲೋಕ
4. ಪಂಚಾಂಗ 
5. ಆಗಾಗ್ಗೆ  ಬೋಧಕಥೆ / ನೀತಿಕತೆ / ಪ್ರೇರಕ ಪ್ರಸಂಗ

ಸಾಂಘಿಕ್ ನಲ್ಲಿನ  ಕನಿಷ್ಠತಮ ಬೌದ್ಧಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ

(ಸಾಂಘಿಕ್ ಅಂದರೆ ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಭಾನುವಾರ ನಡೆಯುವ ಶಾಖೆ) 

1. ದೀರ್ಘ ಕಥೆ
2. ಚರ್ಚೆ 
3. ಬೌದ್ಧಿಕ್
4. ಸಮಾಚಾರ ಸಮೀಕ್ಷೆ  

***

ĀCHĀRA PADDHATI  COMMANDS (Protocol)

Shakha Prarambh - Shakha initiation process

Note:

1. The Mukhyashikshak (Chief Instructor) gives all the commands.
2. The Mukhyashikshak should always remain in the Daksha (Alert/Attention) posture while standing.

mukhyashikshak > Whistle > - ೦ - ೦ (1 Long 1 Short  1 Long 1 Short)

mukhyashikshak > Sangh Daksh

mukhyashikshak > Aram

mukhyashikshak > Agre...sar

mukhyashikshak > Ek. Ek Do Ek Do Ek Do...

2 or 3 Swayamsevaks walk forward and stand at Daksh facing the Dhwaj Vritta.

mukhyashikshak > Agresar Samyak

mukhyashikshak checks if they are standing in a single line.

mukhyashikshak > Aram

mukhyashikshak > Sangh Sampat

All remaining Swayamsevaks walk forward.

Ek. Ek Do Ek Do Ek Do... then Svasthan

mukhyashikshak goes to and stands at the designated position.

And the Dhwaj Pramukh stands beside the mukhya shikshak.

The Karyavah or Sanghachalak goes and stands facing the mukhyashikshak.

mukhyashikshak > Sangh Daksh

mukhyashikshak > Sangh Samyak

The Agresars turn Ardha Vritta and check that everyone is standing correctly.

mukhyashikshak > Agresar Ardha Vritta

The Agresars turn Ardha Vritta again.

mukhyashikshak > Sangh Aram (sangha Aram is only once)

mukhyashikshak > Sangh Daksh

The Dhwaj Pramukh performs the flag hoisting action (in Daksha Stiti) and Pranam.

The Dhwaj Pramukh moves to stand beside the Agresar.

mukhyashikshak > Dhwaj Pranam: Ek Do Teen

All Swayamsevaks perform the Pranam simultaneously.

mukhyashikshak > Sankhya

The last standing Swayamsevak comes to the side, walks to the front, and tells his line number and the number of people standing ahead to the Agresar.

mukhyashikshak > Aram

The Dhwaj Pramukh takes the count, tells it to the mukhya shikshak, and then goes to stand beside him. The Agresar who gives the count should stand at Daksh, give the count, and then come to Aram.

mukhyashikshak > Sangh Daksh 

mukhyashikshak > Aram

mukhyashikshak tells the count to the Karyavah.

(If the Sanghachalak is present, the mukhya shikshak says Sangh Daksh, then gives the count to the Sanghachalak, and then says Aram.)

mukhyashikshak > Sangh Daksh

mukhyashikshak > Svasthan

***

Āchāra Paddhati (Protocol): Shakha Conclusion

h

mukhyashikshak >> Whistle > - 000  (1 Long 3 Short)

The Agresar arrives when the whistle is blown.

mukhyashikshak > Agresar Samyak

mukhyashikshak > Aram

mukhyashikshak > Whistle > - 00 (1 Long 2 Short)

Command given by the 

PrarthanaShikshak > Ganadhaksh, Prachal, Ek Do Ek Do... then Svasthan

The PrarthanaShikshak stands to the right side of the Agresar.

The Karyavah or Sanghachalak goes and stands facing the mukhyashikshak.

mukhhyashikshak > Sangh Daksh

mukhyashikshak > Sangh Samyak

mukhyashikshak > Agresar Ardha Vritta

mukhyashikshak > Sankhya

mukhyashikshak > Aram

The Prarthana Shikshak takes the count, tells it to the mukhyashikshak, and then goes to stand beside him.

mukhyashikshak > Sangh Daksh 

mukhyashikshak > Aram

The count is told to the Karyavah.

(If the Sanghachalak is present, the mukhya shikshak says Sangh Daksh, then gives the count to the Sanghachalak, and then says Aram.)

mukhyashikshak > Sangh Daksh

mukhyashikshak > Whistle > 0 (1 Short)

Prayer

The Prarthana Shikshak recites the lines of the prayer one by one. All Swayamsevaks repeat it.

After the Prayer

mukhyashikshak > Dhwaj Pranam: Ek Do Teen

Flag lowering action.

The Prarthana Shikshak performs Pranam to the flag, lowers and removes the flag (in Daksha Stiti), and again goes to stand beside the mukhya shikshak.

mukhyashikshak > Sangh Vikira

All Swayamsevaks turn to the right and perform Pranam.

The mukhya shikshak and Prarthana Shikshak perform Pranam.

***

ACHAR PADDHATI 👇👇 ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ ವಿಡಿಯೋ 

RSS SHAKHA  ACTIVITY  - achar paddhati RSS

note: Dhwajaropanam Mantra while hoisting flag

PRARTHANA song to sing (नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे) at 2.01 minutes 

achar paddhati RSS शाखा की 18 आज्ञाएं 

***

ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ - ಆಜ್ಞೆಗಳು  

ಗಮನಿಸಿರಿ

ಮುಖ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಎಲ್ಲಾಆಜ್ಞೆ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ನಿಂತಾಗ ಯಾವಾಗಲೂ ದಕ್ಷದಲ್ಲಿಯೇ ಇರಬೇಕು 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ >> ಸೀಟಿ - ೦ - ೦ (1 ಉದ್ದ ಸೀಟಿ 1 ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ 1 ಉದ್ದ ಸೀಟಿ 1 ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ)

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಅಗ್ರೇ..ಸರ

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಏಕ್. ಏಕ್ ದೋ  ಏಕ್ ದೋ ಏಕ್ ದೋ...

೨ ಅಥವಾ ೩ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಡೆದು ದ್ವಜ ವೃತ್ತದ ಎದುರಿಗೆ ದಕ್ಷದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕು.  

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಅಗ್ರೇಸರ್ ಸಮ್ಯಕ್ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಒಂದೇ ಲೈನಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದಾರ ನೋಡಬೇಕು 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ಸಂಪತ

ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಡೆದು ಬರಬೇಕು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಏಕ್. ಏಕ್ ಏಕ್ ದೋ ಏಕ್ ದೋ ಏಕ್ ದೋ... (ನಂತರ ಸ್ವಸ್ತಾನ್) 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ನಿಗದಿತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು.

ಮತ್ತು ಧ್ವಜ ಪ್ರಮುಖ್ ರವರು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲುವುದು. 

ಕಾರ್ಯವಾಹರವರು / ಸಂಘಚಾಲಕರು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಎದುರಿಗೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ಸಮ್ಯಕ್ 

ಅಗ್ರೇಸರ್ ಗಳು ಆರ್ಧವೃತ ಮಾಡಿ ನಿಂತು ಎಲ್ಲರೂ ಸರಿಯಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನೋಡಬೇಕು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಅಗ್ರೇಸರ್ ಅರ್ಧವೃತ 

ಅಗ್ರೇಸರ್ ಗಳು ಮತ್ತೆ  ಆರ್ಧವೃತ ಮಾಡಬೇಕು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ಆರಾಮ (note: ಸಂಘ ಆರಾಮ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಡೆ ಮಾತ್ರ ಬರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆ ಆರಾಮ ಮಾತ್ರ)

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಧ್ವಜ ಪ್ರಮುಖ್ ರಿಂದ ಧ್ವಜ ಹಾಕುವ ಕ್ರಿಯೆ (ದಕ್ಷ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಪ್ರಣಾಮ್

ಧ್ವಜ ಪ್ರಮುಖ್ ಅಗ್ರೇಸರ್ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ್:  ಏಕ್ ದೋ ತೀನ್

ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಪ್ರಣಾಮ್ ಒಟ್ಟಿಗೇ ಮಾಡಬೇಕು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಖ್ಯಾ

ನಿಂತಿರುವ ಕೊನೆಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದು ನಡೆದು ಮುಂದೆ ಬಂದು ಅವರ ಮತ್ತು ಅವರ  ಮುಂದೆ ನಿಂತಿರುವ ಸಂಖ್ಯೆ ಅಗ್ರೇಸರ್ ಗೆ ಹೇಳಬೇಕು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ

ಧ್ವಜ ಪ್ರಮುಖ್ ಸಂಖ್ಯೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಗೆ ಹೇಳಿ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು. ಸಂಖ್ಯೆ ಹೇಳುವ ಅಗ್ರೇಸರ್ ದಕ್ಷ ಮಾಡಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೇಳಿ ಹೇಳಿ ಆರಾಮ ಮಾಡಬೇಕು.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಕಾರ್ಯವಾಹ ರಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೇಳುವುದು

(ಸಂಘಚಾಲಕರಿದ್ದರೆ ಸಂಘ ದಕ್ಷ ಹೇಳಿ ನಂತರ ಸಂಖ್ಯೆ ಸಂಘಚಾಲಕರಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೊಡಬೇಕು, ನಂತರ ಆರಾಮ)

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸ್ವಸ್ಥಾನ್ 

***

ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ - ಶಾಖಾ ಮುಕ್ತಾಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಗಮನಿಸಿರಿ

ಮುಖ್ಯ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಎಲ್ಲಾಆಜ್ಞೆ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ನಿಂತಾಗ ಯಾವಾಗಲೂ ದಕ್ಷದಲ್ಲಿಯೇ ಇರಬೇಕು 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ >> ಸೀಟಿ - ೦ ೦ ೦ (1 ಉದ್ದ ಸೀಟಿ 3 ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ)

ಸೀಟಿ ಆದಾಗ ಅಗ್ರೆಸರ್ ಬರುತ್ತಾರೆ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಅಗ್ರೇಸರ್ ಸಮ್ಯಕ್  

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸೀಟಿ  - ೦ ೦ (1 ಉದ್ದ ಸೀಟಿ 2 ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ)

ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಹೇಳಿಕೊಡುವವರು ಕೊಡುವ ಆಜ್ಞೆ 

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್>  ಗಣದಕ್ಷ, ಪ್ರಚಲ್, ಏಕ್ ದೋ ಏಕ್ ದೋ... ನಂತರ ಸ್ವಸ್ತಾನ್

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಅಗ್ರೇಸರ್ ಬಲಗಡೆ ನಿಲ್ಲುವುದು.

ಕಾರ್ಯವಾಹರವರು / ಸಂಘಚಾಲಕರು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಎದುರಿಗೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು. 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ಸಮ್ಯಕ್ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಅಗ್ರೇಸರ್ ಅರ್ಧವೃತ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಖ್ಯಾ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಸಂಖ್ಯೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಗೆ ಹೇಳಿ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಆರಾಮ 

ಕಾರ್ಯವಾಹ ರಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೇಳುವುದು.

(ಸಂಘಚಾಲಕರಿದ್ದರೆ ಸಂಘ ದಕ್ಷ ಹೇಳಿ ನಂತರ ಸಂಖ್ಯೆ ಸಂಘಚಾಲಕರಿಗೆ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೊಡಬೇಕು, ನಂತರ ಆರಾಮ)

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ದಕ್ಷ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸೀಟಿ ೦ (1 ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ)

ಪ್ರಾರ್ಥನೆ

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಸಾಲು ಹೇಳುವುದು. ಎಲ್ಲಾ  ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಅದನ್ನು ಹೇಳಬೇಕು.

ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ 

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮ್: ಏಕ್ ದೋ ತೀನ್ 

ಧ್ವಜ ತೆಗೆಯುವ ಕ್ರಿಯೆ  

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ ಪ್ರಣಾಮ್ ಮಾಡಿ ಧ್ವಜವನ್ನು ತೆಗೆಯುವುದು (ದಕ್ಷ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದು.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ > ಸಂಘ ವಿಕಿರ

ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ಪ್ರಣಾಮ್ ಮಾಡುವುದು.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಪ್ರಣಾಮ್ ಮಾಡುವುದು.

***

Whistle Pattern Meaning

- means Long  0 means short

Whistle - 0 - 0 Shakha initiation/start (Shaakheya Prarambh)

Whistle - 0 Kaalaansha Badal (Change of Time Slot)

Whistle - - To instruct Swayamsevaks to stand at Daksh facing the Dhwaj

Whistle 00, 00 To restart a program from the beginning (as it was before)

Whistle 0 For Prarthana (Prayer) and for a fixed/designated task

Whistle - 0 0 0 Shaakheya Muktaay (Shakha conclusion) - to call the Agresar

Whistle 0 0 Instruction to the Gana Shikshaks to call Sampat (to join ranks)

Whistle - - (or more) For emergency notification (Aakasmika Suchane)

***

ಎಲ್ಲಾ  ಸೀಟಿಯ ಅರ್ಥ

- ಉದ್ದ ಸೀಟಿ ೦ ಗಿಡ್ಡ ಸೀಟಿ

ಸೀಟಿ -0-0   > ಶಾಖೆಯ ಪ್ರಾರಂಭ 

ಸೀಟಿ - ೦   > ಕಾಲಾಂಶ ಬದಲ್ (Change of Time Slot)

ಸೀಟಿ - -    > ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ದಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜವಾಮುಖ್ ಮಾಡಲು 

ಸೀಟಿ ೦೦, ೦೦   > ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮೊದಲಿನಂತೆಯೇ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು

ಸೀಟಿ ೦   > ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಾಗಿ ಹಾಗೂ ನಿಗದಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ

ಸೀಟಿ - ೦ ೦ ೦  > ಶಾಖೆಯ ಮುಕ್ತಾಯ-ಅಗ್ರೇಸರ್ ಕರೆಯಲು 

ಸೀಟಿ ೦ ೦ > ಸಂಪತ ಕರೆಯಲು ಗಣ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಸೂಚನೆ 

ಸೀಟಿ - - (ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು)   > ಆಕಸ್ಮಿಕ ಸೂಚನೆಗೆ 

***

आचार पद्दति Shakha Activity Process and instructions of RSS

(thanks to my friend मिश्राजी)

    शाखा प्रारंभ                             शाखा विकिर

शाखा लगाने की आज्ञाएँ           शाखा विकिर की आज्ञाएँ

(कुल - 18)                                (कुल - 15 )

-0-0 (सूचनात्मक सीटी) /                -000 (सूचनात्मक सीटी) /

संघ स्वस्थान                                अग्रेसर

संघ दक्ष                                     अग्रेसर सम्यक्

आरम्                                        अग्रेसर आरम्

अग्रेसर                                        -00 (सूचनात्मक सीटी) /

                                                संघ सम्पत्

अग्रेसर सम्यक्                                संघ दक्ष

आरम्                                        संघ सम्यक्

संघ सम्पत्                                अग्रेसर अर्धवृत्

संघ दक्ष                                        संख्या

संघ सम्यक्                                    आरम्

अग्रेसर अर्धवृत्                            संघ दक्ष

संघ आरम्                                    आरम्

                                        (संख्या देकर आना)

संघ दक्ष                                    संघ दक्ष

(ध्वज लगाना)

ध्वज प्रणाम १-२-३                    एक छोटी सीटी /

                                                प्रार्थना

संख्या                                ध्वज प्रणाम १-२-३

आरम्                                    संघ विकिर

संघ दक्ष

आरम्

(संख्या देकर आना )

संघ दक्ष

स्वस्थान

***

सीटी तथा संकेत

(-) लम्बी सीटी के लिए

(0) छोटी सीटी के लिए

सीटी            अर्थ

-0-0          शाखा प्रारंभ

-0            कालांश बदल

--            स्वयंसेवकों को ध्वजाभिमुख दक्ष करने के लिए

00, 00        कार्यक्रम पूर्ववत प्रारंभ करने के लिए 

0             प्रार्थना के लिए तथा निर्धारित कार्य के लिए

-000          शाखा समापन के समय अग्रेसरों को बुलाने के लिए

-00           संपत करने के लिए गण शिक्षकों को सूचना

* - -/अधिक    आकस्मिक सूचना के लिए

***

👇

RSS PRARTHANA प्रार्थना गीत ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಹಾಡು नमस्ते सदा वत्सले

The prarthana song is in Sanskrit संस्कृत language and is famously known as नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे. The prarthana song is written by Narahari Narayan Bhide, a Sanskrit professor under the guidance of  Dr. K. B. Hedgewar and Madhav Sadashiv Golwalkar and other senior RSS leaders during 1940.

RSS Pracharak Yadav Rao Joshi on May 18, 1940 in Sangh Shiksha Varg held at Nagpur sang for the first time, the Sangh's Prarthana. At the same period the Sangh Prarthana was sung by RSS pracharak Anant Rao Kale in Sangh Shiksha Varg held in Pune.

***

 A must learn of the Prarthana geet RSS - नमस्ते सदा वत्सले.

PRARTHANA - 👆 LEARN FROM THIS VERSION (official)

SING ALONG HERE👆(official)

 

ಗಮನಿಸಿರಿ ಕಲಿಯುವ ಮೊದಲು

before learning please note 👇👇

ಕೆಂಪು - ಮಹಾಪ್ರಾಣ, ಒತ್ತಿ ಹೇಳಬೇಕು 

ಹಸಿರು - ಅನುಸ್ವಾರ ಬದಲಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ

ರಾಗದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಏರಿಳಿತ  👇🏿

⤴ ಮೇಲೆ - ಸಾಲಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಏರಿಸಬೇಕು

----> ನೇರ - ಸಾಲನ್ನು ಹೇಳುವಾಗ ಏರಿಳಿತಗಳಿಲ್ಲ 

   ⤵  ಕೆಳಗೆ - ಸಾಲಿನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಸಬೇಕು⤵️

as per RSS manual

ನಮಸ್ತೇ ಸದಾ ವತ್ಸಲೇ ಮಾತೃಭೂಮೇ ⤴

ತ್ವಯಾ ಹಿಂದು ಭೂಮೇ ಸುಖ°ವ್ ವರ್ಧಿತೋsಹಮ್ -----> 

ಮಹಾ ಮಂಗಲೇ ಪುಣ್ಯ ಭೂಮೇ ತ್ವದರ್ಥೇ ⤵   

ಪತತ್ವೇಷ ಕಾಯೋ ನಮಸ್ತೇ ನಮಸ್ತೇ 1  ----->

ಪ್ರಭೋ ಶಕ್ತಿಮನ್ ಹಿಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಾಂಗ ಭೂತಾ  ⤴

ಇಮೇ ಸಾದರನ್  ತ್ವಾನ್ನಮಾಮೋ ವಯಮ್  ----->

ತ್ವದೀಯಾಯ ಕಾರ್ಯಾಯ ಬದ್ಧಾ ಕಟೀಯಮ್  ⤵  

ಶುಭಾ ಮಾಶಿಷನ್  ದೇಹಿ ತತ್ಪೂರ್ತಯೇ  ----->

ಅಜಯ್ಯಾಂ ಚ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ದೇಹೀಶ ಶಕ್ತಿಮ್  ⤴

ಸುಶೀಲಞನ್ ಜಗದ್ಯೇನ ನಮ್ರಂ ಭವೇತ್  ----->

ಶ್ರುತಞನ್ ಚೈವ ಯತ್  ಕಂಟ ಕಾ ಕೀರ್ಣ ಮಾರ್ಗಮ್ ⤵

ಸ್ವಯಂ ಸ್ವೀಕೃತನ್ ನಃ ಸುಗಞನ್ ಕಾರಯೇತ್ 2  ----->

ಸಮುತ್ಕರ್ಷ ನಿಃ ಶ್ರೇಯ ಸಸ್ಯೈಕ ಮುಗ್ರಮ್  ⤴

ಪರಮ್ ಸಾಧನನ್ನಾಮ ವೀರ ವ್ರತಮ್  ----->

ತದಂತಃ  ಸ್ಫುರ ತ್ವಕ್ಷಯಾ ಧ್ಯೇಯ ನಿಷ್ಠಾ ⤵

ಹೃದಂತಃ ಪ್ರಜಾ ಗರ್ತು ತೀವ್ರಾಽನಿಶಮ್  ----->

ವಿಜೇತ್ರೀ ಚ ನಃ ಸಂಹತಾ ಕಾರ್ಯ ಶಕ್ತಿರ್  ⤴

ವಿಧಾಯಾಸ್ಯ ಧರ್ಮಸ್ಯ ಸವ್-ರಕ್ಷಣಮ್----> (ಸವ್-prenounce in between ವ್ & ಮ್ )

ಪರ°ವ್ ವೈಭವನ್ನೇತು  ಮೇ ತತ್ ಸ್ವರಾಷ್ಟ್ರಮ್  ⤴

ಸಮರ್ಥಾ ಭವತ್ವಾ ಶಿಷಾ ತೇ ಭೃಶಮ್ 3  ----->

ಭಾರತ ಮಾತಾ ಕೀ ಜಯ್  ----->

***

before learning please note 👇👇

red - mahaa praana -  press and sing

⤴ - high

----> - straight

⤵ - down

namaste sadaa vatsale maatṛu bhoome ⤴

tvayaa hindu bhoome sukhav-m vardhitoham -->

mahaa maṅgale puṇya bhoome tvadarthe  ⤵

patatveṣha kaayo namaste namaste 1 ---->

prabho shaktiman hindu raaṣhṭraaṅga bhootaa ⤴

ime saadaran tvaannamaamo vayam ---->

tvadeeyaaya kaaryaaya baddhaa kaṭeeyaṁ  ⤵

shubhaa maashishan dehi tatpoortaye ---->

ajayyaan cha vishvasya deheesha shaktiṁ ⤴

susheelan jagadye nanamraṁ bhavet ---->

shrutan chaiva yat kaṇṭa kaakeerṇa maargaṁ  ⤵

swayaṁ sweekṛtan naḥ sugan kaarayet 2 --->

samutkarsha niḥshreya sasyaika mugraṁ ⤴

paraṁ saadhanaṁ naama veera vratam ---->

tadantaḥ sphura tvakṣhayaa dhyeya niṣhṭhaa  ⤵

hṛudantaḥ prajaagartu teevraa nisham ---->

vijetree cha naḥ saṁhataa kaarya shaktir ⤴

vidhaa yaasya dharmasya sav-m rakshaṇam --->

parav-m vaibhavannetu metat swaraaṣhṭraṁ ⤴

samarthaa bhavatvaa shishaa te bhṛusham 3 ---->

bhaarata maataa kee jay (not jai) ---->

*** 

नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे

त्वया हिन्दुभूमे सुखं वर्धितोहम् ।

महामङ्गले पुण्यभूमे त्वदर्थे

पतत्वेष कायो नमस्ते नमस्ते ।।१।।

प्रभो शक्तिमन् हिन्दुराष्ट्राङ्गभूता

इमे सादरं त्वां नमामो वयम्

त्वदीयाय कार्याय बध्दा कटीयं

शुभामाशिषं देहि तत्पूर्तये ।

अजय्यां च विश्वस्य देहीश शक्तिं

सुशीलं जगद्येन नम्रं भवेत्

श्रुतं चैव यत्कण्टकाकीर्ण मार्गं

स्वयं स्वीकृतं नः सुगं कारयेत् ।।२।।

समुत्कर्षनिःश्रेयस्यैकमुग्रं

परं साधनं नाम वीरव्रतम्

तदन्तः स्फुरत्वक्षया ध्येयनिष्ठा

हृदन्तः प्रजागर्तु तीव्रानिशम् ।

विजेत्री च नः संहता कार्यशक्तिर्

विधायास्य धर्मस्य संरक्षणम् ।

परं वैभवं नेतुमेतत् स्वराष्ट्रं

समर्था भवत्वाशिषा ते भृशम् ।।३।।

।। भारत माता की जय ।।

***

नमस्ते सदा वत्सले-ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ-(as per RSS Mysuru Mahanagara Manual)

ಹೇ ವತ್ಸಲೆಯಾದ ಮಾತೃಭೂಮಿಯೇ ! 

ನಿನಗೆ ನಾನು ಸದಾ ವಂದಿಸುವೆ. 

ಹೇ ಹಿಂದುಭೂಮಿಯೇ (ಭರತ ಭೂಮಿಯೇ)! ನೀನು ನನ್ನನ್ನು ಸುಖದಲ್ಲಿ ಬೆಳಸಿರುವೆ.

ಹೇ ಮಹಾಮಂಗಲೆಯಾದ ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯೇ !

ನಿನಗಾಗಿಯೇ ನನ್ನೀ ದೇಹವು ಅರ್ಪಿತವಾಗಲಿ. 

ನಿನಗೆ ಅನಂತ ಪ್ರಣಾಮಗಳು.

ಹೇ ಸರ್ವಶಕ್ತಿವಂತನಾದ ಪರಮೇಶ್ವರನೇ ! 

ಹಿಂದೂರಾಷ್ಟ್ರದ (ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರದ) ಅವಯವಗಳಂತಿರುವ 

ನಾವು ನಿನಗೆ ಆದರದಿಂದ ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇವೆ.

ನಿನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾವು ನಡು ಕಟ್ಟಿದ್ದೇವೆ.

ಅದನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ನಮಗೆ ಶುಭಾಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ನೀಡು.

ವಿಶ್ವವು ಜಯಿಸಲಾಗದಂತಹ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಡೀ ಜಗತ್ತೇ ತಲೆಬಾಗುವಂತಹ ಪರಿಶುದ್ಧ ಶೀಲವನ್ನು ಮತ್ತು

ನಾವು ಬುದ್ಧಿಪುರಸ್ಸರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿರುವ ಕಂಟಕಮಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು 

ಸುಗಮಗೊಳಿಸಬಲ್ಲ ಜ್ಞಾನವನ್ನೂ ನಮಗೆ ದಯಪಾಲಿಸು.

ಅಭ್ಯುದದೊಡನೆ ನಿಃಶ್ರೇಯಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಏಕಮಾತ್ರ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಧನವಾದ 

ಉಗ್ರ ವೀರವೃತವು ನಮ್ಮ ಅಂತಃಕರಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಫುರಿಸಲಿ.

ಅಕ್ಷಯವಾದ, ಪ್ರಖರವಾದ ಧ್ಯೇಯನಿಷ್ಟೆಯು

ನಮ್ಮ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಸದಾ ಎಚ್ಚರವಾಗಿರಲಿ.

ನಮ್ಮ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾದ ಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಯಶಕ್ತಿಯು 

ನಮ್ಮ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ, ನಮ್ಮೀ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು 

ಪರಮ ವೈಭವಕ್ಕೇರಿಸಲು ನಿನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ 

ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥವಾಗಲಿ.

" ಜೈ ಭಾರತಮಾತೆ...." 

