SEARCH HERE

Tuesday, 1 January 2019

ಸುಭಾಷಿತ subhashita


Subhashita

Quote of the day:

सर्वतीर्थमयी  माता  सर्वदेवमयः  पिता 

मातरं पितरं तस्मात्  सर्वयत्नेन पूजयेत् 

Hindi Translation:- मनुष्य के लिये उसकी माता सभी तीर्थों के समान तथा पिता सभी देवताओं के समान पूजनीय होते है। अतः उसका यह परम् कर्तव्य है कि वह् उनका अच्छे से आदर और सेवा करे।

English Translation:- To a person his mother is an object of veneration and his  father is like all the Gods combined. It is, therefore, his sacred duty that he should revere and serve both of them with utmost care and attention.


*****
Quote of the Day:
जानामि धर्मं न च मे प्रावॄज्ञिल्ता: |
जानाम्यधर्मं न च मे निवॄज्ञिल्ता: ||
This suBAshita is uttered by Duryodhana. Draupadi asks Duryodhana that what is the reason that inspite having many common things in between Kauravas and Pandavas - (Same family ('kula'), Same Guru Dronacharya, Same pitamaha Bhishmacharya) Kauravas always followed the path of 'adharma' and Pandavas always the path of 'Dharma'?
Duryodhana says, "It's not that I didn't knew what was 'Dharma' and what was 'adharma'. But inspite of knowing what is 'Dharma', I couldn't follow it (It didn't become my habit) and even though I knew what was 'adharma' I couldn't desist from not doing it".
This suBAshita ponits at a very delicate nature of the human mind. Many people know what is right and what is wrong. Still why is it that they still follow the wrong path?! So one has to develop the 'habit' ('pravrutti') of following the righteous path (and not to follow the bad way).
#ಸುप्रJa🙏
**
काकः कृष्णः पिकः कृष्णः को भेदः पिककाकयोः ।
वसन्तसमये प्राप्ते काकः काकः पिकः पिकः ॥
The crow is black, and the cuckoo is black. What is the difference between the two ? It is when spring arrives that the crow is identified as the crow, and the cuckoo, the cuckoo.
***

नष्टं द्रव्यं लभ्यते कष्टसाध्यम् नष्टा विद्या लभ्यतेऽभ्यासयुक्ता ।
नष्टारोग्यं सूपचारैः सुसाध्यम् नष्टा वेला या गता सा गतैव ॥ 
---
Money lost can be regained through hard work

Knowledge lost can be regained through re-education Health lost can be regained with proper care Time lost is lost forever.
***

निःस्वो वष्टि शतं शती दशशतं लक्षं सह्स्राधिपः
लक्षेशः क्षितिपालतां क्षितिपतिश्चक्रेशतां वाञ्छति ।
चक्रेशः पुनरिन्द्रतां सुरपतिः ब्राह्मं पदं वाञ्छति
ब्रह्मा शैवपदं शिवो हरिपदं चाशावधिं को गतः ॥
The penniless man wishes for a hundred, the one who has hundred wants a thousand, the one with a thousand , a lakh. The one with a lakh wants to be the king, the king wants to be the emperor, and the emperor wants to be Indra (king of Gods), Indra want’s Brahma’s position, Brahma Shiva’s and Shiva viShNu’s. Who has ever been able to kill desire ?

*****

ಆಚಾರ್ಯಂ ಚ ಪ್ರವಕ್ತಾರಂ ಪಿತರಂ ಮಾತರಂ ಗುರುಂ |
ನ ಹಿಂಸ್ಯಾತ್ಸಜ್ಜನಾನ್ ಗಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಂಶ್ಚೈವ ತಪಸ್ವಿನಃ ||
-- ಮನುಸ್ಮೃತಿ.


         ಪಾಠ ಕಲಿಸಿದವನನ್ನು , ಉಪದೇಶಿಸುವವನನ್ನು , ತಂದೆಯನ್ನು , ತಾಯಿಯನ್ನೂ, ಹಿರಿಯರನ್ನು , ಸತ್ಪುರುಷರನ್ನು , ಹಸುಗಳನ್ನು , ಎಲ್ಲ ತಪಶ್ವಿಗಳನ್ನೂ ಹಿಂಸಿಸಬಾರದು. 
***
शकटं पञ्चहस्तेषु दशहस्तेषु वाजिनम् |
गजं हस्तसहास्रेण दुष्टं दूरेण वर्जयेत् ||
---
Maintain a distance of 5 feet when a cart passes by. Move away for a distance of 10 feet when a horse passes by. Keep a distance of 1000 feet with the elephant. Stay as far away as possible from an evil person.
---
ಗಾಡಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ ಐದು ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ, ಕುದುರೆ ಹಾದು ಹೋಗುವಾಗ ಹತ್ತು ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ; ಆನೆಗೆ ಸಾವಿರ ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ, ದುಷ್ಟ ಜನರಿಂದ ಎಷ್ಟು ದೂರ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಷ್ಟು ದೂರವಿರಿ.

***

गुणेषु क्रियतां यत्न: किमाटोपै: प्रयोजनम् |
विक्रीयन्ते न घण्टाभि: गाव: क्षीरविवर्जिता:||
---

One should try to develop intrinsic and relevant qualities/skills rather than making noise and showing off. A cow cannot be sold by ringing a bell in her neck if she cannot be milked.
*************
[6:01 PM, 10/5/2020] Prasad Karpara Group: न दैवमिति संचिन्त्य त्यजेदुद्योगमात्मन: I
अनुद्यमेन कस्तैलं तिलेभ्यः प्राप्तुमर्हति II
---
Thinking that everything is destiny don't abandon action. Only if you work hard you get oil from sesame seeds

*********

अनाहूतः प्रविशति अपृष्टो बहु भाषते ।
अविश्वस्ते विश्वसिति मूढचेता नराधमः ॥
---
Going to places un-invited, taking too much when not asked, trusting the unworthy are the qualities of a foolish bad people.
---
ಆಮಂತ್ರಣ ಇಲ್ಲದೆ ಹೋಗುವುದು , ಹೇಳದಿದ್ದರೂ ಅತಿಯಾಗಿ ತೆಗೆಯುವುದು, ಅನರ್ಹರನ್ನು ನಂಬುವುದು ಎಲ್ಲವೂ ಮೂರ್ಖರ ಲಕ್ಷಣಗಳು
***********
ज्ञानं भारः क्रियां विना
---
Without corresponding action, knowledge alone is a burden.
---

ಕ್ರಿಯೆ ಇಲ್ಲದ ಬರೀ ಜ್ಞಾನ ಭಾರವಷ್ಟೆ
************

तक्षकस्य विषं दन्ते मक्षिकायाश्च मस्तके ।
वृश्चिकस्य विषं पुच्छे सर्वाङ्गे दुर्जनस्य तत् ॥
---
ಹಾವಿಗೆ ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ವಿಷ ನೊಣಕ್ಕೆ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿಷ ಚೇಳಿಗೆ ಬಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಷದುಷ್ಟಜನರಿಗೆ ಮೈಯೆಲ್ಲಾ ವಿಷವಂತೆ
---

Snake has venom in its teeth Fly has its venome in its head Scorpio has its venome in its tail But Bad people's whole body is venome
********

द्वौ अम्भसि निवेष्टव्यौ गले बद्ध्वा दॄढां शिलाम् | 
धनवन्तम् अदातारम् दरिद्रं च अतपस्विनम् ||
-महाभारत 
--
There are two types of people who should be pushed in deep water with heavy stones tied to their body! One who does not donate inspite of being rich and the other who does not work hard inspite of being poor !!
**************

सर्वतीर्थमयी माता सर्वदेवमयी पिता।
मातरं पितरं तस्मात् सर्वयत्नेन पूजयेत्।।
- पद्मपुराणं
---

ತಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ತೀರ್ಥಾಭಿಮಾನಿಗಳ ಸನ್ನಿಧಾನ ಇದೆ. ತಂದೆಯಲ್ಲಿ  ಎಲ್ಲಾ  ದೇವತೆಗಳ ಸನ್ನಿಧಾನ ಇದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ತಂದೆ ತಾಯಂದಿರೂ ಹೇಗಿದ್ದರೂ ನಾವು ಅವರನ್ನು ಸಕಲ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಪೂಜಿಸಬೇಕು. ತಾಯಿಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳದ ಮಗ ಎಷ್ಟು ತೀರ್ಥ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದರೂ ವ್ಯರ್ಥ. ತಂದೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳದ ಮಗ ಎಷ್ಟು ದೇವರ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿದರೂ ವ್ಯರ್ಥ.
*******
Anger burns your own self
---
पुंसामसमर्थानामुपद्रवायात्मनो भवेत्कोपः ।
पिठरं क्वथदतिमात्रं निजपार्श्वानेव दहतितराम् ||
---
The anger of incapable individuals leads to their own trouble. An earthen pot with the liquid in it fiercely boiling severely burns its own outer sides.
---

ಅಸಮರ್ಥನಾದವರ ಕೋಪ  ಅವರಿಗೇ ತೊಂದರೆಗೆ ದಾರಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕುದಿಯುವಾಗ ತನ್ನ ಹೊರಬದಿಯೇ ಸುಟ್ಟುಹೋಗುತ್ತದೆ.
*************

येषां न विद्या न तपो न दानं ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः  |
ते  मृत्युलोके  भुवि  भार भूता  मनुष्य  रूपेण मृगाश्चरन्ति ||
---

Uneducated, are not austere and charitable, do not have moral character, virtues and are not religious minded, are a burden on the Earth we live in, and are just like animals in the form of human beings .
*****
*******

यदा न कुरूते भावं सर्वभूतेष्वमंगलम् |
समदॄष्टेस्तदा पुंस: सर्वा: सुखमया दिश: ||
- श्रीमदभागवतम्
---
When one does not have bad thoughts about anybody, for that person of equanimous outlook towards all, happiness is there all around.

- Srimad Bhagavatam
**
दूरस्था: पर्वता: रम्या: वेश्या: च मुखमण्डने |
युध्यस्य तु कथा रम्या त्रीणि रम्याणि दूरत: ||
--
Mountain look very spectacular from distance. Prostitutes look very beautiful when they make-up. War stories are very interesting. All these three things are interesting from distance (Better be away from them).
******

द्वौ अम्भसि निवेष्टव्यौ गले बद्ध्वा दॄढां शिलाम् |
धनवन्तम् अदातारम् दरिद्रं च अतपस्विनम् ||
---
There are two types of people who should be pushed in deep water with heavy stones tied to their body! One who does not donate inspite of being rich and the other who does not work hard inspite of being poor !
*******

परो अपि हितवान् बन्धु: ,बन्धु: अपि अहित: पर: |
अहित: देहज: व्याधि: , हितम् आरण्यम् औषधम् ||
-हितोपदेश


The person with whom we have no relation, but who helps us in our difficult times is our Real relative. Just like a disease which is in our own body does so much harm to us while the medicinal plant which grows in forest far off does so much of good to us!
*********

उष्ट्राणां च विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभा: 
परस्परं प्रशंसन्ति अहो रुपमहो ध्वनि:
---

Donkeys are singing song in a weddings of camels. Both are praising each other, donkeys say how beautiful camels are, camels say what a pleasant voice. This is a typical scenario in a gathering of low calibre persons. None of them is of any excellence, but they praise each other, either because they don't know what is excellence, or because they want some mental satisfaction. Now whenever somebody praises you
********

शमार्थं सर्वशास्त्राणि विहितानि मनीषिभिः ।
स एव सर्वशास्त्रज्ञः यस्य शांतं मनः सदा ॥ 
-महाभारत


All scriptures are written with the sole intention of helping one find inner peace. He who has found and maintained inner tranquility can thus be called a scholar who knows all scriptures.
********

शमार्थं सर्वशास्त्राणि विहितानि मनीषिभिः ।
स एव सर्वशास्त्रज्ञः यस्य शांतं मनः सदा ॥ 
-महाभारत


All scriptures are written with the sole intention of helping one find inner peace. He who has found and maintained inner tranquility can thus be called a scholar who knows all scriptures.
***********

ईर्ष्यी घृणी त्वसन्तुष्टः क्रोधनो नित्यशङ्कितः ।
परभाग्योपजीवी च षडेते दुःखभागिनः ॥
- हितोपदेश, मित्रलाभ


The jealous, the repugnant, the un-contented, the resentful, the ever doubting, and those living off of other people's wealth; these six are eligible for sorrow.
**********

साधूनां  दर्शनं  पुण्यं  तीर्थभूता  हि  साधवः |
कालेन  फलते  तीर्थं  सद्यः साधुसमागमः ||
- चाणक्य नीति 
---

By visiting and associating with saintly and virtuous persons people acquire 'punya' , because saints are sanctified like a place of pilgrimage. While the good results of a pilgrimage are visible in the course of time,  association with saintly persons gives good results instantly.
******************


आदौ माता गुरौ पत्नी ब्राह्मणी राजपत्निका
धेनुर्धात्री तथा प्रथ्वी सप्तैता मातरः स्मृतः
---

first one's own mother and afterwards the wife of the Guru, a brahmin lady, a Queen, a cow, a foster mother and the mother Earth, all these seven  are declared by tradition as a Mother.
***********

तावज्जितेन्द्रियो न स्याद् विजितान्येन्द्रिय: पुमान् |
न जयेद् रसनं यावद् जितं सर्वं जिते रसे ||
---

A man conquering all the other senses, as long as, he does not control the organ of taste , so long he cannot be called self-controlled. He becomes self-controlled  with the control of the desire for taste in food.
********************


स्वभावो नोपदेशेन शक्यते कर्तुमन्यथा ।
सुतप्तमपि पानीयं पुनर्गच्छति शीतताम् ॥


It is not possible to change the intrinsic nature (of a person) through advice. Even after being boiled intensely, water goes back (to being) cold.
********

पद्माकरं दिनकरो विकचीकरोति चन्द्रो विकासयति कैरवचक्रवालम्। 
नाभ्यर्थितो जलधरोऽपि जलं ददाति सन्तः स्वयं परहितेषु कृताभियोगाः॥ 
---
Sun imparts light on a lotus so that it can bloom. Moon makes the night lilies bloom in large numbers. Even when you do not ask, the clouds bring you rain. Such is the greatness of great altruists. They give even before you ask.
---

ಕಮಲ ಅರಳಲು ಸೂರ್ಯ ಬೆಳಕನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ, ಚಂದ್ರ ಬಹಳಷ್ಟು ರಾತ್ರಿ ಲಿಲಿಗಳನ್ನು ಅರಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಾವು ಕೇಳದಿದ್ದರೂ ಮೋಡ ಮಳೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಇವೇ ಪರಹಿತಚಿಂತಕರ ಮಹಾತ್ಮೆ, ಕೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.
******

शीलं शौर्यमनालस्यं पाण्डित्यं मित्रसंग्रहः ।
अचोरहरणीयानि पञ्चैतान्यक्षयो निधिः ॥
---

The following are the five imperishable treasures, that can't be stolen by thieves: 1) Integrity, 2) courage, 3) activity, 4) erudition, and 5) a congregation of friends
*********

श्रेयांसि बहु विघ्नानि भवन्ति महतामपि ।
अश्रेयसि प्रवृत्तानां दूरं यान्ति विनायकाः ॥
---

For the noble who perform laudable deeds, there are many hurdles. From those involved in disgraceful deeds, even obstacles stay away!
**********

अज्ञानतिमिरान्धस्य ज्ञानाञ्जनशलाकया ।
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ॥

Salutation to the noble Guru, who has opened the eyes blinded by darkness of ignorance with the collyrium-stick of knowledge.
***********


Talk less and Do more
---
शरदि न वर्षति गर्जति, वर्षति वर्षासु निःस्वनः मेघः ।
नीचः वदति न कुरुते, वदति न साधुः करोति एव ॥
---
In the autumn season, the clouds thunder but wont rain. In the rainy season, the clouds rain without any thunder. A crooked person only talks and does not do anything, whereas a wise person does things without talking.
---

ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೋಡ ಗುಡುಗುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಮಳೆ ಸುರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಮೋಡ ಗುಡುಗಿಲ್ಲದೆ ಮಳೆ ಸುರಿಸುತ್ತದೆ. ನೀಚ ಬರೀ ಮಾತಾಡುತ್ತಾನೆ, ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ; ಸಾಧು ಜನರು ಮಾತಿಲ್ಲದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
***********

अष्टादश पुराणेषु व्यासस्य वचनद्वयम् ।
परोपकारः पुण्याय पापाय परपीडनम् ॥
---
Bhagavan Vyasa has only two lines to say in summary of all his eighteen Purana: helping sajjana will lead to "punya"  and hurting  will lead to "paapa"
Do you Have Hope? If so be Active all the Time.
---
आशाणां मनुष्याणां काचिदाश्चर्य श‍ृंखला ।
बद्धा यया प्रधावंति मुक्तास्तिश्ठंति पंगुवत ॥  ॥
---
Hope is an amazing bonding chain of human beings. Those who are bonded by it run, and those who are free from it, remain immobile like the disabled.
---

ಆಶೆ ಎಂಬುದು ಮಾನವನ ಆಶ್ಚ್ಯರ್ಯಕರ ಬಂಧನದ ಸರಪಳಿ. ಯಾರು ಆ ಬಂದನದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಓಡುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಅದರಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿರುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಅಂಗವಿಕಲರಂತೆ ನಿಶ್ಚಲರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ
**********

ವನಾನಿ ದಹತೋ ವಹ್ನೇಃ ಸಖಾ ಭವತಿ ಮಾರುತಃ |
ಸ ಏವ ದೀಪನಾಶಾಯಕೃಶೇ ಕಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಗೌರವಮ್ ||
---
ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಸುಡುವ ಬೆಂಕಿಯ ಜ್ವಾಲೆಗಳಿಗೆ ಗಾಳಿಯು ಸ್ನೇಹಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ.   ಅದೇ ಗಾಳಿಯು ದೀಪವನ್ನು  ನಂದಿಸುತ್ತದೆ. ದುರ್ಬಲರಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ತಾನೇ ಸ್ನೇಹವಿರುತ್ತದೆ? 
---
Wind is a friend for the fire that burns the forest;
The same wind can even put off a lamp;

Who will befriend a weak person?
**********
अञ्जलिस्थानि पुष्पाणि वासयन्ति करद्वयम् 
अहो सुमनसां प्रीति: वामदक्षिणयोः समा:
---
The flowers that we take in our hands make both the right and left hands equally fragrant. Similar is the love of good people. They love everyone equally without bias.
**********

सोSस्य  दोषो  न  मन्तव्यः  क्षमा हि  परमं  बलं  |
क्षमा  गुणो  अशक्तानां  शक्तानां  भूषणं  क्षमा  ||
-  विदुर नीति 
---
 We should not treat the forgiving nature of a person as his defect or a shortcoming , because forgiveness is the supreme power.  It is a virtue among the persons who are not powerful and is an adornment or embellishment in the personality of a powerful person.
***********

पूर्वजन्मकॄतं कर्म तद् दैवमिति कथ्यते |
तस्मात् पुरूषकारेण यत्नं कुर्यादतन्द्रित: ||
- हितोपदेश
---

The karma of previous birth is called as daiva (fortune) (in this birth). So, one should try and work hard (in this birth ) without relaxation.
****************

पद्माकरं दिनकरो विकचीकरोति चन्द्रो विकासयति कैरवचक्रवालम्। 
नाभ्यर्थितो जलधरोऽपि जलं ददाति सन्तः स्वयं परहितेषु कृताभियोगाः॥ 
---
Sun imparts light on a lotus so that it can bloom. Moon makes the night lilies bloom in large numbers. Even when you do not ask, the clouds bring you rain. Such is the greatness of great altruists. They give even before you ask.
---

ಕಮಲ ಅರಳಲು ಸೂರ್ಯ ಬೆಳಕನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ, ಚಂದ್ರ ಬಹಳಷ್ಟು ರಾತ್ರಿ ಲಿಲಿಗಳನ್ನು ಅರಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಾವು ಕೇಳದಿದ್ದರೂ ಮೋಡ ಮಳೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಇವೇ ಪರಹಿತಚಿಂತಕರ ಮಹಾತ್ಮೆ, ಕೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.
**************


संरोहति शरैर्विद्धं वनं परशुना हतम्। 
वाचा दुरुक्तं बीभत्सं न संरोहति वाक्क्षतम्॥
 - महाभारत
---


The forest which gets destroyed due to the fire or due to the axe, will again grow in time. But the wound caused to the mind due to the bad and harsh words will never get healed.
**************




चला लक्ष्मीश्चलाः प्राणश्चले जीवितमन्दिरे।
चलाचले च संसारे धर्म एको हि निश्चलः।।
---

Money, soul, life, body, all these things go with time, only Dharma remains.
***********
मूलं भुजंगैः शिखरं विहंगैः शाखां प्लवंगैः कुसुमानि भृंगैः ।
आश्चर्यमेतत् खलुचन्दनस्य परोपकाराय सतां विभूतयः ॥

Roots of the sandalwood tree form a shelter for the snakes, on it’s top birds take rest on it’s branches monkeys are playing and one can find bees on its flowers. Really the ultimate aim of good (sajjan) people is to offer helping hands to others(paropakaara karma).
**************

सदयं हृदयं यस्य भाषितं सत्यभूषितम् ।
कायं परहितं यस्य कलिस्तस्य करोति किम् ॥
--

One whose heart is filled with compassion, speech is adorned with truth, whose physical body is for doing beneficial works of others - what can the Kaliyuga do to him!
***********


जीर्यन्ति जीर्यतः केशाः दन्ता जीर्यन्ति जीर्यतः ।
चक्षुःश्रोत्रे च जीर्येते तृष्णैका तु न जीर्यते ॥

Hairs ripen with age; teeth wear out with age; eyes and ears get feeble too.  But Thirst of desire is not placated!
************


मूलं भुजंगैः शिखरं विहंगैः शाखां प्लवंगैः कुसुमानि भृंगैः ।
आश्चर्यमेतत् खलुचन्दनस्य परोपकाराय सतां विभूतयः ॥

Roots of the sandalwood tree form a shelter for the snakes, on it’s top birds take rest on it’s branches monkeys are playing and one can find bees on its flowers. Really the ultimate aim of good (sajjan) people is to offer helping hands to others(paropakaara karma).
*********

The Ultimate Ornament of Character 
---
ऐश्वर्यस्य विभूषणं सुजनता शौर्यस्य वाक्संयमो
ज्ञानस्योपशमो कुलस्य विनयो वित्तस्य पात्रे व्ययः ।
अक्रोधस्तपसः क्षमा बलवतां धर्मस्य निर्व्याजता
सर्वेषामपि सर्वकारणमिदं शीलं परं भूषणम् ॥
---
The ornament (quality) of wealth is good people.
The quality of bravery is control of mind.
The quality of knowledge is tranquility of mind.
The quality of the eminent race is humility.
The quality of wealth is appropriate spending.
The quality of penance is being free from anger.
The quality of the strong is forgiving.
The quality of Dharma is honesty.

For everyone and for every reason, character should be the ultimate quality (ornament)

******

पातितोऽपि कराघातैरुत्पतत्येव कन्दुकः।
प्रायेण साधुवृत्तानामस्थायिन्यो विपत्तयः ॥
---
A ball, though forced to fall on ground with a blow from hand, rebounds upwards. Generally, the misfortunes of the virtuous are momentary.
---

ಕೈಯ ಹೊದಡೆತಕ್ಕೆ ಚಂಡು ಭೂಮಿಗೆ ಬಿದ್ದರೂ ಮೇಲೆ ಪುಟಿದೇಳುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಸಾಧುಜನರ ದುರ್ದೈವಗಳು ಕ್ಷಣಿಕ.
**********


आजगाम  यदा  लक्ष्मीर्नारिकेलफलाम्बुवत्   |
निर्जगाम  यदा  लक्ष्मीर्गजभुक्तकपित्थवत्  ||  
---
Whenever wealth accumulates with a person it is just like the sweet water collected inside the fruits of a Coconut tree, but when it departs it is like a tree devastated by an elephant for feeding him.
***********




बुधाग्रे न गुणान् ब्रूयात्, साधु वेत्ति यतः स्वयम् |
मूर्खाग्रेऽपि च न ब्रूयाद्, बुधप्रोक्तं न वेत्ति सः ॥ 
---
Speak not about your greatness to the intelligent, the wise will find out by themselves.Speak not about your greatness to the ignorant, the fools will never understand.
*************
वितरति गुरुः प्राज्ञे विद्यां यथैव तथा जडे
न तु खलु तयोर्ज्ञाने शक्तिं करोत्यपहन्ति वा ।
भवति हि पुनर्भूयान् भेदः फलं प्रति तद्यथा
प्रभवति शुचिर्बिंबग्राहे मणिर्न मृदादयः ॥   – उत्तररामचरित

vitarati guruH prAjne vidyAM yathaiva tathA jaDe
na tu khalu tayoH jnAne shakti karoti apahanti vA ।
bhavati hi punaH bhUyAn bhedaH phalaM prati tad yathA
prabhavati shuchiH bimbagrAhe mRut AdayaH ॥   – uttararAmacharita

A teacher teaches his lessons to a intelligent student just like he does to a dull one. The lessons themselves do not have the ability to make or break one’s fortune. However we see a big difference in the way the same lessons impact either students. It is the same difference we see in the ability to reflect radiance between a gem (crystal) and mud.   – Uttararamacharita
************

गणयन्ति न ये सूर्यं वृष्टिं शीतं च कर्षकाः |
यतन्ते सस्यलाभाय तैः साकं हि वसामि अहं ||
---
The farmers do not worry about the heat from the sun or the rain or the cold winters but consistently strive for good harvests. I (God) indeed

live with them.
******


उष्ट्राणां च विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभा: 
परस्परं प्रशंसन्ति अहो रुपमहो ध्वनि:
-_
Donkeys are singing song in a weddings of camels. Both are praising each other, (donkeys say) how beautiful (camels are), (camels say) what a pleasant voice (of donkeys. i.e. donkeys are good singers). 

This is a typical scenario in a gathering of low calibre persons. None of them is of any excellence, but they praise each other, either because they don't know what is excellence, or because they want some mental satisfaction. 


Now whenever somebody praises you, remember this Subhashita 😄
***********

All Role players are equally important
---
कर्ता कारयिता चैव प्रेरकश्चानुमोदकः
सुकृते दुष्कृते चैव चत्वारः समभागिनः
---
The doer, the one who gets it done, the one who inspires for the act, and the follower - be it a misdeed or a meritorious deed, all four of them have an equal share.
---

ಮಾಡುವವ, ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವ, ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ, ಮತ್ತು ಅನುಯಾಯಿ - ಅದು ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸವಾಗಲೀ ಅಥವಾ ಕೆಟ್ಟಕೆಲಸವಾಗಲೀ, ಆ ಎಲ್ಲಾ ನಾಲ್ಕು ಜನರಿಗೂ ಸಮಪಾಲು ಇರುತ್ತದೆ.
************************

भद्रं भद्रमिति ब्रूयात् भद्रमित्येव वा वदेत् |
शुष्कवैरं विवादं च न कुर्यात् केनचित् सह || 
– मनुस्मृति


One must always talk auspiciously. One must not talk negatively about anybody’s endeavor. One must not quarrel just for the sake of quarreling. One must not pickup unnecessary arguments.
**************

Who is fit to be a Leader?
---
न गणस्याग्रतो गच्छेत् सिद्धे कार्ये समं फलम् ।
यदि कार्यविपत्तिः स्यात्मुखरस्तत्र हन्यते ॥
---
One should never lead a team because everyone gets equal share on success, but the leader is held responsible in case of any failure.
---

ಯಾವತ್ತೂ ಒಂದು ತಂಡದ ಮುಂದಾಳು ಆಗಬಾರದು ಏಕೆಂದರೆ ಜಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸಮಪಾಲು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಸೋಲುಂಟಾದರೆ ನಾಯಕನನ್ನು ಜವಾಬ್ದಾರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
**********
सर्वथा व्यवहर्तव्यं कुतोह्यवचनीयता ।
यथा स्त्रीणां तथा वाचां साधुत्वे दुर्जनो जनः ।।

उत्तररामचरितम्, १-५

ಸುಭಾಷಿತ..



ಸರ್ವಥಾ ವ್ಯವಹರ್ತವ್ಯಂ ಕುತೋಹ್ಯವಚನೀಯತಾ ।
ಯಥಾ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತಥಾ ವಾಚಾಂ ಸಾಧುತ್ವೇ ದುರ್ಜನೋ ಜನ: ।।

ಉತ್ತರ ರಾಮ ಚರಿತ ೧-೫

ಮಾತನಾಡಲೇ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇರೆಯವರಿಂದ ದೂಷಣೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ ? ಮಾತಿನ ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀಯರ ಶುದ್ಧತೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಜನರು ದುಷ್ಟರಹಾಗೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.

बात करना ही चाहिए । वरना दोषारोपण से कैसे बच सकते हैं ? बातें और स्त्री के पवित्रता के विचार में लोग दुर्जन भांति बर्ताव करते हैं ।

One has to speak. Otherwise how can one avoid accusations ? In the matter of utterances and women's chastity, people tend to behave badly.
***********

शैले शैले न माणिक्यं मौक्तिकं न गजे गजे। 
साधवो न हि सर्वत्र चन्दनं न वने वने॥


Not every mountain has gems in them, and not every elephant has pearl on its forehead. Saints are not found everywhere and not every forest has sandal trees.
***********

Silence is Golden: Use Words Wisely
---
आत्मनः मुख दोषेण बध्यन्ते शुक सारिकाः ।
बकाः तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वार्थ साधनम् ॥
---

Nightingales and parrots are trapped because of the fault of their own mouths. However, storks are not caught. Silence is indeed the instrument that achieves all ends.
*********

दुर्लभं त्रयमेवैतत् देवानुग्रहहेतुकम्।
मनुष्यत्वं मुमुक्षुत्वं महापुरूषसंश्रय:॥
--

These three are very difficult to get and  only by the grace of the God - human birth, desire for salvation and the company of the nobles.
************

शान्तितुल्यं तपो नास्ति तेषान्न परमं सुखम् ।
नास्ति तृष्णापरो व्याधिर्न च धर्मो दयापरः ॥
---
There is no better penance than to attain inner peace. There is no better satisfaction when you attain (inner peace). There is no disease than greed and no "Dharma" than to forgive and be merciful. Dharma is the moral code of life.
---

ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ ಅಥವಾ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸೀಮಿತದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಶಾಂತಿ ಪಡೆಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ತಪವಿಲ್ಲ.ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ /ಮನಸಿನ ಶಾಂತಿಗಿಂತ  ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುಖಬೇರಿಲ್ಲ. ಜಿಪುಣತನಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಖಾಯಿಲೆ ಬೇರಿಲ್ಲ, ಕ್ಷೇಮೆ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಧರ್ಮವಿಲ್ಲ. ಮನುಷ್ಯ ಮನುಷ್ಯನಂತೆ ಬಾಳುವುದನ್ನೇ ಧಾರ್ಮ ಅನ್ನುವುದು.
**********

Don't judge people by appearance
---
वेषं न विश्वसेत् प्राज्ञ: वेषो दोषाय जायते | 
रावणो भिक्षुरूपेण जहार जनकात्मजाम्  || 
---

Seldom judge a person as a saint by one's appearance for they are often deceptive. It was under the guise of a Sadhu that Ravana abducted Sita.
*********

Don't just store knowledge but understand it
---
यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा शास्त्रं तस्य करोति किम् । 
लोचनाभ्यां विहीनस्य दर्पणः किं करिष्यति ॥
---
What is use of knowledge to a person who does not have the capability to understand it? What is the use of mirror to a person who is blind?
**********
Keep away from people with quick mood changes
---
क्षणे रुष्टाः क्षणे तुष्टाः रुष्टाः तुष्टाः क्षणे क्षणे
अव्यवस्थितचित्तानां प्रसादः अपि भयंकरः
---
Angry one moment and content another, changing moods often; Even being in the good books of fickle minded people is frightening.
**********

एकेन अपि सुपुत्रेण सिंही स्वपिति निर्भयम् | 
सह एव दशभि: पुत्रै: भारं वहति गर्दभी ||

A lioness having only one cub relaxes as she is assured that her cub will bring the hunt. But the donkey even if having ten children will have to carry her load herself!
*********

यथा धेनुसहस्त्रेषु वत्सो विन्दति मातरम्।
तथा पूर्वकॄतं कर्म कर्तारमनुगच्छत्॥ 
---
A calf recognizes its mother among thousands of cows; similarly, previous deeds go with the doer.
******

ज्येष्ठो भ्राता पिता चैव यश्च विद्यां प्रयच्छति ।
त्रयस्ते पितरो ज्ञेयाः धर्मे वर्त्मनि वर्तिनः ॥
-रामायण 

An elder brother, the father himself and he who gives knowledge - these three are to be perceived  as fathers by those on the path of virtue.
**********

शक्यो वारयितुं जलेन हुतभुक्छत्रेण सूर्यातपः
नागेन्द्रो निशिताङ्कुशेण समदो दण्डेन गोगर्दभौ ।
व्याधिर्भेषजसङ्ग्रहैश्च विविधैर्मन्त्रप्रयोगैर्विषम्
सर्वस्यौषधमस्ति शास्त्रविहितं मूर्खस्य नास्त्यौषधम् ॥
--- Foolishness cannot be cured

Fire can be extinguished with water. The sun can be avoided by using an umbrella. A strong elephant can be subdued with a sharp goad. A donkey or a bull can be controlled with a stick. Diseases can be cured using medicines. A poison can be neutralized by the usage of various spells. For everything, there is a remedy prescribed in the texts, but there is no remedy to change a fool.
--

ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ ನಂದಿಸಬಹುದು. ಛತ್ರಿಯಿಂದ ಬಿಸಿಲನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಭಲಶಾಲಿ ಆನೆಯನ್ನು ಅಂಕುಶದಿಂದ ಪಳಗಿಸಬಹುದು. ಕತ್ತೆ ಅಥವಾ ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ಕೋಲಿನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು. ಖಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಔಷದಿಗಳಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು.ವಿಷವನ್ನು ಹಲವು ಮಂತ್ರಗಳಿಂದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳು ವಿದಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮೂರ್ಖನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರವಿಲ್ಲ.
********


अरौ अपि उचितं कार्यमातिथ्यं गॄहमागते।
छेज्ञल्तणु पाश्र्वगतां छायां न उपसंहरते दु्रम:।।


Do treat even the enemy who has come to your house as a guest. Look how a tree does not take away it's shadow over the person who has come to cut it.
**********

शर्करास्वादमत्तेन मक्षिका चेदुपेक्ष्यते ।
साकं प्रविश्य जठरं विपत्तिं तनुते न किम् ।।

ಸುಭಾಷಿತ . .