***

नमस्ते सदा वत्सले-meaning in English-in Guruji's words

O Loving Motherland! I always bow to you. you have brought me up in happiness. May my life, O great and blessed Holy Land, be laid down in Thy Cause. I bow to you mother again and again.

We the children of the Hindu (Sanatana/Bharatiya) Nation bow to Thee in reverence, O Almighty God. We have girded up our loins to carry on Thy work. Give us Thy holy blessings for its fulfilment. O Lord! Grant us such might as no power on earth can ever challenge, such purity of character as would command the respect of the whole world and such knowledge as would make easy the thorny path that we have voluntarily chosen.

May we be inspired with the spirit of stern heroism, that is sole and ultimate means of attaining the highest spiritual bliss with the greatest temporal prosperity. May intense and everlasting devotion to our ideal ever enthuse our hearts. May our victorious organised power of action, by Thy Grace, be wholly capable of protecting our dharma and leading this nation of ours to the highest pinnacle of glory.

***

STEP BY STEP Activities during the RSS Shakha: (आचार पद्दति) 

A typical Shakha or Milan session, lasting 60-75 minutes, is divided into several segments: 

				.
	Time	Activity Title	Details/Description	.
01	4 minutes	Shakha Prarambha and Dwajarohana	Shakha initiation and hoisting of the Bhagwa Dhwaj (Saffron Flag).	.
02	10-15 minutes	Vyayama (Physical Exercises)	Includes physical activities like Vyayama (व्यायाम), Suryanamaskar (सूर्य नमस्कार), Yoga (योग), Danda (दंड - stick use), Drill (Qavayada), March (Path Sanchalan)	.
03	20-30 minutes	Physical Games/Outdoor Games	Traditional or outdoor games, including training for military exercises like Niyuddha and Sanchalana.	.
04	4 minutes	Patriotic Song (Deshbhakti Geet)	Recitation and learning of a Deshbhakti Geet (देशभक्ति गीत) (one song for one month).	.
05	1 minute	Amruta Vachana	Recitation and learning of an Amruta Vachana (अमृत वचन) or inspirational saying (one saying for one week).	.
06	5-10 minutes	Baudhik (Intellectual Discourse)	A discourse or discussion on matters related to Bharat. This can be storytelling, covering a biography, or a short discussion on current events and the Sangh's perspective.	.
07	4 minutes	Shakha Closing Prakriya	The formal process of concluding the Shakha.	.
08	4 minutes	Prarthana (Prayer)	Reciting the Sangh's Prarthana (प्रार्थना) - “namaste sadA vatsale mAtrubhume." One person recites, and others repeat line by line.	.
09	2 minutes	Shloka	Recitation and learning of a Shloka (श्लोक) and understanding its meaning (one Shloka for one week).	.
10	1 minute	Panchanga	Recitation and learning of that day's Panchanga (पंचांग) (traditional calendar/almanac).	.
11	5 minutes	General Discussions	Knowing the RSS activity schedule, discussing the requirement for Swayamsevaks' participation, informal discussions on patriotism (Deshprem), awareness, future activities, and personal matters.	.
12		Disbursal	The formal departure of the Swayamsevaks.
				.

The following sections explain the activities from Point 01 to Point 12 sequentially.

The RSS administration nominates a Mukhyashikshak and a Karyavaha from among the Swayamsevaks who regularly attend Shakha or Milan activity.

The Mukhyashikshak typically leads the daily Shakha or Milan activity, with the Karyavaha serving as a supporting associate who monitors activities and provides assistance. During the Shakha/Milan activity, the Mukhyashikshak has full authority to make decisions. Notably, even senior RSS officials attending the Shakha or Milan must respect the Mukhyashikshak's decisions during the session. This concept of empowering the Mukhyashikshak with full responsibility is indeed remarkable.

The Mukhyashikshak ensures that every Swayamsevak actively participates in the Shakha or Milan activity by assigning specific roles, such as leading patriotic songs, reciting Amruta Vachana, or conducting Prarthana. By rotating these responsibilities among Swayamsevaks in each meeting, the Mukhyashikshak fosters inclusive participation and helps members become proficient in various activities conducted in the regular Shakha.

Note: The Sangh provides a bulletin every month to all Shakha Mukhyashikshaks, outlining the contents and instructions to follow for each month as to which 'Patriotic Song' / 'Amruta Vachana' / 'Shloka'  to be recited and 'Baudhik' to be followed. 

***

A specimen of a bulletin is shown below:

.

👇👇👇👇

another one in pdf

RSS BOUDHIK OCT-NOV 2024

***

ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವಿಭಾಗಗಳು (Āchāra Paddhati)

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 60-75 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುವ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಾಖೆ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್ ಅವಧಿಯನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

	ಸಮಯ (ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ)	ಚಟುವಟಿಕೆ	ವಿವರಗಳು	.
01	4 ನಿಮಿಷಗಳು	ಶಾಖಾ ಪ್ರಾರಂಭ ಮತ್ತು ಧ್ವಜಾರೋಹಣ (Dwajarohana)	ಶಾಖೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ ಭಗವಾ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸುವುದು.	.
02	10-15 ನಿಮಿಷಗಳು	ವ್ಯಾಯಾಮ (Vyayama)	ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವ್ಯಾಯಾಮ (व्यायाम), ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರ (सूर्य नमस्कार), ಯೋಗ (योग), ದಂಡ (दंड - ಲಾಠಿಯ ಬಳಕೆ), ಡ್ರಿಲ್ (ಖವಾಯದ್), ಮಾರ್ಚ್ (ಪಥ ಸಂಚಲನ್)	.
03	20-30 ನಿಮಿಷಗಳು	ದೈಹಿಕ ಆಟಗಳು/ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟಗಳು	ನಿಯುದ್ಧ ತರಬೇತಿ ಹಾಗೂ ಸಂಚಾಲನ ದಂತಹ ಇತರ ಮಿಲಿಟರಿ ವ್ಯಾಯಾಮಗಳ ತರಬೇತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಆಟಗಳು.	.
04	4 ನಿಮಿಷಗಳು	ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆ (Patriotic Song)	ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಯನ್ನು (देशभक्ति गीत) ಪಠಣ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆ (ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಹಾಡು).	.
05	1 ನಿಮಿಷ	ಅಮೃತ ವಚನ (Amruta Vachana)	ಅಮೃತ ವಚನದ (अमृत वचन) ಪಠಣ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆ (ಪ್ರತಿ ವಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಮೃತ ವಚನ).	.
06	5-10 ನಿಮಿಷಗಳು	ಬೌದ್ಧಿಕ್ (Baudhik)	ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಬೌದ್ಧಿಕ್ (ಬೌದ್ಧಿಕ ಪ್ರವಚನ) ಅಥವಾ ಚರ್ಚೆ. ಇದು ಕಥೆ ಹೇಳುವಿಕೆ, ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಘಟನೆಗಳ ಕುರಿತು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಚರ್ಚೆ ಅಥವಾ ಸಂಘದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು.	.
07	4 ನಿಮಿಷಗಳು	ಶಾಖಾ ಮುಕ್ತಾಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ	ಶಾಖೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ.	.
08	4 ನಿಮಿಷಗಳು	ಪ್ರಾರ್ಥನಾ (Prarthana)	ಸಂಘದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು (प्रार्थना) ಪಠಿಸುವುದು - "namaste sadA vatsale mAtrubhume (नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे)". ಒಬ್ಬರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದವರು ಸಾಲಿನಿಂದ ಸಾಲಾಗಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.	.
09	2 ನಿಮಿಷಗಳು	ಶ್ಲೋಕ (Shloka)	ಶ್ಲೋಕದ (श्लोक) ಪಠಣ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅದರ ಅರ್ಥ ತಿಳಿಯುವುದು (ಪ್ರತಿ ವಾರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಶ್ಲೋಕ).	.
10	1 ನಿಮಿಷ	ಪಂಚಾಂಗ (Panchanga)	ಆ ದಿನದ ಪಂಚಾಂಗದ (पंचांग) ಪಠಣ ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆ.	.
11	5 ನಿಮಿಷಗಳು	ಮಾಹಿತಿ ವಿನಿಮಯ	RSS ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ Swayamsevaks ರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ/ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ, ದೇಶಪ್ರೇಮದ (ದೇಶಪ್ರೇಮ) ಬಗ್ಗೆ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಮಾತುಕತೆ, ಭವಿಷ್ಯದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಯೋಜನೆಗಳ ಚರ್ಚೆ, ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿಷಯಗಳಿದ್ದರೆ ಅವುಗಳ ಚರ್ಚೆ.	.
12		ಮುಕ್ತಾಯ (Disbursal)	ಶಾಖೆ ಮುಕ್ತಾಯ.	.
				.
				.

ಕೆಳಗಿನ ವಿಭಾಗಗಳು point 01 ರಿಂದ point 12 ರವರೆಗಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಆಡಳಿತವು ಶಾಖೆ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಪೈಕಿ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಾಹ ರನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖೆ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಾಹ ರವರು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ನೆರವು ನೀಡುವ ಸಹಾಯಕ ಸಹವರ್ತಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಶಾಖೆ/ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವಿರುತ್ತದೆ. ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಶಾಖೆ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್ ಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಹಿರಿಯ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಹ ಅಧಿವೇಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು. ಸಂಪೂರ್ಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸಬಲೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ನಿಜಕ್ಕೂ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರು ಪ್ರತಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕನು ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವುದು, ಅಮೃತ ವಚನ ಪಠಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಮುಂತಾದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶಾಖೆ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರುಗಳ ನಡುವೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕ್ ಅವರು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿಯಮಿತ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ವಿವಿಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರು ಪರಿಣತರಾಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಸೂಚನೆ: ಸಂಘವು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಶಾಖಾ ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಒಂದು ಬುಲೆಟಿನ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬುಲೆಟಿನ್ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಯಾವ 'ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆ' / 'ಅಮೃತ ವಚನ' / 'ಶ್ಲೋಕ' ವನ್ನು ಪಠಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಯಾವ 'ಬೌದ್ಧಿಕ್' ಅನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ವಿಷಯಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.

***

Sequential Explanation in detail: ವಿವರವಾದ ಅನುಕ್ರಮ ವಿವರಣೆ:

01. Shakha Prarambha Prakriya - 4 Minutes

The Mukhyashikshak gives the commands following 'Achar Paddhati' and hoisting of Flag is done. He also gives command to do 'Pranam' by all Swayamsevaks. The details of Shakha Prarambha Prakriya is given elsewhere step by step. (check ĀCHĀRA PADDHATI  COMMANDS (Protocol)

**

01.  ಶಾಖಾ ಪ್ರಾರಂಭ ಕ್ರಿಯೆ - 4 ನಿಮಿಷಗಳು

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು 'ಆಚಾರ್ ಪದ್ಧತಿ'ಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು (ಕಮಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು) ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಧ್ವಜಾರೋಹಣವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು 'ಪ್ರಣಾಮ' ಮಾಡಲು ಸಹ ಅವರು ಆದೇಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಶಾಖಾ ಪ್ರಾರಂಭ ಕ್ರಿಯೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ಬೇರೆ ಕಡೆ ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. (check ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ - ಆಜ್ಞೆಗಳು)  

***

DHWAJAROPAN MANTRA - ध्वजारोपणम् मन्त्र

|| om namostute dhvajāya sakala bhuvana janahitāya vibhava sahita vimala carita bodhakāya maṁgalāya te

satatam ||

Dhwajaropanam Mantra-ध्वजारोपणम् मन्त्र played while hoisting flag
played on flutevamshi (not sung orally)

॥ ಓಂ ನಮೋಸ್ತುತೇ ಧ್ವಜಾಯ ಸಕಲ ಭುವನ ಜನಹಿತಾಯ ವಿಭವ ಸಹಿತ ವಿಮಲ ಚರಿತ ಬೋಧಕಾಯ ಮಂಗಲಾಯ ತೇ

ಸತತಂ ॥

ಅರ್ಥ 

ಸಕಲ ಜಗತ್ತಿನ ಜನರ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಇರುವ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಬೋಧಿಸುವ, ಸದಾ ಮಂಗಳಕರವಾದ ಆ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ (ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ) ನಾವು ಸದಾ ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇವೆ.

॥ ओम् नमोस्तुते ध्वजाय सकल भुवन जनहिताय विभव सहित विमल चरित बोधकाय मंगलाय ते

सततम् ॥

***

02. Vyayama (Physical Exercises) -> 10-15 Minutes

SURYA NAMASKARA ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರ

After finish of Prarambha Prakriya, exercise/vyayam activity is undertaken. Surya namaskar is one such activity:

Dhyāna Ślōka

Om Dhyēyassadā Savitr̥ Maṇḍala Madhyavartī Nārāyaṇassarasijāsana Sanniviṣṭaḥ | Kēyūravān Makarakuṇḍalavān Kirīṭī Hārī Hiraṇmayavapuḥ Dhr̥taśaṅkhacakraḥ || Sūrya Namaskāra Mantragaḷu (Sūrya Namaskāra Mantras) Ōm Mitrāya Namaḥ | 1 | Ōm Ravayē Namaḥ | 2 | Ōm Sūryāya Namaḥ | 3 | Ōm Bhānavē Namaḥ | 4 | Ōm Khagāya Namaḥ | 5 | Ōm Pūṣṇē Namaḥ | 6 | Ōm Hiraṇyagarbhāya Namaḥ | 7 | Ōm Marīcayē Namaḥ | 8 | Ōm Ādityāya Namaḥ | 9 | Ōm Savitrē Namaḥ | 10 | Ōm Arkāya Namaḥ | 11 | Ōm Bhāskarāya Namaḥ | 12 | Ōm Savitr̥ Sūrya Nārāyaṇāya Namaḥ | 13 | Phala Śruti Ādityasya Namaskārān Yē Kurvanti Dinē Dinē | Āyuḥ Prajñāṁ Balaṁ Vīryaṁ Tējastēṣāṁ Ca Jāyatē || Iti Śrī Sūrya Namaskāra Mantra || Remember this way Ōm Mitraravisūrya - Bhānukhagapūṣṇa Hiraṇyagarbhamarīcāditya - Savitrarkabhāskarēbhyō Namaḥ

**

exact way of doing Surya Namaskar 👆👆

02. ವ್ಯಾಯಾಮ - ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ -> 10-15 ನಿಮಿಷಗಳು

ಪ್ರಾರಂಭ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನಂತರ, ವ್ಯಾಯಾಮ (ಕಸರತ್ತು/ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆ) ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರವು ಅಂತಹ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ:

ಧ್ಯಾನ ಶ್ಲೋಕ

ಓಂ ಧ್ಯೇಯಸ್ಸದಾ ಸವಿತೃ ಮಂಡಲ ಮಧ್ಯವರ್ತೀ

ನಾರಾಯಣಸ್ಸರಸಿಜಾಸನ ಸನ್ನಿವಿಷ್ಟಃ |

ಕೇಯೂರವಾನ್ ಮಕರಕುಂಡಲವಾನ್ ಕಿರೀಟೀ

ಹಾರೀ ಹಿರಣ್ಮಯವಪುಃ ಧೃತಶಂಖಚಕ್ರಃ ||
ಅರ್ಥ

ಓಂ, ಸದಾಕಾಲ ಸೂರ್ಯ ಮಂಡಲದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ವಿರಾಜಮಾನನಾಗಿರುವ, ಕಮಲದ ಆಸನದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ, ತೋಳಬಂದಿ, ಮಕರ ಕುಂಡಲ ಮತ್ತು ಕಿರೀಟವನ್ನು ಧರಿಸಿರುವ, ಹಾರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಬಂಗಾರದಂತಹ ತೇಜಸ್ಸಿನ ಶರೀರವುಳ್ಳ ಹಾಗೂ ಶಂಖ ಮತ್ತು ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವ ನಾರಾಯಣನನ್ನು (ವಿಷ್ಣುವನ್ನು) ಧ್ಯಾನಿಸಬೇಕು.

ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಂತ್ರಗಳು

ಓಂ ಮಿತ್ರಾಯ ನಮಃ | ೧ |

ಓಂ ರವಯೇ ನಮಃ | ೨ |

ಓಂ ಸೂರ್ಯಾಯ ನಮಃ | ೩ |

ಓಂ ಭಾನವೇ ನಮಃ | ೪ |

ಓಂ ಖಗಾಯ ನಮಃ | ೫ |

ಓಂ ಪೂಷ್ಣೇ ನಮಃ | ೬ |

ಓಂ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಾಯ ನಮಃ | ೭ |

ಓಂ ಮರೀಚಯೇ ನಮಃ | ೮ |

ಓಂ ಆದಿತ್ಯಾಯ ನಮಃ | ೯ |

ಓಂ ಸವಿತ್ರೇ ನಮಃ | ೧೦ |

ಓಂ ಅರ್ಕಾಯ ನಮಃ | ೧೧ |

ಓಂ ಭಾಸ್ಕರಾಯ ನಮಃ | ೧೨ |

ಓಂ ಸವಿತೃ ಸೂರ್ಯ ನಾರಾಯಣಾಯ ನಮಃ | ೧೩ |

ಫಲ ಶ್ರುತಿ

ಆದಿತ್ಯಸ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರಾನ್ ಯೇ ಕುರ್ವಂತಿ ದಿನೇ ದಿನೇ |

ಆಯುಃ ಪ್ರಜ್ಞಾಂ ಬಲಂ ವೀರ್ಯಂ ತೇಜಸ್ತೇಷಾಂ ಚ ಜಾಯತೇ ||

ಅರ್ಥ

ಯಾರು ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಆದಿತ್ಯನಿಗೆ (ಸೂರ್ಯ ದೇವನಿಗೆ) ನಮಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೋ (ಅಥವಾ ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೋ), ಅವರಿಗೆ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ, ಉತ್ತಮ ಬುದ್ಧಿ, ದೈಹಿಕ ಶಕ್ತಿ, ಮಾನಸಿಕ ಚೈತನ್ಯ ಮತ್ತು ಶಾರೀರಿಕ ತೇಜಸ್ಸು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ

ಇತಿ ಶ್ರೀ ಸೂರ್ಯ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಂತ್ರ ||

***

ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೀಗೆ 

ಓಂ ಮಿತ್ರರವಿಸೂರ್ಯ - ಭಾನುಖಗಪೂಷ್ಣ

ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭಮರೀಚಾದಿತ್ಯ - ಸವಿತ್ರಾರ್ಕಭಾಸ್ಕರೇಭ್ಯೋ ನಮಃ

***

छंद 1:

|| ॐ मित्राय नम ॐ रवये नमः ॐ सूर्याय नमः ॐ भानवे नमः ||

पद्य 2:

|| ॐ खगाय नमः ॐ पूष्णे नमः ॐ हिरण्य गर्भाय नमः ओम मरीचये नमः ||

पद्य 3:

|| ॐ आदित्याय नमः ॐ सवित्रे नमः ॐ अर्काय नमः ओम भास्कराय नमः ||

श्लोक 4:

|| ॐ सवित्र सूर्यनारायणाय नमः ||

***

03. Outdoor Play -> 20-30 Minutes

After Prarambik Prakriya and after exercise/Vyayam activity, some 30 minutes of Play activity is undertaken. While playing games as well as during Sanchalan, udghosh (उद्घोष) are made. Some उद्घोष are shown below:

Call                         Response

Bhārata Mātā kī Jaya

Vande             Mātaram

Hara-Hara     Bum-Bum

Rudra Dēvat    Jaya-Jaya Kāḷi

Jaya Śivāji Jaya Pratāpa

Sanghaṭana me     Śakti hai

Saṅghē Śakti         Kalau Yugē

Jayakāra Vīra Bajaraṅgi Hara-Hara-Mahādēva

Jaya Śivāji         Jaya Bhavāni

Jaya Hō                 Jaya Hō

Kaun jītā kaun jītā     Sangha jītā sangha jītā

Hindu-Hindu            Bhāyī-Bhāyī

Hindu Vīra kaisā hō Vīra Śivāji jaisā hō

Bhārata kē śahīdōṁ kī     Jaya

03. ಹೊರಾಂಗಣ ಆಟ -> 20-30 ನಿಮಿಷಗಳು

ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ನಂತರ, ಸುಮಾರು 30 ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಆಟದ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವಾಗ ಮತ್ತು ಸಂಚಲನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಘೋಷಗಳನ್ನು (ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು) ಕೂಗಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಉದ್ಘೋಷಗಳು ಕೆಳಗೆ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಉದ್ಘೋಷಗಳು

ಕೂಗು                      ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ

ಭಾರತ ಮಾತಾ ಕೀ      ಜಯ

ವಂದೇ                         ಮಾತರಂ

ಹರ-ಹರ                     ಬಮ್-ಬಮ್

ರುದ್ರ ದೇವತಾ             ಜಯ-ಜಯ ಕಾಳಿ

ಜಯ ಶಿವಾಜಿ             ಜಯ ಪ್ರತಾಪ

ಸಂಘಟನ ಮೇಂ             ಶಕ್ತಿ ಹೈ

ಸಂಘೇ ಶಕ್ತಿ                     ಕಲೌ ಯುಗೇ

ಜಯಕಾರ ವೀರ ಬಜರಂಗಿ ಹರ-ಹರ-ಮಹಾದೇವ

ಜಯ ಶಿವಾಜಿ             ಜಯ ಭವಾನಿ

ಜಯ ಹೋ                     ಜಯ ಹೋ

ಕೌನ್ ಜೀತಾ ಕೌನ್ ಜೀತಾ ಸಂಘ ಜೀತಾ ಸಂಘ ಜೀತಾ

ಹಿಂದೂ-ಹಿಂದೂ             ಭಾಯೀ-ಭಾಯೀ

ಹಿಂದೂ ವೀರ ಕೈಸಾ ಹೋ ವೀರ ಶಿವಾಜಿ ಜೈಸಾ ಹೋ

ಭಾರತ ಕೇ ಶಹೀದೋಂ ಕೀ     ಜಯ

**

उद्घोष

भारत माता की         -जय

वन्दे                 -मातरम

हर-हर                -बम-बम

रूद्र देवता             -जय-जय काली

जय शिवाजी           -जय प्रताप

संघटन में             -शक्ति है

संघे शक्ति             -कलौयुगे

जयकारा वीर बजरंगी    -हर-हर-महादेव

जय शिवाजी           -जय भवानी

जय हो               -जय हो

कौन जीता कौन जीता   -संघ जीता संघ जीता

हिन्दू-हिन्दू            -भाई-भाई

हिन्दू वीर कैसा हो      -वीर शिवाजी जैसा हो

भारत के शहीदों की     -जय

***

04. Following the outdoor physical games, the Swayamsevaks transition to the Baudhik (intellectual/ideological) session. --> 10-15 Minutes

a. Formation and Song - 4 Minutes

The Mukhyashikshak (Chief Instructor) calls the command 'Gaṇa Maṇḍala' (Group Circle). All Swayamsevaks immediately form a circle, adopting the 'Daksha' (attention/ready) stance.

The command 'Upavisha' (Sit down) is then given, and everyone sits cross-legged.

A patriotic or inspirational song is taught by a Shikshak (teacher) line by line. Once the song is learned by the Swayamsevaks (usually over a few days), it is sung by all in unison.

A typical patriotic song which is famous and known by most of the Swayamsevaks is given below:

ella bheda maretu  ಎಲ್ಲಾ ಭೇದ ಮರೆತು

ಪದ್ಮನಾಭजी, ಶಾರೀರಿಕ್ ಪ್ರಮುಖ್, ಲಕ್ಷ್ಮೀಪುರಂ ನಗರ, ಮೈಸೂರು

चन्दन है इस देश कि माटि

04. ಹೊರಾಂಗಣದ ದೈಹಿಕ ಆಟಗಳ ನಂತರ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಬೌದ್ಧಿಕ್ (ಬೌದ್ಧಿಕ/ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ) ಅಧಿವೇಶನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧರಾಗುತ್ತಾರೆ. -> 10-15 ನಿಮಿಷಗಳು

a. ರಚನೆ ಮತ್ತು ಗೀತೆ (Formation and Song) - 4 ನಿಮಿಷಗಳು

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು 'ಗಣ ಮಂಡಲ' (ಸಮೂಹ ವೃತ್ತ) ಎಂಬ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಕ್ಷಣವೇ ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿ ನಿಂತು, 'ದಕ್ಷ' ಭಂಗಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ನಂತರ 'ಉಪವಿಶ' (ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಿ) ಎಂಬ ಆದೇಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರೂ ಸುಖಾಸನದಲ್ಲಿ (ಅಡ್ಡಕಾಲು ಹಾಕಿ) ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕರು (ಬೋಧಕರು) ದೇಶಭಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಪ್ರೇರಣಾ ಗೀತೆಯನ್ನು ಸಾಲಿನ ನಂತರ ಸಾಲಾಗಿ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಮ್ಮೆ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಆ ಗೀತೆಯನ್ನು ಕಲಿತ ನಂತರ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ), ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಬಹುತೇಕ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ದೇಶಭಕ್ತಿ ಗೀತೆಯನ್ನು ಮೇಲೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

***

05. After the song, one Swayamsevak recites the 'Amruta Vachana' (a quote), which is repeated by the entire group. One Amrutavachana is given below: - 1 Minute

05. ಗೀತೆಯ ನಂತರ, ಒಬ್ಬ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು 'ಅಮೃತವಚನ' (ಒಂದು ಉಲ್ಲೇಖ) ವನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದನ್ನು ಇಡೀ ಸಮೂಹವು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಅಮೃತವಚನವನ್ನು ಮೇಲೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. - 1 ನಿಮಿಷ

***

06. The Baudhik Session --> 5-10 Minutes

The Baudhik (Intellectual) segment, lasting roughly 8 to 10 minutes, involves structured learning and discussion. 

This time is used for the following four aspects:

1. Telling a moral story,
2. Ideological/Intellectual session,
3. Discussion
4. News analysis

Often, an invitee/senior Swayamsevak speaks on a specific subject like great leaders or mythological personalities, on the importance of upcoming festivals, on patriotic awareness, etc. If the speaker requires more time, the preceding play time is typically shortened to accommodate the extension. 

After Bauddhik, the Mukhyashikshak gives command 'uthishtha' and 'vishrama' and all Swayamsevaks get up, turn right and disperse.

**

06. ಬೌದ್ಧಿಕ್ ಅಧಿವೇಶನ -> 5-10 ನಿಮಿಷಗಳು

ಬೌದ್ಧಿಕ್ (ಬೌದ್ಧಿಕ/ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ) ವಿಭಾಗವು ಸುಮಾರು ೮ ರಿಂದ ೧೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ರಚನಾತ್ಮಕ ಕಲಿಕೆ ಹಾಗೂ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಈ ಸಮಯವನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನ ನಾಲ್ಕು ವಿಷಯಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ:

1. ನೀತಿ ಕಥೆ ಹೇಳುವುದು
2. ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ/ಬೌದ್ಧಿಕ ಪಾಠ
3. ಚರ್ಚೆ
4. ಸಮಾಚಾರ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಸುದ್ದಿ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ).