ಶರ್ಕರಾಸ್ವಾದಮತ್ತೇನ ಮಕ್ಷಿಕಾ ಚೇದುಪೇಕ್ಷ್ಯತೇ ।
ಸಾಕಂ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಜಠರಂ ವಿಪತ್ತಿಂ ತನುತೇ ನ ಕಿಮ್ ।।

ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ರುಚಿನೋಡುವ ಸಂತೋಷದಲ್ಲಿ ನೊಣವನ್ನು ಗಮನಿಸದೇ ಹೋದರೆ, ಅದು 
ಹೊಟ್ಟೆಯೊಳಗೆ ಹೋಗಿ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುವುದಿಲ್ಲವೇ ?

ಟಿಪ್ಪಣಿ -- ಸ್ವಲ್ಪ ತೃಪ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ 
ಆತುರತೆಯಿಂದ, ಮನುಷ್ಯನು ಮುಂದೆ ಬರಲಿರುವ ವಿಪತ್ತನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಇರಬಾರದು ಎಂದು ಈ ಸುಭಾಷಿತದ ಆಶಯವಾಗಿದೆ.

शक्कर के स्वाद की खुशी में, मक्खी को यदि देख न पाए तो वह पेट में प्रवेश कर मुसीबत पेश नहीं करेगा ?

टिप्पणी-- अल्प संतोष को पाने की उत्साह में, आगे आने वाले कष्ट को उपेक्षा नहीं करना चाहिए, यही इस सुभाषित का संदेश है ।

In our joy of tasting sweetness of sugar, if we tend to ignore the fly on it, will it not enter the stomach and create trouble?

Notes-- It isn't a wise thing to ignore the accompanying troubles in our over enthusiasm to taste instant success.
**********
Be aware where you are, and don't go into a mad rush!
---
प्रतिक्षणे मृत्युहरं निजायुर्न वेद मूढो विषयेषु सक्त:
भेको यथा व्यालमुखे प्रविष्ट: स मक्षिकां द्वेष्टि विनष्टबुद्धि:
---
Like the foolish frog which has entered the mouth of the snake covets the fly, the unwise person who is attached to the worldly things does not know that every moment of his life is at stake.
---
ನೊಣವಿನ ಆಸೆಗೆ ಹಾವಿನ ಬಾಯಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಮೂರ್ಖ ಕಪ್ಪೆಯಂತೆ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡ ಅವಿವೇಕಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ತನ್ನ ಜೀವನ ಗಂಡಾಂತರದಲ್ಲಿರುವುದೆಂದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ.
*************

सुभाषितसङ्ख्या . . ४०३

व्यसनस्य च मृत्योश्च व्यसनं कष्टमुच्यते ।
व्यसन्यधोधो व्रजति स्वर्यात्यव्यसनी मृतः ।।

मनुस्मृति, ७-५३

ಸುಭಾಷಿತ ಸಂಖ್ಯೆ . . ೪೦೩

೩೦-೦೬-೨೦೨೦

ವ್ಯಸನಸ್ಯ ಚ ಮೃತ್ಯೋಶ್ಚ ವ್ಯಸನಂ ಕಷ್ಟಮುಚ್ಯತೇ ।
ವ್ಯಸನ್ಯಧೋಧೋ ವ್ರಜತಿ ಸ್ವರ್ಯಾತ್ಯವ್ಯಸನೀ ಮೃತ: ।।

ಮನುಸ್ಮೃತಿ, ೭-೫೩

ವ್ಯಸನ ( ಕೆಟ್ಟ ಅಭ್ಯಾಸ ) ಮತ್ತು ಸಾವು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಸನವೇ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವ್ಯಸನವಿಲ್ಲದವನು ಸತ್ತು ಸ್ವರ್ಗ ಸೇರಿದರೆ ವ್ಯಸನಿಯು ದಿನೇ ದಿನೇ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ.

बुरी आदत और मौत इनमें से बुरी आदत ही अधिक हानिकारक है । जिसका बुरी आदत नहीं है वह मरके स्वर्ग पहुंचता है, पर व्यसनी दिन प्रतिदिन नीचे जाता है ।


Between vice and death, the former is more harmful. One who is free from vices reaches heaven on his death but one who has vices falls down to lower and lower levels, day after day.
***************

नरस्य आभरणं रूपं रूपस्य आभरणं गुणः ।
गुणस्य आभरणं ज्ञानं ज्ञानस्य आभरणं क्षमा ॥

Good looks decorate any body. One with good looks can be further decorated with good qualities. A virtuous person can be decorated with knowledge. A person that has all of them can still better himself by learning to forgive.


ಸುಂದರತನ ದೇಹವನ್ನು ಚಂದಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ .ಉತ್ತಮ ಗುಣ ನಡತೆ ಆತನ ಅಂದವನ್ನು ಇನ್ನಸ್ಟು ಚಂದಗಾಣಿಸುತ್ತದೆ ಒಂದು ಸದ್ಗುಣಶೀಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ  ಜ್ಞಾನವೆ ಅಲಂಕಾರ  .ಸುಂದರ ದೇಹ, ಸದ್ಗುಣ ಇದ್ದವನು ಕ್ಷಮಾ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಚಂದಕಾಣಬಹುದು.
************




Maturity of mind
---
आदौ चित्ते ततः काये सतां सञ्जायते जरा ।
असतां च पुनः काये नैव चित्ते कदाचन ॥
---

In the case of virtuous people, maturity from aging sets first in mind and later in the body. On the other hand, the body of a wicked person keeps aging but his mind never matures.
************
कालः पचति भूतानि कालः संहरते प्रजाः
कालः सुप्‍तेषु जागर्ति कालो हि दुरतिक्रमः          
---
Time digests all elements, time annihilates all beings; time is awake even in sleep; and time is the only thing that cannot be transgressed by anyone.
********

The Union of the Four - Beware
---
यौवनं धनसम्पत्तिः प्रभुत्वम् अविवेकता
एकैकमपि अनर्थाय किं यत्र चतुष्ठयम्
(- हितोपदेश)
---
Youth, Wealth, Power, Thoughtlessness - each on its own can cause havoc. What can be said when all the four converge!
---
ಯೌವನ, ಧನಸಂಪತ್ತು, ಪ್ರಭುತ್ವ, ಅವಿವೇಕತೆ - ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅದರಷ್ಟಕ್ಕೇ ಅನರ್ಥಕಾರಿ. ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಸೇರಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಏನೆನ್ನೋಣ! 

~ ಹಿತೋಪದೇಶ.
*********

कुलीनैः सह संपर्कं पण्डितैः  सह मित्रताम्।
ज्ञातिभिश्च समं मेलं कुर्वाणो न विनश्यति॥
 - सुभाषितरत्नभाण्डागरे


A person who is in  always in constant touch with  people who are born in good families who seeks the friendship of  learned scholars and who mixes and  enjoys in the company of his own kin would never face destruction or damage.
***************

तुल्यवर्णच्छदः  कृष्णः कोकिलैः सह संगतः   |
केन  विज्ञायते  काकः  स्वयं  यदि  न  भाषते  || 


The outward appearance of a Crow and a Cuckoo bird and the colour of their feathers is the same and they also live together.  So , who can  distinguish between them unless the crow himself doesnot speak.
**********

आत्मछिद्रं न जानाति परच्छिद्राणि पश्यति |
स्वच्छिद्रं यदि जानाति परच्छिद्रं न पश्यति ||
---

People are generally oblivious of their own shortcomings or defects, but are keen to observe the shortcomings of others. Had they noticed or cared to notice their own shortcomings, there would never have any need to observe the shortcomings of others.
******

Equanimity and Yoga 
---
योगस्थ: कुरु कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा धनञ्जय |
सिद्ध्यसिद्ध्यो: समो भूत्वा समत्वं योग उच्यते || 
---
Be steadfast in the performance of your duty, O Arjuna, abandoning attachment to what you achieve and what you do not achieve. Such equanimous approach to one's actions is called Yoga.
-Bhagavad Gita 2: 48
----
ಗೆಲವು ಸೋಲುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದೆ ಸಮಚಿತ್ತದಿಂದ ನಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಮಾಡು, ಅರ್ಜುನ; ಇಂತಹ ಸಮಚಿತ್ತತೆಗೆ ಯೋಗ ಎಂದು ಹೆಸರು. 

- ಭಗವದ್ಗೀತ ೨.೪೮.
************

स्वभावो नोपदेशेन शक्यते कर्तुमन्यथा ।
सुतप्तमपि पानीयं पुनर्गच्छति शीतताम् ॥

It is not possible to change the intrinsic nature (of a person) through advice. Even after being boiled intensely, water goes back (to being) cold.
*********


अभिमानो धनं येषां, चिरजीवन्ति ते जनाः ।
अभिमान-विहीनानां, किं धनेन किमायुषा ॥ 
---

Those who have the wealth of self-respect, live a long life. For those who don't have self-esteem, what is the use of wealth and long life?
********

Put more Effort for Greater Achievement 
---
यो यादृक् क्लेशमाधातुं समर्थस्तादृगेव सः।
अवश्यं फलमाप्नोति प्रबुद्धोस्त्वज्ञ एव वा ॥
---

Greater the effort one can put in, greater will be one’s achievement which will also be commensurate to the effort. One will certainly achieve his goal whether he is ignorant or knowledgeable.
************

अक्रोधेन जयेत्क्रोधमसाधुं साधुना जयेत् ।
जयेत्कदर्यं दानेन जयेत्सत्येन चानृतम् ॥
---

Anger must be conquered by forgiveness; and the wicked must be conquered by honesty; the miser must be conquered by generosity, and dishonesty must be conquered by truth.
*************


मयि सर्वाणि कर्माणि संन्यस्याध्यात्मचेतसा |
निराशीर्निनर्ममो भूत्वा युध्यस्व विगतज्वर: || 
---
Doing all works as an offering unto The Beyond, and grounding ones mind on that Abode of Peace, become free from greed and self-centerdness, and get on to your work.
--
ಎಲ್ಲ ಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ನನಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ, ನನ್ನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಿತುಕೊಂಡು, ಫಲಾಪೇಕ್ಷೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಒಡೆತನದ ಭಾವವಿಲ್ಲದೆ, ಜಡತ್ವವಿಲ್ಲದೆ ನಿನ್ನ ಕೆಲಸ ಮಾಡು. 
~ ಭಗವದ್ಗೀತೆ
*************


दान्तस्य किमरण्येन तथाऽदान्तस्य भारत ।
यत्रैव निवसेद्दान्तस्तदरण्यं स चाश्रमः ॥
---

For a person with restraint, an abundant forest is nothing because he does not wish to own anything more than what he needs. For a person with out restraints, the forest again is not enough because the entire forest can not satiate him. Where ever the ascetic lives, that is a forest – that is also a hermitage.
**********

जामाता जठरं जाया जातवेदाः जलाशयः l 
पूरिताः नेव पूर्यन्ते जकाराः पञ्च दुर्भराः ll 
---
Son-in-law, stomach, wife, fire and a reservoir of water – these five (all starting with “ज” in Sanskrit) are difficult to be supported/maintained/satisfied !
********


विद्या वितर्का विज्ञानं स्मति: तत्परता किया।
यस्यैते षड्गुणास्तस्य नासाध्यमतिवर्तते ॥
---

Knowledge, reasoning, science, memory, readiness, and functionality, those who have these six, nothing is impossible for them.
***********

#WorldEnvironmentDay 

पिबन्ति नद्यः स्वयमेव नाम्भः स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षाः ।
नादन्ति सस्यं खलु वारिवाहाः परोपकाराय सतां विभूतयः ॥ 


The rivers don't drink their own water. The trees don't eat their own fruits. The clouds don't eat the crops to which they give the water. The wealth of the good people  is really only for helping the others.
*********

यस्य संसारिणी प्रज्ञा धर्मार्थाव अनुवर्तते
कामाद अर्थं वृणीते यः स वै पण्डित उच्यते
-विदुर नीति

He, whose judgment dissociated from desire, follows both virtue and profit, and who, disregarding pleasure, chooses such goals for actions in both worlds, is considered wise.
********


अपमानं तथा लज्जा बन्धनं भयमेव च l
रोगशोकौ स्मृतेर्भङ्गो मृत्युश्चाष्टविधः स्मृतः ll
--
Insult, embarrassment, bondage, fear, ailment, sorrow and loss of memory – due to these seven varieties, death is considered to have eight forms.
*********

बहूनामप्यसाराणां समवायो हि दुर्जयः ।
तृणैरावेष्ट्यते रज्जुर्येन नागोऽपि बद्ध्यते ॥
---

Even the weak, when they are in good number, gain strength. A rope that is made of strands of grass can bind even an elephant. United we stand, divided we fall.
************


वनस्पतेरपक्वानि फलानि प्रचिनोति यः ।
स नाप्नोति रसं तेभ्यो बीजं चास्य विनश्यति ॥
- विदुरनीति

He who plucks the unripe fruit from the fruit trees, not only doesn't he acquire their juices, but spoils its seed as well.
*********

सुखमापतितं सेव्यं दु:खमापतितं तथा |
चक्रवत् परिवर्तन्ते दु:खानि च सुखानि च
- महाभारत


Take equally both joys and sorrows that come in Because in life the cycle of joys and sorrows keep changing.
*********


कुसुमं वर्णसंपन्नंगन्धहीनं न शोभते |
न शोभते क्रियाहीनं मधुरं वचनं तथा ||
---
A flower endowed with colors but does not have sweet fragrance is not so great. Similarly, sweet words but without any corresponding action is also not something great. 
--

ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಹೂ ಸುವಾಸನೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಶೋಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ, ಕ್ರಿಯಾಹೀನವಾದ ಸಿಹಿ ಮಾತೂ ಶೋಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
***********

कालबुद्धीन्द्रियार्थानां योगो मिथ्या न चाति च|
द्वयाश्रयाणां व्याधीनां त्रिविधो हेतुसङ्ग्रहः||
शरीरं सत्त्वसञ्ज्ञं च व्याधीनामाश्रयो मतः|
तथा सुखानां, योगस्तु सुखानां कारणं समः||
---
Incorrect, negative and excessive use of time, intelligence and sense objects is the threefold cause of both psychic and somatic disorders. Both body and mind are the locations of disorders as well as pleasures. The balanced use (of time, intelligence and sense objects) is the cause of pleasures.
(Caraka Samhita)
---
ಕಾಲ, ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ, ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅತಿಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಮಾನಸಿಕ ಹಾಗೂ ದೈಹಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಗೆ  ತ್ರಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳು. ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಎರಡೂ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷಗಳ ತಾಣ. ಕಾಲ, ಬುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯ ವಸ್ತುಗಳ ಸಮತೋಲಿತ ಬಳಕೆಯೇ ಸುಖಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. 

 ~ ಚರಕ ಸಂಹಿತ.
**************

ಗುಣೈರುತ್ತಮತಾಂ ಯಾತಿ ನೋಚ್ಚೈರಾಸನಸಂಸ್ಥಿತಃ |
ಪ್ರಾಸಾದ ಶಿಖರಸ್ಥೋsಪಿ ಕಾಕಃ ಕಿಂ ಗರುಡಾಯತೇ ||
---
ಗುಣವಿಶೇಷಗಳಿಂದ ಉತ್ತಮರಾಗುವರೇ ಹೊರತು ಎತ್ತರದ ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವುದರಿಂದಲ್ಲ. ಅರಮನೆಯ ಗೋಪುರದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಕಾಗೆಯು ಗರುಡ ಪಕ್ಷಿಯಾದೀತೇ?
---
One becomes a noble man by the qualities and not just because he is sitting at a high position;

Will a crow become a "Garuda" just because it sat on the palace?
*********


विद्या वितर्को विज्ञानं स्मृतिः तत्परता क्रिया ।
यस्यैते षड्गुणास्तस्य नासाध्यमतिवर्तते ॥
--

Knowledge, logic/reasoning, wisdom, memory, assiduity and application – for the one who has these six qualities, there is nothing impossible for him.
**********


One who gives knowledge also is your father
---
ज्येष्ठो भ्राता पिता चैव यश्च विद्यां प्रयच्छति ।
त्रयस्ते पितरो ज्ञेया धर्मे वर्त्मनि वर्तिनः ॥
-रामायणम् 
---
An elder brother, father himself and he who gives knowledge - these three are to be respected as fathers by those on the path of virtue.
---
ಅಣ್ಣ, ತಂದೆ ಮತ್ತು ಯಾರು ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾರೋ ಈ ಮೂವರೂ ತಂದೆಯಸಮಾನರೆಂದು ಧರ್ಮದಿಂದ ನಡೆಯುವವರು ಗೌರವಿಸುತ್ತಾರೆ.
*******


A person with patience cannot be provoked
---
क्षमा शस्त्रंकरे यस्य दुर्ज्जन किं करिष्यति 
अतृणे परितो वह्निः स्व्यमेवोपशाम्यति
---
In whose hand the weapon called 'patience' is there - what can an evil-minded person do to him?If there is no dry grass around, fire settles by itself.
********

वृश्चिकस्य विषं पृच्छे मक्षिकायाः मुखे विषम् ।
तक्षकस्य विषं दन्ते सर्वांगे दुर्जनस्य तत् ॥
--
A scorpion has poison in its tail. A bee has it in its mouth. A snake has it in its fangs. A rogue person has poison in his entire body.
--
ಚೇಳಿಗೆ ಅದರ ಬಾಲದಲ್ಲಿ ವಿಷವಾದರೆ ,ಜೇನು ಹುಳಕ್ಕೆ  ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ, ಹಾವಿಗೆ ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ , ನೀಚನಿಗೆ ದೆಹದತುಂಬಾ ವಿಷ.
*******

उत्तमो नातिवक्ता स्यात् अधमो बहुभाषते ।
न काञ्चने ध्वनिस्तादृक् यादृक् कांस्ये प्रजायते ॥
--
The great man is rarely somone who talks too much, but the inferior man
talks too much. There is no sound from gold as there is from bronze.
***********


कालः पचति भूतानि कालः संहरते प्रजाः
कालः सुप्‍तेषु जागर्ति कालो हि दुरतिक्रमः          

Time digests all elements, time annihilates all beings; time is awake even in sleep; and time is the only thing that cannot be transgressed by anyone.
***********


उपदेशोऽहि मूर्खाणां प्रकोपाय न शांतये। 
पयःपानं भुजंगानां केवलं विषवर्धनम्॥
 ---
Advice given to fools makes them angry and lose calm. Like milk fed to snake increases the venom.
**********


दुर्जनः परिहर्तव्यो विद्ययाऽलंकृतोऽपि सन् ।
मणिना भूषितः सर्पः किमसौ न भयंकरः ॥
--
ವಿದ್ಯೆಯಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು ಅವರು ದುರ್ಜನರಾಗಿದರೆ ಅವರಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು ಹಾಗೆಯೇ ಶಿರದಲ್ಲಿ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ನಾಗಮಣಿಯಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾದ ಸರ್ಪವು ಭಯಂಕರವಲ್ಲವೇ.
--
Evil men should be avoided though they may be learned.  Is a serpent adorned with a maanikya less frightening?
*************

Who are our true friends?
---
आपत्काले तु संप्राप्ते यन्मित्रं मित्रमेव तत् ।
वृद्धिकाले तु संप्राप्ते दुर्जनोऽपि सुहृद्भवेत् ॥
-पञ्चतन्त्रम् 
---
One who stands by our side during a calamity is the true friend. Otherwise, during prosperity, even wicked persons too, will become friends.
--
ಆಪತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಜೊತೆ ಯಾರಿರುತ್ತಾರೋ ಅವರೇ ನಿಜವಾದ ಮಿತ್ರ. ಇಲ್ಲವಾದರೆ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದುರ್ಜನರೂ ಕೂಡ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. 

~ ಪಂಚತಂತ್ರ.
***************


गुणेषु क्रियतां यत्न: किमाटोपै: प्रयोजनम् |
विक्रीयन्ते न घण्टाभि: गाव: क्षीरविवर्जिता: ||


One should try to develop intrinsic and relevant qualities/skills rather than making noise and showing off. A cow cannot be sold by ringing a bell in her neck if she cannot be milked.
************

Observe more, Speak less
---
ईक्षणं द्विगुणं प्रोक्ताम् भाषणस्येति वेधसा ।
अक्षि द्वे मनुष्याणाम् जिव्हा त्वैकेव निर्मिता ॥
--
It is said that observing is twice as much important as speaking. This is why Nature has provided us with two eyes, and just one tongue.
--

ನೋಡುವುದು ಮಾತಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಮುಖ್ಯವಾದುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪ್ರಕೃತಿ ನಮಗೆ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳು, ಮತ್ತು ಒಂದೇ ನಾಲಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.
****************

#Mother
---
भूप्रदक्षिणषट्केन काशीयात्राऽयुतेनच |
सेतुस्नानशतैर्यच्च तत्फलं मातृवन्दने ||
---
The benefit gained out of circumambulating the world six times, going on pilgrimages to Kashi ten thousand times, taking bath in the river a hundred times, is got by loving and respecting one’s mother.
---

ಭೂಪ್ರದಕ್ಶಣೆ ಆರು ಬಾರಿ ಮಾಡಿದುದರ ಫಲ,ಕಾಶಿಯಾತ್ರೆ ಹತ್ತುಸಾವಿರಬಾರಿ ಮಾಡಿದರಫಲ, ನೂರುಬಾರಿ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದುದರ ಫಲ ಎಲ್ಲವೂ ತಾಯಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ, ಗೌರವಿಸಿದರೆ  ದೊರಕುತ್ತದೆ.
************



षड् दोषाः पुरुषेणेह हातव्या भूतिमिच्छता ।
निद्रा तद्रा भयं क्रोधः आलस्यं दीर्घसूत्रता ॥
---
An ambitious man should distance himself from these 6 vices - Sleep, Lethargy, Fear, Anger, Laziness and Procrastination
---
ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಮನುಷ್ಯ ಈ 6 ದುರ್ಗುಣಗಳಿಂದ  ದೂರವಿರಬೇಕು ಬಹಳ ಹೊತ್ತು ನಿದ್ದೆಮಾಡುವುದು,ಆಲಸ್ಯ , ಹೆದರಿಕೆ, ಕೋಪ , ಸೋಮಾರಿತನ ಮತ್ತು ವಿಳಂಬ ಪ್ರವೃತ್ತಿ

**********


न देवा दण्डमादाय रक्षन्ति पशुपालवत् |
यं तु रक्षितुमिच्छन्ति बुद्ध्या संयोजयन्ति तम् | 
- महाभारत
---
God is not one who will walk behind guiding you like cows with a stick. But God gives intelligence  to one whom god wishes to protect.
---
ದೇವರು ಹಸುವನ್ನು ಕೋಲಿನಿಂದ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ನಂತೆ ನಿನ್ನ ಹಿಂದೆ ಬರುವವನಲ್ಲ. ದೇವರು ಯಾರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದಿರುವನೋ ಅವರಿಗೆ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೆ.
******

कलहान्तनि हम्र्याणि कुवाक्यानां च सौदम् | 
कुराजान्तानि राष्ट्राणि कुकर्मांन्तम् यशो नॄणाम् ||
---

Quarrels destroy families. Bad words  destroy friends . Nations get destroyed due to incapable person as a King. Person's bad deeds destroy success.
***********


कर्पूरधूलिकलितालवाले कस्तूरिकाकल्पितदोहलस्रीः
हिमाम्बुकाभैरभिशिच्यमानः प्राञ्चम् गुणं मुञ्चति नो पलाण्डुः
-नीति सारः
---
Onion does not lose its smell even if it is planted in a basin of camphor, tended using musk and watered using the dew from rose petals.
--

ಈರುಳ್ಳಿಯನ್ನು ಕರ್ಪೂರದ ಕರಡಿಗೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟು, ಕಸ್ತೂರಿ ದ್ರವ್ಯದಿಂದ ನೆನೆಸಿ ಮತ್ತು ಗುಲಾಬಿ ದಳದ ಹನಿಯ ನೀರಿ ಸುರಿಸಿದರೂ ಅದರ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ,
************

क्षमा शस्त्रंकरे यस्य दुर्ज्जन किं करिष्यति 
अतृणे परितो वह्निः स्व्यमेवोपशाम्यति

In whose hand the weapon called 'patience' is there - what can an evil-minded person do to him?
If there is no dry grass around, fire settles by itself.


ಯಾರ ಕೈಯಲ್ಲಿ 'ತಾಳ್ಮೆ' ಎಂಬ ಅಸ್ತ್ರ ಇದೆಯೋ ಅವರಿಗೆ ದುರ್ಜನರು ಏನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯ? ಹತ್ತಿರದಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಒಣ ಹುಲ್ಲು ಇರದಾಗ ಬೆಂಕಿ ತನ್ನಿಂದ ತಾನೆ ನಂದಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
*************


अलसस्य कुतो विद्या अविद्यस्य कुतो धनम् ।
अधनस्य कुतो मित्रं अमित्रस्य कुतः सुखम् ॥
alasasya kuto vidyā, avidyasya kuto dhanam |
adhanasya kuto mitram, amitrasya kutaḥ sukham ||
*Subhashita*
नास्ति विद्या समं चक्षु
नास्ति सत्य समं तप:।
नास्ति राग समं दुखं
नास्ति त्याग समं सुखं॥
विद्या के समान आँख नहीं है, सत्य के समान तपस्या नहीं है, आसक्ति के समान दुःख नहीं है और त्याग के समान सुख नहीं है॥
Knowledge is the greatest eye.
Truth is the highest penance.
Attachment is the biggest pain.
Renunciation is the highest happiness.


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-
_*"ಯಥಾ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಂ ಶೈವಾಲಂ*_
_*ಕ್ಷಣಮಾತ್ರಂ ನ ತಿಷ್ಠತಿ |*_
_*ಆವೃಣೋತಿ ತಥಾ ಮಾಯಾ*_
_*ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವಾಪಿ ಪರಾಙ್ಮುಖಮ್ || 325 ||"*

******

Foolishness cannot be cured
---
शक्यो वारयितुं जलेन हुतभुक्छत्रेण सूर्यातपः
नागेन्द्रो निशिताङ्कुशेण समदो दण्डेन गोगर्दभौ ।
व्याधिर्भेषजसङ्ग्रहैश्च विविधैर्मन्त्रप्रयोगैर्विषम्
सर्वस्यौषधमस्ति शास्त्रविहितं मूर्खस्य नास्त्यौषधम् ॥
---
Fire can be extinguished with water. The sun can be avoided by using an umbrella. A strong elephant can be subdued with a sharp goad. A donkey or a bull can be controlled with a stick. Diseases can be cured using medicines. A poison can be neutralized by the usage of various spells. For everything, there is a remedy prescribed in the texts, but there is no remedy to change a fool.
--

ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ ನಂದಿಸಬಹುದು. ಛತ್ರಿಯಿಂದ ಬಿಸಿಲನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಭಲಶಾಲಿ ಆನೆಯನ್ನು ಅಂಕುಶದಿಂದ ಪಳಗಿಸಬಹುದು. ಕತ್ತೆ ಅಥವಾ ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ಕೋಲಿನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು. ಖಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಔಷದಿಗಳಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು.ವಿಷವನ್ನು ಹಲವು ಮಂತ್ರಗಳಿಂದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳು ವಿದಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮೂರ್ಖನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರವಿಲ್ಲ.
*****


स्वभावो नोपदेशेन शक्यते कर्तुमन्यथा ।
सुतप्तमपि पानीयं पुनर्गच्छति शीतताम् ॥
--
It is not possible to change a persons habits by advising him. Just like water becomes hot when you heat it. But always turns cold in time.



*****
ಜನನೀ ಜನ್ಮಭೂಮಿಶ್ಚ
ಜಾಹ್ನವೀ ಚ ಜನಾರ್ದನಃ | 
ಜನಕಃ ಪಂಚಮಶ್ಚೈವ 
ಜಕಾರಾಃ ಪಂಚ ದುರ್ಲಭಾಃ ||


ಜನನೀ - ತಾಯಿ; ಜನ್ಮಭೂಮಿ - ತಾಯಿನಾಡು;  ಜಾಹ್ನವೀ - ಗಂಗೆ;  ಜನಾರ್ದನ - ಅಂದರೆ ದುಷ್ಟ ಜನರನ್ನು ಸಂಹಾರ ಮಾಡುವವನು; ಮತ್ತು ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಜನಕ - ತಂದೆ 

ಈ ಐದೂ ಸಂಗತಿಗಳು ಅಥವಾ ಐದೂ ಜಕಾರ ಗಳು, ಅಂದರೆ ಜ ಅಕ್ಷರದಿಂದಲೇ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ,  ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗೌರವಿಸಲ್ಪಡುವ, ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಲಭವಾದಂತಹ ಈ ಐದೂ ಸಂಗತಿಗಳು ಬಹುಮುಖ್ಯ ಅನ್ನುತ್ತದೆ ಈ ಸುಭಾಷಿತ... ‌



ಜನನೀ -  "ಜನನ" ಅಂದರೆ ಹುಟ್ಟು (ಜನಿ ಪ್ರಾದುರ್ಭಾವೇ)...  ನಾವು ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಸಾಧಿಸಬೇಕಾದರೆ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟಬೇಕಲ್ವಾ...‌ ? ಅದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣೀಭೂತಳಾದ ಜನನೀ (ತಾಯಿ) ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯ... ಏಕೆಂದರೆ ಅಣುವಿಗಿಂತ ಅಣುವಾದ ಒಂದು ಜೀವಕ್ಕೆ ಒಂಭತ್ತು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಶರೀರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುವುದು ತಾಯಿಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ... ಅದರಿಂದ ತಂದೆಗಿಂತಲೂ ತಾಯಿಗೇ ಮೊದಲ ಗೌರವ... ಅದರಿಂದಲೇ ಈ ದೇಶದ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಮೊದಲ ವಂದನೆ ತಾಯಿಗೆ, ಆಮೇಲೆ ತಂದೆಗೆ... ಮಾತೃದೇವೋ ಭವ; ಪಿತೃದೇವೋ ಭವ... 



ಜನ್ಮಭೂಮಿ -  ಒಂಭತ್ತು ತಿಂಗಳು ತುಂಬಿತು ! ಈ ಜೀವ ಸಾಧನಾ ಶರೀರ ಪಡೆದು ತಾಯಿಯ ಗರ್ಭದಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಬಿತ್ತು... ಹಾಗೆ ನಾವು ಜನ್ಮಪಡೆದ ಊರು ಉಂಟಲ್ಲ ಅದೇ ನಮ್ಮ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಅಥವಾ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ... ತಾಯಿಯ ನಂತರ ನಾವು ಜನ್ಮಪಡೆದ ಊರು, ದೇಶ ನಮಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವೆನಿಸಿತು. ನನ್ನ ಹುಟ್ಟೂರು ಎಂಬ ಅಭಿಮಾನ ಮೂಡಿತು... ಅದು ಎಷ್ಟು ಗಾಢ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಾತನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಹೇಳ್ತಾರಲ್ಲಾ - "ಜನನೀ ಜನ್ಮಭೂಮಿಶ್ಚ ಸ್ವರ್ಗಾದಪಿ ಗರೀಯಸೀ"... ತಾಯಿ ಮತ್ತು ತಾಯಿನಾಡು ಇವೆರಡು ಹೇಗೇ ಇರಲಿ, ಅವು ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲು... ಅದರಿಂದ ಜನನಿಯ ನಂತರದ ಎರಡನೇ ಜಕಾರ ಜನ್ಮಭೂಮಿ ಮಹತ್ವ ಪಡೆಯಿತು... ‌



ಜಾಹ್ನವೀ - ಭಗೀರಥ ಬಹಳ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿ ಮಾಡಿ ದೇವಲೋಕದಿಂದ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಧರೆಗಿಳಿಸಿದ... ಭತವಂತನ ಪಾದದಿಂದ ಹರಿದು ಬಂದವಳು ಗಂಗೆ. ಅದರಿಂದ ಗಂಗೆಗೆ ಸಮನಾದ ಇನ್ನೊಂದು ತೀರ್ಥವಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ನದಿಯಿಲ್ಲ... ಹಾಗೆ ಧರೆಗಿಳಿದ ಗಂಗೆ ಹರಿಯುವಾಗ ಜಹ್ನು ಎಂಬ ರಾಜರ್ಷಿಯ ಯಜ್ಞ ಶಾಲೆಗೆ ನುಗ್ಗಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಹೋಯಿತು... ಅದರಿಂದ ಕುಪಿತಗೊಂಡ ರಾಜ ಋಷಿ ಎನಿಸಿದ ಜಹ್ನು ತನ್ನ ತಪಸ್ಸ್ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಪಾನಮಾಡಿಬಿಟ್ಟ... ಭಗೀರಥ ಬೆಚ್ಚಿ ಬಿದ್ದ... ತಾನು  ಬದುಕಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಪಟ್ಟ ಕಷ್ಟ ವ್ಯರ್ಥವಾಯಿತಲ್ಲಾ, ಕೈಗೆ ಬಂದ ತುತ್ತು ಬಾಯಿಗೆ ಬರಲಿಲ್ಲ ಅಂತಾಯಿತು... ಬಹಳ ಖಿನ್ನನಾಗಿ ರಾಜ ಜಹ್ನುವನ್ನು ಓಲೈಸಲು ಅವನ ಕುರಿತು ಸ್ತೋತ್ರಮಾಡಿ ಬೇಡಿಕೊಂಡ. ಅದರಿಂದ ಸಂತೋಷಗೊಂಡ ಜಹ್ನುರಾಜ ಗಂಗೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಕಿವಿಯಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟ... ಆಗ ದೇವಲೋಕದ ಗಂಗೆ ಮತ್ತೆ ಈ ಭೂಮಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಳು... ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದ ಗಂಗೆ ಜಾಹ್ನವೀ ಅಂತೆನಿಸಿದಳು... ಅದರಿಂದ ಜಾಹ್ನವೀ ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಜಕಾರ (ಗಂಗೆ) ನಮಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ... ‌ 



ಜನಾರ್ದನಃ : "ಜನಾನ್ ಅರ್ದಯತೀತಿ ಜನಾರ್ದನಃ" ಜನರಿಗೆ ಕಾಟ ಕೊಡುವವನು ಜನಾರ್ದನ... ಜನರು ಅಂದರೆ ದುಷ್ಟ ಜನರು... "ಶಿಷ್ಟ ಜನರ ರಕ್ಷಣೆಗೋಸ್ಕರ ದುಷ್ಟಜನರ ಸಂಹಾರ"... ಲೋಕದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟರೇ ಯಾವಾಗಲೂ Majorityಯಾದ್ದರಿಂದ, ಜನರಿಗೆ ಪೀಡೆ ಕೊಡುವವನು‌ ಅನ್ನುವ ಅರ್ಥದಲ್ಲೇ ಜನಾರ್ದನ ಶಬ್ದ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆಯಷ್ಟೇ... ಹಾಗೆ ದುಷ್ಟಸಂಹಾರದ ಮೂಲಕ ಶಿಷ್ಟರಕ್ಷಕನಾಗಿರುವ ಭಗವಂತನ ಜನಾರ್ದನ ಎಂಬ ಜಕಾರದ ರೂಪ ನಮಗೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ... 