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಒಬ್ಬ ಆಹ್ವಾನಿತರು/ಹಿರಿಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಮಹಾನ್ ನಾಯಕರು ಅಥವಾ ಪುರಾಣದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ಮುಂಬರುವ ಹಬ್ಬಗಳ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ, ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಜಾಗೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ, ಇತ್ಯಾದಿ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಭಾಷಣಕಾರರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಬೇಕಾದರೆ, ಆ ಸಮಯವನ್ನು ಸರಿಹೊಂದಿಸಲು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ನಡೆದ ಆಟದ ಸಮಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬೌದ್ಧಿಕ್ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು 'ಉತ್ತಿಷ್ಠ' (ನಿಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು 'ವಿಶ್ರಮ' (ವಿಶ್ರಾಂತಿ) ಎಂಬ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಎದ್ದು ನಿಂತು, ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ ಚದುರುತ್ತಾರೆ.

***

07. Shakha Closing Protocol - 4 Minutes

The Mukhyashikshat gives necessary commands to ensure that all the Swayamsevaks stand in line, following the prescribed protocol. (check ĀCHĀRA PADDHATI  COMMANDS (Protocol)

07. ಶಾಖಾ ಸಮಾಪನ ವಿಧಿ - 4 ನಿಮಿಷಗಳು

ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು ನಿಗದಿತ ವಿಧಿವಿಧಾನವನ್ನು (ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್) ಅನುಸರಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು (ಕಮಾಂಡ್‌ಗಳನ್ನು) ನೀಡುತ್ತಾರೆ.  (check ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ - ಆಜ್ಞೆಗಳು)  

***

08. Prarthana Vidhi - 4 Minutes

The Prarthana Shikshak recites Prarthana line by line and all Swayamsevaks repeats. The Prarthana ends with saying 'Bharat Maataa ki Jaya' by the Prarthana Shikshak which is repeated by all Swayamsevaks.

After the Prarthana, the Prarthana Shikshak the Mukhyashikshak gives command for Dhwaj Pranam 'Ek Do Teen'. All Swayamsevaks do Pranam.

Then the Prarthan Shikshak undertakes the flag lowering/removal activity as per achar paddhati. Mukhyashikshak gives command 'Sangha Vikira'. The Swayamsevaks stand, turn to the right do 'pranam', disperse to form a circle and get ready for Shloka Pathana.

**

08. ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ವಿಧಿ - 4 ನಿಮಿಷಗಳು

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕರು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಸಾಲಿನ ನಂತರ ಸಾಲಾಗಿ ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಅದನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕರು 'ಭಾರತ್ ಮಾತಾ ಕೀ ಜೈ' ಎಂದು ಹೇಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮಕ್ಕಾಗಿ 'ಏಕ್ ದೋ ತೀನ್' ಎಂದು ಆದೇಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ನಂತರ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಶಿಕ್ಷಕರು ಆಚಾರ್ ಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಧ್ವಜವನ್ನು ಇಳಿಸುವ/ತೆಗೆಯುವ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮುಖ್ಯಶಿಕ್ಷಕರು 'ಸಂಘ ವಿಕಿರ' (Sangha Vikira) ಎಂಬ ಆದೇಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಎದ್ದು ನಿಂತು, ಬಲಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿ, 'ಪ್ರಣಾಮ' ಮಾಡಿ, ನಂತರ ಚದುರುತ್ತಾರೆ, ಒಂದು ವೃತ್ತವನ್ನು ರಚಿಸಿ ಶ್ಲೋಕ ಪಠಣಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧರಾಗಲು.

****

09. Reciting Sholka after Prarthana - 2 Minutes

After the Prārthanā (prayer) in the Shakha, there is Ślōka Paṭhaṇa (recitation of verses).

In the Shakha, after the prayer, there is a Ślōka Paṭhaṇa or learning activity, usually with one new verse per week. After learning the verse, its meaning is explained. Example is given below:

Pūrvaṁ rāma tapōvanābhigamanaṁ | hatvā mṛga kāñcanaṁ | Vaidēhī haraṇaṁ jaṭāyu maraṇaṁ | sugrīva saṁbhāṣaṇaṁ | Vālī nigrahaṇaṁ samudra taraṇaṁ | laṁkāpurī dahanaṁ | Paścādrāvaṇa kumbhakarṇa mathanaṁ | ētaddhi rāmāyaṇaṁ ||

Artha ōduvike (in local language)

Ī shlōkavu Rāmāyaṇada mukhya ghaṭanegaḷannu vivarisuttade: Rāma tapōvanakke horaṭiddu, chinnada jiṅkeyannu kondiddu, Sīteya apaharaṇa, Jaṭāyuvina maraṇa, Sugrīvanondige snēha, Vāliya vadhe, samudra dāṭiddu, Laṅkeyannu suṭṭuhākiddu, mattu koneyadāgi Rāvaṇa hāgū Kumbhakarṇarannu sanharisiddu iveḷḷavū Rāmāyaṇada katheyannu sūchisuttave.

**

09. ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ನಂತರ ಶ್ಲೋಕ ಪಠಣ - 2 ನಿಮಿಷಗಳು

ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ನಂತರ ವಾರಕ್ಕೊಂದರಂತೆ ಶ್ಲೋಕ ಶ್ಲೋಕ ಪಠಣ/ಕಲಿಕೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಲಿಕೆಯ ನಂತರ ಶ್ಲೋಕದ ಅರ್ಥ ತಿಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ

ಪೂರ್ವಂ ರಾಮ ತಪೋವನಾಭಿಗಮನಂ ಹತ್ವಾ ಮೃಗ ಕಾಂಚನಂ | ವೈದೇಹೀ ಹರಣಂ ಜಟಾಯು ಮರಣಂ ಸುಗ್ರೀವ ಸಂಭಾಷಣಂ | ವಾಲೀ ನಿಗ್ರಹಣಂ ಸಮುದ್ರ ತರಣಂ ಲಂಕಾಪುರೀದಹನಂ | ಪಶ್ಚಾದ್ರಾವಣ ಕುಂಭಕರ್ಣ ಮಥನಂ ಎತದ್ಧಿ ರಾಮಾಯಣಂ।।

ಅರ್ಥ ಓದುವಿಕೆ ( in local language)

ಈ ಶ್ಲೋಕವು ರಾಮಾಯಣದ ಮುಖ್ಯ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ: ರಾಮ ತಪೋವನಕ್ಕೆ ಹೊರಟಿದ್ದು, ಚಿನ್ನದ ಜಿಂಕೆಯನ್ನು ಕೊಂದದ್ದು, ಸೀತೆಯ ಅಪಹರಣ, ಜಟಾಯುವಿನ ಮರಣ, ಸುಗ್ರೀವನೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹ, ವಾಲಿಯ ವಧೆ, ಸಮುದ್ರ ದಾಟಿದ್ದು, ಲಂಕೆಯನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿದ್ದು, ಮತ್ತು ಕೊನೆಯದಾಗಿ ರಾವಣ ಹಾಗೂ ಕುಂಭಕರ್ಣರನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ್ದು ಇವೆಲ್ಲವೂ ರಾಮಾಯಣದ ಕಥೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. 

***

10. Reciting Panchanga - 1 Minute

After the Ślōka (verse) recitation, there is Pañchānga Paṭhaṇa (recitation of the Sanatana calendar) - the reciting to the Pañchānga (almanac) of that day, takes place. Usually one Swayamsevak will recite and all Swayamsevaks shall repeat.

Example

October 12, 2024 Saturday Vijayadashami

Indina Panchānga - Kaliyugābda 5126 Shrīshālivāhana Shaka 1947 Shrī Krōdhi Nāma Saṁvatsara Dakshiṇāyana Sharad Ṛtu Ashvayuja Māsa Shukla Pakṣa Dashami Tithi Shanivāra Shravaṇa Nakṣatra. Ī dina ellarigū shubhavāgali.

**

10. ಪಂಚಾಂಗ ಶ್ರವಣ ( in local language) - 1 ನಿಮಿಷ

ಶ್ಲೋಕ ಪಠಣದ ನಂತರ, ಪಂಚಾಂಗ ಪಠಣ (ಸನಾತನ ಪಂಚಾಂಗದ ವಾಚನ)—ಅಂದರೆ ಆ ದಿನದ ಪಂಚಾಂಗವನ್ನು (ತಿಥಿ, ವಾರ, ನಕ್ಷತ್ರ ಇತ್ಯಾದಿ) ಪಠಿಸುವುದು ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ 

October 12, 2024 Saturday Vijayadashami

ಇಂದಿನ ಪಂಚಾಂಗ - ಕಲಿಯುಗಾಬ್ದ ೫೧೨೬ ಶ್ರೀಶಾಲಿವಾಹನ ಶಕ ೧೯೪೭ ಶ್ರೀಕ್ರೋಧಿ  ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ ದಕ್ಷಿಣಾಯನ ಶರದ್ ಋತು ಅಶ್ವಯುಜ ಮಾಸ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ ದಶಮಿ ತಿಥಿ ಶನಿವಾರ  ಶ್ರವಣ  ನಕ್ಷತ್ರ. ಈ ದಿನ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಶುಭವಾಗಲಿ.

***

 ಪಂಚಾಂಗ

ಇಂದಿನ ಪಂಚಾಂಗ ಕಲಿಯುಗಾಬ್ದ ---- ಶ್ರೀಶಾಲಿವಾಹನ ಶಕ ---- ಶ್ರೀ--------  ನಾಮ ಸಂವತ್ಸರ..... 👇

	ಆಯನ	ಋತು	ಮಾಸ	ಪಕ್ಷ	ತಿಥಿ	ವಾರ	ನಕ್ಷತ್ರ
	ಉತ್ತರಾಯಣ			ಶುಕ್ಲ
	ದಕ್ಷಿಣಾಯಣ			ಕೃಷ್ಣ
		ವಸಂತ	ಚೈತ್ರ		ಪಾಡ್ಯ	ಭಾನುವಾರ	ಅಶ್ವಿನಿ
			ವೈಶಾಖ		ಬಿದಿಗೆ	ಸೋಮವಾರ	ಭರಣಿ
		ವರ್ಷಾ	ಜೇಷ್ಠ		ತದಿಗೆ	ಮಂಗಳವಾರ	ಕೃತಿಕಾ
			ಆಷಾಢ		ಚೌತಿ	ಬುಧವಾರ	ರೋಹಿಣಿ
		ಗ್ರೀಷ್ಮ	ಶ್ರಾವಣ		ಪಂಚಮಿ	ಗುರುವಾರ	ಮೃಗಶಿರ
			ಭಾದ್ರಪದ		ಷಷ್ಠಿ	ಶುಕ್ರವಾರ	ಆರುದ್ರ
		ಶರದ್	ಆಶ್ವಯುಜ		ಸಪ್ತಮಿ	ಶನಿವಾರ	ಪುನರ್ವಸು
			ಕಾರ್ತೀಕ		ಅಷ್ಟಮಿ		ಪುಷ್ಯ
		ಹೇಮಂತ	ಮಾರ್ಗಶಿರ		ನವಮಿ		ಆಶ್ಲೇಷ
			ಪುಷ್ಯ		ದಶಮಿ		ಮಖ
		ಶಿಶಿರ	ಮಾಘ		ಏಕಾದಶಿ		ಪುಬ್ಬಾ
			ಫಾಲ್ಗುಣ		ದ್ವಾದಶಿ		ಉತ್ತರ
					ತ್ರಯೋದಶಿ		ಹಸ್ತ
					ಚತುರ್ದಶಿ		ಚಿತ್ತಾ
					ಅಮಾವಾಸ್ಯೆ/ಹುಣ್ಣಿಮೆ		ಸ್ವಾತಿ
							ವಿಶಾಖ
							ಅನುರಾಧ
							ಜೇಷ್ಠ
							ಮೂಲ
							ಪೂರ್ವಾಷಾಢ
							ಉತ್ತರಾಷಾಢ
							ಶ್ರವಣ
							ಧನಿಷ್ಠ
							ಶತಭಿಷಾ
							ಪೂರ್ವಾಭಾದ್ರ
							ಉತ್ತರಾಭಾದ್ರ
							ರೇವತಿ

PANCHANGA

Indina Panchāṅga Kaliyugābda ---- Shrīshālivāhana Shaka ---- Shrī-------- Nāma Saṁvatsara.....👇

	Ayana	Ṛtu (Season)	Māsa (Lunar Month)	Pakṣha (Fortnight)	Tithi (Lunar Day)	Vāra (Weekday)	Nakṣhatra (Constellation)	.
	Uttarāyaṇa	Vasanta	Chaitra	Śukla	Pāḍya	Bhānuvāra	Aśhvini	.
	Dakṣhiṇāyana	Varṣhā	Vaiśhākha	Kṛṣhṇa	Bidige	Sōmavāra	Bharaṇi	.
		Grīṣhma	Jēṣhṭha		Tadige	Maṅgaḷavāra	Kṛtikā	.
		Śarad	Āṣhāḍha		Chauti	Budhavāra	Rōhiṇi	.
		Hēmanta	Śrāvaṇa		Pañcami	Guruvāra	Mr̥gaśhira	.
		Śiśira	Bhādrapada		Ṣhaṣhṭhi	Śhukravāra	Ārudra	.
			Āśhvayuja		Saptami	Śanivāra	Punarvasu	.
			Kārtīka		Aṣhṭami		Puṣhya	.
			Mārgaśhira		Navami		Āśhlēṣha	.
			Puṣhya		Daśami		Makha	.
			Māgha		Ēkādaśi		Pubbā	.
			Phālguna		Dvādaśi		Uttara	.
					Trayōdaśi		Hasta	.
					Caturdaśi		Chittā	.
					Amāvasye		Svāti	.
					Huṇṇime		Viśhākha	.
							Anurādhā	.
							Jyēṣhṭha	.
							Mūla	.
							Pūrvāṣhāḍha	.
							Uttarāṣhāḍha	.
							Śhravaṇa	.
							Dhaniṣhṭha	.
							Śatabhiṣhā	.
							Pūrvābhādra	.
							Uttarābhādra	.
							Rēvati	.

***

11. General Discussions - 5 Minutes

The group discusses future actions in the coming days in executing Karyakarini's delegated works. Introduction of the newcomers, if any, is also done. Any informal discussions may also take place.

**

11. ಸಾಮಾನ್ಯ ಚರ್ಚೆಗಳು (General Discussions) - 5 ನಿಮಿಷಗಳು

ಕಾರ್ಯಕಾರಿಣಿಯು (Karyakarini) ನಿಯೋಜಿಸಿರುವ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಕುರಿತು ಸಮೂಹವು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊಸಬರು ಯಾರಾದರೂ ಇದ್ದರೆ, ಅವರ ಪರಿಚಯ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳೂ ಸಹ ನಡೆಯಬಹುದು.

***

12. Disbusal of Swayamsevaks

**

12. ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಿರ್ಗಮಿಸುವುದು

end of Achara Paddhati & Shakha Activity

***** 

Sanghik ಸಾಂಘಿಕ್

Sanghik, a Sunday morning Shakha activity conducted on 'Nagar' wise, is conducted at a place where all shakhas of that particular 'Nagar' participate in Shakha activity. The Achar Paddhati is same as the daily Shakha activity which is conducted in the evenings everyday. A senior swayamsevak or renowned personality is usually invited during Sanghik to conduct Bauddhik.

** 

ಸಾಂಘಿಕ್ Sanghik

ಸಾಂಗೀಕ್ (Sanghik) ಎಂದರೆ ಭಾನುವಾರದ ಬೆಳಗಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು 'ನಗರ' (Nagar) ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ 'ನಗರ'ದ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಖೆಗಳ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಸಾಂಗಿಕ್‌ನ 'ಆಚಾರ್ ಪದ್ಧತಿ' (Achar Paddhati) ಯು ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಜೆ ನಡೆಯುವ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸಾಂಗಿಕ್‌ನ ಬೌದ್ಧಿಕ್ (Baudhik) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಿಕೊಡಲು ಒಬ್ಬ ಹಿರಿಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ಅಥವಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

***

MANTRA USEFUL TO SWAYAMSEVAKS

PRELUDE  

			.
	Motto/Principle	Meaning	.
	Rashtraya Svāhā, Idam Rāshtrāya, Idam Namamah	I offer myself to the Nation. This is for the Nation, not for me. (This is the guiding motto often associated with the Sangh, emphasising absolute sacrifice and selflessness.)	.
	Ekātmata	Unity or Oneness. The principle that all individuals are fundamentally one, guiding social harmony and cohesion.	.
	Tyāga and Sevā	Sacrifice and Service. The core value system where self-interest is superseded by the interest of society and the nation.	.
	Vyaktitva Nirman	Character Building. The primary objective of the Shakha is to mould individuals into disciplined, patriotic, and responsible citizens.	.

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರುಗಳಿಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಮಂತ್ರಗಳು 

ಪೂರ್ವಭಾವಿ/ಪೀಠಿಕೆ

	ರಾಷ್ಟ್ರಾಯ ಸ್ವಾಹಾ, ಇದಂ ರಾಷ್ಟ್ರಾಯ, ಇದಂ ನಮಮ:	"ನಾನು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕಾಗಿ, ನನಗಾಗಿ ಅಲ್ಲ." (ಪರಮ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುವ ಮೂಲ ತತ್ವ).	.
	ಏಕಾತ್ಮತೆ (एकात्मता):	ಎಲ್ಲರೂ ಮೂಲತಃ ಒಂದೇ ಎಂಬ ತತ್ವ. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತದೆ.	.
	ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಸೇವೆ (त्याग और सेवा):	ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಿಂತ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ಮೌಲ್ಯ.	.
	ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ನಿರ್ಮಾಣ (व्यक्तित्व निर्माण):	ಶಿಸ್ತು, ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ನಾಗರಿಕರನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸುವುದು ಶಾಖೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.	.

***

SANGHATANA MANTRA  Saṅghaṭanā Sūkta- Rigveda

USUALLY TO RECITE IN BAITHAKS

Oṃ saṁgacchadhvam saṁ vaddhavam 

saṁ vo manāṁsi jānatām ।

Devā bhāgaṁ yathā pūrve 

sañjānānā upāsate ।।

Samāno mantraḥ samitiḥ samānī 

samānaṁ manaḥ saha cittam eṣām ।

Samānaṁ mantram abhi mantraye vaḥ 

samānena vo haviṣā juhomi ।।

Samānī va ā́kūtiḥ samānā hr̥dayāni vaḥ ।

Samānam astu vo máno yathā vaḥ suṣahāsati ।।

।। Oṃ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ।।

***

Sanghatana Mantra

ಸಂಘಟನಾ ಮಂತ್ರ ಮತ್ತು ಅರ್ಥ 

ಬೈಠಕ್ ನ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ಶ್ಲೋಕಗಳು  

ಓಂ ಸಂಗಚ್ಛಧ್ವಂ ಸಂ ವದಧ್ವಂ

ಸಂ ವೋ ಮನಾಂಸಿ ಜಾನತಾಮ್ ।

ದೇವಾ ಭಾಗಂ ಯಥಾ ಪೂರ್ವೇ

ಸಞ್ಜಾನಾನಾ ಉಪಾಸತೆ ।। ೧

ಸಮಾನೋ ಮಂತ್ರಃ ಸಮಿತಿಃ ಸಮಾನೀ,

ಸಮಾನಂ ಮನಃ, ಸಹ ಚಿತ್ತಮೇಷಾಮ್ ।

ಸಮಾನಂ ಮಂತ್ರಮ್ಮ ಅಭಿಮಂತ್ರಯೇ ವಃ

ಸಮಾನೇನ ವೋ ಹವಿಷಾ ಜುಹೋಮಿ ।। ೨

ಸಮಾನೀ ವ ಆಕೂತಿಃ

ಸಮಾನಾ ಹೃದಯಾನಿ ವಃ ।

ಸಮಾನಮಸ್ತು ವೋ ಮನೋ

ಯಥಾ ವಃ ಸುಸಹಾಸತಿ ।। ೩

ಓಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ।। ೪

 (ಋಗ್ವೇದದ (Rigveda) ಅಂತಿಮ ಭಾಗ ಮಂತ್ರಗಳು) 

ಅರ್ಥ 

೧. ಓಂ, ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ನಡೆಯಿರಿ, ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಮಾತನಾಡಿರಿ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸುಗಳು (ಆಲೋಚನೆಗಳು) ಒಂದಾಗಲಿ. ಹಿಂದೆ ಪೂರ್ವಜರಾದ ದೇವತೆಗಳು ಒಮ್ಮತದಿಂದ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರಿತು ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದಂತೆ (ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ಭಾಗವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಂತೆ), ನೀವೂ ಹಾಗೆಯೇ ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಮುಂದುವರಿಯಿರಿ.

೨. ನಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪ, ನಮ್ಮ ಸಭೆ-ಸಂಘಟನೆ ಸಮಾನವಾಗಿರಲಿ; ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನವೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರಲಿ. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನವಾದ, ಒಂದೇ ಗುರಿಯ ಮಂತ್ರವನ್ನು ನಾನು ಉಪದೇಶಿಸುತ್ತೇನೆ, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನವಾದ ಹವಿಸ್ಸನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ.

೩. ನಿಮ್ಮ ಸಂಕಲ್ಪಗಳು (ಉದ್ದೇಶಗಳು) ಒಂದೇ ಆಗಿರಲಿ; ನಿಮ್ಮ ಹೃದಯಗಳು ಒಂದೇ ಆಗಿರಲಿ. ನಿಮ್ಮ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಸಹ ಒಂದೇ ಆಗಿರಲಿ, ಇದರಿಂದ ನೀವು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನಿಂದ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ (ಸುಸಹಾಯಕವಾಗಿ) ಬಾಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

೪. ಓಂ (ಪರಮಾತ್ಮ ಸ್ವರೂಪ), ಆ ಮೂರು ಮೂಲಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಎಲ್ಲ ದುಃಖಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗಿ ನನಗೆ, ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಲೋಕಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ದೊರೆಯಲಿ. (ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ, ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜೀವಿ ಮತ್ತು  ಸ್ವಂತ ಶರೀರ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು  ಈ ಮೂರರಿಂದ)

***

Saṅghaṭanā Mantra Artha (Meaning of the Organization Mantra)

(O seekers/devotees!): May you always remain united. Whenever you have to go somewhere, go together. Abandon mutual opposition and speak with a single opinion. Do not give rise to differences; may the minds of all of you remain in a state of unity. Just as the deities in the past amicably accepted their share of the offerings (havirbhāga), so too, may all of you, by the grace of God, together and harmoniously enjoy the fortune you have received.

May your praise be of a single kind. May the fruit obtained from it be equally attained by everyone. May the tendency of everyone's mind be uniform, and may their discriminating knowledge (vivēka jñāna) also be of a single kind.

(O Deities), I offer this for you. Reciting a mantra of a single kind, I offer the oblation (āhuti) with a single kind of offering (havis). (O seekers/devotees!) For the establishment of the highest level of harmony and camaraderie among you, may your goals, desires, and inner feelings be one and the same.

Bhārat Mātā kī Jai - Victory to Mother India

***

ॐ संगच्छध्वम् सं वद्धवम् सं वो मनाँसि जानताम् ।

देवा भागम् यथा पूर्वे सञ्जानाना उपासते ।।

समानो मन्त्र: समिति: समानी समानं मन: सह चित्तमेषाम्

समानं मन्त्रमभि मन्त्रये व: समानेन वो हविषा जुहोमि ।।

समानी व आकूति: समाना ह्र्दयानि व: ।

समानमस्तु वो मनो यथा व: सुसहासति ।।

।। ॐ शांति: शांति: शांति: ।

***

MANTRA TO RECITE BEFORE TAKING FOOD

The prayer often starts with a pledge (in Hindi) followed by the Sanskrit verses.

A. The Pledge 

This part focuses on the purpose of eating—to sustain the body for service to the nation and the world. (check video given below 👇)

Anna grahan karne se pahale 

Vichaar man meṁ karna hai 

Kis hetu se is sharīr kā 

Rakshaṇ poṣhaṇ karna hai 

He Parameśhvar ek prārthanā 

Nitya tumhāre charaṇoṁ meṁ 

Lag jaae tan man dhan merā 

Viśhva dharma kī sevā meṁ

Summary Meaning: Before consuming this food, one must contemplate the purpose for which this body should be protected and nourished. O Supreme Lord, this is a constant prayer at your feet: May my body, mind, and wealth be dedicated to the service of the World (Universal) Dharma.

**

ಊಟಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಾಗ ಊಟವನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಹೇಳುವ ಶ್ಲೋಕಗಳು   

ಆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ (ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ) ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

A. ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ

ಈ ಭಾಗವು ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯ ಉದ್ದೇಶದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ—ಅದುವೇ, ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಸೇವೆಗಾಗಿ ದೇಹವನ್ನು ಪೋಷಿಸುವುದು. (check video given above 👆)

ಅನ್ನ ಗ್ರಹಣ ಕರ್ನೇ ಸೇ ಪಹಲೇ 

ವಿಚಾರ ಮನ್ ಮೇಂ ಕರ್ನಾ ಹೈ 

ಕಿಸ್ ಹೇತು ಸೇ ಇಸ್ ಶರೀರ್ ಕಾ 

ರಕ್ಷಣ್ ಪೋಷಣ್ ಕರ್ನಾ ಹೈ 

ಹೇ ಪರಮೇಶ್ವರ್ ಏಕ್ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ 

ನಿತ್ಯ ತುಮ್ಹಾರೇ ಚರಣೋಂ ಮೇಂ 

ಲಗ್ ಜಾಏ ತನ್ ಮನ್ ಧನ್ ಮೇರಾ 

ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮ ಕೀ ಸೇವಾ ಮೇಂ

ಸಾರಾಂಶದ ಅರ್ಥ: ಈ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸುವ ಮೊದಲು, ಈ ದೇಹವನ್ನು ಯಾವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಿ ಮತ್ತು ಪೋಷಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿಂತಿಸಬೇಕು. ಓ ಪರಮೇಶ್ವರನೇ, ಇದು ನಿನ್ನ ಪಾದಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡುವ ನಿತ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ: ನನ್ನ ಈ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು (ಧನ)ವು ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮದ (ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಧರ್ಮದ/ಮೌಲ್ಯಗಳ) ಸೇವೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಲಿ.

**

B. Sanskrit verses - ಸಂಸ್ಕೃತ ಶ್ಲೋಕಗಳು

Brahmaarpaṇa Mantra

Om

Brahma arpaṇaṁ brahma haviḥ

brahmāgnau brahmaṇā hutam.