ಜನಕಃ - ತಂದೆ...  ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಜೀವಕ್ಕೆ ದೇಹದಮೂಲಕ ಹುಟ್ಟು ಬರುವ ಪ್ರೋಸೆಸ್ ನಲ್ಲಿ ತಂದೆಯ ಪಾತ್ರವೂ ಅಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ... ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಜೀವ ಮಳೆಯ ಮೂಲಕ ಇಳೆಗೆ ಬಿತ್ತು... ಇಳೆಗೆ ಬಿದ್ದು ಯಾವುದೋ ಕಾಯಿಪಲ್ಯೆಯ ಗಿಡಗಂಟುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು... ಆ ಸಸ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ / ತರಕಾರಿಗಳ ಮೂಲಕ/ ಹಣ್ಣು ಹಂಪಲುಗಳ ಮೂಲಕ ಅಡುಗೆಮನೆ ಸೇರಿದ ಜೀವ ನಮ್ಮ ಆಹಾರದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು... ಆ ಆಹಾರದ ಮೂಲಕ ಗಂಡಿನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಹೋಯಿತು.. ಜಠರದಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಜೀರ್ಣವಾಗಿ ಅದರೊಟ್ಟಿಗೆ ಗಂಡಿನ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ವೀರ್ಯಾಣುವಾಯಿತು... ಆ ವೀರ್ಯಾಣು ಹೆಣ್ಣಿನ ಗರ್ಭಸೇರಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೊಂದು ದೇಹ ನಿರ್ಮಾಣವಾಯಿತು... ಅರ್ಥಾತ್ ತಾಯಿಯ ಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಜೀವ ಮೊದಲು ತಂದೆಯ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಕ್ಕೇ ಹೊರಬರಬೇಕು...‌ ಇದು ಸೃಷ್ಟಿಯ ನಿಯಮ... ಕೇವಲ ಹೆಣ್ಣಿನಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗೋಲ್ಲ...  ಹುಟ್ಟಿದ ಮೇಲೆ ತಾಯಿಯ ಲಾಲನೆ ಪಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಜೀವಕ್ಕೆ ತಂದೆಯಿಂದಲೇ ರಕ್ಷಣೆಯ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಬೇಕು... ಅದರಿಂದ ಜನಕ  ಕೂಡ ಪಂಚಮ ಜಕಾರದ ಮಹತ್ವದ ವಸ್ತು... ‌ "ಜನ್ಯಾನಾಂ ಜನಕಃ ಕಾಲೋ ಜಗತಾಮಾಶ್ಚರ್ಯೋ ಮತಃ" .... 



ಹೀಗೆ ಈ ಐದು ಜಕಾರಗಳು ಬಹಳ ದುರ್ಲಭವಾದವುಗಳು...  ಒಂದು ಜೀವದ ಸಾಧನೆಯ ಹಿಂದಿರುವ ಮಹತ್ವದ ಅಡಿಪಾಯಗಳು... 

**********

"ಅಪಕೃಷ್ಟಂ ಶೈವಾಲಂ ಕ್ಷಣಮಾತ್ರಂ ಯಥಾ ನ ತಿಷ್ಠತಿ"
"ತಥಾ ಮಾಯಾ ಪರಾಙ್ಮುಖಮ್ ಪ್ರಾಜ್ಞಂ ವಾ ಅಪಿ"



ದೂರಸರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಾಚಿಯು ಹೇಗೆ ಕ್ಷಣವೂ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲವೋ ಹಾಗೆ ಮಾಯೆಯು ಆತ್ಮವಿಮುಖನಾದವನು ಪ್ರಾಜ್ಞನಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ
"ಆವೃಣೋತಿ"
ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಕೆರೆ ಕೊಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನಮಾಡುವವರಿಗೆ ಇರುವ ಅನುಭವ.
ಸ್ನಾನ ಮಾಡಲೆಂದೋ ಶುದ್ಧವಾದ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲೆಂದೋ ಕೆರೆ, ಕೊಳದ ಮೇಲೆ ಬೆಳೆದಿರುವ ಪಾಚಿಯನ್ನು ದೂರಮಾಡಿ ಕೊಡದಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎನ್ನುವುದರೊಳಗೆ ದೂರ ಸರಿಸಿದ ಪಾಚಿಯು ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೇ ಬರುತ್ತದೆ.
ಹಾಗೆ ಎಷ್ಟೇ ಶಾಸ್ತ್ರಾಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ವಿದ್ವಾಂಸನೆನಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಸಹ ದೇಹಾತ್ಮಭಾವನೆಗೆ, ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಚಿಂತನೆ, ಅಹಂಕಾರ ಮಮಕಾರಗಳಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮನಸೋತರೂ ಮಾಯೆಯು ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿ ತನ್ನ ನಿಜಸ್ವರೂಪವಾದ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವದಿಂದ ಜಾರಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ.
ನಮ್ಮ ಕಷ್ಟಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಯಾರಾದ್ರು ಉಪಕಾರ ಮಾಡಿದರೆ
ಉಪಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಧನ್ಯವಾದವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಬೇಕು..
 ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಆಶ್ವಾಸನೆ ಕೊಡಬಾರದು..
ಏಕೆಂದರೆ...

ಮಯ್ಯೇವ ಜೀರ್ಣತಾಂ ಯಾತು
ಯತ್ತ್ವಯೋಪಕೃತಂ ಮಮ|
ನರಃ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಾರ್ಥೀ
ವಿಪತ್ತಿಮನುಕಾಂಕ್ಷತಿ||
   -ಸುಭಾಷಿತ


ನೀನು ನನಗೆ ಮಾಡಿದ ಉಪಕಾರ ನನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಜೀರ್ಣವಾಗಿಹೋಗಲಿ
*ಉಪಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಲು ಬಯಸುವ ಮನುಷ್ಯನು ಇನ್ನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ವಿಪತ್ತನ್ನೇ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ..(ಅಂದರೆ ಅವನಿಗೆ ಸಹ ಕಷ್ಟ ಕಾಲ ಬಂದಾಗ ನಾನು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವೆ ಅಂತ ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವದು ಅಥವಾ ಬಂದಾಗ ಕೇಳು ಅಂತ ಹೇಳುವದು)
ಉಪಕಾರ ಸ್ಮರಣೆ ಮಾನವನ ಅಗತ್ಯ ಗುಣ.
**********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ
ವಿದ್ವಾಂಸಮಪಿ ವಿಸ್ಮೃತಿಃ |
ವಿಕ್ಷೇಪಯತಿ ಧೀದೋಷೈಃ
ಯೋಷಾ ಜಾರಮಿವ ಪ್ರಿಯಮ್ || 324 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ವಿಷಯಾಭಿಮುಖಂ ವಿದ್ವಾಂಸಮ್ ಅಪಿ ವಿಸ್ಮೃತಿಃ"
ವಿಷಯಗಳ ಚಿಂತನೆಯು ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನೂ ಸಹ ತಪ್ಪು ದಾರಿಗೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ
"ಧೀ ದೋಷೈಃ ಜಾರಂ ಪ್ರಿಯಂ"
ಬುದ್ಧಿಯ ದೋಷದಿಂದಾಗಿ ಜಾರತನದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಾದವನನ್ನು
"ಯೋಷಾ ಇವ ವಿಕ್ಷೇಪಯತಿ"
ಹೆಂಗಸಿನಂತೆ ಕ್ಲೇಶಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸಕಲಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲ ವಿದ್ವಾಂಸರೂ ಸಹ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ತಮ್ಮ ಮನದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರಿಯ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಸುಖಭೋಗಗಳಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಚಿಂತನೆಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿದರೂ ಸಹ ಅಂತಹ ಸಣ್ಣ ಚಿಂತನೆಯೇ ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಹೆಮ್ಮರವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ನಿಂತು ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೂಲಗುರಿಯಾದ ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಜಾರಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ.
ಹಾಗಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಯು ಸರಿದಾರಿಯಲ್ಲಿದೆಯೇ ಎಂದು ಎಂಥ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದರೂ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಿಂಹಾವಲೋಕನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.



ಏಕೆಂದರೆ

"ಅಭ್ಯಾಸಸಾರಿಣೀ ವಿದ್ಯಾ ಬುದ್ಧಿಃ ಕರ್ಮಾನುಸಾರಿಣೀ"
ಎಂಬಂತೆ "ವಿದ್ಯೆ" ಶ್ರಮಪಟ್ಟು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರೆ ಒಲಿದೀತು ಆದರೆ "ಬುದ್ಧಿ" ಅದು ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರಗಳ ಕರ್ಮವಿಶೇಷದಿಂದ ಪರಿಪಾಕಗೊಳ್ಳುವಂತಹುದು.
ಹಾಗಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ದೋಷವೇರ್ಪಡದಂತೆ ಸದಾ ನಮ್ಮನ್ನು ನಾವೇ ಎಚ್ಚರಿಕೆವಹಿಸಬೇಕು.
ಆದ್ದರಿಂದ ಸಾಧಕನಾದವನು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯವೂ ರಾತ್ರಿ ಮಲಗುವ ಮುಂಚೆ


"ಪ್ರತ್ಯಹಂ ಪ್ರತ್ಯವೇಕ್ಷೇತ
ನರಃ ಚರಿತಮಾತ್ಮನಃ |
ಕಿಂ ನು ಮೇ ಪಶುಭಿಸ್ತುಲ್ಯಂ
ಕಿಂ ನು ಸತ್ಪುರುಷೈರಿತಿ ||"



[ಮಾನವನಾದವನು ಪ್ರತಿನಿತ್ಯವೂ ಮಲಗುವಮುನ್ನ ಇಂದು ನಾನು ಬೆಳಗಿನಿಂದ ಈಗಿನವರೆಗೆ ಏನೇನು ಮಾಡಿದೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪಶುಸದೃಶವಾದ ನಡವಳಿಕೆಗಳೇನಿದ್ದವು, ಸತ್ಪುರುಷರು ಮೆಚ್ಚುವಂತೆ ಏನೇನು ನಡವಳಿಕೆಗಳಿದ್ದವು]



ಎಂದು ತನ್ನಲ್ಲೇ ಆತ್ಮಾವಲೋಕನ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ತಪ್ಪುನಡೆಯನ್ನು ಕೂಡಲೇ ತಿದ್ದಿಕೊಂಡು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಮರುಕಳಿಸದಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆವಹಿಸಬೇಕು.

ಒಮ್ಮೆ ತಪ್ಪುನಡೆ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿಬಿಡ್ತು ಎಂದರೆ ಅವುಗಳಿಂದ ಹೊರಬರುವುದು ಬಲುಕಷ್ಟ.


ವೇಶ್ಯೆಯು ಹೇಗೆ ವಿಟಪುರುಷನನ್ನು ನಾನಾರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಧೆಪಡಿಸಿ ಆತನ ಸಂಪತ್ತು, ಹಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಎಲ್ಲವೂ ಹಾಳಾಗುವಂತೆ ಪೀಡಿಸುತ್ತಾಳೋ

ಹಾಗೆ
ತಪ್ಪುಚಿಂತನೆ ಹಾಗೂ ನಡವಳಿಕೆ ಸಾಧಕನನ್ನು ಸಾಧನಾಪಥದಿಂದ ಜಾರಿಸಿ ಅವನ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವನ್ನೇ ಹಾಳುಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತದೆ.

ನಮ್ಮ ಕಷ್ಟಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಯಾರಾದ್ರು ಉಪಕಾರ ಮಾಡಿದರೆ

ಉಪಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಧನ್ಯವಾದವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಬೇಕು..
 ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಆಶ್ವಾಸನೆ ಕೊಡಬಾರದು..


ಏಕೆಂದರೆ

ಮಯ್ಯೇವ ಜೀರ್ಣತಾಂ ಯಾತು
ಯತ್ತ್ವಯೋಪಕೃತಂ ಮಮ|
ನರಃ ಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರಾರ್ಥೀ
ವಿಪತ್ತಿಮನುಕಾಂಕ್ಷತಿ||
   -ಸುಭಾಷಿತ


ನೀನು ನನಗೆ ಮಾಡಿದ ಉಪಕಾರ ನನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಜೀರ್ಣವಾಗಿಹೋಗಲಿ

*ಉಪಕಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಉಪಕಾರ ಮಾಡಲು ಬಯಸುವ ಮನುಷ್ಯನು ಇನ್ನೊಬ್ಬನಿಗೆ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ವಿಪತ್ತನ್ನೇ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾನೆ..(ಅಂದರೆ ಅವನಿಗೆ ಸಹ ಕಷ್ಟ ಕಾಲ ಬಂದಾಗ ನಾನು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವೆ ಅಂತ ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವದು ಅಥವಾ ಬಂದಾಗ ಕೇಳು ಅಂತ ಹೇಳುವದು)
ಉಪಕಾರ ಸ್ಮರಣೆ ಮಾನವನ ಅಗತ್ಯ ಗುಣ.
*********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:

Emotional calm and Courage go together
विकारहेतौ सति विक्रियन्ते येषां न चेतांसि त एव धीराः
(- कुमारसम्भव)
(- Kumārasambhava by Kālidāsa)

ಧೀರನಾದವನ ಚಿತ್ತ ವಿಪರೀತ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಕೆರಳಿಸುವ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲೂ ವಿಚಲಿತವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. - ಕಾಳಿದಾಸನ ಕುಮಾರಸಂಭವ.

"ಪ್ರಮಾದೋ ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾಂ
ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ ಕದಾಚನ |
ಪ್ರಮಾದೋ ಮೃತ್ಯುಮಿತ್ಯಾಹ
ಭಗವಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಸ್ಸುತಃ ||322 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾಯಾಂ ಪ್ರಮಾದಃ ಕದಾಚನ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ"
ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವತ್ತೂ ತಪ್ಪನ್ನು ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ
"ಪ್ರಮಾದಃ ಮೃತ್ಯುಃ ಇತಿ"
ತಪ್ಪುಮಾಡುವುದು ಮರಣಕ್ಕೆ ಸಮಾನವೆಂದು
"ಭಗವಾನ್ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸುತಃ ಆಹ"
ಭಗವಂತನಾದ ಬ್ರಹ್ಮನ ಮಗನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸಾಧಕನಾದವನು ತನ್ನ ಮೂಲಗುರಿಯಾದ ಬ್ರಹ್ಮಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರ~ಆತ್ಮೋದ್ಧಾರದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ಎಚ್ಚರತಪ್ಪಿ ತಪ್ಪುಹಾದಿಗೆ ಹೋಗಬಾರದು
"ಪ್ರಮಾದಂ ವೈ ಮೃತ್ಯು ಮಹಂ ಬ್ರವೀಮಿ"
ಎಚ್ಚರತಪ್ಪಿದ ನಡೆಯೇ ಮರಣಕ್ಕೆ ಸಮಾನವೆಂದು ನಾನು ಹೇಳುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಶ್ರೀಮನ್ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮದೇವನ ಮಾನಸಪುತ್ರರಾದ ಶ್ರೀ ಸನತ್ಕುಮಾರರು ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರನಿಗೆ ತತ್ತ್ವೋಪದೇಶ ಮಾಡುತ್ತಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಧನಾಪಥದಲ್ಲಿ ಮೈಮರೆತು ತಪ್ಪಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಂಡರೆ ಅಂತಹ ತಪ್ಪು ಪಾಪಸಂಪಾದನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಪಾಪವನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಸಾಧನೆ ಮುಂದುವರೆಯುವುದಿಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ ಒಂದು ತಪ್ಪು ಹೆಜ್ಜೆ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿ ಅನರ್ಥಪರಂಪರೆಯನ್ನೇ ಹುಟ್ಟುಹಾಕೀತು. ಅದರಿಂದ ಪಾಪದ ರಾಶಿಯ ಸಂಪಾದನೆಯಾಗಿ ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗದ ಬಂಧನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡೀತು
ಎಚ್ಚರ ಎಚ್ಚರ ಎಚ್ಚರ ಎಚ್ಚರ ಎಚ್ಚರ ಎಚ್ಚರ.
********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ನ ಪ್ರಮಾದಾದನರ್ಥಃ
ಅನ್ಯಃ ಜ್ಞಾನಿನಃ ಸ್ವಸ್ವರೂಪತಃ |
ತತೋ ಮೋಹಸ್ತತೋಹನ್ಧೀಃ
ತತೋ ಬನ್ಧಸ್ತತೋ ವ್ಯಥಾ || 323 ||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಜ್ಞಾನಿನಃ ಸ್ವಸ್ವರೂಪತಃ ಪ್ರಮಾದಾತ್ ಅನ್ಯಃ ನ"
ಜ್ಞಾನಿಯಾದವನಿಗೆ ತನ್ನ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪದಿಂದ ಜಾರುವುದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ತಪ್ಪು
ಇರುವುದಿಲ್ಲ

"ತತಃ ಮೋಹಃ ತತಃ ಅಹಂ ಧೀಃ"
ಅದರಿಂದ ಮೋಹವೂ ಹಾಗೂ ದೇಹಾತ್ಮಬುದ್ಧಿಯೂ
"ತತಃ ಬನ್ಧಃ ತತಃ ವ್ಯಥಾ"
ಅದರಿಂದ ಬಂಧವೂ ದುಃಖವೂ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಶ್ರೀ ಸದ್ಗುರು ಹಾಗೂ ದೈವದ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಕೈಗೊಂಡ ಹಲವಾರು ಜನ್ಮಗಳ ಸತ್ಸಾಧನೆಯಿಂದ ಒದಗಿಬರುವ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪದ ಅರಿವು ~ ಅಂದರೆ ತನ್ನ ಮೂಲಸ್ವರೂಪದ ಅರಿವು - ನಾನು ಎಂದರೆ ಈ ದೇಹವಾಗಲಿ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿ ಯಾವುದೂ ಅಲ್ಲ. ನಾನು ಎಂದರೆ ಈ ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ನೀಡುವ "ಆತ್ಮ" ಎಂಬ ಅರಿವು ಮೂಡಿಬರುತ್ತದೆ.

ಹಾಗೆ ಬಂದ ಅಂತಹ ಅರಿವಿನ ಸ್ಥಿತಿ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದದ್ದು. ದೇಹ, ಮಾತು, ನಡೆ ನುಡಿ, ವಸ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸ್ಪರ್ಶ ಅಸ್ಪರ್ಶಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾದರೂ ಅಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಸ್ಥಿತಿಯು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಕೈಜಾರಿ ಹೋಗುವ ಅಪಾಯವಿರುತ್ತದೆ.


ಅಂತಹ ಸೂಕ್ಷ್ಮಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ವಿಧಿನಿಷೇಧಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಮಡಿಮೈಲಿಗೆ ಎಂಬ ಇಷ್ಟೆಲ್ಲ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು. ಹೀಗೆಯೆ ಮಾಡು ಹೀಗೆ ಮಾಡಬೇಡ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಬೇಡ, ಇದನ್ನೇ ತಿನ್ನು ಇವುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಬೇಡ. ಇದನ್ನು ನೋಡು, ಇದನ್ನು ನೋಡಬೇಡ, ಇದನ್ನು ಮುಟ್ಟು, ಇದನ್ನು ಮುಟ್ಟಬೇಡ ಎಂಬ ಬಹುಬಿಗಿಯಾದ ಕಟ್ಟುಪಾಡು.


ಇದನ್ನು ಅಷ್ಟಾಂಗಯೋಗವಿಜ್ಞಾನಮಂದಿರದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು, ನಮ್ಮ ಪರಮಗುರುಗಳೂ ಆದ "ಜ್ಞಾನಯೋಗಿಗಳೂ, ಸೃಷ್ಟಿವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೂ ಪರಮಪೂಜ್ಯಶ್ರೀ ಶ್ರೀರಙ್ಗಮಹಾಗುರುಗಳು" ಬಹಳ ಸುಲಭವಾದ ಉದಾಹರಣೆಯಿಂದ ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.


"ಮೃದಂಗಕ್ಕೆ ಅಷ್ಟೆಲ್ಲ ಬಿಗಿಯಾದ ಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ಬಿಗಿದು ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರಲ್ಲ ಯಾಕಪ್ಪ ಅಂದರೆ ಅಂತರಙ್ಗವನ್ನು ತಟ್ಟುವ ಶುದ್ಧವಾದ ನಾದವನ್ನು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿಸಲು".


ಇದೇ ಮಾತು ಎಲ್ಲ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳಿಗೂ ಹಾಗೂ ಈ ನಮ್ಮ ಮಾನವ ಶರೀರಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.


ಹಾಗಾಗಿ ಸಾಧಕನಾದವನು ತನ್ನ ಜೀವನದ ಪ್ರತಿ ನಡೆನುಡಿಗಳಲ್ಲೂ ಅತ್ಯಂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆ, ಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ಇರಬೇಕು.


ಶ್ರೀ ಸದ್ಗುರು ಹಾಗೂ ದೈವದ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಕೈಗೊಂಡ ಹಲವಾರು ಜನ್ಮಗಳ ಸತ್ಸಾಧನೆಯಿಂದ ಒದಗಿಬರುವ "ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪದ" ಅರಿವು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದ ತಪ್ಪುನಡೆಯಿಂದ ಕೈಜಾರಿ ಮತ್ತೆ

"ಪುನರಾಯಾನ್ ಮಹಾ ಕಪಿಃ"
ಎಂಬಂತೆ "ನಾನು ನಾನು" ಎಂಬ ದೇಹಾತ್ಮಭಾವನೆ, ಅಹಂಕಾರ ಮಮಕಾರಗಳು ಆವರಿಸಿ ಅದರಿಂದ ಮೋಹ, ದುಃಖದ ಪರಂಪರೆಯನ್ನೇ ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತವೆ.
*********




ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಸದ್ವಾಸನಾಸ್ಫೂರ್ತಿವಿಜೃಂಭಣೇ ಸತಿ*_
ಹ್ಯಸೌ ವಿಲೀನಾ ತ್ವಹಮಾದಿವಾಸನಾ |
ಅತಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಾಪ್ಯರುಣಪ್ರಭಾಯಾಂ
ವಿಲೀಯತೇ ಸಾಧು ಯಥಾ ತಮಿಸ್ರಾ || 319 ||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:

"ಸತ್ ವಾಸನಾ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ವಿಜೃಂಭಣೇ ಸತಿ"
ಸದ್ಬ್ರಹ್ಮವಾಸನೆಯ ಪ್ರಕಾಶದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಉಂಟಾದಾಗ
"ಅಸೌ ಅಹಮಾದಿ ವಾಸನಾ ಅಪಿ ವಿಲೀನಾ"
ಅಹಂಕಾರದ ವಾಸನೆಯೂ ಸಹ ಲಯವಾಗುತ್ತದೆ
"ಯಥಾ ತಮಿಸ್ರಾ ಅತಿಪ್ರಕೃಷ್ಟಾ ಅಪಿ"
ಹೇಗೆಂದರೆ ಕತ್ತಲೆಯು ಎಷ್ಟೇ ನಿಬಿಡವಾಗಿ ತುಂಬಿದ್ದರೂ
"ಅರುಣಪ್ರಭಾಯಾಂ ಸಾಧುವಿಲೀಯತೇ"
ಸೂರ್ಯಕಿರಣದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶವಾಗುವಂತೆ

ಭಾವಾರ್ಥ:

ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರದ ವಿಷಯವಾಸನೆ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಕಾರವು ಸದಸದ್ವಿವೇಕದಿಂದ ಹೇಗೆ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಪೂಜ್ಯಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯರು ಸಾಧಕನಿಗೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ

ಮೈಮನಗಳಿಗೆ ಒಂದುರೀತಿಯ ಜಾಡ್ಯ ಆವರಿಸಿ ಮುಂದೇನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದು ತೋಚದಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಆಪ್ತಸ್ನೆಹಿತನೋ, ಹಿರಿಯರೋ, ಹಿತೈಷಿಗಳ ಸಲಹೆ ಸಹಕಾರಗಳು ಕವಿದಿರುವ ಜಾಡ್ಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ತತ್ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ನಿವಾರಿಸಿ ಸ್ಫೂರ್ತಿ, ಆನಂದವನ್ನು ತುಂಬುತ್ತದೆಯೋ.


ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟಮೋಡ ಕವಿದು ಗಾಢಾಂಧಕಾರ ತುಂಬಿರುವಾಗ ಒಂದು ಸುಳಿಮಿಂಚು ಅಥವಾ ಆಪ್ಯಾಯಮಾನನಾದ ಸೂರ್ಯನ ಉದಯವು ಕವಿದಿರುವ ಗಾಢವಾದ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆಯೋ


ಅಜ್ಞಾನದ ಗಾಢಾಂಧಕಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಲಿ ತೊಳಲಿ ಬೆಂಡಾಗಿ ತವಕಿಸುತ್ತಿರುವ ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ ಶ್ರೀಸದ್ಗುರುವು ನೀಡುವ ಉಪದೇಶ, ಕರಾವಲಂಬನ, ಕರುಣಾಪೂರ್ಣ ಒಂದು ಕುಡಿನೋಟ ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಯನ ಪಾಪತಾಪವನ್ನೆಲ್ಲ ಕಳೆದು ಪರಿಶುದ್ಧನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವಂತೆ

ಸದಸದ್ವಿವೇಕದಿಂದ ಸದ್ಬ್ರಹ್ಮವಾಸನೆಯು ಸಾಧಕನಲ್ಲಿ ಜಾಗರೂಕವಾದಾಗ ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ದೇಹಾಭಿಮಾನ, ಅಹಂಕಾರ ಮಮಕಾರಗಳೆಂಬ ಸಮಸ್ತ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳೆಲ್ಲ ಆ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ನಾಶವಾಗಿಬಿಡುತ್ತವೆ.
**********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ದೇಹಾತ್ಮನಾ ಸಂಸ್ಥಿತ ಏವ ಕಾಮೀ
ವಿಲಕ್ಷಣಃ ಕಾಮಯಿತಾ ಕಥಂ ಸ್ಯಾತ್ |
ಅತೋsರ್ಥಸನ್ಧಾನಪರತ್ವಮೇವ
ಭೇದಪ್ರಸಕ್ತ್ಯಾ ಭವಬಂಧಹೇತುಃ || 312 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ದೇಹಾತ್ಮನಾ ಸಂಸ್ಥಿತಃ ಏವ ಕಾಮೀ"
ಈ ದೇಹವೇ ತಾನು ಎಂದು ಕಾಮಿಯು ತಿಳಿಯುತ್ತಾನೆ
"ವಿಲಕ್ಷಣಃ ಕಾಮಯಿತಾ ಕಥಂ ಸ್ಯಾತ್"
ದೇಹಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯೇ ಆದ ಆತ್ಮನು ಹೇಗೆ ತಾನೇ ಕಾಮಿಯಾದಾನು
"ಅತಃ ಅರ್ಥ ಸಂಧಾನ ಪರತ್ವಮ್ ಏವ"
ಆದುದರಿಂದ ವಿಷಯ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತನಾಗುವಿಕೆಯೇ
"ಭೇದಪ್ರಸಕ್ತ್ಯಾ ಭವಬಂಧ ಹೇತುಃ"
ಭೇದಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಲೋಕದ ನಾನಾರೀತಿಯ ಸುಖಭೋಗಗಳು ಈ ದೇಹದ ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುವ ಕಾರಣ ಅಂತಹ ಸುಖಭೋಗಗಳನ್ನು ಬಯಸುವವನು ಅವಶ್ಯವಾಗಿ "ಈ ದೇಹವೇ ತಾನು" ಎಂದು ತಿಳಿದೇ ತಿಳಿದಿರುತ್ತಾನೆ.
ಈ ದೇಹಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ, ಎಲ್ಲ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಸುಖದ ಆಗರವೇ ಆಗಿರುವ "ಆತ್ಮವಸ್ತುವು ತಾನು" ಎಂದು ದೈವ ಹಾಗೂ ಶ್ರೀಸದ್ಗುರು ಕೃಪೆಯಿಂದ ಅರಿತವನು ಹೇಗೆ ತಾನೆ ಕಾಮಿಯಾದಾನು (ಲೌಕಿಕ ಸುಖಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಬಯಸಿಯಾನು).
ಏಕೆಂದರೆ "ಆತ್ಮಸುಖ ನೀಡುವ ಸೌಖ್ಯದ ಲವಲೇಶವೂ ಸಹ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕವಾಗಿ ಸಿಗಬಹುದಾದ ಸುಖಗಳಿಂದ ಸಿಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ" ಎಂಬುದು ಅವನ ಅನುಭವವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ವಿಷಯ ಚಿಂತನೆ, ಪ್ರಾಪಂಚಿಕವಾಗಿ ಸಿಗಬಹುದಾದ ಸುಖದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುವುದೇ ಈ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ ಸಾಧಕನಾದವನು ಕ್ಷಣಕಾಲ ಸುಖದಂತೆ ತೋರಿ ಮತ್ತೆ ಬಂಧನವನ್ನೇ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಸುಖಮರೀಚಿಕೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಬಲಿಯಾಗದೆ ತನ್ನ ನಿಜಸ್ವರೂಪದಲ್ಲೇ ಸದಾ ನೆಲೆಸಿದ್ದು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಜಾರದಂತೆ ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರಬೇಕು
********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

ಸಂಸಾರಬನ್ಧವಿಚ್ಛಿತ್ಯೈ
ತದದ್ವಯಂ ಪ್ರದಹೇದ್ಯತಿಃ |
ವಾಸನಾ ಪ್ರೇರ್ಯತೇ ಹ್ಯನ್ತಃ
ಚಿನ್ತಯಾ ಕ್ರಿಯಯಾ ಬಹಿಃ || 315 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಯತಿಃ ಸಂಸಾರ ಬನ್ಧ ವಿಚ್ಛಿತ್ಯೈ"
ಆತ್ಮಸಾಧನೆಗೆ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹಂಬಲಿಸುವ ಸಾಧಕನು ಸಂಸಾರ ಬಂಧದ ನಾಶಕ್ಕಾಗಿ
"ತತ್ ದ್ವಯಂ ಪ್ರದಹೇತ್"
ಆ ಎರಡನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು
"ಚಿನ್ತಯಾ ಬಹಿಃ ಕ್ರಿಯಯಾ"
ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಚಿಂತನೆ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದಲೂ
"ಏತಾಭ್ಯಾಂ ವಾಸನಾವೃದ್ಧಿಃ"
ಇವೆರಡರಿಂದಲೂ ವಾಸನೆಗಳು ಬೆಳೆದು ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
"ಯತಿ" ಅಂದರೆ ಲೋಕಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಸಂನ್ಯಾಸಿ" ಎಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಅದರ ಶಬ್ದಶಃ ಅರ್ಥ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಯತ್ನ ಮಾಡುವವನು "ಯತಿ".
ಮನುಷ್ಯ ಜನ್ಮ ಬಂದಿದೆ ಅಂದರೆ ಅದರ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ ಬ್ರಹ್ಮ ಸಾಕ್ಷತ್ಕಾರ, ಆತ್ಮೋದ್ಧಾರ. ಅಂತಹ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ನಿರಂತರ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವವನು "ಯತಿ"
ಆತ್ಮಸಾಧನೆಗೇ ತೀವ್ರವಾದ ಹಂಬಲವುಳ್ಳ ಸಾಧಕನು ಎರಡು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬಿಡಲೇಬೇಕು.
1. ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ತತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸುಖ ಎಂದು ತೋರುವ ವಿಷಯ ಸುಖದ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡಬೇಕು. ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಚಿಂತನೆ ಹುಟ್ಟಿತು ಎಂದರೆ ಅದನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ದೇಹ ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಸದಾ ಹಾತೊರೆಯುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.
2. ಅಂತಹ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ನಡೆ. ಇವೆರಡನ್ನೂ ಆರಂಭಹಂತದಲ್ಲೇ ನಿಗ್ರಹಿಸಿ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳು ಶಾಂತವಾಗಿರುವಂತೆ ಸಾಧಕನು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸಲೇಬೇಕು.
ಏಕೆಂದರೆ ವಿಷಯ ಕುರಿತಾದ ಚಿಂತನೆಯು ಅವನನ್ನು ಸಾಧನಾಪಥದಿಂದ ಜಾರಿಸುತ್ತದೆ
ಹಾಗೂ
ಅಂತಹ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತಂದು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಕಾರವಂತನಾದವನು ಸಾಧನಾಪರದಿಂದ ಜಾರುತ್ತಾನೆ.
ಹೀಗೆ ಜಾರಿದವನಿಗೆ ಸಂಸಾರ ಬಂಧನವು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
******



ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ನಿಗೃಹ್ಯ ಶತ್ರೋರಹಮೋsವಕಾಶಃ
ಕ್ವಚಿನ್ನ ದೇಯೋ ವಿಷಯಾನುಚಿನ್ತಯಾ |
ಸ ಏವ ಸಞ್ಜೀವನಹೇತುರಸ್ಯ
ಪ್ರಕ್ಷೀಣಜಮ್ಬೀರತರೋರಿವಾಮ್ಬು ||311||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಅಹಂಕಾರಃ ನಿಗೃಹ್ಯ ಶತ್ರೋಃ ಅಹಮಃ ವಿಷಯಾನುಚಿಂತಾಯ"
ಶತ್ರುವಾದ ಈ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಿ ಮತ್ತೆ ವಿಷಯಚಿಂತನೆಗೆ
"ಕ್ವಚಿತ್ ಅವಕಾಶಃ ನ ದೇಯಃ"
ಸಾಧಕನಾದವನು ಸ್ವಲ್ಪವೂ ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಾರದು
"ಪ್ರಕ್ಷೀಣ ಜಂಬೀರ ತರೋಃ ಅಮ್ಬು ಇವ"
ಒಣಗಿದ ನಿಂಬೇಗಿಡಕ್ಕೆ ನೀರು ಹೇಗೋ ಹಾಗೆ
"ಸಃ ಏವ ಅಸ್ಯ ಸಞ್ಜೀವನ ಹೇತುಃ"
ವಿಷಯ ಚಿಂತನೆಯೇ ಅದು ಮತ್ತೆ ಚಿಗುರಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಆತ್ಮೋದ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಪರಮಶತ್ರುವಾದ ಈ ಅಹಂಕಾರ ಮಮಕಾರಗಳನ್ನು ನಿರಂತರ ಸಾಧನೆಯಿಂದ ನಿಗ್ರಹಿಸಿದ ಸಾಧಕನು ದೇಹ ಇಂದ್ರಿಯ ಮನಸ್ಸುಗಳ ಕುರಿತಾದ ವಿಷಯಚಿಂತನೆಯನ್ನು ಕ್ಷಣಮಾತ್ರವಾದರೂ ಮಾಡಲೇಬಾರದು.
ಹಾಗೇನಾದರೂ ಮೈಮರೆತು ಕ್ಷಣವಾದರೂ ದೇಹಾತ್ಮಭಾವನೆಗೆ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿದರೆ
ಹೇಗೆ
ಪೂರ್ಣ ಒಣಗಿಹೋದ ನಿಂಬೇ ಗಿಡಕ್ಕೆ ಒಂದು ಚೊಂಬು ನೀರು ಮತ್ತೆ ಆ ಗಿಡ ಚಿಗುರಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆಯೋ
ಹಾಗೆ
ಕ್ಷಣಮಾತ್ರದ ವಿಷಯ ಚಿಂತನೆಯಿಂದ ಈ ಅಹಂಕಾರವು ಹೆಡೆತುಳಿದ ಹಾವಿನಂತೆ ಫೂತ್ಕರಿಸುತ್ತಾ ಮೇಲೆದ್ದು ವಿಜೃಂಭಿಸುತ್ತದೆ.
*********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ತಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಾ ಸಾ
ಸೂತೇ ಸಂಸೃತಿಮಾತ್ಮನಃ |
ತ್ರಯಾಣಾಂ ಚ ಕ್ಷಯೋಪಾಯಃ
ಸರ್ವಾವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾ ||316||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ತಾಭ್ಯಾಂ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಾ ಸಾ ಆತ್ಮನಃ ಸಂಸೃತಿಂ ಸೂತೇ"
ಅವೆರಡರಿಂದ ಚೆನ್ನಾಗಿ ವೃದ್ಧೀಯನ್ನು ಹೊಂದುವ ವಿಷಯವಾಸನೆಯು ಆತ್ಮನಿಗೆ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ
"ತ್ರಯಾಣಾಂ ಚ ಕ್ಷಯೋಪಾಯಃ ಸರ್ವ ಅವಸ್ಥಾಸು ಸರ್ವದಾ"
ಆ ಮೂರರ ನಾಶದ ಉಪಾಯವನ್ನು ಎಲ್ಲ ಅವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲೂ ಯಾವಾಗಲೂ (ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದು)

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಇಂದ್ರಿಯ ಸುಖಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾನಸಿಕ ಚಿಂತನೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿಯೂ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ನಡೆಯು ಹೆಚ್ಚಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಆತ್ಮನಿಗೆ (ಜೀವಕ್ಕೆ)
ಸಂಸಾರ ಬಂಧನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ
ಸಂಸ್ಕಾರ, ವಿಷಯಚಿಂತನೆ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಯತ್ನ ಈ ಮೂರನ್ನೂ ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ತಡೆಹಿಡಿಯುವ, ನಾಶಗೊಳಿಸುವ ಉಪಾಯವನ್ನು ಎಚ್ಚರ, ಕನಸು, ಹಾಗೂ ಗಾಢನಿದ್ರಾ ಎಂಬ ಮೂರೂ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲೂ, ಎಲ್ಲ ಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ನಾಶಪಡಿಸಲು ನಾನಾರೀತಿಯ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಸಾಧಕನಾದವನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
*********



ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-
"ತತೋsಹಮಾದೇರ್ವಿನಿವರ್ತ್ಯ ವೃತ್ತಿಂ
ಸನ್ತ್ಯಕ್ತರಾಗಃ ಪರಮಾರ್ಥಲಾಭಾತ್ |
ತೂಷ್ಣೀಂ ಸಮಾಸ್ಸ್ವಾತ್ಮಸುಖಾನುಭೂತ್ಯಾ
ಪೂರ್ಣಾತ್ಮನಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಃ ||309||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ತತಃ ಅಹಮ್ ಆದೇಃ ವೃತ್ತಿಂ ವಿನಿವರ್ತ್ಯ"
ಅನಂತರ ಅಹಂಕಾರವೇ ಮೊದಲಾದ ವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ತೊಲಗಿಸಿಕೊಂಡು

"ಪರಮಾರ್ಥಲಾಭಾತ್ ಸಂತ್ಯಕ್ತ ರಾಗಃ"
ಪರಮಾತ್ಮ ಸುಖದ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿ ರಾಗವೇ ಮೊದಲಾದ ಮನೋವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟವನಾಗಿ
"ಆತ್ಮಸುಖಾನುಭೂತ್ಯಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಃ ಪೂರ್ಣಾತ್ಮನಾ"
ಆತ್ಮಸುಖಾನುಭವದಿಂದ ವಿಕಲ್ಪಗಳಿಲ್ಲದೇ
"ಪೂರ್ಣಾತ್ಮನಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ತೂಷ್ಣೀಂ ಸಮಾಸ್ಸ್ವ"
ಪೂರ್ಣಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿ ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಆನಂದವಾಗಿರು

ಭಾವಾರ್ಥ:
ದೇಹಾಭಿಮಾನ ಹಾಗೂ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಕೂಡಲೇ ಸಾಧಕನಿಗೆ ತನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಪರಮಾತ್ಮಶಕ್ತಿಯು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿರುವುದು ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಈ ಅನುಭವ ಒಮ್ಮೆ ಉಂಟಾಯಿತು ಎಂದರೆ ತನ್ನೊಳಗೇ ಸಮಸ್ತ ಆನಂದವನ್ನೂ ಅನುಭವಿಸುವ ಸಾಧಕನಿಗೆ ರಾಗ(ಅಂಟು), ದ್ವೇಷವೇ ಮೊದಲಾದ ಯಾವ ಭಾವನೆಗಳೂ ಮನದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡದೇ ಎಲ್ಲಿ ಏನನ್ನು ನೋಡಿದರೂ ಹೃದಯದಾಳದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಆನಂದವೇ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಇಂತಹ ಅನುಭವವನ್ನು ತಾನು ಒಳಗೊಳಗೇ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾ ಸಾಧಕನು ಆ ಪರಮಾತ್ಮಾನುಭವದಲ್ಲೇ ಆನಂದವಾಗಿ ತನ್ನ ಇಡೀ ಜೀವಮಾನವನ್ನು ಕಳೆಯಬೇಕು.
**********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಸದೈಕರೂಪಸ್ಯ ಚಿದಾತ್ಮನೋ*_
ವಿಭೋರಾನನ್ದಮೂರ್ತೇರನವದ್ಯಕೀರ್ತೇಃ |
ನೈವಾನ್ಯಥಾ ಕ್ವಾಪ್ಯವಿಕಾರಿಣಸ್ತೇ
ವಿನಾಹಮಧ್ಯಾಸಮಮುಷ್ಯ ಸಂಸೃತಿಃ ||307||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಸದಾ ಏಕರೂಪಸ್ಯ ಚಿದಾತ್ಮನಃ ವಿಭೋಃ"
ಸದಾಕಾಲದಲ್ಲೂ ಒಂದೇರೂಪನಾಗಿರುವ, ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪನಾದ, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ,
"ಆನನ್ದಮೂರ್ತೇಃ ಅನವದ್ಯ ಕೀರ್ತೇಃ ಅವಿಕಾರಿಣಃ"
ಆನಂದವಿಗ್ರಹನಾದ, ನಿಷ್ಕಲಂಕ ಕೀರ್ತಿಯುಳ್ಳ, ನಿರ್ವಿಕಾರನಾದ
"ಅಮುಷ್ಯ ತೇ ಅಹಂ ಅಧ್ಯಾಸಂ ವಿನಾ"
ಇಂಥ ನಿನಗೆ ಅಹಂಕಾರದ ಆರೋಪವನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ
"ಅನ್ಯಥಾ ಕ್ವ ಅಪಿ ಸಂಸೃತಿಃ ನ ಏವ"
ಬೇರೆ ಇನ್ನಾವ ರೂಪದಲ್ಲೂ ಸಂಸಾರವು ಇರುವುದೇ ಇಲ್ಲ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸಾಧಕನಿಗೆ "ನಾನು ಯಾರು?" ಎಂಬುದು ನಿಜ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದಾಗ ಆ ಅನುಭವ ತರುವ ತನ್ನ ನಿಜಸ್ವರೂಪ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯರು ಈ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ನಾನು ಎಂದರೆ ಈ ದೇಹದೊಳಗೆ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಜ್ಯೋತಿರೂಪನಾದ ಆತ್ಮವಸ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ಅನುಭವಕ್ಕೆ ತಂದುಕೊಂಡಾಗ ಆ ಆತ್ಮವಸ್ತುವು ನಿತ್ಯವೂ ಸದಾಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಒಂದೇರೂಪದಲ್ಲಿ ಇರುವಂತಹುದು. ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪವೂ, ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವಂತಹುದು, ಆನಂದಘನವಾದುದು, ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ದೋಷವಿಲ್ಲದ ಕೀರ್ತಿಯುಳ್ಳದ್ದು, ಮೂರೂ ಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಸ್ವಲ್ಪವಾದರೂ ವಿಕಾರವಿಲ್ಲದ್ದು
ಇಂತಹ ನಿನಗೆ
ಅಹಂಕಾರದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಸಂಸಾರವು ಕಟ್ಟಲ್ಪಟ್ಟಿತು
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಯಾವದ್ವಾ ಯತ್ಕಿಞ್ಚಿದ್
ವಿಷದೋಷಸ್ಫೂರ್ತಿರಸ್ತಿ ಚೇದ್ದೇಹೇ |
ಕಥಮಾರೋಗ್ಯಾಯ ಭವೇತ್
ತದ್ವದಹನ್ತಾಪಿ ಯೋಗಿನೋ ಮುಕ್ತ್ಯೈ || 304 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ದೇಹೇ ಯಾವತ್ ವಾ ಯತ್ ಕಿಞ್ಚಿತ್"
ದೇಹದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಕೊಂಚವಾದರೂ
"ವಿಷ ದೋಷ ಸ್ಫೂರ್ತಿಃ ಅಸ್ತಿ ಚೇತ್ ಆರೋಗ್ಯಾಯ ಕಥಂ ಭವೇತ್"
ವಿಷದ ದೋಷವಿರುತ್ತದೆಯೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯವು ಹೇಗೆ ಲಭಿಸೀತು
ತದ್ವತ್ ಅಹಂತಾ ಅಪಿ ಯೋಗಿನಃ ಮುಕ್ತ್ಯೈ (ಕಥಂ ಭವೇತ್)
ಹಾಗೆಯೇ ಅಹಂಕಾರವು ಕೂಡ ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಇರುವುದೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಮುಕ್ತಿಯು (ಹೇಗೆ ಉಂಟಾದೀತು?)

ಭಾವಾರ್ಥ:
ವಿಷಜಂತುಗಳ ದಂಷ್ಟ್ರದಿಂದಲೋ, ಆಹಾರದ ದೋಷದಿಂದಲೋ ಶರೀರವನ್ನು ಸೇರಿದ ವಿಷವು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರಹೋಗುವವರೆಗೂ ಹೇಗೆ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯವು ಲಭಿಸುವುದಿಲ್ಲವೋ
ಹಾಗೆಯೇ
ಸಾಧಕನಿಗೆ ಸ್ಥೂಲ~ ಸೂಕ್ಷ್ಮದೇಹದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ದೇಹಾಭಿಮಾನ, ಅಹಂಕಾರವು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲವಲೇಶವೂ ಇಲ್ಲದಂತೆ ನಷ್ಟವಾಗುವುದೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಮೋಕ್ಷಸುಖದ ಅನುಭವವು ಹೇಗೆ ತಾನೇ ಆದೀತು.
ಹೊರಗಡೆ ಸೂರ್ಯನ ಅಥವಾ ಚಂದ್ರನ ಬೆಳಕು ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದರೂ ಕಂಬಳಿಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಹೊದ್ದವನಿಗೆ ಆ ಬೆಳಕಿನ ಅನುಭವವು ಹೇಗೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲವೋ
ಹಾಗೆ
ವೃಥಾ ದೇಹಾಭಿಮಾನ, ಅಹಂಕಾರಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಮೋಕ್ಷದ ಸೌಖ್ಯವು ಹೇಗೆ ತಾನೇ ಲಭಿಸೀತು??
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅಹಮೋತ್ಯನ್ತನಿವೃತ್ತ್ಯಾ
ತತ್ಕೃತನಾನಾವಿಕಲ್ಪಸಂಹೃತ್ಯಾ |
ಪ್ರತ್ಯಕ್ತತ್ತ್ವವಿವೇಕಾದ್ ಅಯಮಹಮ-

-ಸ್ಮೀತಿ ವಿನ್ದತೇ ತತ್ತ್ವಮ್ ||305||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಅಹಮಃ ಅತ್ಯಂತ ನಿವೃತ್ತ್ಯಾ"
ಅಹಂಕಾರವು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪರಿಹಾರವಾಗುವುದರಿಂದಲೂ
"ತತ್ ಕೃತ ನಾನಾ ವಿಕಲ್ಪ ಸಂಹೃತ್ಯಾ"
ಅದರಿಂದುಂಟಾಗುವ ನಾನಾ ಭ್ರಮೆಗಳು ನಾಶವಾಗುವುದರಿಂದಲೂ

"ಪ್ರತ್ಯಕ್ ತತ್ತ್ವ ವಿವೇಕಾತ್"
ಆತ್ಮತತ್ತ್ವದ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ವಿವೇಚನೆಯಿಂದಲೂ
"ಅಯಮ್ ಅಹಮ್ ಅಸ್ಮಿ"
ಆ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವೇ ನಾನಾಗಿದ್ದೇನೆ
"ಇತಿ ತತ್ತ್ವಂ ವಿನ್ದತೇ"
ಎಂದು ಪರಮಾತ್ಮ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸಾಧಕನಾದವನು ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದೇಹಾತ್ಮಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಹಾಗೂ ಆ ಅಭಿಮಾನ, ಅಹಂಕಾರಗಳು ತಂದೊಡ್ಡುವ ನಾನಾರೀತಿಯ ಭ್ರಮೆಗಳನ್ನು (ನಾನು ಇಂಥಹವನು, ನನಗಿಷ್ಟು ಹಣಬಲ, ಜನಬಲ, ಅಧಿಕಾರಬಲವಿದೆ ಎಂಬ ತಪ್ಪುತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು) ಮೀರಿನಿಲ್ಲುವುದರಿಂದ
ಹಾಗೂ
"ನಾನು ಎಂದರೆ ನನ್ನೊಳಗೆ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಚೈತನ್ಯವೇ ಹೊರತು ಈ ದೇಹವಲ್ಲ" ಎಂಬ ಅರಿವು ಉಂಟಾಗುವುದರಿಂದಲೂ "ಆ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವೇ ನಾನು" ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ಮೈಗೂಡಿ ಆ ಪರಮಾತ್ಮವಸ್ತುವೇ ತಾನಾಗುತ್ತಾನೆ.
************



ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅಹಙ್ಕಾರಗ್ರಹಾನ್ಮುಕ್ತಃ
ಸ್ವರೂಪಮುಪಪದ್ಯತೆ |
ಚನ್ದ್ರವದ್ವಿಮಲಃ ಪೂರ್ಣಃ
ಸದಾನನ್ದಃ ಸ್ವಯಮ್ಪ್ರಭಃ ||301||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಅಹಙ್ಕಾರ ಗ್ರಹಾತ್ ಮುಕ್ತಃ"
ಅಹಂಕಾರವೆಂಬ ರಾಹುವಿನಿಂದ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟವನು
"ಚನ್ದ್ರವತ್ ವಿಮಲಃ ಪೂರ್ಣಃ"
ಚಂದ್ರನಂತೆ ಅತ್ಯಂತ ಶುಭ್ರನೂ ಪರಿಪೂರ್ಣನೂ
"ಸದಾನನ್ದಃ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭಃ"
ನಿತ್ಯಾನಂದನೂ ಸ್ವಯಂಪ್ರಭೆಯುಳ್ಳವನೂ ಆಗಿ
"ಸ್ವರೂಪ ಉಪಪದ್ಯತೇ"
ತನ್ನ ನಿಜರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಗ್ರಹಣಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯಚಂದ್ರರನ್ನ ಮರೆಮಾಡುವುದು ರಾಹುಕೇತುಗಳೆಂಬ ಗ್ರಹಗಳು.
【ನವಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯಾದಿ 7 ಗ್ರಹಗಳು ಖಗೋಳದಲ್ಲಿ ಬರಿಗಣ್ಣಿಗೂ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಇನ್ನುಳಿದ 2 ಗ್ರಹಗಳಾದ ರಾಹು-ಕೇತುಗಳು ಗೋಚರವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಹಾಗಾದರೆ ಅವು ಯಾವವು ಎಲ್ಲಿದೆ? ಅಂದರೆ,
ಖಗೋಳದ ಅಕ್ಷಾಂಶ ರೇಖಾಂಶಗಳನ್ನು ಸಂಧಿಸುವ ಎರಡು ಬಿಂದುಗಳೇ ರಾಹು-ಕೇತು ಗಳು 】
ಇಂತಹ ಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಚಂದ್ರನು ಹೇಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಶುಭ್ರವಾಗಿ ತೊಳತೊಳಗಿ ಬೆಳಗುತ್ತಾನೋ
ಹಾಗೆ
ಅಹಂಕಾರದಿಂದ ಬಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಧಕನು ತನ್ನೊಳಗೇ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ನಿತ್ಯವೂ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾಪೂರ್ಣವೂ ಆದ, ತನಗೆ ತಾನೇ ಬೆಳಗುವ ಆತ್ಮವಸ್ತುವಿನಂತೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಳಗುತ್ತಾನೆ.
ಆತ್ಮಸೌಖ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿ ಆನಂದಿಸುತ್ತಾನೆ.
**********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಬ್ರಹ್ಮಾನನ್ದನಿಧಿರ್ಮಹಾಬಲವತಾsಹಙ್ಕಾರಘೋರಾಹಿನಾ
ಸಂವೇಷ್ಟ್ಯಾತ್ಮನಿ ರಕ್ಷ್ಯತೇ ಗುಣಮಯೈಶ್ಚಣ್ಡೈಸ್ತ್ರಿಭಿರ್ಮಸತಕೈಃ |

ವಿಜ್ಞಾನಾಖ್ಯಮಹಾಸಿನಾ ದ್ಯುತಿಮತಾ ವಿಚ್ಛಿದ್ಯ ಶೀರ್ಷತ್ರಯಂ
ನಿರ್ಮೂಲ್ಯಾದಿಮಿಮಂ ನಿಧಿಂ ಸುಖಕರಂ ಧೀರೋನುಭೋಕ್ತುಂ ಕ್ಷಮಃ ||303||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದನಿಧಿಃ ಬಲವತಾ ಅಹಙ್ಕಾರ ಘೋರ ಅಹಿನಾ"
ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವೆಂಬ ನಿಧಿಯು ಮಹಾಬಲವುಳ್ಳ ಅಹಂಕಾರವೆಂಬ ಘೋರಸರ್ಪದಿಂದ
"ಚಂಡೈಃ ಗುಣಮಯೈ ತ್ರಿಭಿಃ ಮಸ್ತಕೈಃ ಸಂವೇಷ್ಟ್ಯ ಆತ್ಮನಿ ರಕ್ಷ್ಯತೇ"
ಭೀಕರವಾದ ಗುಣಮಯವಾದ ಮೂರು ಹೆಡೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡು ಆತ್ಮನಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

"ದ್ಯುತಿಮತಾ ವಿಜ್ಞಾನಾಖ್ಯ ಮಹಾ ಅಸಿನಾ"
ಥಳಥಳಿಸುತ್ತಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನವೆಂಬ ದೊಡ್ಡಕತ್ತಿಯಿಂದ
"ಶೀರ್ಷತ್ರಯಂ ವಿಚ್ಛಿದ್ಯ ಇಮಮ್ ಅಹಿಂ ನಿರ್ಮೂಲ್ಯ"
ಮೂರು ಹೆಡೆಗಳನ್ನೂ ಕತ್ತರಿಸಿ ಈ ಸರ್ಪವನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸಿ
"ಸುಖಕರಂ ನಿಧಿಂ ಅನುಭೋಕ್ತುಂ ಧೀರಃ ಕ್ಷಮಃ"
ಆನಂದವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ನಿಧಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಧೀಮಂತನಾದವನು ಶಕ್ತನು

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಈ ಶ್ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಬಗೆಯನ್ನು ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯರು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯ ಮೂಲಕ ಸರಳವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ನಿಧಿಗಳನ್ನು ಸರ್ಪಗಳು ಕಾಪಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಇದೆ.
ಹಾಗೆ
ಇಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವೇ ಒಂದು ಸ್ವರ್ಣಮಯವಾದ ನಿಧಿ. ಆ ನಿಧಿಯನ್ನು ಅಹಂಕಾರದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದ ಸತ್ವ ರಜಸ್ಸು ತಮೋಗುಣಗಳೆಂಬ ಮೂರು ಹೆಡೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡಸರ್ಪ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ.
ವಿವೇಕವುಳ್ಳ ಸಾಧಕನು ತಾನು ಪಡೆಯಬೇಕಾದ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿರುವ ಈ ಮಹಾಸರ್ಪವನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಜ್ಞಾನವಿಜ್ಞಾನಮಯವಾದ ಖಡ್ಗದಿಂದ ಆ ಮೂರೂ ಹೆಡೆಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವೆಂಬ ನಿಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ.

ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಸಾಧಕನು ಸದಸದ್ವಿವೇಕದಿಂದ ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದೇಹಾತ್ಮಬುದ್ಧಿ ಹಾಗೂ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಸವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
**********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಯಚ್ಚಕಾಸ್ತ್ಯನಪರಂ ಪರಾತ್ಪರಂ
ಪ್ರತ್ಯಗೇಕರಸಮಾತ್ಮಲಕ್ಷಣಮ್ |
ಸತ್ಯಚಿತ್ಸುಖಮನ್ತಮವ್ಯಯಂ
ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಭಾವಯಾತ್ಮನಿ ||264||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಯತ್ ಪರಾತ್ ಪರಂ ಅನಪರಂ ಚಕಾಸ್ತಿ"
ಯಾವುದು ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭನಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ್ದದೋ, ಅದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದು ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲವೋ, ಸದಾ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿರುವುದೋ
"ಪ್ರತ್ಯಕ್ ಏಕರಸಂ ಆತ್ಮಲಕ್ಷಣಂ ಸತ್ ಚಿತ್ ಸುಖಂ"
ಎಲ್ಲಕಡೆಯೂ ಒಂದೇಸಮನಾಗಿರುವುದೋ, ಆತ್ಮಲಕ್ಷಣದಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದೋ, ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ಸ್ವರೂಪವೋ
"ಅನಂತಂ ಅವ್ಯಯಂ ತತ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಭಾವಯಾತ್ಮನಿ"
ಅಳತೆಗೆ ಮೀರಿದ, ಎಂದೆಂದೂ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುವ ಆ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವೇ ನೀನಾಗಿದ್ದೀಯೇ ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ಭಾವಿಸು

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸಮಸ್ತ ಸೃಷ್ಟಿಯೂ ಆರಂಭವಾಗಿರುವುದು ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭನಿಂದ ಎಂದು ಸಕಲ ಶಾಸ್ತ್ರ ಪುರಾಣಗಳು ಸಾರುತ್ತವೆ. ಆ ಹಿರಣ್ಯಗರ್ಭನ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ. ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ಎಂದು ಏಕೆ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ್ದು ಮತ್ತಾವುದೂ ಇಲ್ಲ.
ಇಂತಹ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ್ದು.
ಇದು ಇಲ್ಲದಿರುವ ಜಾಗವೇ ಇಲ್ಲ ~ ಸರ್ವಾಂತರ್ಯಾಮಿ. ಎಲ್ಲಕಡೆಯೂ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ತುಂಬಿಕೊಂಡಿರುವಂತಹುದು
ಮನುಷ್ಯ ಜೀವನದ ಪರಮಲಕ್ಷ್ಯವಾದ, ಯಾವುದನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಸಕಲ ಕರ್ಮವಾಸನೆಯ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆಯೋ, ಯಾವುದನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಕೇವಲ ಆನಂದವೇ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆಯೋ ಅದೇ ಆತ್ಮವಸ್ತು.
ಸತ್ಯವೂ, ಸದಾ ಬೆಳಗುವುದೂ, ಆನಂದಘನವೇ ಆದದ್ದೂ ಹಾಗೂ ಕೊನೆಮೊದಲಿಲ್ಲದ್ದೂ, ಶಾಶ್ವತವಾದದ್ದೂ ಆದ ಯಾವ "ಪರಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವು ಇದೆಯೋ ಅದೇ ನೀನಾಗಿದ್ದೀಯೇ" ಎಂದು ಹೃದಯ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ನಂಬು.
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ವಿಕಾರಿಣಾಂ ಸರ್ವವಿಕಾರವೇತ್ತಾ
ನಿತ್ಯೋsವಿಕಾರೋ ಭವಿತುಂ ಸಮರ್ಹತಿ |
ಮನೋರಥಸ್ವಪ್ನಸುಷುಪ್ತಿಷು ಸ್ಫುಟಂ
ಪುನಃ ಪುನಃ ದೃಷ್ಟಮಸತ್ವಮೇತಯೋಃ ||296||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ವಿಕಾರಿಣಾಂ ಸರ್ವ ವಿಕಾರವೇತ್ತಾ"*
ವಿಕಾರವಾಗುವ ಎಲ್ಲ ವಸ್ತುಗಳ ವಿಕಾರಗಳನ್ನೂ ಬಲ್ಲವನಾದ ಆತ್ಮನು
"ನಿತ್ಯಃ ಅವಿಕಾರಃ ಭವಿತುಂ ಸಮರ್ಹತಿ"
ನಿತ್ಯನೂ, ಅವಿಕಾರಿಯೂ ಆಗಲು ಎಲ್ಲರೀತಿಯಿಂದಲೂ ಅರ್ಹನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ
"ಮನೋರಥ ಸ್ವಪ್ನ ಸುಷುಪ್ತಿಷು"
ಮನೋರಥ, ಕನಸು, ಗಾಢನಿದ್ರೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ
"ಏತಯೋಃ ಅಸತ್ತ್ವಂ ಪುನಃ ಪುನಃ ದೃಷ್ಟಂ"
ದೇಹ-ಅಹಂಕಾರಗಳ ಮಿಥ್ಯಾಸ್ವರೂಪವು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ನೋಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಸದಾ ಬದಲಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುವುದು ಈ ದೇಹ ಹಾಗೂ ಜಗತ್ತಿನ ಸ್ವಭಾವ. ಆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನೇ "ವಿಕಾರ" ಎಂದಿರುವುದು.
ಈ ಎಲ್ಲ ಬದಲಾವಣೆ~ ವಿಕಾರಗಳನ್ನೂ ತಾನು ಮಾತ್ರ ಯಾವ ವಿಕಾರಗಳಿಗೂ ಒಳಗಾಗದೇ, ಸದಾಕಾಲದಲ್ಲೂ ಇದ್ದು, ಕೇವಲ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ನೋಡುವ ವಸ್ತುವೊಂದುಂಟು. ಅದೇ "ಆತ್ಮವಸ್ತು".
ಮನುಷ್ಯನ ಮನೋ ಇಚ್ಛೆಗಳು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವುದು, ದಿನ ದಿನ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಇಚ್ಛೆಗಳು ಪ್ರಾದುರ್ಭವವಾಗುವುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಅನುಭವ.
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಕನಸೂ ಸಹ ನಾನಾರೀತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು ನಾನಾ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಎಚ್ಚರವಾದ ಕೂಡಲೇ ನಶಿಸಿಹೋಗುವಂತಹುದು.
ಇನ್ನು ಸುಷುಪ್ತಿ ಗಾಢನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶವೇ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲಯವಾಗಿ ಹೋಗಿರುತ್ತವೆ
ಇಂತಹ ಎಲ್ಲ ಅವಸ್ಥೆಗಳಿಗೂ ಕೇವಲ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವುದು ನಮ್ಮೊಳಗೇ ಸದಾ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಆತ್ಮವಸ್ತು.
"ಆ ಆತ್ಮವಸ್ತುವೇ ನಿತ್ಯವೂ ಶಾಶ್ವತವೂ ಆದುದು ಈ ದೇಹವಾಗಲೀ ಜಗತ್ತಾಗಲೀ ಅಲ್ಲ" ಎಂದು ಸಾಧಕನು ಪದೇ ಪದೇ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಂದುಕೊಂಡು, ಆ ಸ್ಪಷ್ಟ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅತೋsಭಿಮಾನಂ ತ್ಯಜ ಮಾಂಸಪಿಣ್ಡೇ
ಪಿಣ್ಡಾಭಿಮಾನಿನ್ಯಪಿ ಬುದ್ಧಿಕಲ್ಪಿತೇ |
ಕಾಲತ್ರಯಾಬಾಧ್ಯಮಖಣ್ಡಬೋಧಂ
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸ್ವಮಾತ್ಮನಮುಪೈಹಿ ಶಾನ್ತಿಮ್ ||297||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಅತಃ ಮಾಂಸಪಿಣ್ಡೇ ಬುದ್ಧಿ ಕಲ್ಪಿತೇ ಪಿಣ್ಡಾಭಿಮಾನಿನಿ ಅಪಿ"
ಆದ್ದರಿಂದ ಮಾಂಸದ ಪಿಂಡವಾದ ಈ ದೇಹದಲ್ಲೂ, ಬುದ್ಧಿಯಿಂದ ಕಲ್ಪಿತವಾದ ದೇಹಾಭಿಮಾನ ಎಂಬ ಅಹಂಕಾರದಲ್ಲೂ
"ಅಭಿಮಾನಂ ತ್ಯಜ"
ಅಭಿಮಾನವನ್ನು ಬಿಡು
"ಕಾಲತ್ರಯ ಅಬಾಧ್ಯಂ ಅಖಂಡಬೋಧಂ ಸ್ವಮ್ ಆತ್ಮಾನಂ"
ತ್ರಿಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಬಾಧಿತವಾಗದ ಅಖಂಡ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪನಾದ ನಿನ್ನ ಆತ್ಮನನ್ನು
"ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶಾಂತಿಂ ಉಪೈಹಿ"
ಅರಿತುಕೊಂಡು ಶಾಂತಿ ಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದು

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಎಂದಿದ್ದರೂ ನಾಶವಾಗುವ ಮಲಮಾಂಸಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಈ ದೇಹದಲ್ಲಿಯೂ ಹಾಗೂ ನಿನ್ನದೇ ಬುದ್ಧಿಯ ಕಲ್ಪನಾವಿಲಾಸದಲ್ಲಿ ಈ ದೇಹವನ್ನು ಕುರಿತು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ವೃಥಾ ಅಭಿಮಾನ ರೂಪವಾದ ಅಹಂಕಾರವನ್ನು ಬಿಡು.
ಮೂರೂಕಾಲಗಳಲ್ಲೂ ಯಾವರೀತಿಯ ವಿಕಾರಗಳಿಗೂ ಒಳಗಾಗದೇ ನಿತ್ಯವೂ ಸತ್ಯವೂ ಆಗಿರುವ, ಅಖಂಡಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪನಾದ, ನಿನ್ನೊಳಗೇ ಇರುವ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ಅರಿತು ಶಾಂತಿ ಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಹೊಂದು.
ಪ್ರಾಪಂಚಿಕವಾಗಿ ಹೊರಗೆ ಎಷ್ಟೇ ಸುತ್ತಿದರೂ ಮರಳಿ ಮನೆಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೇ ಹೇಗೆ ಶಾಂತಿ ನೆಮ್ಮದಿ ಸಿಗುತ್ತದೆಯೋ
ಹಾಗೆ
ಹೊರಗೆ ಸುಖವಿದೆ ಎಂದುಕೊಂಡು ಎಷ್ಟೇ ಅಲೆದರೂ ಕೊನೆಗೆ ಆ ಸುಖ ಶಾಂತಿ ನೆಮ್ಮದಿ ಸಿಗುವುದು "ನಮ್ಮೊಳಗೇ" ಎಂಬುದು ಜ್ಞಾನಿಗಳ ಅನುಭಾವಿಗಳ ಅನುಭವ.
********

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಬ್ರಹ್ಮೈವೇದಂ ವಿಶ್ವಮಿತ್ಯೇವ ವಾಣೀ
ಶ್ರೌತೀ ಬ್ರೂತೇऽಥರ್ವನಿಷ್ಠಾ |
ತಸ್ಮಾದೇತದ್ ಬ್ರಹ್ಮಮಾತ್ರಂ ಹಿ ವಿಶ್ವಂ
ನಾಧಿಷ್ಠಾನಾದ್ ಭಿನ್ನತಾರೋಪಿತಸ್ಯ ||233||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಇದಂ ವಿಶ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಏವ ಇತಿ ಏವ ಅಥರ್ವನಿಷ್ಠಾ"
ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ಎಂದು ಅಥರ್ವದಲ್ಲಿ
ವರಿಷ್ಠಾ ಶ್ರೌತೀ ವಾಣೀ ಬ್ರೂತೇ
ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ವೇದವಾಣಿಯು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು
"ತಸ್ಮಾತ್ ಏತತ್ ವಿಶ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಮಾತ್ರಂ"
ಆದುದರಿಂದ ಈ ವಿಶ್ವವೆಲ್ಲವೂ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ಆಗಿದೆ
"ಹಿ ಆರೋಪಿತಸ್ಯ ಅಧಿಷ್ಠಾನಾತ್ ನ ಭಿನ್ನತಾ"
ಏಕೆಂದರೆ ಕಾಣುವ ಈ ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ ಮೂಲವಸ್ತುವಿಗಿಂತ ಬೇರೆಯೇನಲ್ಲ.