Brahmaiva tena gantavyaṁ

brahma-karma samādhinā. 1

ಬ್ರಹ್ಮಾರ್ಪಣ ಮಂತ್ರ 

ಓಂ

ಬ್ರಹ್ಮಾರ್ಪಣಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಹವಿಃ

ಬ್ರಹ್ಮಾಗ್ನೌ ಬ್ರಹ್ಮಣಾ ಹುತಮ್ |

ಬ್ರಹ್ಮೈವ ತೇನ ಗಂತವ್ಯಂ

ಬ್ರಹ್ಮಕರ್ಮ ಸಮಾಧಿನಾ || 1

*

ಅರ್ಥ

1. ಓಂಅರ್ಪಣೆ (ಸಮರ್ಪಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ) ಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ; ಹವಿಸ್ಸು (ಅನ್ನ) ಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ; ಅಗ್ನಿ (ಜಠರಾಗ್ನಿ) ಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ; ಮತ್ತು ಅರ್ಪಣೆ ಮಾಡುವವನೂ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ಆಗಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಮಾಡುವವನು, ಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲೇ ನೆಲೆಗೊಂಡ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ, ಬ್ರಹ್ಮವನ್ನೇ ತಲುಪುತ್ತಾನೆ.

ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಮುಖ್ಯ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ: ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನೂ (ಊಟ ಮಾಡುವುದು, ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ) ದೈವಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ನೋಡಬೇಕು. ಕ್ರಿಯೆ, ಕರ್ತೃ, ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ಫಲ ಎಲ್ಲವೂ ದೈವಿಕ ತತ್ವದ (ಬ್ರಹ್ಮನ್) ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಅರಿತರೆ, ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆ ಕರ್ಮದ ಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯವಾದ ಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅರ್ಹನಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಊಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ: 'ನಾನು ಊಟ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ, ಬ್ರಹ್ಮವೇ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಕೆ ಬ್ರಹ್ಮದ ಮೂಲಕ ಅರ್ಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ' ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಇದು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.

(ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಅಧ್ಯಾಯ ೪, ಶ್ಲೋಕ ೨೪)

***

Guruvandana Mantra

This following is usually a Shanti Mantra (from the Kathopanishad) recited by the Guru-Shishyas (teacher and student) at the beginning and end of their lessons.

ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗುರು-ಶಿಷ್ಯರು ತಮ್ಮ ಪಾಠದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಠಿಸುವ ಶಾಂತಿ ಮಂತ್ರ 

Oṁ Saha nāvavatu

saha nau bhunaktu

Saha vīryam karavāvahai

Tejasvi nāvadhītamastu

Mā vidviṣāvahai

Oṁ Shāntiḥ, Shāntiḥ, Shāntiḥ 3

ಗುರುವಂದನೆ

ಗುರು-ಶಿಷ್ಯ ಮಂತ್ರ (ಕಠೋಪನಿಷತ್ತು)

ಓಂ ಸಹ ನಾ ವವತು । ಸಹ ನೌ ಭುನಕ್ತು ।

ಸಹ ವೀರ್ಯಂ ಕರವಾವಹೈ ।

ತೇಜಸ್ವಿನಾವಧೀತಮಸ್ತು । ಮಾ ವಿದ್ವಿಷಾವಹೈ । 3

*

ಅರ್ಥ

3. ಓಂ. ಆ ಪರಮಾತ್ಮನು ನಮ್ಮಿಬ್ಬರನ್ನು (ಗುರು ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಯರನ್ನು) ಒಟ್ಟಿಗೆ ರಕ್ಷಿಸಲಿ. ನಮ್ಮಿಬ್ಬರನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪೋಷಿಸಲಿ. ನಾವು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯುತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸೋಣ. ನಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವು ತೇಜಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರಲಿ. ನಾವು ಪರಸ್ಪರ ಎಂದಿಗೂ ದ್ವೇಷಿಸದಿರೋಣ.

ಈ ಮಂತ್ರವು ಸಹಬಾಳ್ವೆ, ಸಹಕಾರ, ಸಾಮರಸ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಉನ್ನತ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಬೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಹಂಕಾರ ಅಥವಾ ದ್ವೇಷವು ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಬಾರದು; ಬದಲಿಗೆ, ಇಬ್ಬರೂ ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವದಿಂದ, ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ, ಮತ್ತು ಐಕ್ಯಮತ್ಯದಿಂದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.

(ಕೃಷ್ಣ ಯಜುರ್ವೇದದ ತೈತ್ತೀರೀಯ ಉಪನಿಷತ್)

***

Oṁ Shāntiḥ, Shāntiḥ, Shāntiḥ 

Om. May all suffering arising from Divine (natural/cosmic), Physical (living world), and Internal (bodily-mental) sources be averted, and may complete peace be attained for me and the entire world.

The purpose of reciting this mantra at the end of any Puja (worship), prayer, or religious ritual is to ensure that no obstacles arise for that work and that its outcome brings universal peace.

*

ಓಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ॥ 

ಅರ್ಥ

ಓಂ. ದೈವಿಕ (ಪ್ರಾಕೃತಿಕ), ಭೌತಿಕ (ಜೀವಜಗತ್ತಿನ) ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ (ದೈಹಿಕ-ಮಾನಸಿಕ) ಮೂಲಗಳಿಂದ ಬರುವ ಎಲ್ಲ ದುಃಖಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗಿ, ನನಗೆ ಮತ್ತು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶಾಂತಿ ದೊರೆಯಲಿ.

*

ಯಾವುದೇ ಪೂಜೆ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಹೇಳುವುದರ ಉದ್ದೇಶವು, ಆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಗಳು ಉಂಟಾಗದಿರಲಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಫಲವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ತರಲಿ ಎಂಬುದಾಗಿರುತ್ತದೆ.

***

Bhojana Mantra

Ahaṁ vaiśvānaro bhūtvā

prāṇināṁ deham āśritaḥ:

Prāṇāpāna-samāyuktaḥ:

pacāmy annaṁ caturvidham: -2

Oṁ Shāntiḥ, Shāntiḥ, Shāntiḥ

ಭೋಜನ ಮಂತ್ರ

ಅಹಂ ವೈಶ್ವಾನರೋ ಭೂತ್ವಾ

ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ದೇಹಮ್ ಆಶ್ರಿತಃ ।

ಪ್ರಾಣಾಪಾನ ಸಮಾಯುಕ್ತಃ

ಪಚಾಮಿ ಅನ್ನಂ ಚತುರ್ವಿಧಮ್ ॥ 2

ಓಂ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ಶಾಂತಿಃ ॥  

**

ಅರ್ಥ

2. ನಾನು (ಪರಮಾತ್ಮನು) ವೈಶ್ವಾನರ ಅಗ್ನಿಯ ರೂಪವನ್ನು ತಾಳಿ, ಪ್ರಾಣಿಗಳ (ಜೀವಿಗಳ) ದೇಹದೊಳಗೆ ನೆಲೆಸಿ, ಪ್ರಾಣ ಮತ್ತು ಅಪಾನ ವಾಯುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು, ನಾಲ್ಕು ವಿಧದ ಆಹಾರವನ್ನೂ ಜೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಮುಖ್ಯ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ:

ದೈವವೇ ಕರ್ತೃ: ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯಂತಹ ಅತ್ಯಂತ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೂ ಸಹ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯಿಂದಲೇ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.

ದೇಹದ ಮಹತ್ವ: ದೇಹದಲ್ಲಿರುವ ವೈಶ್ವಾನರ ಶಕ್ತಿಯು (ಜಠರಾಗ್ನಿ) ಪ್ರಾಣ ಮತ್ತು ಅಪಾನದಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯ ಸಾಧಿಸಿ ಜೀವಿಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ.

ಈ ಮಂತ್ರವು ಆಹಾರ ಸೇವಿಸುವ ಮುನ್ನ ಹೇಳುವ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಆಹಾರವನ್ನು ಕೇವಲ ದೈಹಿಕ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ನೋಡದೆ, ದೈವವೇ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ನೋಡಲು ಇದು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ.

(ಭಗವದ್ಗೀತೆ ಅಧ್ಯಾಯ ೧೫, ಶ್ಲೋಕ ೧೪)

***

OTHERS 

The following is a universal peace and welfare mantra.

 ಇದು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂತ್ರ.

Loka Kalyana Mantra

Oṃ sarve bhavantu sukhinaḥ ।

sarve santu nirāmayāḥ ।

sarve bhadrāṇi paśyantu ।

mā kaścit duḥkha bhāk bhavet ॥ 4

ಲೋಕಕಲ್ಯಾಣ ಮಂತ್ರ

ಓಂ ಸರ್ವೇ ಭವಂತು ಸುಖಿನಃ ।

ಸರ್ವೇ ಸಂತು ನಿರಾಮಯಾಃ ।

ಸರ್ವೇ ಭದ್ರಾಣಿ ಪಶ್ಯಂತು ।

ಮಾ ಕಶ್ಚಿತ್ ದುಃಖ ಭಾಕ್ ಭವೇತ್ ॥ 4

*

ಅರ್ಥ

4. ಓಂ. ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳೂ ಸುಖಿಗಳಾಗಲಿ. ಎಲ್ಲರೂ ರೋಗಮುಕ್ತರಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯದಿಂದ ಇರಲಿ. ಎಲ್ಲರೂ ಶುಭವನ್ನು ಮತ್ತು ಮಂಗಳಕರವಾದುದನ್ನೇ ನೋಡಲಿ. ಯಾರೊಬ್ಬರೂ ದುಃಖವನ್ನು ಅನುಭವಿಸದಿರಲಿ.

ಈ ಮಂತ್ರವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು (Universal Vision) ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಯಸದೆ, ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಶಾಂತಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಒಂದು ಮಹಾ ದೃಷ್ಟಿಯಾಗಿದೆ.

****

The following is primarily an Upanishadic Mantra (from the Brihadaranyaka Upanishad) that prays for knowledge and liberation.

ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಉಪನಿಷತ್ ಮಂತ್ರ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್).

Digvijaya Mantra

Oṃ asato mā sadgamaya ।

tamaso mā jyotirgamaya ।

mṛtyormā amṛtaṃ gamaya ॥ 5

ದಿಗ್ವಿಜಯ ಮಂತ್ರ 

ಓಂ ಅಸತೋ ಮಾ ಸದ್ಗಮಯ ।

ತಮಸೋ ಮಾ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಮಯ ।

ಮೃತ್ಯೋರ್ಮಾ ಅಮೃತಂ ಗಮಯ । 5

*

ಅರ್ಥ

5. ಓಂಓಂ. ಮಿಥ್ಯೆಯಿಂದ (ಅಸತ್ಯದಿಂದ) ನನ್ನನ್ನು ಸತ್ಯದ ಕಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿರಿ. ಅಜ್ಞಾನದ ಕತ್ತಲೆಯಿಂದ ನನ್ನನ್ನು ಜ್ಞಾನದ ಬೆಳಕಿನ ಕಡೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಿರಿ. ಮರಣದಿಂದ (ಸಾಂಸಾರಿಕ ಬಂಧನದಿಂದ) ನನ್ನನ್ನು ಅಮರತ್ವದ (ಶಾಶ್ವತತೆಯ) ಕಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಿರಿ."

ಈ ಮಂತ್ರವು ಮನುಷ್ಯನ ಅರಿವಿನ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಗುರಿಯನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಆದರೆ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕ ಸುಖಗಳಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಶಾಶ್ವತ ಸತ್ಯ, ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದಾಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ.

(ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್ತು)

***

ब्रह्मार्पण मन्त्र (Brahmarpaṇa Mantra)

ब्रह्मार्पणं ब्रह्म हविः

ब्रह्माग्नौ ब्रह्मणा हुतम् ।

ब्रह्मैव तेन गन्तव्यं

ब्रह्मकर्म समाधिना ॥ 1

अहं वैश्वानरो भूत्वा

प्राणिनां देहम् आश्रितः ।

प्राणापान समायुक्तः

पचाम्यन्नं चतुर्विधम् ॥ 2

गुरु-शिष्य मन्त्र (Kaṭhopaniṣad)

ओम् सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु ।

सह वीर्यं करवावहै ।

तेजस्विनावधीतमस्तु । मा विद्विषावहै । 3

कल्याण मन्त्र (Kalyāṇa Mantra) / लोककल्याण मन्त्र (Loka-kalyāṇa Mantra)

सर्वे भवन्तु सुखिनः ।

सर्वे सन्तु निरामयाः ।

सर्वे भद्राणि पश्यन्तु ।

मा कश्चित् दुःख भाग् भवेत् ॥ 4

दिग्ग्विजय मन्त्र (Bṛhadāraṇyaka Upaniṣad)

ओम् असतो मा सद्गमय ।

तमसो मा ज्योतिर्गमय ।

मृत्योर्मा अमृतं गमय । 5

***

शान्ति मन्त्र (Śānti Mantra)

ओम् शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥

***

OTHER MANTRA 

EKTA MANTRA 

Yam Vaidikaa Mantradrashah Puraanaa,

Indram Yamam Maatarishvaan-mahuh,

Vedaantino Nirvachaneeyamekam,

Yam Brahma Shabdena Vinirdishanti. 1

Shaivaa Yameesham Shiva Ityavochan,

Yam Vaishnavaa Vishnuriti Stuvanti,

Buddhastathaarhan Iti Bauddhajainaah,

Sat-Shri-Akaaleti Cha Sikkha Santah. 2

Shaasteti Kechit Katichit Kumaarah,

Swaameeti Maateti Piteti Bhaktyaa,

Yam Prarthayante Jagadeeshitaaram

Sa Eka Eva Prabhuradviteeya. 3

***

with Kannada lyrics👆👆

ಏಕತಾ ಮಂತ್ರ 

ಯಂ ವೈದಿಕಾ ಮಂತ್ರದೃಶಃ ಪುರಾಣಾ

ಇಂದ್ರಂ ಯಮಂ ಮಾತರಿಶ್ವಾನಮಾಹುಃ।

ವೇದಾನ್ತಿನೋ ನಿರ್ವಚನೀಯಮೇಕಂ

ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದೇನ ವಿನಿರ್ದಿಶನ್ತಿ॥ ೧

ಶೈವಾ ಯಮೀಶಂ ಶಿವ ಇತ್ಯವೋಚನ್

ಯಂ ವೈಷ್ಣವಾ ವಿಷ್ಣುರಿತಿ ಸ್ತುವನ್ತಿ।

ಬುದ್ಧಸ್ತಥಾರ್ಹನ್ನಿತಿ ಬೌದ್ಧ ಜೈನಾಃ

ಸತ್-ಶ್ರೀ-ಅಕಾಲ್ ಇತಿ ಚ ಸಿಕ್ಖ ಸಂತಃ॥ ೨

ಶಾಸ್ತೇತಿ ಕೇಚಿತ್ ಪ್ರಕೃತಿಃ ಕುಮಾರಃ

ಸ್ವಾಮೀತಿ ಮಾತೇತಿ ಪಿತೇತಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ।

ಯಂ ಪ್ರಾರ್ಥಯನ್ತೆ ಜಗದೀಶಿತಾರಂ

ಸ ಏಕ ಏವ ಪ್ರಭುರದ್ವಿತೀಯಃ॥ ೩

**

ಅರ್ಥ

ಯಾರನ್ನು ಪುರಾತನ ವೇದ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಕಂಡ ಮಹರ್ಷಿಗಳು (ತಮ್ಮ ಕಾಲದ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಗಳಾದ) ಇಂದ್ರ, ಯಮ ಮತ್ತು ಮಾತರಿಶ್ವಾನ (ವಾಯು) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆಯೋ, ಮತ್ತು ಯಾರನ್ನು ವೇದಾಂತದ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಮಾತಿನಿಂದ ವರ್ಣಿಸಲಾಗದಂತಹ ಒಂದೇ ದೈವಿಕ ತತ್ವವೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, 'ಬ್ರಹ್ಮ' ಎಂಬ ಶಬ್ದದಿಂದ ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಾರೆಯೋ (ಅದೇ ಸತ್ಯ ತತ್ವ).

ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಮುಖ್ಯ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ:

ಏಕಂ ಸತ್ ವಿಪ್ರಾಃ ಬಹುಧಾ ವದಂತಿ: ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ (ಬ್ರಹ್ಮನ್) ಒಂದೇ ಆಗಿದೆ, ಆದರೆ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಅದನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಗುಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗುಣ: ಭಕ್ತರು ಆ ಒಂದೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಇಂದ್ರ, ಯಮ ಮುಂತಾದ ಗುಣವುಳ್ಳ (ರೂಪವಿರುವ) ದೇವರುಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಿದರೆ, ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಗುಣ (ರೂಪರಹಿತ) ಮತ್ತು ನಿರ್ವಚನೀಯವಲ್ಲದ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ವವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಇದು ಸನಾತನ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಮನ್ವಯ ಭಾವ ಮತ್ತು ದಾರ್ಶನಿಕ ಆಳವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಶ್ಲೋಕವಾಗಿದೆ.

(ನಾರಾಯಣ ಉಪನಿಷತ್)

೨. ಶೈವರು ಯಾವ ದೇವನನ್ನು 'ಶಿವ' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆಯೋ, ವೈಷ್ಣವರು ಯಾರನ್ನು 'ವಿಷ್ಣು' ಎಂದು ಸ್ತುತಿಸುತ್ತಾರೆಯೋ, ಅದೇ ರೀತಿ ಬೌದ್ಧರು 'ಬುದ್ಧ' ಎಂದು ಮತ್ತು ಜೈನರು 'ಅರ್ಹನ್' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆಯೋ, ಮತ್ತು ಸಿಖ್ಖರು 'ಸತ್-ಶ್ರೀ-ಅಕಾಲ್' ಎಂದು ಯಾರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆಯೋ (ಅದೇ ಪರಮ ಸತ್ಯ).

ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಮುಖ್ಯ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ:

ಏಕ ದೈವ, ಬಹುನಾಮ: ಪರಮ ಸತ್ಯ (Ultimate Reality) ಒಂದೇ ಆಗಿದೆ. ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಆ ಒಂದೇ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ.

ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ (Religious Tolerance): ಈ ಮಂತ್ರವು ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಏಕತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಭಾವನೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಮನ್ವಯ: ಇದು ಸನಾತನ, ಬೌದ್ಧ, ಜೈನ ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಧರ್ಮಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಮನ್ವಯದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

(ನಾರಾಯಣ ಉಪನಿಷತ್)

೩. ಕೆಲವರು ಯಾರನ್ನು ಶಾಸ್ತಾ (ಗುರು) ಎಂದು, ಪ್ರಕೃತಿ ಎಂದು, ಕುಮಾರ (ಮಗ) ಎಂದು, ಸ್ವಾಮಿ (ಒಡೆಯ) ಎಂದು, ಮಾತೆ (ತಾಯಿ) ಎಂದು, ತಂದೆ ಎಂದು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾರೆಯೋ - ಆ ಜಗತ್ತಿನ ಒಡೆಯನು ಒಬ್ಬನೇ ಪ್ರಭು, ಮತ್ತು ಆತನು ಅದ್ವಿತೀಯನು (ಎರಡನೆಯವನು ಇಲ್ಲದವನು).

ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಮುಖ್ಯ ಸಂದೇಶವೆಂದರೆ, ಒಬ್ಬ ಭಕ್ತನು ದೈವವನ್ನು ಯಾವ ರೂಪದಲ್ಲಿ (ಗುರು, ತಾಯಿ, ತಂದೆ, ಸ್ನೇಹಿತ, ಒಡೆಯ ಇತ್ಯಾದಿ) ಪೂಜಿಸಿದರೂ, ಅವನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಒಂದೇ ಒಂದು ಪರಮ ಸತ್ಯವನ್ನು. ಇದು ಸನಾತನ ಧರ್ಮದ ಸನಾತನ ಸತ್ಯವಾದ 'ಏಕಂ ಸತ್' (ಸತ್ಯ ಒಂದೇ) ಎಂಬುದನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪೂಜಾ ವಿಧಾನಗಳ ಏಕತೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. (ಏಕದೈವೋಪಾಸನಾ (Advaita) ತತ್ವ)

***

यं वैदिका मन्त्रदृशः पुराणा

 इन्द्रं यमं मातरिश्वानमाहुः।

वेदान्तिनो निर्वचनीयमेकम्

 यं ब्रह्मशब्देन विनिर्दिशन्ति॥1।

शैवा यमीशं शिव इत्यवोचन् 

यं वैष्णवा विष्णुरिति स्तुवन्ति।

बुद्धस्तथार्हन्निति बौद्ध जैनाः

सत्-श्री-अकालेति च सिक्ख सन्तः॥2।।

शास्तेति केचित् प्रकृतिः कुमारः

 स्वामीति मातेति पितेति भक्त्या।

यं प्रार्थयन्ते जगदीशितारम्

 स एक एव प्रभुरद्वितीयः॥3।।

***

अर्थ :- 1

प्राचीन काल के मंत्र दृष्टा ऋषियों ने

 जिसे इंद्र यम मातरिश्वा कह कर पुकारा

 और जिस एक अनिर्वचनीय को

 वेदांती "ब्रह्म" शब्द से निर्देश करते हैं,

अर्थ :- 2

शैव जिसको शिव और वैष्णव

 जिसको विष्णु कहकर स्तुति 

करते हैं, बौद्ध और जैन जिसे

 बुध और अर्हन् कहते हैं तथा सिख 

संत जिसे सत श्री अकाल कह

 कर पुकारते हैं,

अर्थ :- 3

जिस जगत के स्वामी को कोई शास्ता

 तो कोई कुमार स्वामी कहते हैं, तो कोई

 स्वामी, माता, पिता कहकर

 भक्तिपूर्वक प्रार्थना करते हैं - 

वह प्रभु एक ही है और अद्वितीय है

 अर्थात जिसका कोई जोड़ नहीं है।

***

EKATMATA STROTRA 

All Swayamsevaks present in all the Kāryālayas (offices) of the RSS, as well as any other Swayamsevaks staying there, must begin the daily morning Stōtra (hymn/chanting) at 5:00 AM. They must have finished bathing by that time.

Ekatmata Stotram

ōṃ sachchidānanda rūpāya namōstu paramātmanē ।

jyōtirmaya svarūpāya viśvamāṅgalyamūrtayē ॥

prakṛtiḥ pañcha bhūtāni grahālōkāḥ svarā stadhā ।

diśaḥ kālaścha sarvēṣāṃ sadā kurvantu maṅgaḻam‌ ॥

ratnākarā dhautapadāṃ himālaya kirīṭinīm‌ ।

brahmarājarṣi ratnāḍhyāṃ vandē bhārata mātaram‌ ॥

mahēndrō malayaḥ sahyō dēvatātmā himālayaḥ ।

dhyēyō raivatakō vindhyō giriśchārāvalistadhā ॥

gaṅgā sarasvatī sindhur‌ brahmaputraścha gaṇḍakī ।

kāvērī yamunā rēvā kṛṣṇāgōdā mahānadī ॥

ayōdhyā madhurā māyā kāśīkāñchī avantikā ।

vaiśālī dvārikā dhyēyā purī takṣaśilā gayā ॥

prayāgaḥ pāṭalī putraṃ vijayānagaraṃ mahat‌ ।

indraprasdhaṃ sōmanādhaḥ tadhāmṛtasaraḥ priyam‌ ॥

chaturvēdāḥ purāṇāni sarvōpaniṣadastadhā ।

rāmāyaṇaṃ bhārataṃ cha gītā ṣaḍdarśanāni cha ॥

jaināgamā stripiṭakā gurugrandhaḥ satāṃ giraḥ ।

ēṣaḥ jñānanidhiḥ śrēṣṭhaḥ hṛdi sarvadā ॥

arundhatyanasūya cha sāvitrī jānakī satī ।

draupadī kaṇṇagī gārgī mīrā durgāvatī tadhā ॥

lakṣmī rahalyā chennammā rudramāmbā suvikramā ।

nivēditā śāradā cha praṇamyāḥ mātṛdēvatāḥ ॥

śrīrāmō bharataḥ kṛṣṇō bhīṣmō dharma stadhārjunaḥ ।

mārkaṇḍēyā hariśchandraḥ prahlādō nāradō dhruvaḥ ॥

hanumān‌ janakō vyāsō vaśiṣṭhaścha śukō baliḥ ।

dadhīchi viśvakarmāṇau pṛdhu vālmīki bhārgavāḥ ॥

bhagīradhaśchaikalavyō manurdhanvantaristadhā ।

śibiścha rantidēvaścha purāṇōdgīta kīrtayaḥ ॥

buddhōjinēndrā gōrakṣaḥ tiruvaḻḻuvarastadhā ।

nāyanmārālavārāścha kambaścha basavēśvaraḥ ॥

dēvalō ravidāsaścha kabīrō gurunānakaḥ ।

narasistulasīdāsō daśamēśō dṛḍhavrataḥ ॥

śrīmat‌ śaṅkaradēvaścha bandhū sāyaṇamādhavau ।

jñānēśvara stukārāmō rāmadāsaḥ purandaraḥ ॥

virajā sahajānandō rāmāsandstadhā mahān‌ ।

vitarastu sadaivaitē daivīṃ sadguṇa sampadam‌ ॥

bharatarṣiḥ kāḻidāsaḥ śrībhōjō jakaṇastadhā ।

sūradāsastyāgarājō rasakhānaścha satkaviḥ ॥

ravivarmā bhāratakhaṇḍē bhāgyachandraḥ sa bhūpatiḥ ।

kalāvantaścha vikhyātāḥ smaraṇīya nirantaram‌ ॥

agastyaḥ kambukauṇḍinyau rājēndraśchōlavaṃśajaḥ ।

aśōkaḥ puṣyamitraścha khāravēlāḥ sunītimān‌ ॥

chāṇakya chandraguptau cha vikramaḥ śālivāhanaḥ ।

samudra guptaḥ śrī harṣaḥśailēndrō bapparāvalaḥ ॥

lāchit‌ bhāskaravarmācha yaśōdharmā cha hūṇajit‌ ।

śrīkṛṣṇadēvarāyaścha lalitāditya udbalaḥ ॥

musunūri nāyakā tau pratāpaḥ śivabhūpatiḥ ।

raṇajit‌ siṃha ityētē vīrā vikhyāta vikramāḥ ॥

vaijñānikāścha kapilaḥ kaṇādaḥ śuśrata stadhā ।

charakō bhāskarāchāryō varāhamiharaḥ sudhīḥ ॥

nāgārjunō bharadvājaḥ āryabhaṭṭō vasurbhudhaḥ ।

dhyēyō vēṅkaṭarāmaścha vijñā rāmānujādayaḥ ॥

rāmakṛṣṇō dayānandō ravīndrō rāmamōhanaḥ ।

rāmatīrdhō ravindaścha vivēkānanda uḍyaśāḥ ॥

dādābhāyī gōpabandhuḥ tilakō gāndhirādṛtāḥ ।

ramaṇō mālavīyaścha śrī subrahmaṇya bhāratī ॥

subhāṣaḥ praṇavānandaḥ krāntivīrō vināyakaḥ ।

ṭhakkarō bhīmarāvaścha pulēnārāyaṇō guruḥ ॥

saṅghaśaktiḥ praṇētārau kēśavō mādhavaśtadhā ।

smaraṇīyā sadaivaitē navachaitanyadāyakāḥ ॥

anuktā yē bhaktāḥ prabhucharaṇa saṃsakta hṛdayāḥ ।

avijñātā vīrāḥ adhisamaramuddhvastaripavaḥ ॥

samājōddhartāraḥ suhitakaravijñāna nipuṇāḥ ।

nama stēbhyō bhūyāt‌ sakala sujanēbhyaḥ pratidinam‌ ॥

idamēkātmatāstōtraṃ śraddhayā yaḥ sadā paṭhēt‌ ।

sa rāṣṭra dharma niṣṭāvān‌ akhaṇḍaṃ bhārataṃ smarēt‌ ॥

***

Ekatmata Strotra

ಏಕಾತ್ಮತಾ ಸ್ತೋತ್ರಂ 

RSS  ನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮತ್ತು ತಂಗಿರುವ ಇತರೆ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ನಿತ್ಯ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಹೇಳುವ ಸ್ತೋತ್ರ ೫ ಗಂಟೆಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕು. ಅಷ್ಟರೊಳಗೆ ಸ್ನಾನ ಮುಗಿಸಿರಬೇಕು. 