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಬ್ರಹ್ಮೈವೇದಂ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ವರಿಷ್ಠಂ
"ಈ ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ಬ್ರಹ್ಮವೇ" ಎಂದು ಅಥರ್ವವೇದದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಅಂತಹ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ವೇದವಾಕ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದಿಂದಲೂ ಹಾಗೂ ಆರೋಪಿತವಾದ ಅಂದರೆ ಕಲ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಸ್ತುವು ತನ್ನ ಮೂಲವಸ್ತುವಿಗಿಂತ ಬೇರೆಯದೇನೂ ಆಗಿರಲಾರದು ಎಂಬ ಯುಕ್ತಿಯಿಂದಲೂ ಈ ಜಗತ್ತೆಲ್ಲವೂ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ಎಂದು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಹೇಗೆಂದರೆ
ಹಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ಕಲ್ಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಾವು ತನ್ನ ಮೂಲವಸ್ತುವಾದ ಹಗ್ಗಕ್ಕಿಂತ ಬೇರೆಯದೇನೂ ಆಗಿರಲಾರದು ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಪ್ರಮಾಣದಿಂದಲೂ ಮೇಲ್ಕಂಡ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬರಬಹುದು.
*******

subaashita.

धनानि  जीवितं चैव  परार्थे  प्राज्ञ  उत्सृजेत्  |
तन्निमित्तो वरं त्यागो विनाशे नियते सति  || -सुभषितरत्नाकर

Dhanaani jeevitam chaiva paraarthe praagya utsrujet.
Tannimitto varm tyaago vnashe niyate sat

A wise and wealthy person should always give away his wealth for saving the lives of needy persons.  It is preferable to spend it for this noble cause, because ultimately all wealth is destined to be destroyed.
ಬುದ್ದಿವಂತ ಹಾಗು ಧನಿಕನಾದವನು ಇನ್ನೊಬ್ಬನ ಜೀವ ಉಳಿಸಲು ತನ್ನಲ್ಲಿದ್ದುದನ್ನು ಸಹಾಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕು, ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯು ಮನುಜನ ಪತನಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಹೀಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು.

॥ ಅನ್ಯತಾ ಶರಣಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಮೇವ ಶರಣಂ ಮಮ
ತಸ್ಮಾತ್ ಕಾರುಣ್ಯ ಭಾವೇನ ರಕ್ಷ ರಕ್ಷ ಜನಾರ್ದನ ॥
*************

ಸುಭಾಷಿತ. 121

ಪರಿಮಿತಮಪಿ ಭಾರಂ ವೋಢುಮಪೌಢಿಭಾಜಃ 
ಶಮಯಿತುಮುಪತಾಪಂ ಪ್ರಾಣಿನಾಮಕ್ಷಮಸ್ಯ 
ಅಹಹ ಗುಣವಿಶೇಷಾಲಿಂಗಿತಸ್ಯಾಪಿ ನೂನಂ 
ನಭಸ ಇವ ಮಹತ್ವಂ ನಿಷ್ಫಲಂ ನಿರ್ಧನಸ್ಯ


ದರಿದ್ರನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಖರ್ಚನ್ನೂ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾರ . ಯಾವ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ತೊಂದರೆಯನ್ನೂ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲಾರ . ಬಡವನಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಒಳ್ಳೇಗುಣಗಳಿದ್ದರೂ , ಆಕಾಶದಲ್ಲಿರುವ ಮಹತ್ತ್ವದಂತೆ , ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವ್ಯರ್ಥ.
**************

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ವಿಶೋಕ ಆನನ್ದಘನೋ ವಿಪಶ್ಚಿತ್ 
ಸ್ವಯಂ ಕುತಶ್ಚಿನ್ನ ಬಿಭೇತಿ ಕಶ್ಚಿತ್ |
ನಾನ್ಯೋऽಸ್ತಿ ಪನ್ಥಾ ಭವಬಂಧಮುಕ್ತೇಃ
ವಿನಾ ಸತತ್ತ್ವಾವಗಮಮಂ ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ||224||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ವಿಶೋಕಃ ಆನನ್ದಘನಃ ಕಶ್ಚಿತ್ ವಿಪಶ್ಚಿತ್ ಕುತಶ್ಚಿತ್ ನ ಭಿಭೇತಿ"
ಶೋಕರಹಿತನೂ ಆನಂದಘನನೂ ಆದ ಜ್ಞಾನಿಯು ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಹೆದರುವುದಿಲ್ಲ
"ಮುಮುಕ್ಷೋಃ ಸ್ವ ತತ್ವ ಅವಗಮಂ ವಿನಾ ಭವಬಂಧಮುಕ್ತೇಃ "
ಮುನುಕ್ಷುವಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂಸಾರಬಂಧನದ ಸ್ವರೂಪದ ವಿವರವನ್ನು ತಿಳಿಯದೇ
"ಅನ್ಯಃ ಪಂಥಾ ನ ಅಸ್ತಿ"
ಬೇರೆಯ ದಾರಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ

ಭಾವಾರ್ಥ
ಯಾವಾಗ ತನ್ನೊಳಗೇ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಪರಮಾತ್ಮ ವಸ್ತುವೇ ತಾನು. ಹೊರಗೆ ಕಾಣುವ ಈ ದೇಹವಾಗಲೀ, ಈ ದೇಹವು ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರಲು ಸಹಕಾರಿಗಳಾದ ಮನಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಿ, ಚಿತ್ತ, ಪಂಚಕೋಶಗಳು ಯಾವುವೂ ನಾನಲ್ಲ. ನಾನು ಎಂದರೆ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಸದಾ ಬೆಳಗುವ ಸದಸ್ವಿವೇಕವನ್ನು ಸದಾ ಬುದ್ಧಿ ಮನಸ್ಸುಗಳಿಗೆ ತುಂಬುತ್ತಾ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸನ್ನವಾಗಿ ನಿರ್ಲಿಪ್ತವಾಗಿ ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಕೇವಲ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ಪರಮಾತ್ಮನೇ "ನಾನು" ಎಂಬ ಅರಿವು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮನದಟ್ಟಾಗಿ ರೂಢಮೂಲವಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಅಂತಹ ಅನುಭವವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತನು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬರಬಹುದಾದ ಸುಖ ದುಃಖಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯ ನೀಡದೇ ಆ ಗುರುತತ್ವ, ಆತ್ಮತತ್ತ್ವವನ್ನು ಅನುಭವಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಂಡುಕೊಂಡ ನಂತರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏನೇ ಬರಲಿ ಹೆದರುವುದಿಲ್ಲ. ಸುಖವೇ ಆಗಲಿ ದುಃಖವೇ ಆಗಲಿ ಅದು ನನ್ನ ಪೂರ್ವಜನ್ಮದ ಕರ್ಮದ ಫಲ. ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿಯೇ ಸಿದ್ಧ ಎಂಬ ಧೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಸಾಧಕನು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಮೋಕ್ಷಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತನ್ನೊಳಗೇ ಬೆಳಗುತ್ತಿರುವ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಯೇ ಸಕಲಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನೂ ಬೆಳಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಅರಿವನ್ನು ಅನುಭವ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ತಿಳಿಯುವುದು ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ
"ನಾನ್ಯಃ ಪಂಥಾ ವಿದ್ಯತೇऽಯನಾಯ"
********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಪ್ರಾರಬ್ಧಂ ಪುಷ್ಯತಿ ವಪುರಿತಿ
ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ನಿಶ್ಚಲಃ |
ಧೈರ್ಯಮಾಲಂಬ್ಯ ಯತ್ನೇನ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು ||280||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಪ್ರಾರಬ್ಧಂ ವಪುಃ ಪುಷ್ಯತಿ ಇತಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ಯ"
ಪ್ರಾರಬ್ಧಕರ್ಮವು ನಮ್ಮ ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿ
"ನಿಃಶ್ಚಲಃ ಧೈರ್ಯಂ ಆಲಂಬ್ಯ"
ನಿರ್ವಿಕಾರ ಚಿತ್ತನಾಗಿ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ
"ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು"
ನಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಳೆದುಕೋ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಯಾವ ಕರ್ಮಗಳು ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಫಲವನ್ನು ಕೊಡಲು ಆರಂಭವಾಗಿವೆಯೋ ಅದು ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮ.
ಅಂತಹ ಪ್ರಾರಬ್ಧ ಕರ್ಮವೇ ನಮ್ಮೀ ಶರೀರವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ನಿಶ್ಚಯಿಸಿ ಆ ದೃಢ ನಿಶ್ಚಯದ ಅವಲಂಬನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಧೈರ್ಯದಿಂದ ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗಿರುದ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದ ಮನದೊಳಗೆ ಇರುವ ಭ್ರಮೆಯನ್ನು, ಈ ದೇಹವೇ ನಾನೆಂಬ ತಪ್ಪುತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ದೂರಮಾಡು.
**********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಶ್ರುತ್ಯಾ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ವಾನುಭೂತ್ಯಾ
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸಾರ್ವಾತ್ಮ್ಯಮಾತ್ಮನಃ |
ಕ್ವಚಿದಾಭಾಸತಃ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು ||282 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಶ್ರುತ್ಯಾ ಯುಕ್ತ್ಯಾ ಸ್ವಾನುಭೂತ್ಯಾ"
ಶ್ರುತಿಗಳನ್ನು ಯುಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವಾನುಭವದಿಂದಲೂ
"ಆತ್ಮನಃ ಸಾರ್ವಾತ್ಮ್ಯಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಕ್ವಚಿತ್"*
ಆತ್ಮನು ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯೂ ತುಂಬಿರುವುದನ್ನು ತಿಳಿದು
°ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು°
ನಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದೇಹವೇ ನಾನು ಎಂಬ ಭಾವವನ್ನು ಬಿಡು

ಭಾವಾರ್ಥ:
"ತಮೇವ ಭಾಂತಮನುಭಾತಿ ಸರ್ವಂ ತಸ್ಯ ಭಾಸಾ ಸರ್ವಮಿದಂ ವಿಭಾತಿ"
{ಆತ್ಮವಸ್ತುವು ಬೆಳಗಿದಾಗ ಎಲ್ಲವೂ ಬೆಳಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಬೆಳಕೇ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬೆಳಗಿಸುತ್ತದೆ}
ಎನ್ನುತ್ತದೆ ಕಠೋಪನಿಷತ್ತು
ಇಂತಹ ಹಲವಾರು ಶ್ರುತಿ~ವೇದವಾಕ್ಯಗಳನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾ ಚಿಂತಿಸುತ್ತಾ
ಹತ್ತು ಹಲವು ಉಪಾಯಗಳಿಂದಲೂ ಆತ್ಮವಸ್ತುವು ಎಲ್ಲಕಡೆಯೂ ತುಂಬಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿನ್ನ ಸ್ವತಃ ಅನುಭವದಿಂದಲೂ ದೃಢಪಡಿಸಿಕೋ.
ಇಂತಹ ಖಚಿತವಾದ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ಅಂತಹ ಆತ್ಮವಸ್ತುವೇ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬೆಳಗಿಸುವಂತೆ ನನ್ನ ಮೈಮನಗಳನ್ನೂ ಬೆಳಗಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದು ನಿನ್ನ ದೇಹಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಕಳೆದುಕೋ.
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅನಾದಾನವಿಸರ್ಗಾಭ್ಯಾಮ್
ಈಷನ್ನಾಸ್ತಿ ಕ್ರಿಯಾ ಮುನೇಃ |
ತದೇಕನಿಷ್ಠಯಾ ನಿತ್ಯಂ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು ||283||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಮುನೇಃ ನ ಆದಾನ ವಿಸರ್ಗಾಭ್ಯಾಂ"
ಮುನಿಗಳಿಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕೊಡುವುದು ಎಂಬ
"ಈಷತ್ ಕ್ರಿಯಾ ನ ಅಸ್ತಿ"
ಯಾವ ಕ್ರಿಯೆಯೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ
"ನಿತ್ಯಂ ತತ್ ಅನನ್ಯ ಏಕನಿಷ್ಠಯಾ"
ನಿತ್ಯವೂ ತತ್ತ್ವಾಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಮನವುಳ್ಳವನಾಗಿ
"ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು"
ನಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ದೂರಮಾಡಿಕೋ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಮುನಿ ಅಂದರೆ ನಮ್ಮಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇರುವುದು, ಕಾಡಿನ ಏಕಾಂತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಡ್ಡಬಿಟ್ಕೊಂಡು ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕೃಷ್ಣಾಜಿನದ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು, ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕಮಂಡಲು ಇಟ್ಕೊಂಡು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡ್ತಾ ಇರೋ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಚಿತ್ರಣ.
ಹೌದು ತತ್ತ್ವ~ಪರಮಾತ್ಮ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ತನ್ನ ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ಏಕನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲನಾಗಿ ಅದನ್ನೇ ಅದೊಂದನ್ನೇ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸದಾಕಾಲ ಮನನ ಮಾಡುವವನು "ಮುನಿ".
ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಧಕನು ತನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕೊಡುವುದು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಂಬ ಯಾವ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೂ ಮನಸ್ಸು ಕೊಡದೇ ಸದಾಕಾಲದಲ್ಲೂ ಆ ಪರಮಾತ್ಮನ ತತ್ತ್ವಚಿಂತನೆಗೇ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನೂ ವಿನಿಯೋಗಿಸಬೇಕು.
ಹಾಗೆ ಸದಾಕಾಲದಲ್ಲೂ ಕುಳಿತಾಗ ನಿಂತಾಗ ಮಲಗಿದಾಗ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಆ ಪರಮಾತ್ಮನ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲೇ ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡು ನಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ದೂರಮಾಡಿಕೋ.
*********



Subhashita

गन्धः सुवर्णे फलमिक्षुदण्डे
नाकरि पुष्पं खलु चन्दनस्य |
विद्वान्धनाढ्यश्च नृपश्चिरायुः
धातुः पुरा कोSपि न बुद्धिदोSभूत ||
चाणक्य नीति (9/3)

स्वर्ण में सुगन्ध क्यों नहीं होती है, ईख (गन्ना) के दण्ड में फल क्यों नहीं लगते हैं.चन्दन के वृक्ष मे पुष्प क्यों नही खिलते हैं, विद्वान व्यक्ति धनवान क्यों नहीं होते हैं, तथा राजा दीर्घायु क्यों नहीं होते हैं? इन सब का कारण सनातन काल से बडे बडे विद्वान भी सचमुच नहीं जानते हैं |

Why there is no sweet smell in the Gold, no fruits grow in a stem of sugar cane, flowers are not produced by sandalwood trees, why are learned persons never rich, and why kings do not enjoy a long lifespan? Since long ago the answer to all these questions is not known even to very wise and learned persons.

(Through this Subhashita the author has indirectly praised the power of God Almighty and the Nature before whom the Man is also like an ordinary living being.)
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ತತ್ತ್ವಮಸ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯೋತ್ಥ
ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮೈಕತ್ವಬೋಧತಃ |
ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಾತ್ಮತ್ವದಾರ್ಢ್ಯಾಯ 
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು ||284||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಆದಿ ವಾಕ್ಯ ಉತ್ಥ ಬ್ರಹ್ಮ ಏಕತ್ವ ಬೋಧತಃ"
ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಮೊದಲಾದ ಮಹಾವಾಕ್ಯಗಳಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ಜೀವ-ಬ್ರಹ್ಮರ ಐಕ್ಯ ಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ
"ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಆತ್ಮತ್ವ ದಾರ್ಢ್ಯಾಯ"
ಪರಬ್ರಹ್ಮದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮತ್ವದ ದೃಢತೆಗೋಸ್ಕರ
"ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು"
ನಿನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದೇಹಭಾವನೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೋ

ಭಾವಾರ್ಥ:
"ತತ್ತ್ವಮಸಿ" (ತತ್ ತ್ವಂ ಅಸಿ) ಆ ಪರಬ್ರಹ್ಮವೇ ನೀನಾಗಿದ್ದೀಯೇ
"ಅಯಮಾತ್ಮಬ್ರಹ್ಮ" (ಈ ಆತ್ಮವೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮವು)
ಎಂಬ ಹಲವಾರು ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತವಾಗಿರುವ ಮಹಾವಾಕ್ಯಗಳ ನಿರಂತರ ಅನುಸಂಧಾನದಿಂದ ದೇಹದಲ್ಲಿರುವ ಜೀವವು ಆ ಪರಮಾತ್ಮನೂ ಒಂದೇ ಎಂಬ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಲು ನೀನು ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ತಪ್ಪಾಗಿ ಅಂದುಕೊಂಡಿರುವ ಈ ದೇಹವೇ ನಾನು ಎಂಬ ಭಾವವನ್ನು ಬಿಡು.
********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅಹಂಭಾವಸ್ಯ ದೇಹೇsಸ್ಮಿನ್
ನಿಶ್ಶೇಷವಿಲಯಾವಧಿ |
ಸಾವಧಾನೇನ ಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ
ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು ||285 ||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಅಸ್ಮಿನ್ ದೇಹೇ ಅಹಂಭಾವಸ್ಯ"
ಈ ದೇಹದಲ್ಲಿ "ನಾನು" ಎಂಬ ಭಾವನೆಯು
"ನಿಃಶೇಷ ವಿಲಯಾವಧಿ"
ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಲಯವಾಗುವವರೆಗೂ
"ಸಾವಧಾನೇನ ಯುಕ್ತಾತ್ಮಾ"
ಬಹಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ವಹಿಸುತ್ತಾ
"ಸ್ವಾಧ್ಯಾಸಾಪನಯಂ ಕುರು"
ನಿನ್ನಲ್ಲಿ ರೂಢಗತವಾಗಿರುವ ಅಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಿಕೋ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರಗಳಿಂದ ಈ ಜೀವಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಬಹಳ ಶ್ರಮಪಟ್ಟು ಹೋಗಲಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ "ಈ ದೇಹವೇ ನಾನು" ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಯಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಆಗಲಾರದು.
ಹಾಗಾಗಿ ಸಾಧಕನು ಅತ್ಯಂತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ತನ್ನ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ಬುದ್ಧಿಗಳನ್ನು ಸದಾ ಸಮಾಧಾನಮನದಿಂದ ತಾನೇ ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಜಾರದಿರುವಂತೆ ಕಟುಎಚ್ಚರಿಕೆಯನ್ನು ತಾನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಹೀಗೆ ಸದಾ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ನಿನ್ನನ್ನು ನೀನೇ ಗಮನಿಸುತ್ತಾ ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾ ಮನದಾಳದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ರೂಢಮೂಲವಾಗಿ ಬೇರೂರಿರುವ ದೇಹಾತ್ಮಭಾವವನ್ನು ಕಳೆದುಕೋ.
***********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಯತ್ರೈಷ ಜಗದಾಭಾಸಃ
ದರ್ಪಣಾನ್ತಃ ಪುರಂ ತಥಾ |
ತದ್ ಬ್ರಹ್ಮಾಹಮಿತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ
ಕೃತಕೃತ್ಯೋ ಭವಿಷ್ಯಸಿ ||292||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ದರ್ಪಣ ಅನ್ತಃ ಪುರಂ ಯಥಾ"
ಕನ್ನಡಿಯೊಳಗೆ ಕಂಡ ನಗರದಂತೆ
"ಯತ್ರ ಏಷ ಜಗತ್ ಆಭಾಸಃ"
ಈ ಜಗತ್ತೂ ಸಹ ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ಕಾಣುವಂತೆ
"ತತ್ ಬ್ರಹ್ಮ ಅಹಂ ಇತಿ ಜ್ಞಾತ್ವಾ"
ಸತ್ಯವಾದ ಬ್ರಹ್ಮವೇ ನಾನು ಎಂದು ಅರಿತು
"ಕೃತಕೃತ್ಯಃ ಭವಿಷ್ಯಸಿ"
ಕೃತಕೃತ್ಯನಾಗುವೆ

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಕನ್ನಡಿಯೊಳಗೆ ಕಂಡ ದೃಶ್ಯಗಳು ಹೇಗೆ ನಿಜವಲ್ಲವೋ ಹಾಗೆಯೇ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತೂ ಸಹ ಸುಳ್ಳೇ.
ಅದ್ಹೇಗೆ ಸುಳ್ಳು ಅಂತ ಹೇಳ್ತೀರಾ, ಕಣ್ಣೆದ್ರಿಗೇ ಕಾಣ್ತಿದೆಯಲ್ಲಾ ಅಂತ ಪ್ರಶ್ನೆ ಏಳಬಹುದು.
ಕಣ್ಣೆದುರು ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಈ ಜಗತ್ತು ಹೀಗೇ ಇರುಲ್ವಲ. ಹಾಗೂ ಇಂದಲ್ಲ ನಾಳೆ ನಾಶವಾಗುವಂತಹುದೇ. ಇದೇ ಮಾತು ನಮ್ಮ ಶರೀರಕ್ಕೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತೆ.
ಆದರೆ ಜಗತ್ತಿನ ಹುಟ್ಟು, ಅಸ್ತಿತ್ವ, ವಿಲಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ಆ ಮೂಲಶಕ್ತಿ ಅದು ಎಲ್ಲ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ಒಂದೇರೂಪವಾಗಿ ಇರುವಂತಹುದು.
ಅಂತಹ ಪರಮಚೈತನ್ಯವೇ ನನ್ನೊಳಗೆ ಇರುವ ಆತ್ಮವಸ್ತು ಎಂದು ದೃಢವಾಗಿ ಭಾವಿಸಿ ಆ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಅರಿಯುವ ಮೂಲಕ ನೀನು ಕೃತಕೃತ್ಯನಾಗುವೆ.
ಯಾವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಧನ್ಯತೆಯ ಭಾವವುಂಟಾಗುತ್ತದೋ ಅದು "ಕೃತಕೃತ್ಯತೆ"
ಮಾನವನಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ನಿಜಸ್ವರೂಪವಾದ ಪರಮಾತ್ಮನನ್ನು ಅರಿತು ಹೊಂದುವುದೇ ಪರಮಕರ್ತವ್ಯ.
*********


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಜಾತಿನೀತಿಕುಲಗೋತ್ರದೂರಗಂ
ನಾಮರೂಪಗುಣದೋಷವರ್ಜಿತಮ್ |
ದೇಶಕಾಲವಿಷಯಾತಿವರ್ತಿ ಯತ್
ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಭಾವಯಾತ್ಮನಿ ||255||"


ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ಜಾತಿ ನೀತಿ ಕುಲ ಗೋತ್ರ ದೂರಗಂ"
ಜಾತಿ ನೀತಿ ಕುಲ ಗೋತ್ರಗಳಿಂದ ದೂರವಾದ
"ನಾಮ ರೂಪ ಗುಣ ದೋಷ ವರ್ಜಿತಮ್"
ನಾಮ ರೂಪ ಗುಣ ದೋಷಗಳಿಲ್ಲದ
"ದೇಶ ಕಾಲ ವಿಷಯ ಅತಿವರ್ತೀ"
ದೇಶ ಕಾಲ ವಿಷಯ ಇವುಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ
"ಯತ್ ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ ತ್ವಮ್ ಅಸಿ ಆತ್ಮನಿ ಭಾವಯ"
ಯಾವ ಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವಿದೆಯೋ ಅದು ನೀನಾಗಿದೀಯೇ ಎಂದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡು

ಭಾವಾರ್ಥ:
"ಬ್ರಹ್ಮ ತತ್ತ್ವಮಸಿ ಭಾವಯಾತ್ಮನಿ" ಎಂದು ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಪೂಜ್ಯ ಶ್ರೀಮದಾಚಾರ್ಯರು ಆ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ವಸ್ತುವು ನೀನೇ ಆಗಿದ್ದೀಯೇ ಎಂದು ನಾನಾರೀತಿಯ ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಧಕನಿಗೆ ಅವನ ಸ್ವರೂಪವೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ದಿಗ್ದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.  ಈ ಪರಮಾತ್ಮವಸ್ತುವು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿ ಯಾವುದೇ ಜಾತಿಯಾಗಲೀ ಅವುಗಳು ಅನುಸರಿಸುವ ರೀತಿನೀತಿಗಳೆಂಬ ಜೀವನ ಕ್ರಮವನ್ನಾಗಲೀ, ಕುಲವೆಂಬ ವಂಶದ ಅಂಟಿಗಾಗಲೀ, ಗೋತ್ರಸೂತ್ರಗಳಿಗಾಗಲೀ ದೂರವಾಗಿರುವ
ನಾಮ ರೂಪ ಗುಣ ದೋಷಗಳಾವುದೂ ಇಲ್ಲದ, ಆಕಾಶವು ಹೇಗೆ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳದೇ ಇರುವಂತೆ ನಿರ್ಗುಣವಾಗಿರುವ ದೇಶ ಕಾಲ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನಿಂತಿರುವ ಅನಂತವಾಗಿರುವ, ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಆವರಣವೂ ಇಲ್ಲದ ಯಾವ ಬ್ರಹ್ಮವಸ್ತುವಿದೆಯೋ "ಆ ಪರಬ್ರಹ್ಮ ವಸ್ತುವೇ ನೀನಾಗಿದ್ದೀಯೇ"
ಹೀಗೆಂದು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸಂಶಯವೂ ಇಲ್ಲದೇ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ಅನುಸಂಧಾನ ಮಾಡುತ್ತಿರು.
************


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

"ಅಹಮ್ಪದಾರ್ಥಸ್ತ್ವಹಮಾದಿಸಾಕ್ಷೀ
ನಿತ್ಯಂ ಸುಷುಪ್ತಾವಪಿ ಭಾವದರ್ಶನಾತ್ |
ಬ್ರೂತೇ ಹ್ಯಜೋ ನಿತ್ಯ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಸ್ಸ್ವಯಂ
ತತ್ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಸದಸದ್ವಿಲಕ್ಷಣಃ ||295||"

ಶಬ್ದಾರ್ಥ:
"ತು ಅಹಂಪದಾರ್ಥಃ ಸುಷುಪ್ತೌ ಅಪಿ"
ಆದರೆ ಈ "ಅಹಂ" ಎಂಬುದು ಸುಷುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲೂ ಸಹ
"ನಿತ್ಯಂ ಭಾವದರ್ಶನಾತ್ ಅಹಮ್ ಆದಿ ಸಾಕ್ಷೀ"
ನಿತ್ಯವೂ ಕಂಡುಬರುವುದರಿಂದ ಅಹಂಕಾರವೇ ಮೊದಲಾದುವುಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯು
"ಅಜಃ ನಿತ್ಯಃ ಇತಿ ಶ್ರುತಿಃ ಸ್ವಯಂ ಬ್ರೂತೇ"
"ಜನ್ಮರಹಿತನೂ, ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುವವನು" ಎಂದು ಶ್ರುತಿಯು ತಾನೇ ಘೋಷಿಸುತ್ತದೆ.
"ತತ್ ಪ್ರತ್ಯಗಾತ್ಮಾ ಸತ್ ಅಸತ್ ವಿಲಕ್ಷಣಃ"
ಅಂತಹ ಆ ಪರಮಾತ್ಮ ಚೇತನ್ಯನು ಸ್ಥೂಲಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳಿಗಿಂತ ಬೇರೆಯೇ ಆದವನು

ಭಾವಾರ್ಥ:
ಈ "ಅಹಂ" ಎಂಬ ಸತ್ಪದಾರ್ಥವು ಎಲ್ಲವಕ್ಕೂ ಕೇವಲ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವಂತಹುದು. ಇದು ಮನಸ್ಸು ಬುದ್ಧಿ ಯಾವುದೂ ಕೆಲಸಮಾಡದ ಸುಷುಪ್ತಾವಸ್ಥೆಗೂ(ಗಾಢವಾದ ನಿದ್ರಾಸ್ಥಿತಿ) ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವಂತಹುದು. ಹೇಗೆಂದರೆ ಎಚ್ಚರವಾದ ಮೇಲೆ ಅಬ್ಬಾ!! ಎಂತಹ ಗಾಢವಾದ ನಿದ್ರೆ ಬಂತು, ಮೈಕೈ ಆಯಾಸವೆಲ್ಲ ಹೋಗಿ ಉಲ್ಲಾಸ ತುಂಬಿದೆ ಅನ್ನುವ ಅನುಭವ ಜೀವಕ್ಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಇಂತಹ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದುವ ಜೀವಾತ್ಮನು ಹುಟ್ಟುಸಾವುಗಳನ್ನು ಮೀರಿದವನು. ಇವನು ಪರಮಾತ್ಮಶಕ್ತಿಯಂತೆ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಇರುವವನು.
ಜೀವಾತ್ಮನಿಗೂ ಪರಮಾತ್ಮನಿಗೂ ಇರುವ ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಪರಮಾತ್ಮ ಸರ್ವತಂತ್ರ ಸ್ವತಂತ್ರ. ಜೀವಾತ್ಮನಾದರೋ ಜನ್ಮಜನ್ಮಾಂತರಗಳ ಕರ್ಮಗಳಿಂದ ಬಂಧಿತ.
ಆ ಕರ್ಮಗಳೇ ಭವಬಂಧನವೆಂಬ ಸಂಸಾರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿರುವುದು. ಇದರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯೇ "ಮೋಕ್ಷ"
**************


कुसुमं वर्णसंपन्नंगन्धहीनं न शोभते |
न शोभते क्रियाहीनं मधुरं वचनं तथा ||
---
A flower endowed with colors but does not have sweet fragrance is not so great. Similarly, sweet words but without any corresponding action is also not something great.
---

ಒಂದು ಹೂವು ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣ ವಾಗಿದ್ದರೂ ಸುವಾಸನೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಶೋಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ, ಮಧುರ ಮಾತು ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕ್ರಿಯೆ ಹೀನವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದೂ ಶೋಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
***************


ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

सर्पः क्रूरः खलः क्रूरः सर्पात् क्रूरतरः खलः ।
सर्पः शाम्यति मन्त्रैश्च दुर्जनः केन शाम्यति ॥

Snake is cruel, so is a wicked person. But among them the cruelty of a wicked man surpasses that of a snake. A snake's cruelty can be abated (by snake charmers). But what do we do for the wicked man?

ಹಾವು ವಿಷಜಂತುವಾದರೆ ,ಕ್ರೂರಿಯಾದ   ಮನುಜ ಹಾವನ್ನೂ ಮೀರಿಸಬಲ್ಲ. ಹಾವನ್ನು ಹಾವಾಡಿಗನಿಂದ ಸಮಾದಾನ ಪಡಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಕ್ರೂರಿಯನ್ನಾಗದು.

 ॥ ಅನ್ಯತಾ ಶರಣಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಮೇವ ಶರಣಂ ಮಮ
ತಸ್ಮಾತ್ ಕಾರುಣ್ಯ ಭಾವೇನ ರಕ್ಷ ರಕ್ಷ ಜನಾರ್ದನ ॥
*******


मूर्खो न हि ददाति अर्थ नरो दारिद्रयशङ्कया ।
प्राज्ञाः तु वितरति अर्थ नरो दारिद्रयशङ्कया ॥

A fool does not do charity for the fear of himself becoming poor(by losing the wealth). A wise man does charity exactly for the same fear that he may become poor if he did not do charity now.

ಮೂರ್ಕನಾದವನು ತಾನೆಲ್ಲಿ ಬಡವನಾಗುತ್ತೆನೆಯೊ ಎನ್ನುವ ಭಯದಲ್ಲಿ ದಾನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಸಜ್ಜನರು ಅದೇಕಾರಣಕ್ಕೆ ದಾನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ , ಇಂದು ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ತಾನು ನಾಳೆ ಬಡವನಾದರೆ ಅನ್ನುವ ಭಯದಲ್ಲಿ.
**************

ದಿನಕ್ಕೊಂದು ಸುಭಾಷಿತ:-

ईक्षणं द्विगुणं प्रोक्तां भाषणस्येति वेधसा ।
अक्षि द्वे मनुष्याणां जिंव्हा त्वैकेव निर्मिता ॥
Observing is given twice the importance as to speaking by the creator. Humans are created with two eyes. However there is only one tongue.

ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಮಾತಿಗಿಂತ ಎರಡರಷ್ಟು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ. ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಕಣ್ಣು ಎರಡಿದೆ, ಆದರೆ ನಾಲಗೆ ಮಾತ್ರ ಒಂದೇ.

******


मूर्खो न हि ददाति अर्थ नरो दारिद्रयशङ्कया ।
प्राज्ञाः तु वितरति अर्थ नरो दारिद्रयशङ्कया ॥
---
A fool does not do charity for the fear of himself becoming poor(by losing the wealth). A wise man does charity exactly for the same fear that he may become poor if he did not do charity now.
---

ಮೂರ್ಕನಾದವನು ತಾನೆಲ್ಲಿ ಬಡವನಾಗುತ್ತೆನೆಯೊ ಎನ್ನುವ ಭಯದಲ್ಲಿ ದಾನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ, ಸಜ್ಜನರು ಅದೇಕಾರಣಕ್ಕೆ ದಾನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ , ಇಂದು ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ತಾನು ನಾಳೆ ಬಡವನಾದರೆ ಅನ್ನುವ ಭಯದಲ್ಲಿ.