ಓಂ ಓಂ ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಾಯ ನಮೋಽಸ್ತು ಪರಮಾತ್ಮನೇ ।

ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಯ ಸ್ವರೂಪಾಯ ವಿಶ್ವಮಾಂಗಲ್ಯಮೂರ್ತಯೇ ॥

ಪ್ರಕೃತಿಃ ಪಂಚ ಭೂತಾನಿ ಗ್ರಹಾಲೋಕಾಃ ಸ್ವರಾ ಸ್ತಥಾ ।

ದಿಶಃ ಕಾಲಶ್ಚ ಸರ್ವೇಷಾಂ ಸದಾ ಕುರ್ವಂತು ಮಂಗಲಮ್‌ ॥

ರತ್ನಾಕರಾ ಧೌತಪದಾಂ ಹಿಮಾಲಯ ಕಿರೀಟಿನೀಮ್‌ ।

ಬ್ರಹ್ಮರಾಜರ್ಷಿ ರತ್ನಾಢ್ಯಾಂ ವಂದೇ ಭಾರತ ಮಾತರಮ್‌ ॥

ಮಹೇಂದ್ರೋ ಮಲಯಃ ಸಹ್ಯೋ ದೇವತಾತ್ಮಾ ಹಿಮಾಲಯಃ ।

ಧ್ಯೇಯೋ ರೈವತಕೋ ವಿಂಧ್ಯೋ ಗಿರಿಶ್ಚಾರಾವಲಿಸ್ತಥಾ ॥

ಗಂಗಾ ಸರಸ್ವತೀ ಸಿಂಧುರ್‌ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಶ್ಚ ಗಂಡಕೀ ।

ಕಾವೇರೀ ಯಮುನಾ ರೇವಾ ಕೃಷ್ಣಾ ಗೋದಾ ಮಹಾನದೀ ॥

ಅಯೋಧ್ಯಾ ಮಧುರಾ ಮಾಯಾ ಕಾಶೀ ಕಾಂಚೀ ಅವಂತಿಕಾ ।

ವೈಶಾಲೀ ದ್ವಾರಿಕಾ ಧ್ಯೇಯಾ ಪುರೀ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಗಯಾ ॥

ಪ್ರಯಾಗಃ ಪಾಟಲೀ ಪುತ್ರಂ ವಿಜಯಾನಗರಂ ಮಹತ್‌ ।

ಇಂದ್ರಪ್ರಸ್ಥಂ ಸೋಮನಾಥಃ ತಥಾಽಮೃತಸರಃ ಪ್ರಿಯಮ್‌ ॥

ಚತುರ್ವೇದಾಃ ಪುರಾಣಾನಿ ಸರ್ವೋಪನಿಷದಸ್ತಥಾ ।

ರಾಮಾಯಣಂ ಭಾರತಂ ಚ ಗೀತಾ ಷಡ್ದರ್ಶನಾನಿ ಚ ॥

ಜೈನಾಗಮಾ ಸ್ತ್ರಿಪಿಟಕಃ ಗುರುಗ್ರಂಥಃ ಸತಾಂ ಗಿರಃ ।

ಏಷಃ ಜ್ಞಾನನಿಧಿಃ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ ಹೃದಿ ಸನ್ನಿಧತ್ತಾಮ್ ॥

ಅರುಂಧತ್ಯನಸೂಯ ಚ ಸಾವಿತ್ರೀ ಜಾನಕೀ ಸತೀ ।

ದ್ರೌಪದೀ ಕಣ್ಣಕಿ ಗಾರ್ಗೀ ಮೀರಾ ದುರ್ಗಾವತೀ ತಥಾ ॥

ಲಕ್ಷ್ಮೀ ರಹಲ್ಯಾ ಚೆನ್ನಮ್ಮಾ ರುದ್ರಮಾಂಬಾ ಸುವಿಕ್ರಮಾ ।

ನಿವೇದಿತಾ ಶಾರದಾ ಚ ಪ್ರಣಮ್ಯಾಃ ಮಾತೃದೇವತಾಃ ॥

ಶ್ರೀರಾಮೋ ಭರತಃ ಕೃಷ್ಣೋ ಭೀಷ್ಮೋ ಧರ್ಮ ಸ್ತಥಾರ್ಜುನಃ ।

ಮಾರ್ಕಂಡೇಯಾ ಹರಿಶ್ಚಂದ್ರಃ ಪ್ರಹ್ಲಾದೋ ನಾರದೋ ಧ್ರುವಃ ॥

ಹನುಮಾನ್‌ ಜನಕೋ ವ್ಯಾಸೋ ವಶಿಷ್ಠಶ್ಚ ಶುಕಬಲಿಃ ।

ದಧೀಚಿ ವಿಶ್ವಕರ್ಮಾಣೌ ಪೃಥು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಭಾರ್ಗವಾಃ ॥

ಭಗೀರಥಶ್ಚೈಕಲವ್ಯೋ ಮನುರ್ಧನ್ವಂತರಿಸ್ತಥಾ ।

ಶಿಬಿಶ್ಚ ರಂತಿದೇವಶ್ಚ ಪುರಾಣೋದ್ಗೀತ ಕೀರ್ತಯಃ ॥

ಬುದ್ಧೋ ಜಿನೇಂದ್ರೋ ಗೋರಕ್ಷಃ ತಿರುವಳ್ಳುವರಸ್ತಥಾ ।

ನಾಯನ್ಮಾರಾಲವಾರಾಶ್ಚ ಕಂಬಶ್ಚ ಬಸವೇಶ್ವರಃ ॥

ದೇವಲೋ ರವಿದಾಸಶ್ಚ ಕಬೀರೋ ಗುರುನಾನಕಃ ।

ನರಸಿಸ್ತುಲಸೀದಾಸೋ ದಶಮೇಶೋ ದೃಢವ್ರತಃ ॥

ಶ್ರೀಮತ್‌ ಶಂಕರದೇವಶ್ಚ ಬಂಧೂ ಸಾಯಣ-ಮಾಧವೌ ।

ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರ ಸ್ತುಕಾರಾಮೋ ರಾಮದಾಸಃ ಪುರಂದರಃ ॥

ವಿರಜಾ ಸಹಜಾನಂದೋ ರಾಮಾನಂದಸ್ತಥಾ ಮಹಾನ್‌ ।

ವಿತರಸ್ತು ಸದೈವೈತೇ ದೈವೀಂ ಸದ್ಗುಣ ಸಂಪದಮ್‌ ॥

ಭರತರ್ಷಿಃ ಕಾಳಿದಾಸಃ ಶ್ರೀಭೋಜೋ ಜಕಣಸ್ತಥಾ ।

ಸೂರದಾಸಸ್ತ್ಯಾಗರಾಜೋ ರಸಖಾನಶ್ಚ ಸತ್ಕವಿಃ ॥

ರವಿವರ್ಮಾ ಭಾರತಖಂಡಾತ್ ಭಾಗ್ಯಚಂದ್ರಃ ಸ ಭೂಪತಿಃ ।

ಕಲಾವಂತಶ್ಚ ವಿಖ್ಯಾತಾಃ ಸ್ಮರಣೀಯ ನಿರಂತರಮ್‌ ॥

ಅಗಸ್ತ್ಯಃ ಕಂಬುಕೌಂಡಿನ್ಯೌ ರಾಜೇಂದ್ರಶ್ಚೋಳವಂಶಜಃ ।

ಅಶೋಕಃ ಪುಷ್ಯಮಿತ್ರಶ್ಚ ಖಾರವೇಲಃ ಸುನೀತಿಮಾನ್‌ ॥

ಚಾಣಕ್ಯ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತೌ ಚ ವಿಕ್ರಮಃ ಶಾಲಿವಾಹನಃ ।

ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತಃ ಶ್ರೀ ಹರ್ಷಃ ಶೈಲೇಂದ್ರೋ ಬಪ್ಪರಾವಲಃ ॥

ಲಾಚಿತ್‌ ಭಾಸ್ಕರವರ್ಮಾಚ ಯಶೋಧರ್ಮಾ ಚ ಹೂಣಜಿತ್‌ ।

ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯಶ್ಚ ಲಲಿತಾದಿತ್ಯ ಉದ್ಬಲಃ ॥

ಮುಸುನೂರಿ ನಾಯಕೌ ತೌ ಪ್ರತಾಪಃ ಶಿವಭೂಪತಿಃ ।

ರಣಜಿತ್‌ ಸಿಂಹ ಇತ್ಯೇತೇ ವೀರಾ ವಿಖ್ಯಾತ ವಿಕ್ರಮಾಃ ॥

ವೈಜ್ಞಾನಿಕಾಶ್ಚ ಕಪಿಲಃ ಕಣಾದಃ ಸುಶ್ರುತ ಸ್ತಥಾ ।

ಚರಕೋ ಭಾಸ್ಕರಾಚಾರ್ಯೋ ವರಾಹಮಿಹಿರಃ ಸುಧೀಃ ॥

ನಾಗಾರ್ಜುನೋ ಭರದ್ವಾಜಃ ಆರ್ಯಭಟ್ಟೋ ವಸುರ್ಭುಧಃ ।

ಧ್ಯೇಯೋ ವೇಂಕಟರಾಮಶ್ಚ ವಿಜ್ಞಾ ರಾಮಾನುಜಾದಯಃ ॥

ರಾಮಕೃಷ್ಣೋ ದಯಾನಂದೋ ರವೀಂದ್ರೋ ರಾಮಮೋಹನಃ ।

ರಾಮತೀರ್ಥೋ ಅರವಿಂದಶ್ಚ ವಿವೇಕಾನಂದ ಉದ್ಬಲಾಃ ॥

ದಾದಾಭಾಯೀ ಗೋಪಬಂಧುಃ ತಿಲಕೋ ಗಾಂಧಿರಾದೃತಾಃ ।

ರಮಣೋ ಮಾಲವೀಯಶ್ಚ ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಭಾರತೀ ॥

ಸುಭಾಷಃ ಪ್ರಣವಾನಂದಃ ಕ್ರಾಂತಿವೀರೋ ವಿನಾಯಕಃ ।

ಠಕ್ಕರೋ ಭೀಮರಾವಶ್ಚ ಫುಲೇ ನಾರಾಯಣೋ ಗುರುಃ ॥

ಸಂಘಶಕ್ತಿಃ ಪ್ರಣೇತಾರೌ ಕೇಶವೋ ಮಾಧವಸ್ತಥಾ ।

ಸ್ಮರಣೀಯಾಃ ಸದೈವೈತೇ ನವಚೈತನ್ಯದಾಯಕಾಃ ॥

ಅನುಕ್ತಾ ಯೇ ಭಕ್ತಾಃ ಪ್ರಭುಚರಣಸಂಸಕ್ತ ಹೃದಯಾಃ ।

ಅವಿಜ್ಞಾತಾ ವೀರಾ ಅಧಿಸಮರಮುದ್ಧ್ವಸ್ತರಿಪವಃ ॥

ಸಮಾಜೋದ್ಧರ್ತಾರಶ್ಚ ಸುಹಿತಕರವಿಜ್ಞಾನ ನಿಪುಣಾಃ ।

ನಮಃ ಸ್ತೇಭ್ಯೋ ಭೂಯಾತ್‌ ಸಕಲ ಸುಜನೇಭ್ಯಃ ಪ್ರತಿದಿನಮ್‌ ॥

ಇದಮೇಕಾತ್ಮತಾಸ್ತೋತ್ರಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಯಃ ಸದಾ ಪಠೇತ್ ।

ಸ ರಾಷ್ಟ್ರಧರ್ಮ ನಿಷ್ಠಾವಾನ್‌ ಅಖಂಡಂ ಭಾರತಂ ಸ್ಮರೇತ್‌ ॥

**

एकात्मता स्तोत्रम् (एकीकरण का स्तोत्र)

ॐ सच्चिदानन्द रूपाय नमोऽस्तु परमात्मने ।

ज्योतिर्मय स्वरूपाय विश्वमाङ्गल्यमूर्तये ॥

प्रकृतिः पञ्च भूतानि ग्रहालोकाः स्वरास्तथा ।

दिशः कालश्च सर्वेषां सदा कुर्वन्तु मङ्गलम् ॥

रत्नाकराधौतपदाम् हिमालयकिरीटिनीम् ।

ब्रह्मराजर्षिरत्नाढ्याम् वन्दे भारतमातरम् ॥

महेन्द्रो मलयः सह्यो देवतात्मा हिमालयः ।

ध्येयो रैवतको विन्ध्यो गिरिश्चाऽऽरावलीस्तथा ॥

गङ्गा सरस्वती सिन्धुर्ब्रह्मपुत्रश्च गण्डकी ।

कावेरी यमुना रेवा कृष्णा गोदा महानदी ॥

अयोध्या मथुरा माया काशी काञ्ची अवन्तिका ।

वैशाली द्वारिका ध्येया पुरी तक्षशिला गया ॥

प्रयागः पाटलीपुत्रम् विजयनगरं महत् ।

इन्द्रप्रस्थम् सोमनाथः तथाऽमृतसरः प्रियम् ॥

चतुर्वेदाः पुराणानि सर्वोपनिषदस्तथा ।

रामायणं भारतं च गीता षड्दर्शनानि च ॥

जैनागमास्त्रिपिटकाः गुरुग्रन्थः सतां गिरः ।

एषः ज्ञाननिधिः श्रेष्ठः हृदि सन्निधत्ताम् ॥

अरुन्धत्यनसूया च सावित्री जानकी सती ।

द्रौपदी कण्णकि गार्गी मीरा दुर्गावती तथा ॥

लक्ष्मी रहल्या चेन्नम्मा रुद्रमाम्बा सुविक्रमा ।

निवेदिता शारदा च प्रणम्याः मातृदेवताः ॥

श्रीरामो भरतः कृष्णो भीष्मो धर्मस्तथार्जुनः ।

मार्कण्डेयो हरिश्चन्द्रः प्रह्लादो नारदो ध्रुवः ॥

हनुमान् जनको व्यासो वसिष्ठश्च शुकबलिः ।

दधीचि विश्वकर्माणौ पृथु वाल्मीकि भार्गवाः ॥

भागीरथश्चैकलव्यो मनुर्धन्वन्तरिस्तथा ।

शिबिश्च रन्तिदेवश्च पुराणोद्गीतकीर्तयः ॥

बुद्धो जिनेन्द्रो गोरक्षः तिरुवल्लुवरस्तथा ।

नायनमारालवाराश्च कम्बश्च बसवेश्वरः ॥

देवलो रविदासश्च कबीरो गुरुनानकः ।

नरसिसतुलसीदासो दशमेशो दृढव्रतः ॥

श्रीमत् शङ्करदेवश्च बन्धौ सायणा-माधवौ ।

ज्ञानेश्वरस्तुकारामो रामदासः पुरन्दरः ॥

विरजा सहजानन्दो रामानन्दस्तथा महान् ।

वितरन्तु सदैवैते दैवीं सद्गुणसम्पदम् ॥

भरतर्षिः कालिदासः श्रीभोजो जकणस्तथा ।

सूरदासस्त्यागराजो रसखानश्च सत्कविः ॥

रवि वर्मा भारतखण्डात् भाग्यचन्द्रः स भूपतिः ।

कलावन्तश्च विख्याताः स्मरणीया निरन्तरम् ॥

अगस्त्यः कम्बुकौण्डिन्यौ राजेन्द्रश्चोलवंशजः ।

अशोकः पुष्यमित्रश्च खारवेलः सुनीतिमान् ॥

चाणक्यचन्द्रगुप्तौ च विक्रमः शालिवाहनः ।

समुद्रगुप्तः श्रीहर्षः शैलेन्द्रो बप्परावलः ॥

लाचित् भास्करवर्मा च यशोधर्मा च हूणजित् ।

श्रीकृष्णदेवरायश्च ललितादित्य उद्बलः ॥

मुसूनूरिनायकौ तौ प्रतापः शिवभूपतिः ।

रणजित्सिंह इत्येते वीरा विख्यातविक्रमाः ॥

वैज्ञानिकाश्च कपिलः कणादः सुश्रुतस्तथा ।

चरको भास्कराचार्यो वराहमिहिरः सुधीः ॥

नागार्जुनो भरद्वाजः आर्यभट्टो वसुर्बुधः ।

ध्येयो वेङ्कटरामश्च विज्ञा रामानुजादयः ॥

रामकृष्णो दयानन्दो रवीन्द्रो राममोहनः ।

रामतीर्थो अरविन्दश्च विवेकानन्द उद्बलाः ॥

दादाभाई गोपबन्धुः तिलको गान्धिरादृताः ।

रमणो मालवीयश्च श्री सुब्रह्मण्य भारती ॥

सुभाषः प्रणवानन्दः क्रान्तिवीरो विनायकः ।

ठक्करो भीमरावश्च फुले नारायणो गुरुः ॥

सङ्घशक्तिः प्रणेतारौ केशवौ माधवौ तथा ।

स्मरणीयाः सदैवैते नवचैतन्यदायकाः ॥

अन्ये ये भक्ताः प्रभुचरणसंसक्तहृदयाः ।

अविज्ञाता वीरा अधिसमरमुद्ध्वस्तारिपवः ।

समाजोद्धर्तारश्च सुहितकरविज्ञाननिपुणाः ।

नमः स्तेभ्यो भूयात् सकलसुजनेभ्यः प्रतिदिनम् ॥

इदमेकात्मतास्तोत्रम् श्रद्धया यः सदा पठेत् ।

स राष्ट्रधर्मनिष्ठावान् अखण्डं भारतं स्मरेत् ॥

***

EDUCATIONAL BACKGROUND OF 

RASHTRIYA SWAYAMSEVAK SANGH  (RSS) CHIEFS 

i.e. Sarsanghchalak (chief mentor) of the RSS

 

Doctorji and Guruji in the year 1936

01. Parama Pujaniya Dr Keshav Baliram Hedgewar

Parama Pujaniya Dr Keshav Baliram Hedgewar- (1 Apr 1889 to 21 Jun 1940) popularly called Doctorji was a MBBS of 1914 from National Medical College Calcutta. He was the founder of RSS in the year  1925. He was the chief of RSS or सरसंघचालक between 1925 to 1940.

Despite obtaining a medical degree (L.M.S.) in Calcutta, he gave up his profession to join the freedom struggle. In his youth, he was influenced by the revolutionary movement in Bengal and was active in secret organisations like the Anushilan Samiti. The fact that he used his medical knowledge to relay secret messages for the organisation of revolutionaries stands as a testament to his adventurous spirit.

Active Participation in Congress and Imprisonment

In 1919-20, Hedgewar came into contact with Lokmanya Bal Gangadhar Tilak. He became active in the Congress and served as the Joint Secretary for the 1920 Nagpur session. During the session, he successfully organised a corps of 1200 volunteers under the name 'Bharat Swayamsevak Mandal'. Later, he was imprisoned for one year in 1921 for participating in the Non-Cooperation Movement, and again for nine months in 1930 for taking part in the 'Jungle Satyagraha' (ಜಂಗಲ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ). His attempt to have Arvind Ghosh elected as the Congress president after Tilak's demise is evidence of his staunch Tilakite loyalty.

Founding the Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS)

Observing the oppression of Sanatanis in the country and the institutional weaknesses, Hedgewar founded the Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) on Vijaya Dashami in 1925. It was his foresight to shape the Sangh not merely as a political organisation but as a platform for cultural rejuvenation and national character building. He strove to cultivate discipline, patriotism, and unity among the Swayamsevaks through the broad cultural identity of 'Sanatana/Bharateeya'. It is noteworthy that despite being the founder of the RSS, he led a simple life without accepting any formal post within the organisation. Before his death in 1940, he handed over the responsibility of the Sangh to M. S. Golwalkar.

Keshav Baliram Hedgewar - Doctorji

Doctorji - RSS

reported to be original voice of Parama Poojaniya Doctorji 

01. ಪರಮ ಪೂಜನೀಯ ಡಾಕ್ಟರ್ ಜಿ ಶ್ರೀ ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಂ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ

ಪರಮ ಪೂಜನೀಯ ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಮ್ ಹೆಡಗೇವಾರ್ (ಏಪ್ರಿಲ್ 1, 1889 ರಿಂದ ಜೂನ್ 21, 1940), ಇವರನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಡಾಕ್ಟರ್‌ಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವರು 1914 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಎಂ.ಬಿ.ಬಿ.ಎಸ್. (MBBS) ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಇವರು 1925 ರಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕರು. ಇವರು 1925 ರಿಂದ 1940 ರವರೆಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದರು.

ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪದವಿ (L.M.S.) ಪಡೆದರೂ, ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಇಳಿದರು. ಯೌವನದಲ್ಲಿಯೇ ಬಂಗಾಳದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಚಳುವಳಿಯಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿ ಅನುಶೀಲನ ಸಮಿತಿಯಂತಹ ಗುಪ್ತ ಸಂಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳ ಸಂಘಟನೆಗಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರಹಸ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಂಶ ಅವರ ಸಾಹಸಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ

೧೯೧೯-೨೦ರಲ್ಲಿ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ಟಿಳಕರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿ ೧೯೨೦ರ ನಾಗಪುರ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅಧಿವೇಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು 'ಭಾರತ್ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕ್ ಮಂಡಲ್' ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ೧೨೦೦ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಪಡೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ೧೯೨೧ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಷ ಮತ್ತು ೧೯೩೦ರ **'ಜಂಗಲ್ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ'**ದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತೆ ೯ ತಿಂಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಟಿಳಕರ ನಿಧನಾನಂತರ, ಅರವಿಂದ್ ಘೋಷರನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದು ಅವರ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಟಿಳಕ್ವಾದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (ಆರೆಸ್ಸೆಸ್) ಸ್ಥಾಪನೆ

ದೇಶದಲ್ಲಿನ ಭಾರತೀಯರ ಮೇಲಿನ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ, ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರು ೧೯೨೫ರ ವಿಜಯದಶಮಿಯಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (ಆರೆಸ್ಸೆಸ್) ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಸಂಘವನ್ನು ಕೇವಲ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸದೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಾರಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದ್ದು ಅವರ ದೂರದೃಷ್ಟಿ. ಅವರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಶಿಸ್ತು, ದೇಶಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು 'ಸನಾತನ/ಭಾರತೀಯ' ಎಂಬ ವ್ಯಾಪಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತಿನ ಮೂಲಕ ಏಕತೆಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರೆಂಬ ಖ್ಯಾತಿಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅವರು ಸಂಘದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸದೇ ಸರಳ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದರು ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ. ೧೯೪೦ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾಗುವ ಮುನ್ನ, ಸಂಘದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಎಂ. ಎಸ್. ಗೋಳವಲ್ಕರ್ ಅವರಿಗೆ ವಹಿಸಿದರು.

***

02. Parama Pujaniya Madhav Sadashivarao Golwalkar- 

Parama Pujaniya Madhav Sadashivarao Golwalkar (19 Feb 1906 to 5 Jun 1973) intimately called Guruji, was a postgraduate (in Zoology - Gold Medalist) from BHU & worked as professor in BHU, when Pandit Malviya was Vice Chancellor in BHU. He was the chief of RSS or सरसंघचालक between 1940 to 1973.

Golwalkar is considered one of the most influential and prominent figures among the RSS by his followers. He was the first person to put forward the concept of the Hindu (Sanatana/Bharatiya) Rashtra, theocratic state, which is believed to have evolved into the concept of the Akhand Bharat.

After Dr. Keshav Baliram Hedgewar, the Most Revered Shri Guruji Madhav Sadashivrao Golwalkar took over the responsibility of Sarsanghachalak of the Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) in 1940 and expanded the Sangh nationwide through his unique personality. Guruji, who had achieved spiritual progress and a high level of scholarship in his youth, became the true 'Guru' for millions of Swayamsevaks because of his knowledge and discipline. Due to his continuous travels, personal contact with every worker, and firm adherence to principles, the Sangh's Shakhas were able to spread to every corner of the country. His brave leadership kept the organisation intact and prevented it from straying from its original objective, even amid the severe challenges the Sangh faced after the Partition and the assassination of Mahatma Gandhi.

During his long tenure of 33 years, Guruji's selfless effort is evidenced by his travel across Bharat nearly a hundred times for the expansion of the Sangh's work and his practice of writing handwritten letters personally to every worker. When the Sangh was banned in 1948, he strictly directed the Swayamsevaks to pursue the struggle only through legal and disciplined means, without resorting to any violent resistance. During this period, he reinforced the spirit of sacrifice among the Swayamsevaks with the message "Not I, but Thou", emphasising that the organisation and the Nation are paramount over the individual. Due to his profound scholarship and simple, disciplined lifestyle, he earned immense respect and popularity across the country even outside the Sangh.

Guruji’s tireless efforts were not limited merely to the growth of the organisation; they were an attempt to awaken the Nation's internal strength. During the 1962 Bharat-China War, he personally encouraged and guided the significant work done by Swayamsevaks to aid the civil administration and assist in the Nation's defense. It was Guruji's immense hard work and far-sighted leadership that primarily enabled the RSS to emerge not just as an ideological body, but as a major force of service and assistance ready for any national crisis. His visionary guidance continues to inspire the Sangh's crores of workers even today.

Madhav Sadhashivrao Golvalkar - Guruji

02. ಪರಮ ಪೂಜನೀಯ ಗುರುಜಿ ಶ್ರೀ ಮಾಧವ ಸದಾಶಿವರಾವ್ ಗೋಳವಲ್ಕರ್

ಪರಮ ಪೂಜನೀಯ ಗುರುಜಿ ಶ್ರೀ ಮಾಧವ ಸದಾಶಿವರಾವ್ ಗೋಳವಲ್ಕರ್ (ಫೆಬ್ರವರಿ 19, 1906 ರಿಂದ ಜೂನ್ 5, 1973), ಇವರನ್ನು ಆಪ್ತವಾಗಿ ಗುರೂಜಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವರು ಬನಾರಸ್ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (BHU) ದಿಂದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದರು (ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ - ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ವಿಜೇತರು). ಪಂಡಿತ್ ಮಾಳವೀಯ ಅವರು BHU ನ ಕುಲಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾಗ, ಇವರು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇವರು 1940 ರಿಂದ 1973 ರವರೆಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದರು.