*************

जलान्तश्चन्द्रचपलं जीवनं खलु देहिनाम् |
तथाविधिमिति त्वाशाश्वत्कल्याणमाचरेत् ||
---
Human life is like a shaky reflection of moon in the water (is for a short duration and is unstable). Knowing this, we should keep doing long lasting works that benefit the society.
---

ಮಾನವ ಜೀವನ ಅಂದರೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಪ್ರತಿಬಿಂಭ ಇದ್ದಂತೆ(ಚಂಚಲ, ಅಸ್ಥಿರ). ಇದನರಿತು, ಸಮಾಜದ ಒಳಿತಿಗೆ ಬಹುಕಾಲ ಬಾಳುವಂತಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕು.
***************

तृणानि नोन्मूलयति प्रभञ्जनो मृदूनि नीचैः प्रणतानि सर्वतः ।
स्वभाव एवोन्नतचेतसामयं महान्महत्स्वेव करोति विक्रमम् ॥
--
Strong wind bends big trees, But does no harm to tender, small grass. Just like that, strong and powerful should show off their prowess against only worthy opponents.
--

ಬಿರುಗಾಳಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಮರವನ್ನೂ ಬಗ್ಗಿಸಬಹುದು,ಆದರೆ ಬಲವಿಲ್ಲದ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಸಸಿಗಳನ್ನು ಎನೂ ಮಾಡದು,ಹಾಗೆ ಶಕ್ತಿ ಶಾಲಿಗಳು ಬಲವಂತರು ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮಂತೆ ಬಲವಂತರ ಬಳಿ ಮಾತ್ರ ತೋರಿಸಬೇಕು,
***************

अल्पानामपि वस्तूनां संहितः कार्यसाधिका ।
तृणैर्गुणत्वापनैर्बध्यन्ते मत्तहस्तिनः ॥
---
Great things can be achieved by putting small things together. Just like a rope made up of grass (Jute) can be used to tie down a massive mad elephant.
---

ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ನಾರಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಹಗ್ಗದಿಂದ ದೊಡ್ದ ಆನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವಂತೆ ,ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಂದ ದೊಡ್ಡಪರ್ವತವನ್ನು  ಏರಬಹುದು.
*****************


 


धृतिः क्षमा दमोऽस्तेयं शौचमिन्द्रियनिग्रहः ।

धीर्विद्या सत्यमक्रोधो दशकं धर्मलक्षणम् ॥

Resolve, forgiveness, controlled mind, never stealing, cleanliness, control over senses, intellect, education, honesty and never getting angry are the ten facets of Dharma 

ಪರಿಹರಿಸುವುದು, ಕ್ಷಮೆ , ನಿಯಂತ್ರಿತ ಮನಸ್ಸು,ಕಳ್ಳತನ ಮಾಡದೆ ಇರುವುದು, , ಸ್ವಚ್ಛತೆ,  ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ , ಶಿಕ್ಷಣ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ  ಮತ್ತು ಎಂದಿಗೂ ಕೋಪಗೊಳ್ಳದೆ ಇರುವುದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಹತ್ತು ಸೂತ್ರಗಳು.

********

ಬಾಹ್ಯಮಾಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಂ ವಾsಪಿ ದುಃಖಮುತ್ಪಾದ್ಯತೇ ಪರೈಃ |

ನ ಕುಪ್ಯತಿ ನ ಚಾಹಂತಿ ದಮ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ ||

--- ಅತ್ರಿಸಂಹಿತಾ.


          ಬೇರೆಯವರು ಹೊರಗಿನಿಂದ ತೊಂದರೆ ಕೊಡಬಹುದು. ಶರೀರಕ್ಕೂ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು. ಆದರೂ ಸಿಟ್ಟಾಗದೇ ಪ್ರತಿಕಾರ ಮಾಡದೇ ಇರುವದಕ್ಕೆ ದಮವೆಂದು ಹೆಸರು.

****

लोभ मूलानि पापानि संकटानि तथैव च .

लोभात्प्रवर्तते वैरं अतिलोभात्विनश्यति.

---

Greed is the root cause of sins as also of dangers.  Greed also originates enmity and excessive greed ruins a person.

**********


Be good at all times

---

ऐश्वर्यस्य विभूषणं सुजनता शौर्यस्य वाक्संयमो

ज्ञानस्योपशमः श्रुतस्य विनयॊ वित्तस्य पात्रे व्ययः।

अक्रोधस्तपसः क्षमा प्रभवितुर्धर्मस्य निर्व्याजता

सर्वेषामपि सर्वकारणमिदं शीलं परं भूषणम् ॥

---

Affluence is adorned by goodness, valour by not boasting, knowledge by control of the senses, scholarship by modesty, wealth by giving to the deserving, discipline by the absence of anger, power by forgiveness and dharma by Truth. All good qualities of people are embellished by good behaviour.

*********


रूपयौवनसंपन्ना: विशालकुलसंभवा: | 

विद्याहीना: न शोभन्ते निर्गन्धा: किंशुका: इव ||


Those who are born in a great family and are handsome and young, but do not possess any knowledge, are like a beautiful flower without fragrance.

*********


सुखमापतितं सेव्यं दु:खमापतितं तथा |

चक्रवत् परिवर्तन्ते दु:खानि च सुखानि च |


Take equally both joys and sorrows that come in

Because in life the cycle of joys and sorrows keep changing.

***********

शीलं शौर्यमनालस्यं पाण्डित्यं मित्र संग्रहः

अचोरहरणीयानि पञ्चैतान्यक्षयो निधिः

---

Integrity, courage, enthusiasm, knowledge, collection of good friends - these are the five imperishable treasures, that cannot be stolen by thieves.

---

ಶೀಲ, ಶೌರ್ಯ, ಉತ್ಸಾಹ, ಪಾಂಡಿತ್ಯ, ಸ್ನೇಹಿತರ ಸಂಪಾದನೆ - ಇವೇ ಐದು ನಾಶವಾಗದ ನಿಧಿ, ಇವುಗಳನ್ನು ಕಳ್ಳರು ಕದಿಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

*****

इह लोकेSपि  धनिनां परोSपि  स्वजनायते  |

स्वजनोSपि   दरिद्राणां  तत्क्षनाद्दुर्जनायते  ||


In this world, even strangers behave politely with rich persons as their own relative but in the case of destitute person even their own relative treat them as a scoundrel.

****


चला लक्ष्मीश्चलाः प्राणश्चले जीवितमन्दिरे।

चलाचले च संसारे धर्म एको हि निश्चलः।।

--

Money, soul, life, body, all these things go with time, only Dharma remains.

*********

Be Strong by being Compassionate, Truthful, and Helpful to others

---

सदयं हृदयं यस्य भाषितं सत्यभूषितम् ।

कायं परहितं यस्य कलिस्तस्य करोति किम् ॥

---

One whose heart is filled with compassion, speech is adorned with truth, whose body is for the benefaction of others - what can "kali" [= difficult times] do to him!

--

ದಯೆ ತುಂಬಿದ ಹೃದಯ, ಸತ್ಯ ಭೂಷಿತವಾದ ಮಾತು, ಪರ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ದೇಹ ಇರುವವರಿಗೆ ಕಲಿ ತಾನೆ ಏನು ಮಾಡಿಯಾನು!

*****


सर्वेषामेव शौचानाम् अर्थशौचं परं स्मृतम् ।

योऽर्थे शुचिर्हि स शुचिर्न मृद्वारिशुचिः शुचिः ॥

- मनुस्मृतिः

---

Among all types of cleanliness, being clean in finance is the cleanest. The one who is clean in finance is the cleanest not the one who is clean with respect to all other forms.

******

The Unperturbed Peace

---

आपूर्यमाणमचलप्रतिष्ठं

समुद्रमाप: प्रविशन्ति यद्वत् |

तद्वत्कामा यं प्रविशन्ति सर्वे

स शान्तिमाप्नोति न कामकामी || 2:70||

---

Just as the ocean remains undisturbed by the incessant flow of waters from rivers merging into it, likewise the wise who is unmoved despite the flow of desirable objects all around him attains peace, and not the person who strives to satisfy his greed.

(- Bhagavad Gita:2-70)

--

ಹೇ ಗೆ ಸದಾ ನದಿಗಳು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ನೀರು ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದರೂ ಸಾಗರ ಶಾಂತವಾಗಿರುತ್ತದೋ ಹಾಗೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹರಿದು ಬರುವ ಕಾಮಗಳಿಂದ ಕಲಕದಂತಿರುವ ಮನುಷ್ಯನು ಮಾತ್ರವೇ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಲ್ಲ; ಇಂತಹ ಕಾಮಗಳನ್ನು ತೃಪ್ತಿಗೊಳಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸುವವನಿಗೆ ಶಾಂತಿ ದೊರೆಯಲಾರದು. ~ ಭಗವದ್ಗೀತಃ ೨.೭೦.

******

शक्यो वारयितुं जलेन हुतभुक् छत्रेण सूर्यातपो।

नागेन्द्रो निशिताङ्कुशेन समदो दण्डेन गौगर्दभौ।

व्याधिर्भैषजसङ्ग्रहैश्च विविधैर्मन्त्रप्रयोगैर्विषं

सर्वस्यौषधमस्ति शास्त्रविहितं मूर्खस्य नास्त्यौषधम्।।

---

It's possible to put out  fire with water, avert the sun's heat with an umbrella; It's possible to control cattle and donkeys with sticks , and an intoxicated elephant with a goad/small spear; Illness can be cured by doctors and Venom with various mantras . There is a cure for everything in the Shastras ;  But there is no medicine for a fool (even ) in the Shastras ..

*****

As you sow so shall you reap 

---

यादॄशं वपते बीजं क्षेत्रम् आसाद्यकर्षकः ।

सुकॄते दुषकॄते वा अपि तादॄशं लभते फलम्  ।।

---

Just as the farmer gets the kind of crop according to the kind of seed he sows, similarly a man gets gets the fruits of his actions according to the good or bad actions he performs.

****


Desire-free judgment, virtue and wealth

---

यस्य संसारिणी प्रज्ञा धर्मार्थाव अनुवर्तते

कामाद अर्थं वृणीते यः स वै पण्डित उच्यते

-विदुर नीति

---

He, whose judgment dissociated from desire, follows both virtue and profit, and who, disregarding pleasure, chooses such goals for actions in both worlds, is considered wise.

---

ಯಾರು ತಮ್ಮ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಬಯಕೆಗಳಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತಾರೋ, ಶೀಲ ಮತ್ತು ಲಾಭ ಎರಡನ್ನೂ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೋ, ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸುತ್ತಾರೋ, ಉಭಯ ಲೋಕದಲ್ಲೂ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಆಯುತ್ತಾರೋ, ಅವರನ್ನು ವಿವೇಕವಂತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

*******


सर्वतीर्थमयी माता सर्वदेवमयः पिता 

मातरं पितरं तस्मात् सर्वयत्नेन पूजयेत्

--

Mother is (the embodiment) of all pilgrimages, father is (the embodiment) of all deities. Hence, mother and father are to be revered with all efforts.

*****

न जातु काम: कामानामुपभोगेन शाम्यति I

हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्धते ।।

---

Desire wont become less or non-existent after its fulfilment.Just as [the yajna] fire consumes the ghee offered and becomes much more inflamed, desire also increases with consumption.

---

ಬಯಕೆಗಳ ಪೂರೈಕೆಯಿಂದ ಅವು ಕಡಿಮೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದಂತಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೇಗೆ ಯಜ್ಞದ ಬೆಂಕಿಗೆ ತುಪ್ಪ ಹಾಕುವುದರಿಂದ ಜ್ವಾಲೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದೋ ಹಾಗೆ ಬಯಕೆಗಳ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಅವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಜಾಸ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

******


Losing control and losing sight in anger

---

वाच्यावाच्यं प्रकुपितो न विजानाति कर्हिचित्।

नाकार्यमस्ति क्रुद्धस्य नावाच्यं विद्यते क्वचित् ॥

---

One who is angry does not distinguish between what can be spoken and what is unspeakable. An angry person cannot be stopped from any action. There is nothing unspeakable for an angry person.*

येषां न विद्या न तपो न दानं ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः  |

ते  मृत्युलोके  भुवि  भार भूता  मनुष्य  रूपेण मृगाश्चरन्ति ||

---

Uneducated, are not austere and charitable, do not have moral character, virtues and are not religious minded, are a burden on the Earth we live in, and are just like animals in the form of human beings .

********

रूपयौवनसम्पन्ना विशुद्धकुलसम्भवाः ।

विद्याहीना न शोभन्ते निर्गन्धा इव किंशुकाः ॥

---

ಎಷ್ಟೇ ರೂಪವಂತನಾಗಿರಬಹುದು, ಯೌವನವಿರಬಹುದು, ಉತ್ತಮ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದು, ವಿದ್ಯಾವಂತನಾಗಿರದಿದ್ದರೆ ಶೋಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಕಿಂಶುಕ ಪುಷ್ಪದಂತೆ ನೂಡಲು ಚಂದ ಆದರೆ ಪರಿಮಳ ಇಲ್ಲ. 

---

Even though one may be beautiful or handsome, young and may be from a good family, one without practical knowledge and learning cannot shine, like the kimshukA flowers, which are beautiful but with no fragrance.

******

विद्वानेन विजानाति विद्द्वज्ज्न्परिश्रमम् |

न हि बन्ध्या विजानाति गुर्वी प्रसववेदनाम् ||


Only a learned persons knows how much effort a person has to make to become a learned person. So also a barren woman does not know how much pain a pregnant woman has to bear during child-birth.

*********

यदा न कुरूते भावं सर्वभूतेष्वमंगलम् |

समदॄष्टेस्तदा पुंस: सर्वा: सुखमया दिश: ||

- श्रीमदभागवतम्

---

When one does not have bad thoughts about anybody, for that person of equanimous outlook towards all, happiness is there all around.

*******


ईर्ष्या लोभो मदः प्रीतिः क्रोधो भीतिश्च  साहसं |

प्रवृत्तिच्छिद्रहेतूनि  कार्ये  सप्त  बुधा  जगुः  || 

---

Wise and learned men have proclaimed that in this World, envy, greed, arrogance, friendship (with undeserving persons),anger, fear of  any sort, and  over-confidence,  all these seven traits in  a person are the main reasons of causing impediments and defects in any work undertaken

by him.

---

ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಹಾಗು ತಿಳಿದವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ   ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ , ಅಸೂಯೆ, ದುರಾಸೆ, ಸೊಕ್ಕು , ಸ್ನೇಹ ( ಸಲ್ಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ) , ಕೋಪ,  ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಭಯ, ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ,   ಈ ಏಳು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಯಾವುದೇ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ  ಅಡ್ಡಿ ಮತ್ತು ದೋಷಗಳು ಬರಲು  ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತವೆ 

******

मूर्खोSपि  मूर्खं दृष्ट्वा च चन्दनादतिशीतलः  |

यदि  पश्यति  विद्वांसं  मन्यते  पितृघातकंम् || 

---

 When a foolish person meets another foolish person, he feels coolness like having sandalwood paste over his body. However, when he meets a scholar or a learned person, he thinks as if he is meeting with  a lowly person who has committed the sin of patricide

---

ಒಬ್ಬ ಮೂರ್ಖ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮೂರ್ಖನನ್ನು ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಮೈಗೆ ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ಲೇಪಿಸಿದಷ್ಟು ಸಂತಸ ಪಡುತ್ತಾನೆ , ಅದೇ ಒಬ್ಬ ಜ್ಞಾನಿ ಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಪಾಪಿಯನ್ನು  ಬೇಟಿಯಾದಂತೆ ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ.

*****

अभ्दि: गात्राणि शुध्यन्ति मन: सत्येन शुध्यति I

विद्यातपोभ्यां भूतात्मा बुद्धिर्ज्ञानेन शुद्धयति ॥

- मनुस्मॄति

---

Eyes, skin and other sense organs of the body are purified by water; Mind is purified by truth; The inner self is purified by learning and discipline; While intellect is purified by knowledge.

---

ಕಣ್ಣು, ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಇತರ ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ನೀರಿನಿಂದ ಶುದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಸತ್ಯದಿಂದ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಅಂತರಾತ್ಮ ವಿದ್ಯೆ ಮತ್ತು ತಪದಿಂದ ಶುದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ; ಬುದ್ಧಿ ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಶುದ್ಧಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

*******

अत्यादरो दारसहोदरेषु न मातृपित्रोर्न च सोदरेषु ।

मूर्खे नियोगस्तनये वियोग: पश्यन्ति लोका: कलिकौतुकानि ।।


Excessive regard for the wife’s brothers, and little for one’s parents and brothers, entrusting (business) in fools and dis-union with sons – these are the interesting features of Kaliyuga which the people witness

****


*

Silence is Golden: Use Words Wisely

---

आत्मनः मुख दोषेण बध्यन्ते शुक सारिकाः ।

बकाः तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वार्थ साधनम् ॥

---

Nightingales and parrots are trapped because of the fault of their own mouths. However, storks are not caught. Silence is indeed the instrument that achieves all ends.

********

मूर्खस्य पञ्च चिन्हानि गर्वो दुर्वचनं तथा।

क्रोधश्च दृढवादश्च परवाक्येष्वनादरः॥

---

There are five signs of fools - Pride, abusive language, anger, stubborn arguments and disrespect for other people's opinion

****


सुखमापतितं सेव्यं दु:खमापतितं तथा |

चक्रवत् परिवर्तन्ते दु:खानि च सुखानि च

- महाभारत

---

Take equally both joys and sorrows that come in

Because in life the cycle of joys and sorrows keep changing.

**********

ಏಕೋದರಸಮುದ್ಭೂತಾ ಏಕನಕ್ಷತ್ರಜಾತಕಾಃ |

*ನ ಭವನ್ತಿ ಸಮಾಃ ಶೀಲೇ ಯಥಾ ಬದರಿಕಣ್ಟಕಾಃ ||


ಹೇಗೆ ಒಂದು ಬದರೀ ವೃಕ್ಷದ ಮುಳ್ಳುಗಳು ಒಂದೇ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲವೋ, ಹಾಗೆಯೇ ಒಂದೇ ತಾಯಿಯ ಮಕ್ಕಳಾದರೂ, ಒಂದೇ ನಕ್ಷತ್ರದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಕ್ಕಳಾದರೂ ಗುಣ, ನಡತೆ ಒಂದೇ ತರಹ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. (ಅದು ಅವರವರ ಪೂರ್ವಜನ್ಮ ಕರ್ಮಗಳ ಫಲದಂತೆ.)


Though persons be born from the same womb and under the same stars, they do not become alike in disposition as the thousand fruits of the badari tree.

******

Maintain Equanimity and Balance

---

प्रासन्नतां या न गताभिषेकत: तथा न मम्ले वनवास दु:खत: |

मुखाम्बुज श्री रघुनन्दनस्य मे सदास्तु सा मंजुल मंगल प्रदा ||

---

The facial expression of SriRama neither displayed smile on hearing the good news of his coronation ceremony nor did it display any dismay on hearing the bad news of his exile. May such a sight of SriRama always do good to us.

---

ಶ್ರೀ ರಾಮನ ಮುಖಭಾವ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿದಾಗ ನಗುವಾಗಲೀ ಅಥವಾ ವನವಾಸದ ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿದಾಗ ದು:ಖವಾಗಲೀ ತೋರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಶ್ರೀ ರಾಮನ ಅಂತಹ ನೋಟ(ಮುಖಾಂಬುಜ) ನಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮಂಗಳಕರವಾಗಿರಲಿ.

********

पिता धर्मः पिता स्वर्गः पिता हि परमं तपः।

पितरि प्रीतिमापन्ने प्रीयन्ते सर्वदेवताः॥

--

Father is compared to Heaven , Father is Religion, Father is ultimate sacrifice. He is placed at a higher pedestal than all Gods combined.

*******

सन्तोषं परमास्थाय सुखार्थी संयतो भवेत्।

सन्तोष मूलं हि सुखं दुःखमूलं विपर्ययः॥

- मनुस्मृति 

---

One who wants happiness should have contentment and remain self-controlled, as happiness has its root in contentment, and its opposite, that is discontentment, is the root of unhappiness.

---

ಯಾರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಬೇಕೋ ಅವರಲ್ಲಿ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಯಮ ಇರಬೇಕು ಏಕೆಂದರೆ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಸಂತೃಪ್ತಿ, ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧವಾದ ಅಸಮಾಧಾನ ದು:ಖಕ್ಕೆ ಮೂಲ. 

 ~ ಮನುಸ್ಮೃತಿ.

****

वरं एको गुणी पुत्रो न च मूर्खशतान्यपि ।

एकश्चंद्रस्तमो हन्ति न च तारागणोपि च ॥

---

It is better to have one son with all good qualities than have a hundred of them who are stupid. Just like it is one moon that lights up the night and not the entire constellations of stars put together.

---

ಹೇಗೆ ಆಗಸದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಚಂದ್ರನು  ಸಹಸ್ರಾರು ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು ಬೆಳಗಿಸುವ ಬೆಳಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೋ ಹಾಗೆ,ನೂರು ಮೂರ್ಖಮಕ್ಕಳಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ತಮ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನಿದ್ದರೆ  ಸಾಕು.

*

अलब्धमीहेद्धर्मेण लब्धं यत्नेन पालयेत् 

पालितं वर्धयेन्नित्यं वृद्धं पात्रेषु निक्षिपेत्॥

---

The unobtained should be desired for in dharmic way.The obtained should be saved with care.The saved should be increased.The increased should be given to the worthy

**********

हंसः श्वेतो बकः श्वेतो को भेदो बकहंसयोः ।

नीरक्षीरविवेके हंसः हंसः बकः बकः ॥

--_

Swan is white. So is a Crane. A swan is known for its grace, intelligence and ability to separate milk from water. External appearance may be same. But what differentiates them is that unique talent.

---

ಹೊರ ನೋಟಕ್ಕೆ  ಬಣ್ಣ ಒಂದೇ ಆಗಿದ್ದರೂ  ಗುಣಗಳಿಂದ ಬೇರೆಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ ಹೇಗೆ ಕೊಕ್ಕರೆ ಹಾಗೂ  ಹಂಸದಂತೆ ಬಿಳಿ  ಬಣ್ಣದ್ದಾದರೂ, ಹಂಸ ತನ್ನ ಸೌಂದರ್ಯ, ಚತುರತೆ ಹಾಗೂ ನೀರು ,ಹಾಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ   ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ  ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ.

*****

उद्योगिनम् पुरुषसिंहमुपैति लक्ष्मीः

दैवेन देयमिति कापुरुषा वदन्ति ।

दैवं निहत्य कुरु पौरुषमात्मशक्त्या

यत्ने कृते यदि न सिध्यति कोऽत्र दोषः ॥

---

Riches go to that lion among men, who is industrious. Mean people say that wealth is to be given by fate. Overcome your destiny and put in best efforts by working hard. Who is there to blame if there is no accomplishment despite your efforts?

---

ಉದ್ಯೋಗನಿರತ ಪುರುಷಸಿಂಹನಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಒಲಿಯುತ್ತಾಳೆ. ಅಲ್ಪರು ಸಂಪತ್ತು ಸಿಗುವುದು ದೈವಾದೀನ ಅನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಕಠಿಣ ಶ್ರಮದಿಂದ ವಿಧಿಯನ್ನು ಮೀರಿರಿ. ಪ್ರಯತ್ನಪಟ್ಟೂ ಕೆಲಸನೆರವೇರದಿದ್ದರೆ ದೂಷಿಸುವುದು ಯಾರನ್ನು?

********

मधुसिक्तो निम्बखन्डः दुग्धपुष्टो भुजन्गमः ।

गन्गास्नातोपि दुर्जनः स्वभावं नैव मुन्चति ॥

---

Honey paste on a bitter neem stem, milk feeding for a poisonous snake and Ganga bath for a bad person; none will change their character. The bad qualities do not vanish just by changing outer look. We have to change our inner self. "

******


विद्वत्वं च नृपत्वं च नैव तुल्यं कदाचन ।

स्वदेशे पूज्यते राजा विद्वान् सर्वत्र पूज्यते ॥

---

There is no comparison between being a scholar or being a king. King is respected in his state. While a scholar is respected world wide.

---

ವಿದ್ವಾಂಸ ಮತ್ತು ರಾಜನನ್ನು ಹೋಲಿಸಬಾರದು , ಕಾರಣ ರಾಜ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ  ವಿದ್ವಾಂಸನಾದವನು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಗೌರವಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ

******


दुर्जनेन समं सख्यं प्रीतिं चापि न कारयेत् ।

उष्णो दहति चाङ्गारः शीतः कृष्णायते करम् ॥

---

Love and friendship with wicked people must be avoided always. When hot, it will burn you like coal and when cold it will blacken the hand.

---

ಹೇಗೆ  ಇದ್ದಲು  ಬೆಂಕಿಯಿದ್ದಾಗ ಸುಡುತ್ತದೆಯೋ  ಮತ್ತು ತಣ್ಣಗಿದ್ದಾಗ ಕೈಯನ್ನು ಕಪ್ಪುಮಾಡುತ್ತದೆಯೋ ಹಾಗೆ ದುಷ್ಟ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹ  ಬೆಳಸದೆ ಇರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು.

****

सत्यं माता पिता ज्ञानं धर्मो भ्राता दया सखः ।

शान्तिः पत्‍नी क्षमा पुत्रः षडेते मम बान्धवाः ॥

---

Truth is mother; knowledge is father; moral merit is brother; kindness is friend; peace is wife;  and forgiveness is son.  These are my six relatives.*

*******

अपि स्वर्णमयी लंका न मे शोचति लक्ष्मण ।

जननीः जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसि ॥

---

Even though Lanka is the golden land, it does not allure me. Being close to mother and motherland is better than heaven.

---

ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಚಿನ್ನದ ಭೂಮಿ ಆದರೂ ಸಹ, ನನಗೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಆಸೆ ಇಲ್ಲ. ತಾಯಿ ಮತ್ತು ತಾಯಿನಾಡೀಗೆ  ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವುದು ಸ್ವರ್ಗಸುಖಕ್ಕೆ ಸಮಾನ .

*****

शरीरमाद्यं खलु धर्मसाधनम् 

---

The human body is the first instrument for treading the path of dharma

*******

जीर्यन्ति जीर्यतः केशाः दन्ता जीर्यन्ति जीर्यतः ।

चक्षुःश्रोत्रे च जीर्येते तृष्णैका तु न जीर्यते ॥

- महाभारत, अनुशासनपर्व

--

Hairs ripen with age; teeth wear out with age; eyes and ears get feeble too.  But Thirst of desire is not placated !

***

परोपदेशवेलायां शिष्टाः सर्वे भवन्ति वै ।

विस्मरन्तीह शिश्टत्वं स्वकार्ये समुपस्थिते ॥

---

Any body can give advice to somebody in distress. But forget all those advices when they themselves are in trouble.

---

ಯಾರೂ ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವವರಿಗೆ ಉಪದೇಶ ಮಾಡಬಹುದು,  ಆದರೆ ಅದೇ ಉಪದೇಶ ತಾವು ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಮರೆತು ಹೋಗುತ್ತದೆ.

********


नक्तंदिनानि मे यान्ति कथम्भूतस्य सम्प्रति

दुःखभाङ्न भवत्येवं नित्यं सन्निहितस्मृतिः

---

He, who constantly analyses how his day and night are passing and adopts the appropriate way, will never become a victim of sorrow.

---

ಯಾರು ತನ್ನ ಹಗಲು ರಾತ್ರಿ ಹೇಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆಂದು ವಿಶ್ಲೇಶಿಸುತ್ತಾನೋ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೋ, ಅವನು ಎಂದೂ ದು:ಖಕ್ಕೆ ಬಾಗಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

*******


न धैर्येण  बिना  लक्ष्मी न शौर्येण बिना जयः

न दानेन बिना  मोक्षो  न ज्ञानेन बिना यशः 

--

One can not get rich without perseverance , can not win a battle  without courage, can not get salvation without doing charitable work, and one can not become illustrious and famous without being learned and knowledgeable.

*****


ಕ್ಷಮಯಾ ದಯಯಾ ಪ್ರೇಮ್ಣಾ ಸೂನೃತೇನಾರ್ಜವೇನ ಚ |

ವಶೀಕುರ್ಯಾತ್ ಜಗತ್ ಸರ್ವಂ ವಿನಯೇನ ಚ ಸೇವಯಾ ||

--- 

ಕ್ಷಮೆ, ದಯೆ, ಪ್ರೇಮ, ಸದುಕ್ತಿ, ಋಜುಸ್ವಭಾವ, ವಿನಯ ಮತ್ತು ಸೇವೆ  - ಇವುಗಳಿಂದ ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. 

---

Forgiveness, compassion, love, sweet and truthful talk, simplicity, humility and service-full attitude conquers the entire world."

******


प्रदोषे दीपकश्चंद्रः प्रभाते दीपको रविः ।

त्रैलोक्ये दीपको धर्मः सुपुत्रः कुलदीपकः ॥

---

At night, the moon shows us the light. In the day we have the sun. Dharma (the ideal code of conduct) shows us the light in all three worlds. A good son is shows light for the entire family.

---

ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಶಶಿ ಹಗಲಲ್ಲಿ ರವಿ ಬೆಳಕನ್ನು ತೋರಿಸಿದರೆ, ಧರ್ಮ ಮೂರುಲೊಕಕ್ಕೂ ಬೇಕಾದ ಬೆಳಕನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಹಾಗೆ ಸತ್ಪುತ್ರನಾದವನು ಇಡೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ದಾರಿ ದೀಪವಾಗಬಲ್ಲ.

*****


Do not Compromise Dignity 

---

स्वल्पस्नायु वसावसेकमलिनं निर्मांसमप्यस्थिकं

श्वा लब्ध्वा परितोषमेति न तु तत्तस्य क्षुधा शान्तये।

सिंहो जम्बुकमंगमागतमपि त्यक्त्वा निहन्ति द्विपं

सर्वः कृच्छ्रगतोऽपि वाञ्झति जनः सत्वानुरूपं फलम् ॥

---

The dog is satisfied with a piece of bare bone which is dirty with a little blood and fatty substance on it though it is not sufficient to satisfy its hunger. The lion, on the other hand, ignores the jackal within its reach and kills a mighty elephant for his meal. People of majesty, though passing through a difficult period of their life, do not want to compromise their dignity and will accept only something befitting their dignity and strength.

(- From Nitisatakam of Bhartruhari)

--

ನಾಯಿಯು ಎಲುಬಿನ ಚೂರು ರಕ್ತ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಿಂದ ಕೊಳೆಯಾಗಿ ಹಸಿವನ್ನು ಇಂಗಿಸಲಾರದಷ್ಟಾದರೂ ತಿಂದು ತೃಪ್ತಿಪಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸಿಂಹವು ನರಿ ತನ್ನ ಹತ್ತಿರವಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ ಬಲಿಷ್ಟ ಆನೆಯನ್ನೇ ಕೊಂದು ತಿನ್ನುತ್ತದೆ. ಗಾಂಭೀರ್ಯವಂತರು, ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಕಷ್ಟಕಾಲದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ತಮ್ಮ ಘನತೆಗೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ತಮ್ಮ ಘನತೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗನುಸಾರವಾದುದನ್ನೇ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ~ ಭರ್ತೃಹರಿಯ ನೀತಿಶತಕ.

***


गुरुं प्रयोजनोद्देशादर्चयन्ति न भक्तितः ।

दुग्धदात्रीति गौर्गेहे पोष्यते न तु धर्मतः ॥

- दृष्टांतकलिका

---

People worship the teacher (or the planet Guru) becuase there is benefit in doing so - not out of devotion. People rear cows at home because they give milk - not with dharma in mind

***********


Looks and what is inside

---

दूरतः शोभते मूर्खो लम्बशाटपटावृतः । 

तावच्च शोभते मूर्खो यावत्किञ्चिन्न भाषते ॥

---

Wearing expensive dresses a fool looks like a scholar from a distance. But, when he opens his mouth his ignorance comes out.

- Chanakya Niti

---

ಮೂರ್ಖ ದುಬಾರಿ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸಿ ದೂರದಿಂದ ವಿದ್ವಾಂಸನ ತರಹ ಕಾಣುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಅವನು ಬಾಯಿ ಬಿಟ್ಟಾಗ ಅವನ ಮೂರ್ಖತನ ಹೊರಬರುತ್ತದೆ. 

- ಚಾಣಕ್ಯನೀತಿ.

******

मर्कटस्य सुरपानं मध्ये वृश्चिकदंशनं

तन्मध्ये भूतसंचारो यद्वा तद्वा भविष्यति ॥

---

The state of those who have no sense-control are compared to a monkey, that has consumed toddy, bitten by a scorpion and to top it all possessed by a ghost.

*********

मृगाः मॄगै: संगमुपव्रजन्ति गावश्च गोभिस्तुरंगास्तुरंगै: |

मूर्खाश्च मूर्खै: सुधय: सुधीभि: समानशीलव्यसनेषु सख्यं ||

---

Deer follows deer, cow follows cows, horse follows horses. Similarly, foolish people follow other fools, and wise people go after wise. Friendship develops among those who have similar character and interests.

*****


जीयन्तां दुर्जया देहे रिपवश्च्क्षुरादयः ।

जितेषु ननु लोकोऽयं तेषु कृत्स्नस्त्वया जितः॥

---

The enemies resident in the body, namely the sense organs like the eyes etc., which are difficult to control, should be conquered. Once they are conquered, it is as good as the whole world has been conquered by you.

****

Test of Loyalty

---

जानीयात् प्रेषणे भृत्यान् वान्धवान् व्यसनागमे ।

मित्रं चापदि काले च भार्यां च विभवक्षये ॥

---

Revealed is truth of the helper's loyalty in time of work, friend's friendship in time of danger and bad time, and spouse's s love in time of loss of wealth.

---

ಸಹಾಯಕನ ನಿಜತ್ವ ತೋರುವುದು ಕೆಲಸದ ವೇಳೆ ಅವನ ನಿಷ್ಟೆಯಿಂದ, ಸ್ನೇಹಿತನ ಸ್ನೇಹ ಕಷ್ಟ ಹಾಗೂ ಅಪಾಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಸಂಗಾತಿಯ ಪ್ರೀತಿ ಸಂಪತ್ತು ನಷ್ಟವಾದಾಗ.