ಗೋಳವಲ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಅವರ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ಅಖಂಡ ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಧರ್ಮಾಧಾರಿತ ರಾಜ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಮುಂದಿಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಮ್ ಹೆಡಗೇವಾರ್ ಅವರ ನಂತರ 1940ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ (ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್) ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕ್ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀ ಗುರುಜಿ ಮಾಧವ ಸದಾಶಿವರಾವ್ ಗೋಳವಲ್ಕರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಅದ್ವಿತೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದಿಂದ ಸಂಘವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ಯೌವನದಲ್ಲಿಯೇ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ವಿದ್ವತ್ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದ ಗುರುಜಿ, ತಮ್ಮ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನಿಂದಾಗಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರುಗಳ ಪಾಲಿಗೆ ನಿಜವಾದ 'ಗುರು'ಗಳಾದರು. ಅವರ ನಿರಂತರ ಪ್ರವಾಸ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನೊಂದಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹಾಗೂ ದೃಢವಾದ ತತ್ವನಿಷ್ಠೆಯಿಂದಾಗಿ, ದೇಶದ ಮೂಲೆ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ಶಾಖೆಗಳು ಹರಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಗಾಂಧೀಜಿ ಹತ್ಯೆಯ ನಂತರ ಸಂಘವು ಎದುರಿಸಿದ ತೀವ್ರ ಸವಾಲುಗಳ ನಡುವೆಯೂ, ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಒಡೆಯದಂತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಿಮುಖವಾಗದಂತೆ ಕಾಪಾಡಿದ್ದು ಅವರ ದಿಟ್ಟ ನಾಯಕತ್ವ.

ತಮ್ಮ 33 ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುಜಿ ಅವರು ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯವಿಸ್ತರಣೆಗಾಗಿ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಸುಮಾರು ನೂರು ಬಾರಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದ್ದು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೂ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಕೈಬರಹದ ಮೂಲಕ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದು, ಅವರ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. 1948ರಲ್ಲಿ ಸಂಘದ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧ ಹೇರಿದಾಗ, ಯಾವುದೇ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿರೋಧಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡದೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕವೇ ಹೋರಾಡುವಂತೆ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರು "ನಾನು ಅಲ್ಲ, ನೀನು" ಎಂಬ ಸಂದೇಶದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಿಂತ ಸಂಘಟನೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರವೇ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ತ್ಯಾಗದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಲ್ಲಿ ಬಲಪಡಿಸಿದರು. ಅವರ ಆಳವಾದ ವಿದ್ವತ್ತು ಮತ್ತು ಸರಳ, ಶಿಸ್ತಿನ ಜೀವನಶೈಲಿಯಿಂದಾಗಿ, ಅವರು ಸಂಘದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಅಗಾಧ ಗೌರವ ಮತ್ತು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.

ಗುರುಜಿ ಅವರ ಪರಿಶ್ರಮ ಕೇವಲ ಸಂಘಟನೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಅದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು. 1962ರ ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ದೇಶದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ನೆರವಾಗಲು ಮಾಡಿದ ಮಹತ್ವದ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಅವರು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಕೇವಲ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗದೆ, ಯಾವುದೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಸಹಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಲು ಗುರುಜಿ ಅವರ ಅಪಾರ ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ದೂರದೃಷ್ಟಿಯ ನಾಯಕತ್ವವೇ ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವರ ದಾರ್ಶನಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಇಂದಿಗೂ ಸಂಘದ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ.

**

03. Madhukar Dattatraya Deoras- (11 December 1915 – 17 June 1996), also called Balasaheb Deoras had the qualification of B.A. & LLB of 1935 from Nagpur University. He was the chief of RSS or सरसंघचालक  between 1973 and 1994.

Inspired by Dr. K. B. Hedgewar, he was associated with the RSS from its inception and decided to dedicate his life to its goals.

Following Golwalkar’s death in 1973, Deoras succeeded him as the third Sarsanghachalak of the RSS.[5] Deoras chose to involve RSS more deeply in social activism than any other past RSS Sarsanghachalak. His tenure marked a shift towards greater engagement with political and social movements, including efforts to broaden the RSS’s base. In 1974, Deoras directed the RSS to actively support the "JP Movement"—a broad-based opposition to the authoritarian policies of prime minister Indira Gandhi—led by veteran socialist Jayaprakash Narayan.

Madhukar Dattatraya Deoras

03. ಮಧುಕರ್ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ದೇವರಸ್ (ಬಾಳಸಾಹೇಬ್ ದೇವರಸ್)

ಮಧುಕರ್ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ದೇವರಸ್ (ಡಿಸೆಂಬರ್ 11, 1915 – ಜೂನ್ 17, 1996), ಇವರನ್ನು ಬಾಲಾಸಾಹೇಬ್ ದೇವರಸ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವರು 1935 ರಲ್ಲಿ ನಾಗಪುರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಬಿ.ಎ. ಮತ್ತು ಎಲ್‌ಎಲ್‌ಬಿ (B.A. & LLB) ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಇವರು 1973 ರಿಂದ 1994 ರವರೆಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದರು.

ಡಾ. ಕೆ.ಬಿ. ಹೆಡಗೇವಾರ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ಸಂಘದ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದಲೂ ಅವರು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದರ ಗುರಿಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.

1973 ರಲ್ಲಿ ಗೋಳವಲ್ಕರ್ ಅವರ ನಿಧನದ ನಂತರ, ದೇವರಸ್ ಅವರು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮೂರನೇ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ದೇವರಸ್ ಅವರು ಹಿಂದಿನ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ಸಂಘವನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅವರ ಅವಧಿಯು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಳುವಳಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದತ್ತ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ನೆಲೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸೇರಿವೆ. 1974 ರಲ್ಲಿ, ದೇವರಸ್ ಅವರು ಸಮಾಜವಾದಿ ನಾಯಕರಾದ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ನೀತಿಗಳ ವಿರುದ್ಧದ "ಜೆಪಿ ಚಳುವಳಿ"ಗೆ ("JP Movement") ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದರು.

***

04. Prof. Rajendra Singh Tomar- (29 January 1922 – 14 July 2003) popularly called Rajju Bhaiya was a postgraduate (in Physics - Gold Medal) and was Professor & HOD Physics in Allahabad University. He was the chief of RSS or सरसंघचालक between 1994 and 2000.

Singh was active in the Quit Bharat Movement of 1942 and it was during this time that he came in contact with the RSS.[6][9] The Sangh influenced his life thereafter. He resigned from his university post in 1966 and offered full-time services to the RSS as a pracharak. He succeeded Deoras who renounced his position due to health issues.

Rajendra Singh Tomar

04. ಪ್ರೊ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ತೋಮರ್ (ರಜ್ಜು ಭಯ್ಯಾ)

ಪ್ರೊ. ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ತೋಮರ್ (ಜನವರಿ 29, 1922 – ಜುಲೈ 14, 2003) ಅವರನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ರಜ್ಜು ಭಯ್ಯಾ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅವರು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದರು (ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ - ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ವಿಜೇತರು) ಮತ್ತು ಅಲಹಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹಾಗೂ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು 1994 ಮತ್ತು 2000 ದ ನಡುವೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದರು.

ಸಿಂಗ್ ಅವರು 1942 ರ **'ಕ್ವಿಟ್ ಭಾರತ್ ಆಂದೋಲನ'**ದಲ್ಲಿ (ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳುವಳಿ) ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ತರುವಾಯ ಸಂಘವು ಅವರ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಅವರು 1966 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹುದ್ದೆಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿ, ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಚಾರಕರಾಗಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ದೇವರಸ್ ಅವರ ನಂತರ ಅವರು ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರಾದರು.

***

05. Kuppahalli Sitaramayya Sudarshan- (18 June 1931 – 15 September 2012) was an engineer (BTech Gold Medalist inTelecommunication) from Govt. Engg. College Jabalpur. He was the chief of RSS or सरसंघचालक between 2000 and 2009.

He was only nine years old when he first attended an RSS shakha. In 1954, he was appointed as a pracharak (propagator), with his initial posting in Raigarh district, then part of Madhya Pradesh (now located in Chhattisgarh). He succeeded Rajendra Singh, who had stepped down on health grounds.

Kuppahalli Sitaramayya Sudarshan

***

05. ಕುಪ್ಪಹಳ್ಳಿ ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ ಸುದರ್ಶನ್

ಕುಪ್ಪಹಳ್ಳಿ ಸೀತಾರಾಮಯ್ಯ ಸುದರ್ಶನ್ (ಜೂನ್ 18, 1931 – ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15, 2012) ಅವರು ಜಬಲ್‌ಪುರದ ಸರ್ಕಾರಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಪದವಿ (ದೂರಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿ ಬಿ.ಟೆಕ್ ಚಿನ್ನದ ಪದಕ ವಿಜೇತರು) ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಇವರು 2000 ಮತ್ತು 2009 ರ ನಡುವೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದರು.

ಅವರು ಕೇವಲ ಒಂಬತ್ತು ವರ್ಷದವರಾಗಿದ್ದಾಗ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. 1954 ರಲ್ಲಿ, ಅವರನ್ನು ಪ್ರಚಾರಕರಾಗಿ (ಸಂಘದ ಸಂದೇಶ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವವರು) ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗಿನ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ (ಈಗ ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢದಲ್ಲಿರುವ) ರಾಯಗಢ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೊದಲ ನೇಮಕಾತಿ ಆಗಿತ್ತು. ಆರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ನಿವೃತ್ತರಾದ ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ನಂತರ ಇವರು ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.

06. Dr. Mohan Madhukarrao Bhagwat- (born on 11 September 1950) is a Qualified Veterinary Surgeon from Nagpur University. He is the chief of RSS or सरसंघचालक from the year 2009.

He dropped out of his postgraduate course in Veterinary Sciences and became a Pracharak (full-time promoter/worker) of the RSS towards the end of 1975. He succeeded D S Sudarshan who stepped down the position due to poor health.

Mohan Madhukarrao Bhagavat

06. ಡಾ. ಮೋಹನ್ ಮಧುಕರರಾವ್ ಭಾಗವತ್

ಡಾ. ಮೋಹನ್ ಮಧುಕರರಾವ್ ಭಾಗವತ್ (ಜನನ: ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11, 1950) ಅವರು ನಾಗಪುರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದ ಪಶು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಕರು (Veterinary Surgeon). ಅವರು 2009 ರಿಂದ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಅಥವಾ ಸರ್ಸಂಘಚಾಲಕರು (सरसंघचालक) ಆಗಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರು ಪಶು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೋರ್ಸ್‌ ಅನ್ನು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಬಿಟ್ಟು, 1975 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಪ್ರಚಾರಕರಾಗಿ (ಪೂರ್ಣಾವಧಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ/ಪ್ರಚಾರಕ) ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಕಳಪೆ ಆರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿದ ಡಿ.ಎಸ್. ಸುದರ್ಶನ್ ಅವರ ನಂತರ ಇವರು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.

***

BECOME A MEMBER IN RSS via ONLINE

           CLICK or Press-->  MEMBER REGISTRATION  

***

HINDU SWAYAMSEVAK SANGH (HSS) 

organisation outside Bharat

info on HSS

Shakha which operates outside Bharat is called HSS (Hindu Swayamsevak Sangh). HSS was first started in Kenya on January 14, 1947 and in 1974 in the UK, in the USA during 1989. HSS usually has activity once a week on weekends. The Prarthana Song of HSS is सर्वमंगल मांगल्यां देवीं.

PRARTHANA GEET (HSS)

👆 PRARTHANA -  LEARN FROM THIS VERSION 👆

Sangh praarthanaa (HSS)

।। ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ।। (HSS)

ಸರ್ವಮಂಗಲ ಮಾಂಗಲ್ಯಾಂ ದೇವೀಂ ಸರ್ವಾರ್ಥ ಸಾಧಿಕಾಮ್ ।

ಶರಣ್ಯಾಂ ಸರ್ವಭೂತಾನಾಂ ನಮಾಮೋ ಭೂಮಿಮಾತರಮ್ ॥ 1

ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ರೂಪಾಯ ವಿಶ್ವಮಂಗಲ ಹೇತವೇ ।

ವಿಶ್ವಧರ್ಮೈಕ ಮೂಲಾಯ ನಮೋಸ್ತು ಪರಮಾತ್ಮನೇ ॥ 2

ವಿಶ್ವಧರ್ಮವಿಕಾಸಾರ್ಥಂ ಪ್ರಭೋ ಸಂಘಟಿತಾ ವಯಮ್ ।

ಶುಭಾಮಾಶಿಷಮಸ್ಮಭ್ಯಮ್ ದೇಹಿ ತತ್ ಪರಿಪೂರ್ತಯೇ ॥3

ಅಜಯ್ಯಮಾತ್ಮಸಾಮರ್ಥ್ಯಂ ಸುಶೀಲಮ್ ಲೋಕ ಪೂಜಿತಮ್ ।

ಜ್ಞಾನಂ ಚ ದೇಹಿ ವಿಶ್ವೇಶ ಧೇಯಮಾರ್ಗ ಪ್ರಕಾಶಕಮ್ ॥4

ಸಮುತ್ಕರ್ಷೋಸ್ತು ನೋ ನಿತ್ಯಂ ನಿಃಶ್ರೇಯಸ ಸಮನ್ವಿತಃ ।

ತತ್ಸಾಧಕಮ್ ಸ್ಫುರತ್ವಂತಃ ಸುವೀರವ್ರತಮುಜ್ವಲಮ್ ॥5

ವಿಶ್ವಧರ್ಮ ಪ್ರಕಾಶೇನ ವಿಶ್ವಶಾಂತಿ ಪ್ರವರ್ತಕೇ ।

ಹಿಂದೂ ಸಂಘಟನಾ ಕಾರ್ಯೇ ಧೇಯನಿಷ್ಠಾ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತು ನಃ ॥6

ಸಂಘಶಕ್ತಿರ್ವಿಜೇತ್ರೀಯಂ ಕೃತ್ವಾಸ್ಮದ್ಧರ್ಮ ರಕ್ಷಣಮ್ ।

ಪರಮಂ ವೈಭವಂ ಪ್ರಾಪ್ತುಂ ಸಮರ್ಥಾಸ್ತು ತವಾಶಿಷಾ ॥7

ತ್ವದೀಯ ಪುಣ್ಯೇ ಕಾರ್ಯೇಸ್ಮಿನ್ ವಿಶ್ವಕಲ್ಯಾಣ ಸಾಧಕೇ ।

ತ್ಯಾಗ ಸೇವಾ ವ್ರತಸ್ಯಾಯಮ್ ಕಾಯೋ ಮೇ ಪತತು ಪ್ರಭೋ ॥8

॥ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮ ಕೀ ಜಯ ॥

***

Meaning

ಸಕಲ ಮಂಗಳಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಮಂಗಳಕರಳಾದ, ಸಕಲ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿ ಕೊಡುವ, ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯದಾತೆಯಾದ ಭೂಮಿ ಮಾತೆಗೆ ನಾವು ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಸತ್-ಚಿತ್-ಆನಂದ ರೂಪನಾದ, ವಿಶ್ವದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣನಾದ, ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಸಮಗ್ರ ಧರ್ಮದ ಮೂಲನಾದ ಪರಮಾತ್ಮನಿಗೆ ನಮ್ಮ ನಮಸ್ಕಾರಗಳು.

ಎಲೈ ಪ್ರಭುವೇ, ವಿಶ್ವಧರ್ಮದ ವಿಕಾಸಕ್ಕಾಗಿ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಸಂಘಟಿತರಾಗಿದ್ದೇವೆ. ಆ ಕಾರ್ಯವು ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲು ನಮಗೆ ಶುಭ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳನ್ನು ನೀಡು.

ವಿಶ್ವದ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ನಿನ್ನ ಈ ಪುಣ್ಯ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ, ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯ ವ್ರತಕ್ಕಾಗಿ ನನ್ನ ಈ ದೇಹವು ಅರ್ಪಿತವಾಗಲಿ, ಪ್ರಭೋ.

ಎಲೈ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನೇ, ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದ ಆತ್ಮಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು, ಉತ್ತಮ ನಡತೆಯನ್ನು, ಲೋಕಪೂಜಿತವಾದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಧೇಯಮಾರ್ಗವನ್ನು ಪ್ರಕಾಶಿಸುವ ಬೆಳಕನ್ನು ನಮಗೆ ನೀಡು.

ನಮ್ಮ ಉನ್ನತಿಯು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮೋಕ್ಷ ಅಥವಾ ಶ್ರೇಯಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿರಲಿ. ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಂತಹ ಉಜ್ವಲವಾದ, ವೀರರ ವ್ರತವು ನಮ್ಮ ಅಂತರಂಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜ್ವಲಿಸಲಿ.

ವಿಶ್ವಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾಶದ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವಶಾಂತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಂತಹ, ಹಿಂದೂ (ಸನಾತನ/ಭಾರತ) ಸಂಘಟನಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಧೇಯನಿಷ್ಠೆ (ಗುರಿಯ ಕಡೆಗಿನ ಬದ್ಧತೆ) ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಲಿ.

ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾದ ಈ ಸಂಘಶಕ್ತಿಯು ನಮ್ಮ ಧರ್ಮವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಿ. ನಿನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದದಿಂದ ಪರಮ ವೈಭವವನ್ನು (ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯನ್ನು) ಪಡೆಯಲು ನಾವು ಸಮರ್ಥರಾಗೋಣ.

॥ ವಿಶ್ವ ಧರ್ಮ ಕೀ ಜಯ ॥

**

Sarva mangalaa maangalyaam

Deveem sarvaartha saadhikaam

Sharanyaam sarva bhootaanaam

Namaamo bhoomi maataram (1)

Sachchidaa nanda roopaaya

Vishwa mangalaa hetave

Vishwa dharmaika moolaaya

Namostu paramaatmane (2)

Vishwa dharma vikaasaartham

Prabho sanghatitaa vayam

Shubhaamaa shishaa masmabhyam

Dehi tat paripooritaye (3)

Ajayyaa maatmaa saamarthyam

Susheelam loka poojitam

Gyaanam cha dehi vishvesha

Dhyeya maargaa prakaashakam (4)

Samutkar shostu no nityam

Nihshreyasa samanvitah

Tatsaadhakam sphurat vantah

Suveera vrata mujjavalam (5)

Vishwa dharma prakaashena

Vishwa shaanti pravartake

Hindu sanghatanaa kaarye

Dhyeya nishthaa sthiraastu nah (6)

Sangha shaktir vijetreoyam

Kritvaasmad dharma rakshanam

Paramam vaibhavam praaptum

Samarthaaastu tavaashishaa (7)

Twadeeye punya kaaryesmin

Vishwa kalyaanaa saadhake

Tyaaga sewaa vratasyaayam

Kaayo me patatu prabho (8)

VISHWA DHARMA KEE JAYA

***

Meaning

Here is the English translation, with each sentence appearing one below the other:

We bow to Mother Earth (Bhoomi Mata), the one who is the most auspicious of all that is auspicious, the giver of all fulfillment, and the refuge for all living beings.

Salutations to the Supreme Self (Paramatma), whose nature is Existence-Consciousness-Bliss (Sat-Chit-Ananda), who is the cause of universal welfare, and who is the sole root of the Universal Dharma.

O Lord, we are organised for the cause of the Universal Dharma's development. Bestow your auspicious blessings upon us for the complete fulfillment of that work.

O Lord, may this body of mine be dedicated and sacrificed in your holy task of achieving global welfare, as a vow of sacrifice and service.

O Lord of the Universe, grant us invincible self-strength (Atma-Samarthya), noble character praised by the world, and that knowledge which illuminates the path to our goal.

May our progress be continuously combined with Moksha (liberation) or the highest good. May the brilliant vow of the true warrior that achieves this goal awaken within our inner being.

May our commitment to the goal (Dhyeyanishtha) remain steadfast in the work of Hindu (Sanatana/ Bharatiya) consolidation, which establishes world peace through the spread of Universal Dharma.

May this victorious power of the Sangha (organisation) protect our Dharma. May we be capable, by your grace, of attaining the highest glory (Paramam Vaibhavam).

Victory to the Universal Dharma

***

।। प्रार्थना ।। (HSS)

सर्वमंगल मांगल्यां देवीं सर्वार्थ साधिकाम् ।

शरण्यां सर्वभूतानां नमामो भूमिमातरम् ॥

सच्चिदानन्द रुपाय विश्वमंगल हेतवे ।

विश्वधर्मैक मूलाय नमोस्तु परमात्मने ॥

विश्वधर्मविकासार्थं प्रभो संघटिता वयम् ।

शुभामाशिषमस्तमभ्यम् देहि तत् परिपूर्तये ॥ 

अजय्यमात्मसामर्थ्यं सुशीलम् लोक पूजितम् ।

ज्ञानं च देहि विश्वेश ध्येयमार्ग प्रकाशकम् ॥

समुत्कर्षोस्तु नो नित्यं नि:श्रेयस समन्वितः  ।

तत्साधकम् स्फुरत्वन्त: सुवीरव्रतमुज्वलम् ॥

विश्वधर्म प्रकाशेन विश्वशांति प्रवर्तके ।

हिन्दुसंघटना कार्ये ध्येयनिष्ठा स्थिरास्तुन: ॥

सघंशक्तिर्विजेत्रीयं कृत्वास्मध्दर्मरक्षणम् ॥

परमं वैभवं प्राप्तुं समर्थास्तु तवाशिषा ॥

त्वदीय पुण्ये कार्येस्मिन् विश्वकल्याणसाधके ।

त्याग सेवा व्रतस्यायम् कायो मे पततु प्रभो ॥

॥विश्व धर्म की जय ॥

***

As already said earlier,  RSS operates its activities outside Bharat under the banner Hindu Swayamsevak Sangh (HSS)

SHAKHA PROCESS आचार पद्दति of HSS

Activities in a Shakha are almost the same as that of RSS Shakha. The time-bound activities are given at RSS Shakha Process. Please check that for details under sub-head आचार पद्दति - Everyday RSS Shakha activity.

achar paddhati of HSS Shakha in a nutshell 

Iowa City Shakha USA June 17, 2010

(above is incomplete- check below 2 videos) 

achar paddhati of HSS - beginning

achar paddhati of HSS - closing

***

RASHTRA SEVIKA SAMITI (women's wing)

Rashtra Sevika Samiti is the RSS wing established for the benefit of women who wish to join RSS. The prarthana of Rashtra Sevika Samiti is नमामो वयं मातृभूः.

PRARTHANA - 👆 LEARN FROM THIS VERSION

PARTHANA SING ALONG HERE- 👆

।। ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ।। (ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿ)

ನಮಾಮೋ ವಯಂ ಮಾತೃಭೂಃ ಪುಣ್ಯಭೂಸ್ತ್ವಾಂ

ತ್ವಯಾ ವರ್ಧಿತಾಃ ಸಂಸ್ಕೃತಸ್ತ್ವತ್ಸುತಾಃ

ಅಯೇ ವತ್ಸಲೇ ಮಙ್ಗಲೇ ಹಿನ್ದುಭೂಮೇ

ಸ್ವಯಂ ಜೀವಿತಾನ್ಯರ್ಪಯಾಮಸ್ತ್ವಯಿ ॥ ೧॥

ನಮೋ ವಿಶ್ವಶಕ್ತೈ ನಮಸ್ತೇ ನಮಸ್ತೇ

ತ್ವಯಾ ನಿರ್ಮಿತಂ ಹಿನ್ದುರಾಷ್ಟ್ರಂ ಮಹತ್

ಪ್ರಸಾದಾತ್ತವೈವಾತ್ರ ಸಜ್ಜಾಃ ಸಮೇತ್ಯ

ಸಮಾಲಮ್ಭಿತುಂ ದಿವ್ಯಮಾರ್ಗಂ ವಯಮ್ ॥ ೨॥

ಸಮುನ್ನಾಮಿತಂ ಯೇನ ರಾಷ್ಟ್ರಂ ನ ಏತತ್

ಪುರೋ ಯಸ್ಯ ನಮ್ರಂ ಸಮಗ್ರಂ ಜಗತ್

ತದಾದರ್ಶಯುಕ್ತಂ ಪವಿತ್ರಂ ಸತೀತ್ವಂ

ಪ್ರಿಯಾಭ್ಯಃ ಸುತಾಭ್ಯಃ ಪ್ರಯಚ್ಛಾಮ್ಬ ತೇ ॥ ೩॥

ಸಮುತ್ಪಾದಯಾಸ್ಮಾಸು ಶಕ್ತಿಂ ಸುದಿವ್ಯಾಂ

ದುರಾಚಾರ-ದುರ್ವೃತ್ತಿ-ವಿಧ್ವಂಸಿನೀಂ

ಪಿತಾ-ಪುತ್ರ-ಭ್ರಾತೃಂಶ್ಚ ಭರ್ತಾರಮೇವಂ

ಸುಮಾರ್ಗಂ ಪ್ರತಿ ಪ್ರೇರಯನ್ತೀಮಿಹ ॥ ೪॥

ಸುಶೀಲಾಃ ಸುಧೀರಾಃ ಸಮರ್ಥಾಃ ಸಮೇತಾಃ

ಸ್ವಧರ್ಮೇ ಸ್ವಮಾರ್ಗೇ ಪರಂ ಶ್ರದ್ಧಯಾ

ವಯಂ ಭಾವಿ-ತೇಜಸ್ವಿ-ರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಧನ್ಯಾಃ

ಜನನ್ಯೋ ಭವೇಮೇತಿ ದೇಹ್ಯಾಶಿಷಮ್ ॥ ೫॥

ಭಾರತಮಾತಾ ಕೀ ಜಯ ॥

***

Meaning

1. ತಾಯಿ, ಪುಣ್ಯಭೂಮಿಯಾದ ನಿನ್ನನ್ನು ನಾವು ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತೇವೆ. ನಿನ್ನಿಂದಲೇ ಪೋಷಿತರಾದ, ಸಂಸ್ಕೃತಿವಂತರಾದ ನಿನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ನಾವು. ಪ್ರೀತಿಮಯಳಾದ, ಮಂಗಳಕರಳಾದ ಹಿಂದೂಭೂಮಿಯೇ  (ಭರತ ಭೂಮಿಯೇ), ನಾವೇ ಸ್ವತಃ ನಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ನಿನಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇವೆ (ತ್ಯಾಗ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ).

2. ವಿಶ್ವಶಕ್ತಿಗೆ (ಜಗತ್ತಿನ ಮೂಲ ಶಕ್ತಿಗೆ) ನಮಸ್ಕಾರ, ನಮಸ್ಕಾರ. ನಿನ್ನಿಂದಲೇ ಈ ಮಹತ್ತರವಾದ ಹಿಂದುರಾಷ್ಟ್ರವು (ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರವು) ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿದೆ. ನಿನ್ನ ಪ್ರಸಾದದಿಂದಲೇ ನಾವು ಇಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ, ಆ ದಿವ್ಯವಾದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಲು (ಹಿಂಬಾಲಿಸಲು) ಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದೇವೆ.

3. ಯಾವ ಆದರ್ಶದಿಂದ ಈ ರಾಷ್ಟ್ರವು ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆಯೋ, ಯಾವ ಆದರ್ಶದ ಮುಂದೆ ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ವಿನಯದಿಂದ ನಮ್ರವಾಗಿದೆಯೋ, ಅಂತಹ ಆದರ್ಶಯುಕ್ತವಾದ, ಪವಿತ್ರವಾದ ಸತೀತ್ವದ (ಪಾವಿತ್ರದ) ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಿನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಮಕ್ಕಳಾದ ನಮಗೆ ನೀಡು, ತಾಯೇ.

4. ದುರಾಚಾರ ಮತ್ತು ದುರ್ವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವಂತಹ, ಅತಿ ದಿವ್ಯವಾದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸು (ಮೂಡಿಸು). ಆ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ನಾವು ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ತಂದೆ, ಮಕ್ಕಳು, ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ಪತಿಯನ್ನು ಸಹ ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾರ್ಗದ ಕಡೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವಂತಾಗಲಿ.

5. ಉತ್ತಮ ನಡತೆ, ಉತ್ತಮ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳವರಾಗಿ, ನಮ್ಮ ಸ್ವಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸ್ವಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪರಮ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದವರಾಗಿ, ನಾವು ಮುಂದೆ ತೇಜಸ್ವಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಧನ್ಯರಾದ ತಾಯಂದಿರಾಗೋಣ (ಜನನ್ಯೋ ಭವೇಮ) ಎಂದು ನಮಗೆ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ನೀಡು.

ಭಾರತ ಮಾತೆಗೆ ಜಯವಾಗಲಿ ॥

***

PRĀRTHANĀ ( Rashtra Sevika Samiti)

namāmo vayaṁ mātṛbhūḥ puṇyabhūstvāṁ

tvayā vardhitāḥ saṁskṛtāstvatsutāḥ

aye vatsale maṅgale hindubhūme

svayaṁ jīvitānyarpayāmastvayi ॥ 1॥

namo viśvaśaktyai namaste namaste

tvayā nirmitaṁ hindurāṣṭraṁ mahat

prasādāttavaivātra sajjāḥ sametya

samālambituṁ divyamārgaṁ vayam ॥ 2॥

samunnāmitaṁ yena rāṣṭraṁ na etat

puro yasya namraṁ samagraṁ jagat

tadādarśayuktaṁ pavitraṁ satītvaṁ

priyābhyaḥ sutābhyaḥ prayacchāmba te ॥ 3॥

samutpādayāsmāsu śaktiṁ sudivyāṁ

durācāra-durvṛtti-vidhvaṁsinīṁ

pitā-putra-bhrātṛṁśca bhartāramevaṁ

sumārgaṁ prati prerayantīmiha ॥ 4॥

suśīlāḥ sudhīrāḥ samarthāḥ sametāḥ

svadharme svamārge paraṁ śraddhayā

vayaṁ bhāvi-tejasvi-rāṣṭrasya dhanyāḥ

jananyo bhavemeti dehyāśiṣam ॥ 5॥

Bhāratamātā kī jay ॥

***

Meaning

1. Mother, we bow to you, the sacred land (Puṇyabhūmi). We are your children, nurtured and cultured by you. O loving, auspicious Hindubhoomi (Bharatiya Bhoomi), we ourselves dedicate (sacrifice) our lives to you.

2. Salutations, salutations to the Universal Power (the root power of the world). This magnificent Hindu (Sanatana/ Bharatiya) Nation has been created by you. It is only by your grace that we are gathered here, prepared to follow (adhere to) that divine path.

3. O Mother, grant your loving children the power of ideal-filled, sacred chastity (Satītva/Pāvitra) — the ideal by which this nation has achieved progress, and before which the entire world bows in humility.

4. Generate within us an exceedingly divine power that destroys immorality and wicked tendencies. With that power, may we be able to inspire our fathers, sons, brothers, and husbands here towards the good path.

5. Bestow your blessing upon us so that we may become mothers blessed by a future glorious nation—mothers who possess good conduct, great courage, and capability, and who are filled with supreme faith in our own Dharma and our own path.

Victory to Mother Bharat

***

।। प्रार्थना ।। (Rashtra Sevika Samiti) (women's wing)

नमामो वयं मातृभूः पुण्यभूस्त्वां

त्वया वर्धिताः संस्कृतास्त्वत्सुताः

अये वत्सले मङ्गले हिन्दुभूमे

स्वयं जीवितान्यर्पयामस्त्वयि ॥ १॥

     नमो विश्वशक्त्यै नमस्ते नमस्ते

     त्वया निर्मितं हिन्दुराष्ट्रं महत्

     प्रसादात्तवैवात्र सज्जाः समेत्य

     समालम्बितुं दिव्यमार्गं वयम् ॥ २॥

समुन्नामितं येन राष्ट्रं न एतत्

पुरो यस्य नम्रं समग्रं जगत्

तदादर्शयुक्तं पवित्रं सतीत्वं

प्रियाभ्यः सुताभ्यः प्रयच्छाम्ब ते ॥ ३॥

     समुत्पादयास्मासु शक्तिं सुदिव्यां

     दुराचार-दुर्वृत्ति-विध्वंसिनीं

     पिता-पुत्र-भ्रातृंश्च भर्तारमेवं

     सुमार्गं प्रति प्रेरयन्तीमिह ॥ ४॥

सुशीलाः सुधीराः समर्थाः समेताः

स्वधर्मे स्वमार्गे परं श्रद्धया

वयं भावि-तेजस्वि-राष्ट्रस्य धन्याः

जनन्यो भवेमेति देह्याशिषम् ॥ ५॥

भारतमाता की जय ॥

***

***

MYSURU MAHANAGARA JILLA

YEARLY SPECIAL ACTIVITIES/PROGRAMMES IN MYSURU

GANESH IDOL PREPARATION 

The RSS organises workshops where children create Ganesh idols, providing a creative and cultural experience for students.

**

SPARDHA DURING GANESHOTSAV

Various competitions for all Swayamsevaks of Bhag/Jilla are conducted.  Similarly competitions for women and students are also held and prizes shall be distributed.

**

GANESH VISARJANA DAY

Women take part in preparing the sweet as a mark of service to the god.

**

DEEPAVALI DEEPOTSAVA

Swayamsevaks gather for a traditional lighting ceremony during the Karteeka Masa, illuminating the evening with diyas and fostering a sense of community and spirituality.

**

PATHASANCHALANA DAY: Mysuru Mahanagar Jilla Swayamsevaks to gather at a specific place and engaging in a route march (pathasanchalana). (usually after Vijayadashami day)

**

EKATRIKARANA SANGHIK

Regular Shakha activity by the respective Shakha/Milan on last Sunday or last-but one Sunday of December month in a designated place where all respective Shakha/Milan take part.

**

GHOSH DAY

Ghosh day is celebrated on Shivaratri evening exhibiting the talents of Swayamsevaks. 

**

SEVA ACTIVITY

Swayamsevaks undertaking one or two SEVA activities like conducting Blood Donation camp, etc.

***

In addition to the above Mysuru Mahanagara Jilla conducts every year the activities like:

1. Special Varga training is provided to Swayamsevaks to enhance their capabilities and effectively discharge their duties and responsibilities.
2. Krishna Janmashtami competitions for children
3. Celebrating Independence day
4. Health awareness and health assistance/camps in association with Arogya Bharati
5. Assistance to children of poor families for their education in association with Vidya Bharati
6. Seva Activities like Blood Donation camp etc
7. Swadeshi Mela in association with Swadeshi Jagaran Manch
8. Gau Seva
9. Grama Vikas
10. Cultural events like screening of patriotic movies and documentaries
11. Public mobilisations for Protest or in Support  of government decisions
12. Lectures by dignitaries
13. Releases of books etc
14. and many more

***

In addition to engaging all Swayamsevaks in the activities mentioned above at the Jilla level, the respective Shakas and Milans shall undertake the following activities every year.

SPARDHA DINA 

Conducting one or two competitions and distributing prizes.

**

SAHAL

Swayamsevaks meet at a particular place (inside/outside town)and spend a whole day showcasing different talents by Swayamsevaks + Shakha / Milan activity.

**

CHANDAN

Swayamsevaks and their families gather at a designated location on a full moon evening, sharing quality time and bonding over meaningful interactions.

**

SARVA SWAYAMSEVAK UPASTITHI DIN

All Swayamsevaks need to be contacted and meet together on this Sarva Swayamsevak's Day.

**

SHAKHA/MILAN ANNIVERSARY

Celebrating the Shakha/Milan Anniversary by showcasing the talents developed by Swayamsevaks during their activities to other members and the public.

**** 

ಮೈಸೂರುಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ

ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಡೆಸುವ ವಿಶೇಷ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು - AT ಮೈಸೂರುಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ, ಮೈಸೂರು

ಗಣಪತಿ ಸ್ವತಃ ತಯಾರಿಸುವುದು

ಗಣೇಶೋತ್ಸವದ ಒಂದು/ಎರಡು ದಿನ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳು ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. 

ಗಣೇಶೋತ್ಸವ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ 

ಈ ಉತ್ಸವದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಭಾಗದ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಾತೆಯರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿ ಬಹುಮಾನಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತರುಣ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಕಬಡ್ಡಿ ಆಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಇರುತ್ತದೆ. 

ಗಣಪತಿ ವಿಗ್ರಹ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ದಿನ  

ಕಾರ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟಿರುವ ಗಣೇಶ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾತೆಯರಿಗೆ ಕಡಬು ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಲು ಮತ್ತು ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರಾಗಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ.

ದೀಪಾವಳಿ ದೀಪೋತ್ಸವ 

ದೀಪಾವಳಿ ಸಂದರ್ಭದ ಕಾರ್ತೀಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಹಣತೆಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿ  ಒಂದು ಸಂಜೆ ಆಚರಿಸುವುದು. 

ಪಥಸಂಚಲನ ದಿನ 

ಮೈಸೂರು ಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ನ ಕೆಳಗೆ ಬರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು (ನಗರ/ವಸತಿ/ಉಪವಸತಿ)   ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ಪಥಸಂಚಲನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.

ಎಕತ್ರಿಕರಣ ಸಾಂಘಿಕ್

ದಿಶೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿಯ ಮೂರನೆಯ ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕನೆಯ ಭಾನುವಾರ ಮೈಸೂರು ಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ನ ಕೆಳಗೆ ಬರುವ (ನಗರ/ವಸತಿ/ಉಪವಸತಿ) ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಜಾಗದಲ್ಲಿ (ಒಂದು ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ)  ಸೇರಿ ಎಕತ್ರಿಕರಣ ಸಾಂಘಿಕ್ ನಡೆಸುವುದು. ಆಯಾ ಶಾಖೆಗಳು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಶಾಖೆ ನಡೆಸುವುದು. 

ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆ 

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಒಂದೆರಡು ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ರೂಪಿಸಿ ನಡೆಸುವುದು.

ಘೋಷ್ ದಿನ 

ಶಿವರಾತ್ರಿಯ ಸಂಜೆ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಜಾಗದಲ್ಲಿ (ದೇವಸ್ತಾನ ಇರಬಹುದು) ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಘೋಷ್ ವಾದಕರು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.  

**

ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಮೈಸೂರು ಮಹಾನಗರ ಜಿಲ್ಲಾ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ:

1. ವಿಶೇಷ ವರ್ಗ ತರಬೇತಿ (Special Varga training): ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಹಾಗೂ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
2. ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು: ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಕೃಷ್ಣ ಜನ್ಮಾಷ್ಟಮಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
3. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆ: ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು.
4. ಆರೋಗ್ಯ ಭಾರತಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ: ಆರೋಗ್ಯ ಭಾರತಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ನೆರವು/ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು.
5. ವಿದ್ಯಾ ಭಾರತಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ: ವಿದ್ಯಾ ಭಾರತಿ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಬಡ ಕುಟುಂಬದ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ನೆರವು ನೀಡುವುದು.
6. ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು: ರಕ್ತದಾನ ಶಿಬಿರ ಮುಂತಾದ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
7. ಸ್ವದೇಶಿ ಜಾಗರಣ ಮಂಚ್ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ: ಸ್ವದೇಶಿ ಜಾಗರಣ ಮಂಚ್ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಸ್ವದೇಶಿ ಮೇಳ ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
8. ಗೋ ಸೇವಾ: ಗೋವುಗಳ ಸೇವೆ.
9. ಗ್ರಾಮ ವಿಕಾಸ: ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
10. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು: ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನದಂತಹ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು.
11. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಿಕೆ: ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲು ಅಥವಾ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
12. ಗಣ್ಯರಿಂದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು: ಗಣ್ಯರಿಂದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವುದು.
13. ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ.
14. ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ

***

ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ (Jilla level) ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವದರ ಜೊತೆಗೆ, ಆಯಾ ಶಾಖೆಗಳ ಅಥವಾ ಮಿಲನ್‌ಗಳ (Shakas or Milans) ಈ ಕೆಳಗಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಸ್ಪರ್ಧಾ ದಿನ  

ಯವುದಾದರೂ ಒಂದೆರಡು ಸ್ಪರ್ದೆಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿ ಬಹುಮಾನಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸುವುದು. 

ಸಹಲ್   

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಒಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ (ಬೇರೆ ಊರೂ ಆಗಬಹುದು) ಸೇರುವುದು ಮತ್ತು  ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ + ಶಾಖಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ 

ಚಂದನ್  

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಒಂದು ಬೆಳದಿಂಗಳ ರಾತ್ರಿ ಸೇರುವುದು. appx. time ಸಂಜೆ 6 ರಿಂದ 9.  

ಸರ್ವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ

ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲ್ಪಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ಸರ್ವ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ದಿನದಂದು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗಬೇಕು.

ಶಾಖಾ / ಮಿಲನ್ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ

ಶಾಖೆಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು

****

Sri Guru Purnima - Ashada Full Moon

Significance of the Festival

The full moon of the Ashada month is called Vyas Purnima or Guru Purnima. On this day, we worship our Guru, the 'Bhagwa' (Saffron Flag).

However great a person may be, they are perishable and incomplete. Such a person cannot be the Guru for the holistic and eternal national life. Reflecting all the virtues of national life, the founder of the organization, Doctor ji, established our eternal Bhagwa Dhwaj (Saffron Flag) as the Guru for the national organization and merged his own individuality into it.

Method of Celebration

After the flag hoisting and the flag salutation (Dhwajarohana and Dhwaja Pranama), while all the volunteers are in formation (daksha), the Dhwaja Pooja (flag worship) and offering is performed by the president of the program and the senior official present. This is followed by worship and offerings made by the volunteers themselves, and subsequently, an intellectual discourse (Baudhuka Karyakrama) takes place.

***

ಶ್ರೀ ಗುರು ಪೂರ್ಣಿಮಾ - ಆಷಾಡ ಹುಣ್ಣಿಮೆ 

ಉತ್ಸವದ ಮಹತ್ವ

ಆಷಾಡ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಸ ಪೂರ್ಣಿಮೆ ಅಥವಾ ಗುರುಪೂರ್ಣಿಮೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅಂದು ನಮ್ಮ ಗುರು 'ಭಗವೆ' ಯ ಪುಜಾದಿನ.

ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಷ್ಟೇ ಶ್ರೇಷ್ಟನಾದರೂ ಅವನು ನಶ್ವರ ಮತ್ತು ಅಪೂರ್ಣ. ಅವನು ಸಮಗ್ರವೂ, ಶಾಶ್ವತವೂ ಆದ ರಾಷ್ಟ್ರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಗುರುವಾಗಲರ. ರಾಷ್ಟ್ರ ಜೀವನದ ಸಕಲ ಸದ್ಗುಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ, ಚಿರಂತನವಾದ ನಮ್ಮ ಭಗವಾಧ್ವಜವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನೆಗೆ ಗುರುವಾಗಿಟ್ಟು, ಸಂಘಸ್ಥಾಪಕ ಡಾಕ್ಟರ್ ಜೀ ತಮ್ಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಅದರಲ್ಲೇ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿದರು. 

ಆಚರಿಸುವ ರೀತಿ 

ಧ್ವಜಾರೋಹಣ, ಧ್ವಜ ಪ್ರಣಾಮದ ನಂತರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರೆಲ್ಲರೂ ದಕ್ಷದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಉಪಸ್ಥಿತ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಯಿಂದ ಧ್ವಜಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಪಣೆ. ನಂತರ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಿಂದ ಪೂಜೆ, ಅರ್ಪಣೆ ಆಮೇಲೆ ಬೌದ್ಧಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ.

***

MADHAVA MILAN

Madhava Krupa, Lakshmipuram, JLB Road, Mysore-570004 

RSS CALENDAR OF EVENTS ವರ್ಷದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು 2025-2026 

It's well-known that the RSS is a highly disciplined organisation. Every year, during Yugadi, the Sangh prepares a calendar of events for various 'shakhas' or 'milans'. The following is the calendar of events for the year 2025-2026 with regard to 'MILAN', Lakshmipuram Nagara, Mysuru. This calendar outlines important dates, meetings, and activities for the upcoming year, ensuring coordination and planning across different shakhas. With its meticulous planning, the RSS continues to foster a sense of community and discipline among its members.

April 16, 2025 ಬುಧವಾರ ಬೈಠಕ್ 

minutes details - ವರ್ಷದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು 

1. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು 16 ನೆಯ ತಾರೀಖು ಪ್ರಹಾರ್ ದಿನ್ 
2. Apr 26 ಶನಿವಾರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಪ್ರಬೋಧ
3. May 1 to 4 ಪ್ರಾರಂಭಿಕ್ ವರ್ಗ - 1 ಗುರುವಾರ ದಿಂದ 4 ಭಾನುವಾರ 
4. May 11 ಭಾನುವಾರ  ಮಹಾನಗರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಘೋಷಣೆ
5. May 20 to 28 ವಸತಿ ಬೈಠಕ್ ಎಲ್ಲರು ಅಪೇಕ್ಷಿತರು - 20 ಮಂಗಳವಾರ ದಿಂದ 
6. May 25 ಭಾನುವಾರ ಮುಖ್ಯ ಶಿಷ್ಕಕ್ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಘೋಷಣೆ 
7. Jun 9 ಸೋಮವಾರ ಹಿಂದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ದಿನೋತ್ಸವ + ಬೈಠಕ್ ಅಪೆಕ್ಷಿತರು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಗುರುಪೂರ್ಣಿಮ ಉತ್ಸವದ ಬಗ್ಗೆ 
8. Jul 10 ಗುರುವಾರ ಗುರುಪೂಜ ಉತ್ಸವ 
9. Aug 1 to 7 ಸಂಪರ್ಕ ಸಪ್ತಾಹ - 1 ಶುಕ್ರವಾರ ದಿಂದ 
10. Aug 9 ಶನಿವಾರ ರಕ್ಷಾ ಬಂಧನ್ ಉತ್ಸವ
11. Sep 1 ಸೋಮವಾರ ಬೈಠಕ್ - ಅಪೆಕ್ಷಿತರು ವಸತಿ ಪ್ರಮುಖ್ + ಕಾರ್ಯವಾಹ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಪಟ್ಟು
12. Sep 21 to 28 ಪ್ರಾಥಮಿಕ್ ಶಿಕ್ಷಾ ವರ್ಗ - 21 ಭಾನುವಾರ ದಿಂದ 28 ಭಾನುವಾರ
13. Oct 2 ಗುರುವಾರ ವಿಜಯದಶಮಿ ಉತ್ಸವ
14. Oct 12 ಭಾನುವಾರ ಮಹಾನಗರ ಸಂಚಲನ 
15. Nov x to x ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸಪ್ತಾಹ - ವಾರ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಬೇಕು 
16. Dec 12 to 2೦ ವಸತಿ ಶಾಖಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ - 12 ಶುಕ್ರವಾರ ದಿಂದ 
17. Dec 16 ಮಂಗಳವಾರ ಪ್ರಹಾರ್ ದಿನ್ (1971ರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಡಿದ ಸೈನಿಕರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ)  
18. Dec 21 ಭಾನುವಾರ ಎಕತ್ರಿಕರಣ ಸಾಂಘಿಕ್ 
19. Jan 14 ಬುಧವಾರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಉತ್ಸವ 
20. Feb 6 to 12 ಗುರೂಜಿ ಕಥೆ ಸಪ್ತಾಹ - 6 ಶುಕ್ರವಾರ ದಿಂದ 
21. Feb 13 ಶುಕ್ರವಾರ ಗುರೂಜಿ ಜನ್ಮ ದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 5 ಗಂಟೆಗೆ
22. Feb 15 ಭಾನುವಾರ ಶಿವರಾತ್ರಿ ಅಖಿಲ ಭರತ ಘೋಷ್ ದಿನ 
23. Mar 13 to 19 ಡಾಕ್ಟರ್ ಜೀ ಕಥೆ ಸಪ್ತಾಹ - 13 ಶುಕ್ರವಾರ ದಿಂದ 
24. Mar 20 ಶುಕ್ರವಾರ ಯುಗಾದಿ ಉತ್ಸವ + ಡಾಕ್ಟರ್ ಜೀ ಜನ್ಮ ದಿನ Yugadi

***

ವಿಶೇಷ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ  

ಸಹಲ್ June 3rd Week ದಿನ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಬೇಕು 

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಹತ್ತಿರದ ಒಂದು ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರುವುದು ಬೆಳಿಗ್ಗೆಯಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ + ಶಾಖಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ 

ಚಂದನ್ October 3rd Week ದಿನ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಬೇಕು 

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಒಂದು ಬೆಳದಿಂಗಳ ರಾತ್ರಿ ಸೇರುವುದು. ಸಂಜೆ 6 ರಿಂದ 9.  

ಸ್ಪರ್ಧಾ ದಿನ  ದಿನ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಬೇಕು 

or

ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆ  blood camp ದಿನ ನಿಶ್ಚಯ ಮಾಡಬೇಕು 

ಮಿಲನ್ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವ - November 28 ಶುಕ್ರವಾರ

***

KNOW MORE-->       

 click--->KNOW -->       RSS MYSURU MAHANAGARA JILLA MYSURU ACTIVITIES

***

SANGH PARIVAR   संघ परिवार

Janajagarana Trust, Mysuru Vibhag undertakes the following activities:

Rural Development

Gau Seva

Job Training and Skill Development

Environment and Water Conservation

Balagokula

Yoga

Sanskrit Language

Bhajan Centers

Many more

ಜನಜಾಗರಣ ಟ್ರಸ್ಟ್  (Janjagarana Trust), ಮೈಸೂರು ವಿಭಾಗವು ಈ ಕೆಳಗಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ:

ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ (Rural Development)

ಗೋ ಸೇವೆ (Gau Seva)

ಉದ್ಯೋಗ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ (Job Training and Skill Development)

ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆ (Environment and Water Conservation)

ಬಾಲಗೋಕುಲ (Balagokula)

ಯೋಗ (Yoga)

ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ (Sanskrit Language)

ಭಜನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳು (Bhajan Centers)

ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ (Many more)

***

community service - RSS 's AROGYA BHARATI in association with local hospitals

eye camp Mysore October 21, 2024

SANGH PARIVAR   संघ परिवार

                                                     

संघ परिवार Sangh Parivar

Important Organisations of RSS

प्रमुख सहयोगी संगठन 

Year 2025-->The World is Stunned by the Placement of RSS Branches in Cambridge, Harvard, Oxford, IIM, IIT, BIT, NIT, and Beyond…

As of June 2025 • 127367 units (Shakha+Milan+Mandali as of March 2025)

• 15 crore volunteers • 2 lakh Saraswati Vidya Mandirs • 5 lakh teachers • 1 crore students • 2 crore members of Bharatiya Mazdoor Sangh (BMS) • 1 crore ABVP workers • 1,200 publishing groups • 9,000 full-time workers • 7 lakh members of the Former Soldiers Council • 1 crore members of Vishwa Hindu Parishad (VHP)

             (worldwide)

• 30 lakh Bhartiya service workers- Bajrang Dal Bajrang Dal, • 1.5 lakh service projects

• 15 crore BJP members

Associated Organisations and Institutions with Logo and year of inception:

Political Wing

Bharatiya Janata Party BJP 1980 (earlier Bharatiya Jan Sangh)

भारतीय जनता पार्टी . Note:Jan Sangh was formed in 1951, merged with Janata Party and came out in 1980 to form BJP.

click --> Bharatiya Janata Party (BJP)   https://www.bjp.org/home

 Bharatiya Janata Yuva Morcha (BJYM),

• As of June 2025

• President

• Prime Minister, • Home Minister, • Vice President, • Speaker of the Lok Sabha

• Governments in 21 states • 240 Lok Sabha MPs

• 18+ Chief Ministers • 29 Governors • 112+ Rajya Sabha MPs • 1,586+ MLAs

Rashtra Sevika Samithi RSS (Women) 1936

राष्ट्र सेविका समिति - RSS महिला समानांतर संगठन

click --> Rashtra Sevika Samiti

Hindu Swayamsevak Sangh HSS 1940

हिन्दू स्वयंसेवक संघ

click --> Hindu Swayamsevak Sangh https://rssworldwide.com/

Akhila Bharathiya Vidyarthi Parishat ABVP 1949

 अखिल भारतीय विद्यार्थी परिषद

click --> Akhil Bharatiya Vidyarthi Parishad  https://abvp.org/

 

Vanavasi Kalyana Ashrama VKA 1952 

वनवासी कल्याण आश्रम

click --> Vanavasi Kalyan Ashram https://vanvasi.org/

 

Bharathiya Mazdoor Sangha BMS 1955 

भारतीय मज़दूर संघ

click --> Bharatiya Mazdoor Sangh,  https://www.bms.org.in/

 

Bharat Vikas Parishad BVP 1963 
भारत विकास परिषद

click --> Bharat Vikas Parishad https://bvpindia.com/about-us-2/history/

 

Vishwa Hindu Prishad VHP 1964 

विश्व हिंदू परिषद

click --> Vishwa Hindu Parishad https://www.vhp.org/

Akhila Bharathiya Sahitya Parishad ABSP 1966
अखिल भारतीय साहित्य परिषद

click --> https://abspkarnataka.org/

 