*****

Yaksha Yudhishthira Samvada

धकॊ धस्वदाधदत्यभन्नु मधत के च तस्याधबतश्चया् ।

कश्चनै भस्तॊ नमधत कधिश्चॊ प्रधतधतिधत ॥ 


Yaksha Asks: 'What is it that make the Sun rise? Who keeps him company? Who cause him to set? And in whom is he established?'


ब्रह्माधदत्यभन्नु मधत दवेास्तस्याधबतश्चया् ।

धभश्चाास्तॊ नमधत च सत्ये च प्रधतधतिधत ॥ 


Yudhishthira answered, 'Brahma make the Sun rise: the gods keep him company: Dharma cause him to set: and he is established in truth.'

******

असद्भिः शपथेनोक्तं जले लिखितमक्षरम् ।

सद्भिस्तु लीलया प्रोक्तं शिलालिखितमक्षरम् ॥


when wicked people  say something by swearing, it is like a letter written on water. But even the noble say something as a joke, it is like a letter carved on stone.

*****


इह लोकेSपि  धनिनां परोSपि  स्वजनायते  |

स्वजनोSपि   दरिद्राणां  तत्क्षनाद्दुर्जनायते  ||

---

In this world, even strangers behave politely with rich persons as their own relative but in the case of destitute person even their own relative treat them as a scoundrel.

********


The Insatiable Fire of Desire

---

न जातु काम: कामानामुपभोगेन शाम्यति I

हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवर्धते ।।

- श्रीमद्भागवतम् ९.१९.१४

---

Desire wont become less or non-existent after its fulfilment.Just as [the yajna] fire consumes the ghee offered and becomes much more inflamed, desire also increases with consumption.

- Shrimad Bhagvatam 9:19:14

********


मितं च सारं च वचो हि वाग्मिता

---

Oratory is speech which has measured and carefully chosen words, and at the same time filled with deeper meaning.

*****


अनर्थितर्पणं वित्तं चित्तमध्यानदर्पणम् ।

अतीर्थसर्पणं देहं पर्यन्ते शोच्यतां व्रजेत् ॥

---

Wealth which does not help the needy, a mind which is without meditative peace, and a body which does not move towards sacred space, come to sorrow at the end.

---

ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗದ ಸಂಪತ್ತು, ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಶಾಂತಿ ಇರದ ಮನಸ್ಸು, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗದ ದೇಹ, ದು:ಖದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯವಸಾನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

*****


कलहान्तनि हम्र्याणि कुवाक्यानां च सौदम् | 

कुराजान्तानि राष्ट्राणि कुकर्मांन्तम् यशो नॄणाम् ||

---

Quarrels destroy families. Bad words  destroy friends . Nations get destroyed due to incapable person as a King. Person's bad deeds destroy success.

*****


Who experiences happiness?

---

अकिंचनस्य दान्तस्य शान्तस्य समचेतस:।

मया संतुष्टमनस: सर्वा: सुखमया दिशा:॥

---

The whole world is experienced as full of happiness by a person who is unperturbed, calm, self-controlled, equanimous, and contended.

---

ಅವಿಚಲಿತ, ಶಾಂತ, ಮನೋನಿಗ್ರಹ, ಸಮಚಿತ್ತ, ಮತ್ತು ಸಂತುಷ್ಟ ಮನಸ್ಸು ಇರುವವರಿಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಸುಖಮಯವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

***********


आचिनोति च शास्त्रार्थम् आचारे स्थापयित्यपि । 

स्वयमाचरते यस्मात् तस्मादाचार्य उच्यते ।।


One who knows the import of the Shastras, adheres to the Shastras Himself and also inspires others to follow the Shastras can be termed an Acharya.

************



संग्रहैकपरः प्रायः समुद्रोपि रसातले |

दातारं जलदं पश्य गर्जन्तं भुवनोपरि ||


A miser  is like an ocean, which keeps every thing deep under its depth. On the other hand a generous person is like a rain cloud, which roams over the entire Earth distributing its bounty  of rain with thundering sound.

**********

Do not give empty hopes

---

अर्थीनाम् उपपनानां पूर्वं चाप्युपकारिणां।

आशाम् सम्श्रुत्य यो हन्ति स लोके पुरुषाधमः॥

---

A person gives hope to another who requests for money or other material thing or to one who had helped that person in the past. Having given them hope, if that person disappoints them by not keeping his promise, then he is the worst kind of person in this world.

*******

Marks of Wisdom

क्षिप्रं विजानाति चिरं शृणॊति विज्ञाय चार्थं भजते न कामात्

नासंपृष्टॊ व्यपयुङ्क्ते परार्थे तत् प्रज्ञानं प्रथमं पण्डितस्य

-विदुर नीति

He who understands quickly, listens patiently, pursues his goals with judgment and not from desire, and spends his breath not on the affairs of others without being asked, is said to possess the foremost mark of wisdom.

ಯಾವನು ಬೇಗನೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೋ, ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೋ, ತನ್ನ ಆಸೆಯಿಂದಲ್ಲದೆ, ತೀರ್ಮಾನಗಳಿಂದ ತನ್ನ ಗುರಿಗಳತ್ತ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಾನೋ, ಹೇಳದೆ ಕೇಳದೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ತಲೆಹಾಕುವುದಿಲ್ಲವೋ, ಅಂತಹವರು ವಿವೇಕ ಹೊಂದಿರುವ ಗುರುತೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.

*************

अर्थानाम् अर्जने दु:खम् अर्जितानां च रक्षणे |

आये दु:खं व्यये दु:खं धिग् अर्था: कष्टसंश्रया: ||

- पंचतंत्र 


Getting all types of wealth is painful, after getting the wealth protecting it is painful, after you have obtained the wealth it's the cause for many sorrows, if the wealth is spent then also it's sorrowful..... such a wealth which is cause to all types of problems be condemned!!

****************


Turning the Negative challenges to Positive opportunities

---

कदर्थितस्यापि च धैर्यवृत्तेः बुद्धेर्विनाशो न हि शङ्कनीयः ।

अधः कृतस्यापि तनूनपतो नाधः शिखा याति कदाचिदेव ।

---

Those who are honest and are of firm mind, even when they meet with insults their mind wont change and will not be discouraged. A burning lamp, even if it is held in such a way that its burning tip is facing downward, the flame would still be burning in its own, firm, in the upright direction.

---

ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಹಾಗೂ ದೃಢ ಚಿತ್ತದವರು ಅವಮಾನಗೊಂಡರೂ ಮನಸ್ಸು ಬದಲಾಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತೂ ಅಧೈರ್ಯಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಉರಿಯುವ ದೀಪ ತಲೆ ಕೆಳಗಾಗಿ ಮಾಡಿದರೂ ಅದರ ಜ್ವಾಲೆ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೆ ದೃಢವಾಗಿ ಮೇಲಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತದೆ.

****

श्रॄयताम् धर्मसर्वस्वं श्रॄत्वा चैवावधार्यताम् |

आत्मन: प्रतिकूलानि परेषां न समाचरेत् ||


Please listen to the essence of Dharma (i.e. piety) and having listened to it, bear in mind. The essence of Dharma is: Whatever is adverse (or Unfavourable) to us, we should not adopt (operate) that in case of others.

*************


Focus on Health, which is the means of everything

---

व्यायामात् लभते स्वास्थ्यं दीर्घायुष्यं बलं सुखं।

आरोग्यं परमं भाग्यं स्वास्थ्यं सर्वार्थसाधनम्॥

---

Exercise results in good health, long life, strength and happiness. Good health is the greatest blessing.  Health is means of everything.

---

ವ್ಯಾಯಾಮದಿಂದ  ಉತ್ತಮ  ಆರೋಗ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ 

ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯದಿಂದ ದೃಢ ಸುಖ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಮ ಭಾಗ್ಯ 

ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯವೇ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಸಾಧನ.

******


Focus on Health, which is the means of everything

---

व्यायामात् लभते स्वास्थ्यं दीर्घायुष्यं बलं सुखं।

आरोग्यं परमं भाग्यं स्वास्थ्यं सर्वार्थसाधनम्॥

---

Exercise results in good health, long life, strength and happiness. Good health is the greatest blessing.  Health is means of everything.

---

ವ್ಯಾಯಾಮದಿಂದ  ಉತ್ತಮ  ಆರೋಗ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ 

ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯದಿಂದ ದೃಢ ಸುಖ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಮ ಭಾಗ್ಯ 

ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯವೇ ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಸಾಧನ.

*****

पुस्तकस्था तु या विद्या परहस्तगतं धनं।

कार्यकाले समुत्पन्ने न सा विद्या न तद् धनं॥

---

The knowledge which is residing in the book and the money which is in possession of someone else are of no use as during the time of need they don't serve their purpose.

---

ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲೇ ಇರುವ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪರರ ಹಸ್ತದಲ್ಲಿರುವ ಧನ ಅಗತ್ಯ ಬಂದಾಗ ಯಾವ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕೂ ಬರುವುದಿಲ್ಲ.

*****

Foolishness cannot be cured

---

शक्यो वारयितुं जलेन हुतभुक्छत्रेण सूर्यातपः

नागेन्द्रो निशिताङ्कुशेण समदो दण्डेन गोगर्दभौ ।

व्याधिर्भेषजसङ्ग्रहैश्च विविधैर्मन्त्रप्रयोगैर्विषम्

सर्वस्यौषधमस्ति शास्त्रविहितं मूर्खस्य नास्त्यौषधम् ॥

---

Fire can be extinguished with water. The sun can be avoided by using an umbrella. A strong elephant can be subdued with a sharp goad. A donkey or a bull can be controlled with a stick. Diseases can be cured using medicines. A poison can be neutralized by the usage of various spells. For everything, there is a remedy prescribed in the texts, but there is no remedy to change a fool.

--

ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ ನಂದಿಸಬಹುದು. ಛತ್ರಿಯಿಂದ ಬಿಸಿಲನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು. ಭಲಶಾಲಿ ಆನೆಯನ್ನು ಅಂಕುಶದಿಂದ ಪಳಗಿಸಬಹುದು. ಕತ್ತೆ ಅಥವಾ ಎತ್ತುಗಳನ್ನು ಕೋಲಿನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು. ಖಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಔಷದಿಗಳಿಂದ ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದು.ವಿಷವನ್ನು ಹಲವು ಮಂತ್ರಗಳಿಂದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಒಂದು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳು ವಿದಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಮೂರ್ಖನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರವಿಲ್ಲ.

*****


अन्तःसारविहीनानाम् उपदेशो न जायते ।

मलयाचल संसर्गात् न वेणुश्चन्दनायते ॥

- चाणक्य नीति

---

No point advising those who are devoid of inner substance. Bamboo does not become sandalwood in the company of the Malaya mountain!

******


स्तेयं हिंसानृतं दम्भ: काम: क्रोध: स्मयो मद: ।

भेदो वैरमविश्वास: संस्पर्धा व्यसनानि च ॥ 

एते पञ्चदशानर्था ह्यर्थमूला मता नृणाम् ।

तस्मादनर्थमर्थाख्यं श्रेयोऽर्थी दूरतस्त्यजेत् ॥ 


Theft, violence, speaking lies, duplicity, lust, anger, perplexity, pride, quarrelling, enmity, faithlessness, envy and the dangers caused by women, gambling and intoxication are the fifteen undesirable qualities that contaminate men because of greed for wealth. Although these qualities are undesirable, men falsely ascribe value to them. One desiring to achieve the real benefit of life should therefore remain aloof from undesirable material wealth.

******


Manu smruti 

यत्र नार्यस्तु पूज्यन्ते रमन्ते तत्र देवताः ।

यत्रैतास्तु न पूज्यन्ते सर्वास्तत्राफलाः क्रियाः ।।

मनुस्मृति ३/५६ ।।


Anvaya: यत्र तु नार्यः पूज्यन्ते तत्र देवताः रमन्ते, यत्र तु एताः न पूज्यन्ते तत्र सर्वाः क्रियाः अफलाः (भवन्ति) ।


जहाँ स्त्रियों की पूजा होती है वहाँ देवता निवास करते हैं और जहाँ स्त्रियों की पूजा नही होती है, उनका सम्मान नही होता है वहाँ किये गये समस्त अच्छे कर्म निष्फल हो जाते हैं।

Where women are worshiped, there lives the Gods. Wherever they are not worshiped, all actions result in failure.

शोचन्ति जामयो यत्र विनश्यत्याशु तत्कुलम् ।

न शोचन्ति तु यत्रैता वर्धते तद्धि सर्वदा ।।

 मनुस्मृति ३/५७ ।।

Anvaya: यत्र जामयः शोचन्ति तत् कुलम् आशु विनश्यति, यत्र तु एताः न शोचन्ति तत् हि सर्वदा वर्धते ।

जिस कुल में स्त्रियाँ कष्ट भोगती हैं ,वह कुल शीघ्र ही नष्ट हो जाता है और जहाँ स्त्रियाँ प्रसन्न रहती है वह कुल सदैव फलता फूलता और समृद्ध रहता है । (परिवार की पुत्रियों, बधुओं, नवविवाहिताओं आदि जैसे निकट संबंधिनियों को ‘जामि’ कहा गया है ।)

The family in which women (such as mother, wife, sister, daughter,...) are full of sorrow that family meets its destruction very soon; while the family in which they do not grieve is always prosperous.

*********

*

पिण्डे पिण्डे मतिर्भिन्ना कुण्डे कुण्डे नवं पयः ।

जातौ जातौ नवाचाराः नव वानी मुखे मुखे ॥

---

Every body is Unique. No two people have the same mind. Water from no two ponds taste alike. No two cultures have same customs. No two people speak (accent) alike. Once you realise this, you shall be more tolerable to opinions that differ from yours.

---

ಪ್ರತಿ ಒಬ್ಬನೂ ಬೇರೆಯವರಿಂದ  ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತಾನೆ,ಎರಡುಜನರ ಮನಸ್ಸು ಒಂದೆತರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಯಾವುದೇ ಎರಡು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಆಚಾರ ವಿಚಾರಗಳು ಒಂದೆತರನಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.ಒಬ್ಬರು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಂತೆ ಮಾತಾಡುವುದಿಲ್ಲ,ಇದನ್ನು ಅರಿತರೆ ಬೇರೆಯವರ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಸಹನೆ ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

**************

मूर्खा यत्र न पूज्यते धान्यं यत्र सुसंचितम् ।

दंपत्यो कलहं नास्ति तत्र श्रीः स्वयमागतः ॥

--

Where the fools are not honored, where food is well kept, where there is no tension between spouses - Prosperity comes naturally to such houses. Obviously.

--

ಎಲ್ಲಿ  ಮೂರ್ಖರು ಅಭಿನಂದಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲವೊ ,ಎಲ್ಲಿ  ಆಹಾರವನ್ನು ಜತನವಾಗಿ ಕಾಪಾಡುತ್ತರೊ, ಎಲ್ಲಿ ಸಂಗಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಒತ್ತಡ ಇರುವುದಿಲ್ಲವೋ,ಸಮೃದ್ಧಿ ಅಂತಹ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಸಹಜವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ

********


यच्छन् जलमपि जलदो वल्लभतामेति सकललोकस्य ।

नित्यं प्रसारितकरो मित्रोऽपि न वीक्षितुं शक्यः ॥

- पञ्चतंत्र, मित्रसंप्राप्ति


All the cloud does is to sprinkle water on the earth once in a while. Yet, the entire world likes him a lot. The Sun on the other hand works tirelessly giving out life giving rays all through out the day, every day. Yet, no one even looks him in the eye. In this unfair world, it is not enough to be helping others but one must also be presentable to win friends.

- Panchatantra, Mitrasamprapti

***



नास्ति विद्या समं चक्षु नास्ति सत्य समं तपः ।

नास्ति राग समं दुःखम् नास्ति त्याग समं सुखम् ॥

---

There is no (power of) vision like education.

There is no penance as the the owe of truth.

There is no pain as that caused by desire.

There is no act that gives more happiness than sacrifice.

---

ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ  ಧೀರ್ಘ ದೃಷ್ಟಿಇಲ್ಲ ,ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ತಪವಿಲ್ಲ, ಇಚ್ಛೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ನೋವಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ನೋವಿಲ್ಲ.ತ್ಯಗದಿಂದ ದೊರಕುವ ಸಂತೋಷಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ದ ಸಂತೋಷವಿಲ್ಲ.

******

अल्पं किन्चिच्छ्रियं  प्राप्य नीचो गर्वायते लघुः |

पद्मपत्र  तले  भेको मन्यते  दण्डधारिणं ||

Mean and inferior persons become very proud and arrogant on getting even a little prosperity and recognition in society, as if a frog sitting below a lotus leaf considers himself as a King or a mendicant.

************

Hold your Trust in the Divine Grace at all Times

---

पषाणोऽम्भसि पतितो नहि बहुवर्षैरापि मृदुर्भवति

मृत्स्नास्यत्तु तदात्वे जलमिश्रा सुबहुमृद्वि ।

तद्वत् दृढहरिभक्तः छलैः प्रसङ्गैस्सुदुस्सहैर्व्यथितः

नस्यदमोभक्तः स्वल्पैरापि हेतुभिर्द्रुतं चलितः ॥

When a stone is put in water, it will not melt for years. If you put a lump of mud, it will dirty the water almost immediately. This is the difference between a real devotee and a fake one. A real devotee will hold his belief in the Divine Grace through all miseries, troubles and illusions. A fake devotee will abandon his beliefs at the slightest discomfort.

ಕಲ್ಲನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿಟ್ಟಾಗ ಅದು ವರ್ಷಾನುಗಟ್ಟಲೆ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಹೆಂಟೆ ಇಟ್ಟರೆ ಕರಗಿ ತಕ್ಷಣವೇ ನೀರನ್ನು ಕೊಳೆಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಜವಾದ ಭಕ್ತನಿಗೂ ಮತ್ತು ಕಂತ್ರಿಗೂ ಇರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇ ಇದು. ನಿಜವಾದ ಭಕ್ತ ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೇ ಗೋಳು, ಕಷ್ಟ ಮತ್ತು ಬ್ರಾಂತಿಯಾದರೂ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿರುತ್ತಾನೆ. ಕಪಟ ಭಕ್ತನು ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ಅನಾನುಕೂಲಗಳಿಗೇ ತನ್ನ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡುತ್ತಾನೆ.

**********

The Marks of Wisdom

---

क्षिप्रं विजानाति चिरं शृणॊति विज्ञाय चार्थं भजते न कामात्

नासंपृष्टॊ व्यपयुङ्क्ते परार्थे तत् प्रज्ञानं प्रथमं पण्डितस्य

(-विदुर नीति)

---

He who understands quickly, listens patiently, pursues his goals with clear knowledge and not from blind desire, and spends his breath not on the affairs of others without being asked, is said to possess the foremost mark of wisdom.

---

ಯಾರು ಶೀಘ್ರವೇ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ, ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ, ಕುರುಡು ಆಸೆಗಳಿಂದಲ್ಲದೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಗುರಿಯನ್ನು ಅರಸುತ್ತಾರೋ, ಮತ್ತು ಕೇಳದೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ತಲೆ ಹಾಕುವುದಿಲ್ಲವೋ, ಅವರು ವಿವೇಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ.

*******


Be aware where you are!

---

प्रतिक्षणे मृत्युहरं निजायुर्न वेद मूढो विषयेषु सक्त:

भेको यथा व्यालमुखे प्रविष्ट: स मक्षिकां द्वेष्टि विनष्टबुद्धि:

---

Like the foolish frog which has entered the mouth of the snake covets the fly, the unwise person who is attached to the worldly things does not know that every moment of his life is at stake.

---

ಮೂರ್ಖ ಕಪ್ಪೆ ನೊಣದ ಆಸೆಯಿಂದ ಹಾವಿನ  ಹಾವಿನ ಬಾಯಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡ ಅವಿವೇಕಿಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ಗಂಡಾಂತರದಲ್ಲಿರುವುದು ತಿಳಿದಿರುವುದಿಲ್ಲ.

*******


सुखमापतितं सेव्यं दु:खमापतितं तथा |

चक्रवत् परिवर्तन्ते दु:खानि च सुखानि च

- महाभारत

---

Take equally both joys and sorrows that come in

Because in life the cycle of joys and sorrows keep changing.

*********


कार्यार्थी भजते लोकं यावत्कार्य न सिद्धति ।

उत्तीर्णे च परे पारे नौकायां किं प्रयोजनम् ॥

---

ಹೇಗೆ ನದಿ ದಾಟಿದ ಬಳಿಕ ನಾವಿಕನನ್ನು ಜನಮರೆಯುತ್ತಾರೆಯೋ ಹಾಗೆ  ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯ ಸಿದ್ದಿಗಾಗಿ ,ತಮ್ಮ  ಕೆಲಸ ಆಗುವವರೆಗೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೊಗಳಬಹುದು.

******

सत्यानुसारिणी लक्ष्मीः कीर्तिस्त्यागानुसारिणी ।

अभ्याससारिणी विद्या बुद्धिः कर्मानुसारिणी ॥

- सुभाषितरत्नभाण्डागार

----

Wealth follows truthfulness, fame follows benefaction, knowledge follows practice, intellect follows implementation (action).

**********

षड् दोषाः पुरुषेणेह हातव्या भूतिमिच्छता ।

निद्रा तद्रा भयं क्रोधः आलस्यं दीर्घसूत्रता ॥

---

An ambitious man should distance himself from these 6 vices - Sleep, Lethargy, Fear, Anger, Laziness and Procrastination

---

ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಮನುಷ್ಯ ಈ 6 ದುರ್ಗುಣಗಳಿಂದ  ದೂರವಿರಬೇಕು ಬಹಳ ಹೊತ್ತು ನಿದ್ದೆಮಾಡುವುದು,ಆಲಸ್ಯ , ಹೆದರಿಕೆ, ಕೋಪ , ಸೋಮಾರಿತನ ಮತ್ತು ವಿಳಂಬ ಪ್ರವೃತ್ತಿ

***********


आदित्यचन्द्रावनिलोऽनलश्चद्यौर्भूमिरापो हृदयं यमश्च ।

अहश्च रात्रिश्च उभे च सन्ध्ये धर्मेऽपि जानाति नरस्य वृत्तम् ॥

---

The Sun, Moon, Wind, Fire, Earth, Water, Conscience, Death, Day, Night, Dawn, Dusk and the moral code of life stand witness to a man's actions

---

ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ , ಗಾಳಿ , ಬೆಂಕಿ, ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಮನಸ್ಸಾಕ್ಷಿ , ಮರಣ  , ದಿನ, ರಾತ್ರಿ , ಮುಂಜಾನೆ, ಮುಸ್ಸಂಜೆ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯನ ಜೀವನದ ನಡತೆಗೆ   ನೀತಿಸಂಹಿತೆಯಪಾಲನೆಗೆ  ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ  .

**********

येषां न विद्या न तपो न दानं ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः  |

ते  मृत्युलोके  भुवि  भार भूता  मनुष्य  रूपेण मृगाश्चरन्ति ||

---

Uneducated, are not austere and charitable, do not have moral character, virtues and are not religious minded, are a burden on the Earth we live in, and are just like animals in the form of human beings .

**********


कपिरपि च कापिशायनमदमत्तो वृश्चिकेन संदष्टः ।

अपि च पिशाचग्रस्तः किं ब्रूवो वैकृतं तस्य ॥

- कुवलयानंद

---

It is first of all a monkey. On top it, it is drunk. A scorpion has stung it. To add to the chaos, it is possessed. One can only imagine what can happen. It is the state of the human world today - men, intoxicated by wealth, stung by ignorance and possessed by greed.

**********


दुर्जनः प्रियवादीति नैतद् विश्वासकारणम् ।

मधुतिष्टति जिह्वाग्रे हृदये तु हालाहलम् ॥

A wicked man speaking sweetly is never worthy of trust. There is honey on the tip of the tongue . But there is poison in his heart 

ಸಿಹಿಯಾದ ಮಾತನಾಡುವ  ದುಷ್ಟ ಮನುಷ್ಯ ನಂಬಿಕೆಗೆ  ಯೋಗ್ಯನಲ್ಲ   ನಾಲಿಗೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಜೇನಿನಂತಹ ಮಾತು ಬಂದರೂ ಅದು ಒಳಗಿಂದ ವಿಷ ಪೂರಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ

*****


जननी जन्मभूमिश्च जाह्ननवी च जनार्दनः ।

जनकः पञ्चमश्चैव जकाराः पञ्च दुर्लभाः ॥ 

--

Mother(जननी), motherland (जन्मभूमिः), the river Ganges (जाह्ननवी), God(जनार्दनः) and father(जनकः) are the five words begin ज (जकाराः) with and are very rare(दुर्लभाः ) to get.

*********


शैले शैले न माणिक्यं मौक्तिकं न गजे गजे ।

सुजना: न हि सर्वत्र चंदनं न वने वने ॥


Precious Stones are not found on every mountain , a Diamond cannot be found on every elephant (Lord Indra’s elephant – Airawat had a Diamond in his forehead), Sandalwood is not in every forest and Good people are not to be found everywhere.

*****

कलहान्तनि हम्र्याणि कुवाक्यानां च सौदम् | 

कुराजान्तानि राष्ट्राणि कुकर्मांन्तम् यशो नॄणाम् ||

---

Quarrels destroy families. Bad words  destroy friends . Nations get destroyed due to incapable person as a King. Person's bad deeds destroy success.

*****

हेम्नः संलक्ष्यते ह्यग्नौ विशुद्धि: श्यामिकाऽपि वा I

- रघुवंश

---

The purity or otherwise of gold can be tested only when it is put through the fire.

****


उष्ट्राणां च विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभा: 

परस्परं प्रशंसन्ति अहो रुपमहो ध्वनि:


Donkeys are singing song in a weddings of camels. Both are praising each other, donkeys say how beautiful camels are, camels say what a pleasant voice. This is a typical scenario in a gathering of low calibre persons. None of them is of any excellence, but they praise each other, either because they don't know what is excellence, or because they want some mental satisfaction. Now whenever somebody praises you

****


पिबन्ति नद्यः स्वयम् एव न अम्भः स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षाः ।

न अदन्ति स्वयम् खलु वारिवाहा परोपकाराय सतां विभूतयः ॥

---

River never drinks its own water. A tree does not eat its own fruits. Could do not consume the crops on which they shower. Good people always use their power to help others.

---

ನದಿ ಎಂದಿಗೂ ತನ್ನನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ,ಮರ ತನ್ನದೇ ಹಣ್ಣುಗಳು ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ,ಮಳೆಬರಿಸುವ ಮೋಡ ಬೆಳೆಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.ಸಜ್ಜನರು ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಇತರರ ಒಳ್ಳೆಯದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.

********

अल्पानामपि वस्तूनां संहितः कार्यसाधिका ।

तृणैर्गुणत्वापनैर्बध्यन्ते मत्तहस्तिनः ॥

---

Great things can be achieved by putting small things together. Just like a rope made up of grass (Jute) can be used to tie down a massive mad elephant.

---

ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ನಾರಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಹಗ್ಗದಿಂದ ದೊಡ್ದ ಆನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವಂತೆ ,ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಂದ ದೊಡ್ಡಪರ್ವತವನ್ನು  ಏರಬಹುದು.

****


हरे हरे मे हर पातकानि । हरे हरे मे कुरु मंगलानि  |

हरे हरे मे तव देहि दास्यम् । हरे हरे मे त्वयि भक्तिरस्तु ॥


harē harē mē hara pātakāni | harē harē mē kuru maṅgalāni |

harē harē mē tava dēhi dāsyam | harē harē mē tvayi bhaktirastu ||


Lord Hari, destroy my sins

Lord Hari, bestow me with auspiciousness

Lord Hari, endow me with servitude

Lord Hari, grant me unrelenting devotion towards you.

*********


Talk less and Do more

---

शरदि न वर्षति गर्जति, वर्षति वर्षासु निःस्वनः मेघः ।

नीचः वदति न कुरुते, वदति न साधुः करोति एव ॥

---

Clouds in autumn make lot of noise but do not rain. Monsoon clouds rain, without making noise. An inferior person just talks, does not act but a good person acts without talking.

******


विषादप्यमृतं ग्राह्यं बालादपि सुभाशितं ।

अमित्रादपि सद्दृत्तं अमेध्यादपि काञ्चनम् ॥

---

We should we ready to accept good things no matter where they come from. Nectar from poison, a wise saying from a little boy, a good quality from an enemy or gold from garbage.

---

ಒಳ್ಳೆಯದು ಎಲ್ಲಿಂದಲೇ ಬರಲಿ ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು. ವಿಷದಿಂದ ಅಮೃತ ,ಸಣ್ಣವನ ಬುದ್ದಿಯ ಮಾತು,ವಿರೋಧಿಯ ಒಳ್ಳೆಯ ಗುಣ ಕಸದಿಂದ ರಸ .

******

पुस्तकस्था तु या विद्या परहस्तगतं धनम् ।

कार्यकाले समुत्पन्ने न सा विद्या न तद् धनम् ॥

Knowledge locked up in a book, and money lent to others are both useless because they cannot be summoned when they the need arises.

ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿರುವ ಜ್ಞಾನ , ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟ ದುಡ್ಡು, ಎರಡೂ ಅನುಪಯುಕ್ತ  ಯಾಕೆಂದರೆ ಅಗತ್ಯ ಬಿದ್ದಾಗ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.

॥ ಅನ್ಯಥಾ ಶರಣಂ ನಾಸ್ತಿ ತ್ವಮೇವ ಶರಣಂ ಮಮ 

ತಸ್ಮಾತ್ ಕಾರುಣ್ಯ ಭಾವೇನ ರಕ್ಷ ರಕ್ಷ ಜನಾರ್ದನ ॥

********

राजा राष्ट्रकृतं पापं राज्ञः पापं पुरोहितः ।

भर्ता च स्त्रीकृतं पापं शिष्यपापं गुरुः तथा ॥

A king is culpable for sins committed by the nation. The adviser to the king is culpable of sins committed by the king.The  Husband is responsible for his wife's sins. A teacher is responsible for the sins of the pupil.

ರಾಜ ರಾಷ್ಟ್ರದ  ಜನತೆ ಎಸಗುವ ಪಾಪಗಳಿಗೆ  ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹನಾಗುತ್ತಾನೆ ,ರಾಜನಿಗೆ ಸಲಹೆಗಾರ ರಾಜ ಎಸಗುವ ಪಾಪಗಳ ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹನಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತಾನೆ ಪತಿ ಪತ್ನಿಯ ಪಾಪಗಳ ಹೊಣೆ ಹೊತ್ತರೆ, ಒಂದು ಶಿಕ್ಷಕ ಶಿಷ್ಯನ  ಪಾಪಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗುತ್ತಾನೆ 

********


शकटं पञ्चहस्तेषु दशहस्तेषु वाजिनम् |

गजं हस्तसहास्रेण दुष्टं दूरेण वर्जयेत् ||

---

Maintain a distance of 5 feet when a cart passes by. Move away for a distance of 10 feet when a horse passes by. Keep a distance of 1000 feet with the elephant. Stay as far away as possible from an evil person.

---

ಗಾಡಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ ಐದು ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ, ಕುದುರೆ ಹಾದು ಹೋಗುವಾಗ ಹತ್ತು ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ; ಆನೆಗೆ ಸಾವಿರ ಅಡಿ ದೂರವಿರಿ, ದುಷ್ಟ ಜನರಿಂದ ಎಷ್ಟು ದೂರ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಷ್ಟು ದೂರವಿರಿ.

*******

Depend on yourself, and not on others

---

सर्वं परवशं दु:खं सर्वमात्मवशं सुखम् |

एतद्विद्यात्समासेन लक्षणं सुखदु:खयो: ||

---

All that is dependent on others is painful; all that is dependent on oneself is pleasing; he shall know this to be, in short, the definition of pleasure and pain.

---

ನೋವು ಮತ್ತು ಸಂತೋಷಗಳ ವಿವರಣೆ ಸುಲಭ. ಇತರರನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುವುದು ನೋವು. ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುವುದು ಸಂತೋಷ.

********


कुसुमं वर्णसंपन्नगन्धहीनं न शोभते ।

न शोभते क्रियाहीनं मधुरं वचनं तथा ॥

---

It is not of much use if a colourful flower does not have any scent. Similarly, it is not much use if you do not execute any plans and just talk about them.

---

ಅತಿಸುಂದರವಾಗಿದ್ದರೂ ಸುವಾಸನೆ ಇಲ್ಲದ ಹೂ ಹೇಗೆ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲವೋ ಹಾಗೆ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತಾರದ ಯೋಜನೆ ಅಥವಾ ಬರೀ ಮಾತಿನ ಯೋಜನೆಯೂ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲವಾಗುತ್ತದೆ.

*******

यः स्वभावो हि यस्य स्यात्तस्यासौ दुरतिक्रमः। 

श्वा यदि क्रियते राजा स किं नाश्नात्युपानहम्।।


One never gives up their inherent inborn qualities. Even if a dog is made King, it will never stop chewing on footwear.

**************


न  यत्न कोटि शतकैरपि दुष्टः सुधीर्भवति |

किं मर्दितोपि कस्तूर्यां लशुनो  याति सौरभं  ||


Even by making millions of attempts a wicked does not become a noble and righteous person, just like a bulb of garlik even rubbed with 'kastoori' does not become sweet smelling.

*******

सर्पः क्रूरः खलः क्रूरः सर्पात् क्रूरतरः खलः ।

सर्पः शाम्यति मन्त्रैश्च दुर्जनः केन शाम्यति ॥

---

Snake is cruel, so is a wicked person. But among them the cruelty of a wicked man surpasses that of a snake. A snake's cruelty can be abated (by snake charmers). But what do we do for the wicked man?

--

ಹಾವು ವಿಷಜಂತುವಾದರೆ ,ಕ್ರೂರಿಯಾದ   ಮನುಜ ಹಾವನ್ನೂ ಮೀರಿಸಬಲ್ಲ. ಹಾವನ್ನು ಹಾವಾಡಿಗನಿಂದ ಸಮಾದಾನ ಪಡಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಕ್ರೂರಿಯನ್ನಾಗದು.

*********


सम्पूर्णकुंभो न करोति शब्दं

अर्धोघटो घोषमुपैति नूनम् ।

विद्वान् कुलिनो न करोति गर्व

गुणैर्विहीना बहु जल्पयन्ति ॥

Meaning: A full pot does not make noise while a partially filled one makes a lot of noise - showing off its imperfection. A real scholar and virtuous people, do not talk mush. Those who lack virtue talk too much.