Bharathiya Shikshan Mandal BSM 1969 
भारतीय शिक्षण मंडल

click --> https://www.facebook.com/bsmbharat/

Akhila Bharathiya Krantikari Sankalan Samiti 1973

अखिल भारतीय क्रांतिकारी संकलन समिति

Akhila Bharathiya Grahak Panchayat 1974 
अखिल भारतीय ग्राहक पंचायत

click --> https://www.abgpindia.com/abgp-history/

Vidya Bharati 1977 
विद्या भारती

click --> https://vidyabharti.net/about-vidya-bharati

Ekal Vidyalaya Saraswati Shishu Mandir,

Vidya Bharati Akhil Bharatiya Shiksha Sansthan

National Medicos Organisation 1978 
नेशनल मेडिकोज आर्गेनाइजेशन

राष्ट्रीय मेडीकोज संगठन

click --> https://www.nationalmedicosorganisation.org/nmo-intro/

Sahakara Bharati 1978 
सहकार भारती 

click --> https://sahakarbharati.org/

Rashtriya Seva Bharati 1979 
राष्ट्रीय सेवा भारती

click --> Seva Bharati https://www.sewabhartidelhi.org/our-journey.html

Bharathiya Kisan Sangh 1979

भारतीय किसान संघ

click --> Bharatiya Kisan Sangh https://bharatiyakisansangh.org/bharatiya-kisan-sangh/

Hindu Seva Pratishtan 1980 
हिंदू सेवा प्रतिष्ठान

click --> https://www.omprakash.org/global/hindu-seva-pratishthana

Samskruta Bharati 1981

संस्कृत भारती

click --> Samskrita Bharati,    https://samskritabharati.in/

Hindu Jagarana Manch 1982

हिंदू जागरण मंचए

click --> Hindu Jagarana Vedike FB https://www.facebook.com/HJMINDIA/

Akhila Bharathiya Rashtriya ShaishikaMahasangh1988

अखिल भारतीय राष्ट्रीय शैक्षिक महासंघ

click --> https://abrsm.in/about-us

Swadeshi Jagarana Manch 1991

स्वदेशी जागरण मंच

click --> https://www.swadeshionline.in/

Vijnana Bharati 1991

विज्ञान भारती

click --> https://vijnanabharati.org/

Akhila Bharathiya Poorva Sainik Seva Parishad 1992

अखिल भारतीय पूर्व सैनिक सेवा परिषद

click --> https://abpssp.in/

Akhila Bharathiya Adhivakta Parishad 1992

अखिल भारतीय अधिवक्ता परिषद

click --> Akhil Bharatiya Adhivakta Parishad

Samajik Samarasata Manch 1993

सामाजिक समरसता मंच

click --> http://www.samajiksamrastamanch.org/about.php

Laghu Udyog Bharati 1994

लघु उद्योग भारती

click --> https://lubindia.com/about-us/

Prajna Pravah 2001

प्रज्ञा प्रवाह

click --> https://www.facebook.com/Prajnapravahdelhi/videos/?_rdr

Arogya Bharati 2002

आरोग्य भारती

click --> https://www.lakshyapath.org/about-aarogyabharti.php

Forum for Integrated National Security 2003

फोरम फॉर इंटीग्रेटेड नेशनल सिक्योरिटी

click --> https://finsindia.org/index.html

Sakshama 2008

सक्षमा

click --> https://sakshamakarnataka.org/who-we-are/

Kreeda Bharati 2009

क्रीड़ा भारती

click --> Kreeda Bharati

Bajrang Dal

बजरंग दल

https://www.vhp.org/bajrang_dal/

Maitreya Swabodhini Veda Vijnan 1996

मैत्रेय स्वबोधनी वेद विज्ञान

Youth for Seva 2007

यूथ फॉर सेवा

plus

• Vanbandhu Parishad

https://ftsindia.com/

https://en.wikipedia.org/wiki/Friends_of_Tribals_Society

• Sanskar Bharati

https://sanskarbharti.org/

https://en.wikipedia.org/wiki/Friends_of_Tribals_Society

• Seva Sahyog

https://sevasahayog.org/

• Seva International https://sewainternational.org/

• Durga Vahini https://www.vhp.org/durga_vahini/

• Shri Ram Janmabhoomi Temple Construction Trust https://srjbtkshetra.org/

• Deendayal Shodh Sansthan https://www.dri.org.in/

• Bharatiya Vichar Sadhana https://bhartiyvichar.in/

• Drishti Sansthan

• Hindu Munnani https://www.hindumunnani.org/en/index.html

• Vivekananda Kendra

https://www.vrmvk.org/home-1

Vivekananda Kendra

                    Vivekananda International Foundation

• Vishwa Samvad Kendra

https://vskbharat.com/about-us/?lang=en

Vishwa Samvad Kendra

• Jan Kalyan Blood Bank

https://www.jankalyanbloodcentre.in/

• Stree Shakti Jagaran

https://bharatiyastreeshakti.org/

• Ekal Vidyalaya https://www.ekal.org/us

• Dharma Jagran https://dharmajagran.com/

• Bharat Bharati https://www.bharatbharti.com/

• Patit Pavan Sanghatana https://www.patitpawansanghatana.com/

• Hindu Ekta

https://hinduektasamiti.org/

• Itihas Sankalan Samiti

https://abisy.in/

Akhil Bharatiya Itihas Sankalan Yojana (ABISY)

(History Compilation Committee)

• Savarkar Adhyasan (Savarkar Research Centre) https://sawarkarcollegebeed.edu.in/adhykshan-kendra

• Shivaji Adhyasan (Shivaji Research Centre)

• Jammu and Kashmir Study Circle

https://www.jkstudycentre.org/

• Tarun Bharat (newspaper) https://epaper.tarunbharat.com/

• Hindusthan Samachar (news agency)

https://www.hindusthansamachar.in/

Hindustan Samachar

• Organiser (weekly magazine)

https://organiser.org/

Organiser,

• Panchjanya (weekly magazine)

https://panchjanya.com/

Panchjanya

• Hindu Helpline https://www.pravinbhaitogadia.com/news/374/120

…and many more like these. This is RSS ! (June 2025)
***

 BECOME A MEMBER IN RSS via ONLINE

           CLICK or Press-->  MEMBER REGISTRATION  

***

OTHER VIDEOS - achar paddhati

example - RSS vyayam yog prayog व्यायाम योग प्रयोग 

RSS surya namaskar सूर्य नमस्कार

.

example - RSS patha sanchalan पथ संचलन Varanasi year 2021

RSS प्रत्युत्प्रचलनम् (प्रत्युत प्रचलनम्) counter-circulation 

example - RSS Drill क़वायद

 example - RSS Niyudh नियुद्ध 

 example - RSS भूमि वंदन Niyudh नियुद्ध 

example -  निःयुद्ध गति के प्रारंभिक प्रयोग

 example - RSS Niyudh नियुद्ध 

example - RSS dand prayog दंडसे प्रयोग 

example - RSS dand prayog दंडसे प्रयोग 

example - RSS Dand prayog / दंड  प्रयोग 

( स्वागत प्रकार 1 ,शिरमार क्रमिका 2 , शिरमार क्रमिका 3 , 

द्विमुखी गतियुक्त प्रहार सह , प्रहार तुर्यभ्रम चतुष्क , प्रहार अर्धभ्रम युग विस्तार ) #2

example - RSS dand prayog दंडसे प्रयोग 

example - RSS patha sanchalan पथ संचलन May 2023 Kerala

.

vijayadashami day October 8, 2019 Nagpur

RSS office in New Delhi February 2025

Modi on RSS August 15, 2025

100 years

2025

***

check for more on RSS👇

                         

click-> KNOW -->  RSS MYSURU MAHANAGARA JILLA MYSURU ACTIVITIES

KNOW -->       RSS QUIZ

(write-up by suresh hulikunti rao in 2021)

I have used the word Bharat/Bharateeya भारत/भारतीय in place of Hindu. I also agree that the term 'Sanatani' can be used to describe the Sanatana tradition or samskruti, which has been followed for several thousand years in Bharat. Sanatana dharma has been thriving in Bharat and its impact on our culture and spirituality is still felt today.

Another reason: Hindu word came after Sindhu civilisation, say in 2000 BC to 100 BC while Bharat/Bharateeya/Bharatiya is being used for several thousand years in our Sanatana tradition. 

What is the time period of King Bharata?

As per Puranas/Epics, King Bharata is the 23rd descendant of Vaivaswat Manu. Vaivaswat Manu is the ancestor of Buddha separated by 150 generations. Considering that each generation is about 20 years, then 150 generation x 20 = 3000 years. Buddha's time line is around 500 BC. Hence, Vaivaswat Manu must have lived in around 3500 BC. 23 generations after Vaivaswat Manu is approximately 460 years, say, around 3000 BC. King Bharata must have lived around 3000 BC. As there is mention of river Saraswati during Bharata's period, he must have lived during Saraswati Valley Civilisation which is definitely some centuries before Sindhu Valley Civilisation. 

Time line- Brahma-> Marichi-> Kashyapa Rishi->Vaivasvan or Surya or Sun God-> Vaivasvata Manu. Even the above explanation is questionable as it is believed the period may go upto 14000 BC, but certainly before the word Sindh/Hind came.  

**

Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) Overview

The RSS was founded by Dr. Keshav Baliram Hedgewar in 1925. Its ideology is rooted in selfless service to the nation and promoting Bharateeyata (Bharatiya/Sanatana culture, land, people, sovereignty, language, and traditions) among citizens.

Key Principles:

• Selfless service to the community
• Promoting patriotism and national interests
• Inculcating values like discipline, honesty, courage, and compassion
• Leadership development and character building

Becoming a Swayamsevak:

Anyone can join the RSS by attending local shakha (branch) meetings and paying homage to the Bhagwa Dhwaja (saffron flag). This simple process allows men and boys from diverse backgrounds to become members and participate in various activities, including social service, education, and community development.

RSS Activities:

• Daily shakha meetings for character building and patriotism
• Social and community service
• Education and cultural activities
• Promoting national interests and values

By participating in RSS activities, Swayamsevaks aim to become responsible citizens and contribute to the nation's growth and development. In Bharat, the prarthana song for RSS is “namaste sadA vatsale mAtrubhume (नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे)".

Milan 

The RSS started Shakha activity for office-goers/middle-aged/ retired in the year 2001. This was named 'MILAN' मिलन. Milan is very popular in cities and towns of Bharat. The Milan concept grew fast due to enormous expansion of the IT industry and due to non availability of time by the employees for everyday Shakha activity. Milan activity is conducted usually once a week. Hence Milan activity is called "Saptahik Milan" as the activity occur once a week. In smaller cities and towns Milan activity is conducted twice or thrice a week in Bharat depending upon the decision taken by the local RSS Swayamsevaks. In Milan activity, the Activity Process (achar paddhati आचार पद्दति) is same as that of RSS Shakha Daily activity. 

Sangh Mandali/Masik Milan

Swayamsevaks gather once a month for a Mandal-level meeting, known as Sangh Mandali or Masik Milan. During this meeting, they discuss current affairs and national issues, engage in informal discussions and sharing of thoughts and offer prayers (Prarthana) together. This platform fosters camaraderie, intellectual exchange, and spiritual growth among Swayamsevaks, strengthening their bond and commitment to the organisation's ideals.

Women Wing

The RSS has also its women wing named as Rashtra Sevika Samiti. The women's wing is active mainly in towns and cities. Rastra Sevika Samiti was started by  Lakshmi bai Kelkar (Mousiji), a close associate of Doctorji on October 25, 1936 in Wardha, Maharashtra. The prarthana of Rashtra Sevika Samiti is नमामो वयं मातृभूः.

Hindu Swayamsevak Sangh

In order to facilitate the NRIs (Non Resident Bharathiya) the RSS has its operations outside Bharat under the banner Hindu Swayamsevak Sangh (HSS). The shakha activity process is the same as that of RSS except that the prarthana song and posture while singing the prarthana are different. The prarthana song for HSS is 'सर्वमंगल मांगल्यां देवीं'.

RSS has spread its wings under the banner of various organisations, like Rashtrothana, Janjanjagaran/Janjagruti, etc. Also many organisations across Bharat have affiliated to RSS. It is explained in this short video. A must listen one. And to know more about those organisations please click respective links that are provided under head SANGH PARIVAR for immediate read/reference.

***

listen - world's biggest organisation in the world - year 2021

(write-up by suresh hulikunti rao in 2021)

ನಾನು 'ಹಿಂದೂ' ಶಬ್ದದ ಬದಲು ಭಾರತ/ಭಾರತೀಯ (Bharat/Bharateeya) ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದೇನೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಸನಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಥವಾ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು 'ಸನಾತನಿ' ಪದವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ನಾನು ಸಹಮತ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತೇನೆ. ಸನಾತನ ಧರ್ಮವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪ್ರಭಾವವು ಈಗಲೂ ಇದೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರಣ:

'ಹಿಂದೂ' ಪದವು ಸಿಂಧೂ ನಾಗರಿಕತೆಯ ನಂತರ, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2000 ದಿಂದ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 100 ರ ನಡುವೆ ಬಂದಿರಬಹುದು. ಆದರೆ, ನಮ್ಮ ಸನಾತನ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ/ಭಾರತೀಯ (Bharata/Bharateeya/ Bharatiya) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹಲವು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ರಾಜ ಭರತನ ಕಾಲಘಟ್ಟ ಎಷ್ಟು?

ಪುರಾಣಗಳು/ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜ ಭರತನು ವೈವಸ್ವತ ಮನುಷ್ಯನ 23 ನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ವಂಶಸ್ಥ. ವೈವಸ್ವತ ಮನುವು ಬುದ್ಧನಿಂದ ಸುಮಾರು 150 ತಲೆಮಾರುಗಳಷ್ಟು ಹಿಂದಿನವರು.

ಪ್ರತಿ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಸುಮಾರು 20 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ: 150 ತಲೆಮಾರು × 20 ವರ್ಷಗಳು = 3000 ವರ್ಷಗಳು.

ಬುದ್ಧನ ಕಾಲಮಾನವು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 500 ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ.

ಹಾಗಾಗಿ, ವೈವಸ್ವತ ಮನುವು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3500 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಜೀವಿಸಿರಬೇಕು.

ವೈವಸ್ವತ ಮನು ನಂತರದ 23 ತಲೆಮಾರುಗಳು ಅಂದಾಜು 460 ವರ್ಷಗಳು. ಅಂದರೆ, ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3000 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ.

ಹಾಗಾಗಿ, ರಾಜ ಭರತನು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 3000 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಜೀವಿಸಿರಬೇಕು.

ಭರತನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಯ ಉಲ್ಲೇಖವಿರುವುದರಿಂದ, ಅವನು ಸರಸ್ವತಿ ಕಣಿವೆ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸಿರಬೇಕು. ಈ ನಾಗರಿಕತೆಯು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆ ನಾಗರಿಕತೆಗಿಂತ ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಕೆಲವು ಶತಮಾನಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ.

ವಂಶಾವಳಿ:

ಬ್ರಹ್ಮ → ಮರೀಚಿ → ಕಶ್ಯಪ ಋಷಿ → ವೈವಸ್ವಾನ್ (ಸೂರ್ಯ) → ವೈವಸ್ವತ ಮನು.

ಮೇಲಿನ ವಿವರಣೆಯೂ ಸಹ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಕಾಲಮಾನವು ಕ್ರಿ.ಪೂ. 14000 ರ ವರೆಗೂ ಹೋಗಬಹುದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಖಚಿತವಾಗಿ ಸಿಂಧು/ಹಿಂದೂ ಪದ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚಿನದು.

**

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್) 

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಅನ್ನು ಡಾ. ಕೇಶವ ಬಲಿರಾಮ ಹೆಡಗೇವಾರ್ ಅವರು 1925 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದರ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕಾಗಿ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರಲ್ಲಿ 'ಭಾರತೀಯತೆ'ಯನ್ನು (ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭೂಮಿ, ಜನರು, ಸಾರ್ವಭೌಮತೆ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು) ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದೆ.

ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳು:

• ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ.
• ದೇಶಪ್ರೇಮ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
• ಶಿಸ್ತು, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ, ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯಂತಹ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು.
• ನಾಯಕತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗುವುದು ಹೇಗೆ:

ಯಾರಾದರೂ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಖಾ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಭಗವಾ ಧ್ವಜಕ್ಕೆ (ಕೇಸರಿ ಧ್ವಜ) ನಮಸ್ಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸೇರಬಹುದು. ಈ ಸರಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಹುಡುಗರಿಗೆ ಸದಸ್ಯರಾಗಲು ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸೇವೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು:

• ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿದಿನದ ಶಾಖಾ ಸಭೆಗಳು.
• ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಸೇವೆ.
• ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು.
• ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಉತ್ತೇಜನ.

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ನಾಗರಿಕರಾಗಲು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಗುರಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗಾಗಿರುವ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಗೀತೆ "ನಮಸ್ತೇ ಸದಾ ವತ್ಸಲೇ ಮಾತೃಭೂಮೇ" (namaste sadA vatsale mAtrubhume - नमस्ते सदा वत्सले मातृभूमे) ಆಗಿದೆ.

ಮಿಲನ್

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ (RSS) 2001 ರಲ್ಲಿ ಕಛೇರಿಗೆ ಹೋಗುವವರು/ಮಧ್ಯವಯಸ್ಕರು/ನಿವೃತ್ತರಿಗಾಗಿ 'ಶಾಖಾ' ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ 'ಮಿಲನ್' (MILAN - ಮಿಲನ) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ ನಗರ ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಲನ ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಐಟಿ (IT) ಉದ್ಯಮದ ಬೃಹತ್ ವಿಸ್ತರಣೆ ಮತ್ತು ನೌಕರರಿಗೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಸಮಯದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಮಿಲನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು.

ಮಿಲನ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾರಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು "ಸಾಪ್ತಾಹಿಕ ಮಿಲನ್" (Saptahik Milan) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಣ್ಣ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ನಿರ್ಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾರಕ್ಕೆ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಬಾರಿ ಮಿಲನ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಿಲನ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ (Activity Process - ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿ) ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ದೈನಂದಿನ ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. 

ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ/ಮಾಸಿಕ ಮಿಲನ್

ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ಮಂಡಲ ಮಟ್ಟದ ಸಭೆಗಾಗಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಭೆಯನ್ನು ಸಂಘ ಮಂಡಳಿ ಅಥವಾ ಮಾಸಿಕ ಮಿಲನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಸಂವಾದ ಮತ್ತು ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ (Prarthana) ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವೇದಿಕೆಯು ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ನಡುವೆ ಸೌಹಾರ್ದ, ಬೌದ್ಧಿಕ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಂಘಟನೆಯ ಆದರ್ಶಗಳಿಗೆ ಅವರ ಬದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿ

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿ (Rashtra Sevika Samiti) ಎಂಬ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗವೂ ಇದೆ. ಈ ಮಹಿಳಾ ವಿಭಾಗವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಡಾಕ್ಟರ್‌ಜಿ ಅವರ ಆಪ್ತ ಸಹವರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಕೇಳ್ಕರ್ (ಮೌಸೀಜಿ) ಅವರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ವರ್ಧಾದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 25, 1936 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು "ನಮಾಮೋ ವಯಂ ಮಾತೃಭೂಃ" (नमामो वयं मातृभूः) ಆಗಿದೆ.

ಹಿಂದೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ

ಎನ್‌ಆರ್‌ಐಗಳಿಗೆ (ಅನಿವಾಸಿ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ - Non Resident Bharathiya) ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ, ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಹೊರಗೆ ಹಿಂದೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘ (Hindu Swayamsevak Sangh - HSS) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಶಾಖಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನಂತೆಯೇ ಇದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಗೀತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಹೇಳುವಾಗ ಇರುವ ನಿಲುವು (posture) ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಹೆಚ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಗೀತೆಯು "ಸರ್ವಮಂಗಲ ಮಾಂಗಲ್ಯಂ ದೇವೀಂ" ('सर्वमंगल मांगल्यां देवीं' - 'sarvamaṅgala māṅgalyāṁ devīṁ') ಆಗಿದೆ.

ರಾಷ್ಟ್ರೋತ್ಥಾನ, ಜನಜಾಗರಣ/ಜನಜಾಗೃತಿ, ಇತ್ಯಾದಿ ವಿವಿಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹೆಸರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ತನ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ಗೆ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡಿವೆ. ಮೇಲಿನ ಕಿರು ವಿಡಿಯೋದಲ್ಲಿ ಈ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದೊಂದು "ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಕೇಳಲೇಬೇಕಾದ" ವಿಡಿಯೋ. ಮತ್ತು ಆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು, ತಕ್ಷಣದ ಓದು/ಉಲ್ಲೇಖಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಘ ಪರಿವಾರ (SANGH PARIVAR) ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಿರುವ ಆಯಾ ಲಿಂಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ದಯವಿಟ್ಟು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ.

**

year 2020 write-up by - suresh hulikunti rao

🚩Rashtriya Swayamsevak Sangh celebrates 95 years this Vijaya Dashami! 🚩

The initial aim and ideology with which the Sangh started continue to guide its workers today, engaging them in service to the nation. Without losing heart or shrinking back in the face of difficulty, and without being arrogant or getting carried away by achievement, the Sangh maintains a balanced perspective and marches forward, making progress.

There is no doubt that the Sangh's daily Shakha activities (शाखा गतिविधियाँ), the salute to the Bhagwa Dhwaj (भगवा ध्वज), and the teaching of Nationalism (राष्ट्रीयता) and Discipline (अनुशासन) make it the world's largest university of its kind.

The Sangh neither frightens anyone nor is it an adversary to anyone. However, the Sangh will never stay silent against those who try to intimidate its workers or those who are detrimental to the nation. (That is to say the Sangh shall take legal action.)   Sangh Swayamsevaks are actively working to ensure that people do not lose faith in our Sanatana Culture and Tradition. Remember, the selfless service and sacrifice of countless Swayamsevaks is the fruit that today shines as the world's largest voluntary organisation—our Rashtriya Swayamsevak Sangh.

The goal of the Sangh is to eliminate the inferiority complex of caste (ಜಾತಿ) and lead everyone towards Nationalism through the bond of unity. Let us all light the eternal lamp of  Bharateeyata. Every Swayamsevak's desire is for every citizen to become a Swayamsevak, and this is my dream too.

(Regarding the specific mention of Bhagwa Dhwaj/Bhagva Dhwaj)

The Bhagwa Dhwaj (Saffron Flag) is regarded as the Guru (teacher/guide) in the RSS. It is a symbol of our ancient culture, sacrifice, and the great spiritual tradition of Bharat. All activities in the Shakha are conducted in the presence of and after saluting the Bhagwa Dhwaj.

***

year 2020 write-up by - suresh hulikunti rao

🚩ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ್ ಸಂಘಕ್ಕೆ  ಈ ವಿಜಯದಶಮಿಗೆ 95 ವರ್ಷ🚩

ಸಂಘದ ಪ್ರಾರಂಭದ  ದಿನದ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು  ಸಿದ್ದಾಂತ ಏನಿತ್ತೋ  ಇಂದಿಗೂ ಅದೇ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು  ಸಿದ್ದಾಂತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ದೇಶಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಎದೆಗುಂದದೆ, ಕುಗ್ಗದೆ ಹಾಗೂ ಸಾಧಿಸಿದಾಗ ಹಿಗ್ಗದೆ ಸಮಾನ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು  ಹೊತ್ತೊಯುತ್ತಾ  ಸಂಘ ಮುನ್ನಡೆಯ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ. 

 

ಸಂಘದ ದಿನನಿತ್ಯದ ಶಾಖೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು (शाखा गतिविधियाँ), ಭಗವಾ ಧ್ವಜ**(please look to separate paragraph on Bhagva Dhwaj)**(भगवा ध्वज) ಕ್ಕೆ ವಂದನೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ (राष्ट्रीयता) ಹಾಗೂ ಶಿಸ್ತು (अनुशासन) ಕಲಿಸಿಕೊಡುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಅನ್ನೋದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ.

ಸಂಘ ಯಾರನ್ನು ಹೆದರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸಂಘ ಯಾರ ವಿರೋಧಿಯೂ ಅಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸಂಘದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು ಹೆದರಿಸುವುವರಿದ್ದರೆ ಆ ಹೆದರಿಸುವವರನ್ನು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಮಾರಕ ಆಗಿರುವವರನ್ನು ಸಂಘ ಯಾವತ್ತೂ ಸುಮ್ಮನೆ ಬಿಡುವುದು ಕೂಡ ಇಲ್ಲ. ಅಂದರೆ ಸಂಘವು ಅಂಥವರ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು. ನಮ್ಮ ಸನಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜನರು ವಿಶ್ವಾಸ ಕಳೆಯದ ಕಡೆಗೆ ಸಂಘದ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರು ಕಾರ್ಯ ತತ್ಪರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ನೆನಪಿರಲಿ, ಅದೆಷ್ಟೋ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಅವರ ತ್ಯಾಗದ ಫಲವೇ ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕ ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿ ಮಿನುಗುತ್ತಿದೆ ನಮ್ಮ ಈ  ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕ್ ಸಂಘ.

ಜಾತಿಯ ಕೀಳರಿಮೆಯನ್ನು ಕಿತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಬೆಸುಗೆಯಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವುದೇ ಸಂಘದ ಗುರಿ. ಭಾರತೀಯತೆಯ ನಂದಾದೀಪವನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಬೆಳಗಿಸೋಣ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪ್ರಜೆಯೂ ಸ್ವಯಂಸೇವಕನಾಗಲಿ ಎನ್ನುವುದೇ  ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸ್ವಯಂಸೇವಕನ ಇಚ್ಛೆ ಹಾಗೂ ಇದೇ ನನ್ನ ಕನಸು ಕೂಡ. समाज में सकारात्मकता का वातावरण बने इसलिए आवश्यक है की हमारी सोच सकारात्मक हो, भाव सकारात्मक हो एवं अच्छी बातों, प्रेरक कथाओं के माध्यम से जन-जन की सोच भी सकारात्मक बने.

*** 

The general opinion by the public on RSS

RSS is a is a right wing paramilitary, volunteer,Hindu nationalist group. 

I don't agree to this.

***

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ (RSS) ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯ:

ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ ಒಂದು ಬಲಪಂಥೀಯ (right wing) ಅರೆಸೇನಾ (paramilitary), ಸ್ವಯಂಸೇವಕ, ಹಿಂದೂ (ಭಾರತೀಯ) ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ಸಂಘಟನೆ/ಗುಂಪು ಆಗಿದೆ.

ಇದಕ್ಕೆ ನಾನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ/ಸಮ್ಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

***

for शारीरिक शिक्षाक्रम Sangh Sharirik Shiksha 

click--> शारीरिक शिक्षाक्रम LEARN SHAREERIK SHIKSHA  

for

for Deshabhakti Geet

click-->    RSS SONGS - GEET GANGA

AND

      ಗೀತ  ಭಾರತಿ

for RSS website

click-->   RSS ORGANISATION

for HSS website

click-->  HSS ORGANISATION

for RSS Women's wing Website

click-->   FB  RASHTRA SEVIKA SAMITI

click --> Rashtra Sevika Samiti

.some specimen

seva samachar bulletin January 2024

seva samachar jan 2024

baudhik February 2024

baudhik feb 2024

***

KNOW --> 

  1.      RSS MYSURU MAHANAGARA JILLA MYSURU ACTIVITIES

 2.  RSS QUIZ

****

end- written ಸಂಟೈಂ ಇನ್ September 2020 and updated from time to time

.

go back to... 

    click-->  LINKS TO ARTICLES

..