***

सर्वाबाधाप्रशमनं त्रैलोक्यस्याखिलेश्वरि। एवमेव त्वया कार्यमस्मद्वैरिविनाशनम्॥


- भावार्थ : हे सर्वेश्वरि! तुम इसी प्रकार तीनों लोकों की समस्त बाधाओं को शान्त करो और हमारे शत्रुओं का नाश करती रहो।

***

Quote of the day:


सत्यं वद धर्मं चर स्वाध्यायान्मा प्रमदः ।

आचारस्य प्रियं धनमाहृत्य प्रजातन्तुं मा व्यवच्छेत्सीः ॥


Meaning: A lesson to students graduating from the gurukul. Always speak the truth, Live by the dharma, Never stop to self learning, Pay appropriate fees to the teacher and do not abstain from the next phase of life.

****

Quote of the day:


सत्यस्य वचनं श्रेयः सत्यादपि हितंवदेत् । यद् भूतहितमत्यन्तं एतत् सत्यम् मतं मम ॥


Meaning: Telling truth is the noble thing. It is also more important to be nice to people. According to me, that which pleases the most is the truth.

****

सर्वमङ्गलमङ्गल्ये शिवे सर्वार्थसाधिके। शरण्ये त्र्यम्बके गौरि नारायणि नमोऽस्तु ते ॥


- भावार्थ : हे नारायणी! तुम सब प्रकार का मंगल प्रदान करने वाली मंगल मयी हो। कल्याण दायिनी शिवा हो। सब पुरुषार्थो को सिद्ध करने वाली, शरणागत वत्सला, तीन नेत्रों वाली एवं गौरी हो। तुम्हें नमस्कार है।

***

 


***

Who experiences happiness?

---

अकिंचनस्य दान्तस्य शान्तस्य समचेतस:।

मया संतुष्टमनस: सर्वा: सुखमया दिशा:॥

---

The whole world is experienced as full of happiness by a person who is unperturbed, calm, self-controlled, equanimous, and contended.

---

ಅವಿಚಲಿತ, ಶಾಂತ, ಮನೋನಿಗ್ರಹ, ಸಮಚಿತ್ತ, ಮತ್ತು ಸಂತುಷ್ಟ ಮನಸ್ಸು ಇರುವವರಿಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ಸುಖಮಯವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

*****


Happiness and Contentment

---

सन्तोषं परमास्थाय सुखार्थी संयतो भवेत्।

सन्तोष मूलं हि सुखं दुःखमूलं विपर्ययः॥

- मनुस्मृति 

---

One who wants happiness should have contentment and remain self-controlled, as happiness has its root in contentment, and its opposite, that is discontentment, is the root of unhappiness.

---

ಯಾರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಬೇಕೋ ಅವರಲ್ಲಿ ಸಂತೃಪ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂಯಮ ಇರಬೇಕು ಏಕೆಂದರೆ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಸಂತೃಪ್ತಿ, ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧವಾದ ಅಸಮಾಧಾನ ದು:ಖಕ್ಕೆ ಮೂಲ. 

 ~ ಮನುಸ್ಮೃತಿ.

*


लक्ष्मि लज्जे महाविद्ये श्रद्धे पुष्टीस्वधे ध्रुवे । महारात्रि महाऽविद्ये नारायणि नमोऽस्तु ते ॥


- भावार्थ : लक्ष्मी, लज्जा, महाविद्या, श्रद्धा, पुष्टि, स्वधा, ध्रुवा, महारात्रि तथा महा अविद्यारूपा नारायणि ! आपको नमस्कार है ।



######

###


Quote of the day:


सर्वोपनिषदो गावः दोग्धा गोपालनंदनः ।

पार्थो वत्सः सुधीः भोक्ता दुग्धं गीतामृतं महत् ॥


Meaning: All Upanishads are like cows that are milked by Lord Sri Krishna. Arjuna is like a little intelligent boy who drinks the milk given by Krishna in the form of Bhagavatgeeta. It is believed that the concise Geetha contains all the wisdon in all Upanishads.

****

Quote of the day:


सर्पदुर्जनोर्मध्ये वरं सर्पो न दुर्जनः ।

सर्पः दंशति कालेन दुर्जनस्तु पदे पदे ॥


Meaning: Between a wicked man and a venomous snake, the

snake is better. Since a snake bites occasionally while

a wicked man inflicts pain at every step.

***

देहि सौभाग्यमारोग्यं देहि मे परमं सुखम्। रूपं देहि जयं देहि यशो देहि द्विषो जहि॥


- भावार्थ : हे देवी मुझे सौभाग्य और आरोग्य दो। परम सुख दो, रूप दो, जय दो, यश दो और काम क्रोध आदि शत्रुओं का नाश करो।

***

Quote of the day:


सर्पः क्रूरः खलः क्रूरः सर्पात् क्रूरतरः खलः । सर्पः शाम्यति मन्त्रैश्च दुर्जनः केन शाम्यति ॥


Meaning: Snake is cruel, so is a wicked person. But among them the cruelty of a wicked man surpasses that of a snake. A snake's cruelty can be abated (by snake charmers). But what do we do for the wicked man?

***


The Foundation of Dharma

---

धर्मादर्थः प्रभवति धर्मात् प्रभवते सुखं।

धर्मेण लभते सर्वं धर्मसारमिदं जगत् ॥

---

Wealth springs from dharma, from dharma comes happiness and one gets everything from dharma. Dharma is the essence of this world.

---

ಸಂಪತ್ತು ಧರ್ಮದಿಂದ, ಧರ್ಮದಿಂದ ಸುಖ, ಸರ್ವಸ್ವವೂ ಧರ್ಮದಿಂದ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಸಾರವೇ ಧರ್ಮ.

***

क्रोधो वैवस्वतो राजा तृष्णा वैतराणी नदी ।

विद्या कामदुधा धेनुः सन्तोषो नन्दनं वनम् ॥

--

Anger is the king of the kingdom of death. Desire reigns in hell. Knowledge is like the divine cow that gives you everything. To be happy is to be in paradise.

--

ಕೋಪ ಸಾವಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಪತಿ, ಅತಿಆಸೆ ನರಕದ ದಾರಿಗೆ ಮೂಲ, ಜ್ಞಾನ ಪವಿತ್ರವಾದ ಕಾಮಧೆನುವಿನಂತೆ ಬಯಸಿದ್ದನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತದೆ, ಆನಂದ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಮೂಲ .

***

सुखार्थी वा त्यजेत्विद्यां विद्यार्थी व त्यजेत् सुखम् |

सुखार्थिनः कुतो विद्या कुतो विद्यार्थिनः  सुखम् । 


One who seeks 'pleasure' should sacrifice 'learning' and one who seeks 'learning' should sacrifice 'pleasure'.

*****

अन्तःसारविहीनानाम् उपदेशो न जायते ।

मलयाचल संसर्गात् न वेणुश्चन्दनायते ॥

- चाणक्य नीति

---

No point advising those who are devoid of inner substance. Bamboo does not become sandalwood in the company of the Malaya mountain!

***


वरं एको गुणी पुत्रो न च मूर्खशतान्यपि ।

एकश्चंद्रस्तमो हन्ति न च तारागणोपि च ॥


It is better to have one son with all good qualities than having a hundred of them who are stupid. Just like it is one moon that lights up the night and not the entire constellations of stars put together.


ಹೇಗೆ ಆಗಸದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಚಂದ್ರನು  ಸಹಸ್ರಾರು ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು ಬೆಳಗಿಸುವ ಬೆಳಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೋ ಹಾಗೆ,ನೂರು ಮೂರ್ಖಮಕ್ಕಳಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ತಮ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನಿದ್ದರೆ  ಸಾಕು.

****

The Marks of Wisdom

---

क्षिप्रं विजानाति चिरं शृणॊति विज्ञाय चार्थं भजते न कामात्

नासंपृष्टॊ व्यपयुङ्क्ते परार्थे तत् प्रज्ञानं प्रथमं पण्डितस्य

(-विदुर नीति)

---

He who understands quickly, listens patiently, pursues his goals with clear knowledge and not from blind desire, and spends his breath not on the affairs of others without being asked, is said to possess the foremost mark of wisdom.

---

ಯಾರು ಶೀಘ್ರವೇ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ, ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋ, ಕುರುಡು ಆಸೆಗಳಿಂದಲ್ಲದೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಗುರಿಯನ್ನು ಅರಸುತ್ತಾರೋ, ಮತ್ತು ಕೇಳದೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ತಲೆ ಹಾಕುವುದಿಲ್ಲವೋ, ಅವರು ವಿವೇಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ.

***

Silence is Golden: Use Words Wisely

---

आत्मनः मुख दोषेण बध्यन्ते शुक सारिकाः ।

बकाः तत्र न बध्यन्ते मौनं सर्वार्थ साधनम् ॥

---

Nightingales and parrots are trapped because of the fault of their own mouths. However, storks are not caught. Silence is indeed the instrument that achieves all ends.

***

कुसुमं वर्णसंपन्नगन्धहीनं न शोभते ।

न शोभते क्रियाहीनं मधुरं वचनं तथा ॥

---

It is not of much use if a colourful flower does not have any scent. Similarly, it is not much use if you do not execute any plans and just talk about them.

---

ಅತಿಸುಂದರವಾಗಿದ್ದರೂ ಸುವಾಸನೆ ಇಲ್ಲದ ಹೂ ಹೇಗೆ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲವೋ ಹಾಗೆ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತಾರದ ಯೋಜನೆ ಅಥವಾ ಬರೀ ಮಾತಿನ ಯೋಜನೆಯೂ ಉಪಯೋಗವಿಲ್ಲವಾಗುತ್ತದೆ. .

***

विषादप्यमृतं ग्राह्यं बालादपि सुभाशितं ।

अमित्रादपि सद्दृत्तं अमेध्यादपि काञ्चनम् 

---

We should we ready to accept good things no matter where they come from. Nectar from poison, a wise saying froma little boy, a good quality from an enemy or gold from garbage.

***


विद्या विवादाय धनं मदाय खलस्य शक्तिः परपीडनाय।

साधोस्तु सर्वं विपरीतमेतद् ज्ञानाय दानाय च रक्षणाय॥


A rogue utilizes his education for quarrel, money for pride and power for oppressing others whereas a noble utilizes his education for knowledge, money for charity and power for securing others.

***

न उच्चार्थो विफलोऽपि दूषणपदं दूष्य:तु कामो लघु: ||

---

There is no fault in the failure of the big dreams/aims. But it's big fault even to think for the personal selfish gains.

****


अग्निशेषम् ऋणशेषम् शत्रुशेषम् तथैव च |

पुन: पुन: प्रवर्धेत तस्मात् शेषम् न कारयेत् ||


If a fire, a loan, or an enemy continues to exist even to a small extent, it will grow again and again; so do not let any one of it continue to exist even to a small extent.

****

अनाहूतः प्रविशति अपृष्टो बहु भाषते ।

अविश्वस्ते विश्वसिति मूढचेता नराधमः ॥

---

Going to places un-invited, taking too much when not asked, trusting the unworthy are the qualities of a foolish bad people.

---

ಆಮಂತ್ರಣ ಇಲ್ಲದೆ ಹೋಗುವುದು , ಹೇಳದಿದ್ದರೂ ಅತಿಯಾಗಿ ತೆಗೆಯುವುದು, ಅನರ್ಹರನ್ನು ನಂಬುವುದು ಎಲ್ಲವೂ ಮೂರ್ಖರ ಲಕ್ಷಣಗಳು

***

यद सत्सङ्गनिरतः भविष्यसि भविष्यसि ।

तथा सज्जनगोष्ठीषु पतिष्यसि पतिष्यसि ॥

- हितोपदेश, मित्रलाभ


If you stay in good company, you shall remain.  Similarly, if you fall off from good company, you shall fall

***


Anger burns your own self

---

पुंसामसमर्थानामुपद्रवायात्मनो भवेत्कोपः ।

पिठरं क्वथदतिमात्रं निजपार्श्वानेव दहतितराम् ||

---

The anger of incapable individuals leads to their own trouble. An earthen pot with the liquid in it fiercely boiling severely burns its own outer sides.

---

ಅಸಮರ್ಥನಾದವರ ಕೋಪ  ಅವರಿಗೇ ತೊಂದರೆಗೆ ದಾರಿಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಮಣ್ಣಿನ ಮಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕುದಿಯುವಾಗ ತನ್ನ ಹೊರಬದಿಯೇ ಸುಟ್ಟುಹೋಗುತ್ತದೆ.

***

वदनं प्रसादसदनं सदयं हृदयं सुधामुचो वाचः ।

करणं परोपकरणं येषां केषां न ते वन्द्याः ॥

---

Who will not honor such a person - who keeps a smile on his face always, has compassion in his heart, whose speech is controlled, and always helps others.

***

उष्ट्राणां च विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभा: 

परस्परं प्रशंसन्ति अहो रुपमहो ध्वनि:

---

Donkeys are singing song in a weddings of camels. Both are praising each other, donkeys say how beautiful camels are, camels say what a pleasant voice. This is a typical scenario in a gathering of low calibre persons. None of them is of any excellence, but they praise each other, either because they don't know what is excellence, or because they want some mental satisfaction. Now whenever somebody praises you

****

Little people and their Pride

---

दिव्यं चूत फलं प्राप्य न गर्वं याति कोकिलः ।

पीत्वा कर्दम पानीयं भेको बक बकायते ॥

---

The cuckoo has no pride in the possession of a delicious mango where as a frog will be croaking by a gulp of muddy water.

---

ಕೋಗಿಲೆಗೆ ರುಚಿಕರ ಮಾವಿನ ಹಣ್ಣು ಪಡೆದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಜಂಬವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕಪ್ಪೆ ಕೊಚ್ಚೆಯ ಮಣ್ಣು ನೀರ ಗುಟುಕಿ ವಟ ವಟ ಎನ್ನುತ್ತದೆ.

***

यदा न कुरूते भावं सर्वभूतेष्वमंगलम् |

समदॄष्टेस्तदा पुंस: सर्वा: सुखमया दिश: ||

---

When one does not have bad thoughts about anybody, for that person of equanimous outlook towards all, happiness is there all around.

***

येषां न विद्या न तपो न दानं  ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः ।

ते मर्त्यलोके भुविभारभूता मनुष्यरूपेण मृगाश्चरन्ति ॥

---

Those without education, no hardwork, no charity, no knowledge, no virtues, and no dharma - they are animals walking on earth in human form.

---

ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣ ,ಕೆಲಸಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಶ್ರಮ ,ದಾನ, ಒಳ್ಳೆಯ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸದ್ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದದ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸದ ಮನುಜನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆದಾಡುವ ಪ್ರಾಣಿಯಂತೆ.

****

अभ्रच्छाया तृणाद्ग्निः पराधीनं च यत्सुखम् l 

अज्ञानेषु च वैराग्यं क्षिप्रमेतद्विनश्यति ll 


The shade on the ground created by a cloud in the sky, a fire ignited on blades of dry grass, happiness and pleasure of a person dependent on others, and freedom from worldly desires caused due to ignorance – all these vanish in no time.

***

परो अपि हितवान् बन्धु: ,बन्धु: अपि अहित: पर: |

अहित: देहज: व्याधि: , हितम् आरण्यम् औषधम् ||

-हितोपदेश


The person with whom we have no relation, but who helps us in our difficult times is our Real relative. Just like a disease which is in our own body does so much harm to us while the medicinal plant which grows in forest far off does so much of good to us!

***


महाजनस्य संसर्गः कस्य नोन्नतिकारकः ।

पद्मपत्रस्थितं तोयम्धत्ते मुक्ताफलश्रियम् ॥

- पञ्चतन्त्रम्

---

For whom is the company of great people not beneficial? Even a water droplet when on lotus petal, shines like a pearl.

---

ನೀರಲ್ಲೆ ಇರುವ ತಾವರೆಯ ಎಲೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದ ನೀರ ಹನಿ ಮುತ್ತಿನಂತೆ ಹೊಳೆಯುವ ಹಾಗೆ , ಯಾರಿಗೆ ಉತ್ತಮರ ಸಂಗ ಅನುಕೂಲಕಾರಿಯಲ್ಲ?

****

सद्भिः तु लीलया प्रोक्तं शिलालिखितम् अक्षरम् ।

असद्भिः शपथेन उक्तं जले लिखितं अक्षरम् ॥  ॥

---

Even the playful words from good people are as

reliable as those carved in stone. But with the wicked ones, even pledges are as unsteady as words written on water.

---

ಸಜ್ಜನರ ತಮಾಷೆಯ ಮಾತೂ ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಕೊರೆದಷ್ಟು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದುರ್ಜನರ ಮಾತು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯಾದರೂ ನೀರಿನಮೇಲೆ ಬರೆದಂತೆ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

***


Give before someone asks

---

पद्माकरं दिनकरो विकचीकरोति चन्द्रो विकासयति कैरवचक्रवालम्। 

नाभ्यर्थितो जलधरोऽपि जलं ददाति सन्तः स्वयं परहितेषु कृताभियोगाः॥ 

---

Sun imparts light on a lotus so that it can bloom. Moon makes the night lilies bloom in large numbers. Even when you do not ask, the clouds bring you rain. Such is the greatness of great altruists. They give even before you ask.

---

ಕಮಲ ಅರಳಲು ಸೂರ್ಯ ಬೆಳಕನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ, ಚಂದ್ರ ಬಹಳಷ್ಟು ರಾತ್ರಿ ಲಿಲಿಗಳನ್ನು ಅರಳುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಾವು ಕೇಳದಿದ್ದರೂ ಮೋಡ ಮಳೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಇವೇ ಪರಹಿತಚಿಂತಕರ ಮಹಾತ್ಮೆ, ಕೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ.

****

क्रोधो वैवस्वतो राजा तृष्णा वैतराणी नदी ।

विद्या कामदुधा धेनुः सन्तोषो नन्दनं वनम् ॥


Anger is the king of the kingdom of death. Desire reigns in hell. Knowledge is like the divine cow that gives you everything. To be happy is to be in paradise.


ಕೋಪ ಸಾವಿನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಪತಿ, ಅತಿಆಸೆ ನರಕದ ದಾರಿಗೆ ಮೂಲ, ಜ್ಞಾನ ಪವಿತ್ರವಾದ ಕಾಮಧೆನುವಿನಂತೆ ಬಯಸಿದ್ದನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತದೆ, ಆನಂದ ಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಮೂಲ .

****

Do it in the right time

---

आदानस्य प्रदानस्य कर्तव्यस्य च कर्मण: |

क्षिप्रम् अक्रियमाणस्य काल: पिबति तद्रसम् ||

(-हितोपदेश)

---

Whatever you have to return back to others or whichever work has to be done by you, if those actions are not done in the right time, Time will drink away (will take away) the sweetness in them.

(Hitopadesa)

---

ಪರರಿಗೆ ಏನಾದರೂ ಕೊಡುವುದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದಾದರೂ ಕೆಲಸ ನೀವೇ ಮಾಡಬೇಕಾದಾಗ ಅವುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ, ಕಾಲ ಅವುಗಳ ಮಾದುರ್ಯವನ್ನೇ ನುಂಗಿ ಹಾಕುತ್ತದೆ. 

~ ಹಿತೋಪದೇಶ.

***


ವನಾನಿ ದಹತೋ ವಹ್ನೇಃ ಸಖಾ ಭವತಿ ಮಾರುತಃ |

ಸ ಏವ ದೀಪನಾಶಾಯಕೃಶೇ ಕಸ್ಯಾಸ್ತಿ ಗೌರವಮ್ ||

---

ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಸುಡುವ ಬೆಂಕಿಯ ಜ್ವಾಲೆಗಳಿಗೆ ಗಾಳಿಯು ಸ್ನೇಹಿತನಾಗುತ್ತಾನೆ.   ಅದೇ ಗಾಳಿಯು ದೀಪವನ್ನು  ನಂದಿಸುತ್ತದೆ. ದುರ್ಬಲರಲ್ಲಿ ಯಾರಿಗೆ ತಾನೇ ಸ್ನೇಹವಿರುತ್ತದೆ? 

---

Wind is a friend for the fire that burns the fores

The same wind can even put off a lamp; Who will befriend a weak person?

***

अहिंसा प्रथमं पुष्पं पुष्पमिन्द्रिय निग्रहः।

सर्व पुष्पं दयाभूते पुष्पं शान्तिर्विशिष्यते।।

शमः पुष्पं तपः पुष्पं ध्यानं पुष्पं च सप्तमं।

सत्यं चैवाष्टमं पुष्पमेतैस्तुष्यति केशवः।।

---

Non-violence is the first flower, control over the senses is a flower, compassion towards all beings is a flower, forbearance is a flower especially, (right) knowledge is a flower, penance is a flower, then, also, peace is a flower, truth being the eighth flower - these are dearest to Lord viShNu.

*****

अञ्जलिस्थानि पुष्पाणि वासयन्ति करद्वयम् 

अहो सुमनसां प्रीति: वामदक्षिणयोः समा:

---

The flowers that we take in our hands make both the right and left hands equally fragrant. Similar is the love of good people. They love everyone equally without bias.

*****

क्रोधमूलो मनस्तापः क्रोधः संसारबन्धनम्।

धर्मक्षयकरः क्रोधः तस्मात्क्रोधं परित्यज॥


Anger is the root cause of mental distress. Anger is the reason for bondage with this world. Anger reduces righteousness, hence give up anger.

***

गुणेषु क्रियतां यत्न: किमाटोपै: प्रयोजनम् |

विक्रीयन्ते न घण्टाभि: गाव: क्षीरविवर्जिता:||

---

One should try to develop intrinsic and relevant qualities/skills rather than making noise and showing off. A cow cannot be sold by ringing a bell in her neck if she cannot be milked.

***

गौरवं प्राप्यते दानात्, न तु वित्तस्य संचयात्।

स्थिति: उच्चै: पयोदानां, पयोधीनां अध: स्थिति:॥


Reputation is achieved by distributing money and  not by collecting it. Clouds command a high position whereas the sea lies low.

*

ज्येष्ठो भ्राता पिता चैव यश्च विद्यां प्रयच्छति ।

त्रयस्ते पितरो ज्ञेयाः धर्मे वर्त्मनि वर्तिनः ॥

-रामायण 


An elder brother, the father himself and he who gives knowledge - these three are to be perceived (respected) as fathers by those on the path of virtue.

*****

Restrain impulsive response

---

भये व यदि वा हर्षे संप्राप्ते यो विमर्शयेत्‌ ।

कृत्यं न कुरुते वेगान्न स संतापमाप्नुयात्‌ ॥

---

Whether fear or joy - when it happens unexpectedly - one who does not immediately react in an impulsive manner will not get to endure sorrow.

(Panchatantra)

****

Don't judge people by appearance

---

वेषं न विश्वसेत् प्राज्ञ: वेषो दोषाय जायते | 

रावणो भिक्षुरूपेण जहार जनकात्मजाम्  || 

---

Seldom judge a person as a saint by one's appearance for they are often deceptive. It was under the guise of a Sadhu that Ravana abducted Sita.

***

उष्ट्राणां च विवाहेषु गीतं गायन्ति गर्दभा: 

परस्परं प्रशंसन्ति अहो रुपमहो ध्वनि:


Donkeys are singing song in a weddings of camels. Both are praising each other, donkeys say how beautiful camels are, camels say what a pleasant voice. This is a typical scenario in a gathering of low calibre persons. None of them is of any excellence, but they praise each other, either because they don't know what is excellence, or because they want some mental satisfaction. Now whenever somebody praises you

****

Keep away from people with quick mood changes

---

क्षणे रुष्टाः क्षणे तुष्टाः रुष्टाः तुष्टाः क्षणे क्षणे

अव्यवस्थितचित्तानां प्रसादः अपि भयंकरः

---

Angry one moment and content another, changing moods often; Even being in the good books of fickle minded people is frightening.

***


यस्य नास्ति स्वयं प्रज्ञा शास्त्रं तस्य करोति किम् । 

लोचनाभ्यां विहीनस्य दर्पणः किं करिष्यति ॥

---

What is use of knowledge to a person who does not have the capability to understand it? What is the use of mirror to a person who is blind?

**

Do you Have Hope? If so be Active all the Time.

---

आशाणां मनुष्याणां काचिदाश्चर्य श‍ृंखला ।

बद्धा यया प्रधावंति मुक्तास्तिश्ठंति पंगुवत ॥  ॥

---

Hope is an amazing bonding chain of human beings. Those who are bonded by it run, and those who are free from it, remain immobile like the disabled.

---

ಆಶೆ ಎಂಬುದು ಮಾನವನ ಆಶ್ಚ್ಯರ್ಯಕರ ಬಂಧನದ ಸರಪಳಿ. ಯಾರು ಆ ಬಂದನದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಓಡುತ್ತಾರೆ, ಯಾರು ಅದರಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿರುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಅಂಗವಿಕಲರಂತೆ ನಿಶ್ಚಲರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ

***


यथा धेनुसहस्त्रेषु वत्सो विन्दति मातरम्।

तथा पूर्वकॄतं कर्म कर्तारमनुगच्छत्॥ 

---

A calf recognizes its mother among thousands of cows; similarly, previous deeds go with the doer.

***


आजगाम  यदा  लक्ष्मीर्नारिकेलफलाम्बुवत्   |

निर्जगाम  यदा  लक्ष्मीर्गजभुक्तकपित्थवत्  ||  


 Whenever wealth accumulates with a person it is just like the sweet water collected inside the fruits of a Coconut tree, but when it departs it is like a tree devastated by an elephant for feeding him.

***

अनाहूतः प्रविशति अपृष्टो बहु भाषते ।

अविश्वस्ते विश्वसिति मूढचेता नराधमः ॥

--

Going to places un-invited, taking too much when not asked, trusting the unworthy are the qualities of a foolish  people.

--

ಆಮಂತ್ರಣ ಇಲ್ಲದೆ ಹೋಗುವುದು ,ಹೇಳದಿದ್ದರೂ ಅತಿಯಾಗಿ ತೆಗೆಯುವುದು, ಅನರ್ಹರನ್ನು ನಂಬುವುದು ಎಲ್ಲವೂ ಮೂರ್ಖರ ಲಕ್ಷಣಗಳು

*****


चला  लक्ष्मीश्चला:  प्राणाश्चले  जीवितमन्दिरे  |

चलाचले  च  संसारे  धर्म  एको  हि  निश्चलः      ||

- चाणक्य नीति 


 Wealth acquired by a person is always unsteady and perishable, and so also the life force enshrined in human body. All worldly existence is also perishable, but surely only the 'Dharma' is invariable.

****


Greatness is not according to where you sit, but your intrinsic qualities. 

---

गुणैरुत्तुंगतां याति नोत्तुंगेनासनेन वै | 

प्रासादशिखरस्थोऽपि काको न गरुडायते ||

---

One becomes great by means of virtues and not just by occupying a high position. A crow sitting on the top of a palace is not regarded as an eagle. 

---

ಗುಣಗಳಿಂದ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗುತ್ತೇವೆ, ಉನ್ನತ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದಲ್ಲ. ಅರಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಿರುವ ಕಾಗೆಯನ್ನು ಗರುಡ ಪಕ್ಷಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

***

तुल्यवर्णच्छदः  कृष्णः कोकिलैः सह संगतः   |

केन  विज्ञायते  काकः  स्वयं  यदि  न  भाषते  || 


The outward appearance of a Crow and a Cuckoo bird and the colour of their feathers is the same and they also live together.  So , who can  distinguish between them unless the crow himself doesnot speak.

***

Losing control and losing sight in anger

---

वाच्यावाच्यं प्रकुपितो न विजानाति कर्हिचित्।

नाकार्यमस्ति क्रुद्धस्य नावाच्यं विद्यते क्वचित् ॥

---

One who is angry does not distinguish between what can be spoken and what is unspeakable. An angry person cannot be stopped from any action. There is nothing unspeakable for an angry person.

---

ಕೋಪಿಷ್ಟನಿಗೆ ಏನು ಮಾತಾಡಬೇಕು ಏನು ಮಾತಾಡಬಾರದು ಎನ್ನುವ ಬೇದ ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೋಪಿಷ್ಟನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.  ಯಾವುದೇ ಕೋಪಿಷ್ಟನಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬಾರದೆಂಬುದೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.

***


येषां न विद्या न तपो न दानं ज्ञानं न शीलं न गुणो न धर्मः  |

ते  मृत्युलोके  भुवि  भार भूता  मनुष्य  रूपेण मृगाश्चरन्ति ||


Uneducated, are not austere and charitable, do not have moral character, virtues and are not religious minded, are a burden on the Earth we live in, and are just like animals in the form of human beings .

*****

कुलीनैः सह संपर्कं पण्डितैः  सह मित्रताम्।

ज्ञातिभिश्च समं मेलं कुर्वाणो न विनश्यति॥

 - सुभाषितरत्नभाण्डागरे


A person who is in  always in constant touch with  people who are born in good families who seeks the friendship of  learned scholars and who mixes and  enjoys in the company of his own kin would never face destruction or damage.

***


ಎಲ್ಲ ಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ನನಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿ, ನನ್ನನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಿತುಕೊಂಡು, ಫಲಾಪೇಕ್ಷೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಒಡೆತನದ ಭಾವವಿಲ್ಲದೆ, ಜಡತ್ವವಿಲ್ಲದೆ ನಿನ್ನ ಕೆಲಸ(ಯುದ್ಧ) ಮಾಡು. 

~ ಭಗವದ್ಗೀತೆ

***

Check for the intrinsic quality before mentoring

---

जलसेकेन वर्धन्ते तरवो नाश्मसंचयाः । 

भव्यो हि द्रव्यतामेति क्रियां प्राप्य तथाविधाम् II

---

Trees, and not heaps of stones, grow when water is given. An object of good quality alone becomes a worthy object when it is taken care of in an appropriate manner. 

--

ನೀರು ಹಾಕಿದಾಗ ಮರ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ, ಕಲ್ಲಿನ ರಾಶಿಯಲ್ಲ. ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ವಸ್ತು ಮಾತ್ರ ಸೂಕ್ತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಯೋಗ್ಯ ವಸ್ತುವಾಗುತ್ತದೆ.

****

The Union of the Four - Beware

---

यौवनं धनसम्पत्तिः प्रभुत्वम् अविवेकता

एकैकमपि अनर्थाय किं यत्र चतुष्ठयम्

(- हितोपदेश)

---

Youth, Wealth, Power, Thoughtlessness - each on its own can cause havoc. What can be said when all the four converge!

---

ಯೌವನ, ಧನಸಂಪತ್ತು, ಪ್ರಭುತ್ವ, ಅವಿವೇಕತೆ - ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಅದರಷ್ಟಕ್ಕೇ ಅನರ್ಥಕಾರಿ. ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಸೇರಿದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಏನೆನ್ನೋಣ! 

~ ಹಿತೋಪದೇಶ.

*****

नान्नोदकसमं दानं न तिथिर्द्वादशी समा।

ना गायत्र्याः परो मन्त्रो न मातुर्दैवतं परम्।


Offering food and water is the biggest of all donations. Dwadashi is the holiest day. Gayatri mantra  is greatest of all the mantras and mother is above all the deities.

****

सहजान्धदृशः स्वदुर्नये परदोषेक्षणदिव्यचक्षुषः |

स्वगुणोच्चगिरो मुनिव्रत्ताः परवर्णग्रहणेष्वसाधवः ||


Blind to short-comings in self, these people have extremely good sight while finding fault in others. They display loud voice when talking about self and a saint-like silence when praising others. Such is the nature of bad people.

***


Who is fit to be a Leader?

---

न गणस्याग्रतो गच्छेत्

सिद्धे कार्ये समं फलम् ।

यदि कार्यविपत्तिः स्यात्

मुखरस्तत्र हन्यते ॥

---

One should never lead a team because everyone gets equal share on success, but the leader is held responsible in case of any failure.

*****

नारीकेलसमाकारा दृश्यन्तेपि हि सज्जनाः ।

अन्ये बदरिकाकारा बहिरेव मनोहराः ॥ 


Good people are like coconuts-Harsh from outside but very soft and sweet from inside. In contrast the bad ones are like berries - only soft from outside, but hard inside!

****

छायामन्यस्य कुर्वन्ति तिष्ठन्ति स्वयमातपे ।

फलान्यपि परार्थाय वृक्षाः सत्पुरुषा इव ॥


Trees make shade for others, even by standing themselves in Sun. They also provide fruits for others to enjoy. Trees are indeed, like good people.


ಉನ್ನತ  ಉದಾತ್ತ  ಮನುಜರಂತೆ, ಬಿಸಿಲಲಿ ನಿಂತರೆ  ನೆರಳ ನೀಡುವುದು ಮರ, ತಾ ತಿನ್ನದಿದ್ದರೂ ಪರರಿಗಾಗಿ ಹಣ್ಣ ನೀಡುವುದು ಮರ.

**

See faults in oneself first

---

खल: सर्षप मात्राणि परच्छिद्राणि पश्यसि। 

आत्मनो बिल्वमात्राणि पश्यन्नपि न पश्यसि

---

A wicked person easily detects in others faults as tiny as a mustard seed. However he does not see his own easily detectable faults as big as Bilva [wood apple] fruit.

--

ದುಷ್ಟನು ಇನ್ನೊಬ್ಬರಲ್ಲಿರುವ ಸಾಸುವೆ ಕಾಳಷ್ಟು ದೋಷವನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಬಿಲ್ವಫಲದಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ತಪ್ಪಿದ್ದರೂ ಅವನು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.

***


सुखमापतितं सेव्यं दु:खमापतितं तथा |

चक्रवत् परिवर्तन्ते दु:खानि च सुखानि च

- महाभारत


Take equally both joys and sorrows that come in Because in life the cycle of joys and sorrows keep changing.

*****

अपि मानुष्यकं लब्ध्वा भवन्ति ज्ञानिनो न ये ।

पशुतैव वरा तेषां प्रत्यवायाप्रवर्तनात् ।।


If, even after having acquired human birth, those who do not become truly wise, it is far better that they are born as beasts; for then they will do no mischief to others.

***


Think About the Consequences before Doing something 

---

गुणवदगुणवद्वा कुर्वता कार्यमादौ 

परिणतिरवधार्यां यत्नत: पण्डितेन।

अतिरभसकृतानां कर्मणामाविपत्ते-

र्भवति हृदयदाही शल्यतुल्यो विपाक:॥

---

Before initiating any kind of action, wise people should carefully ponder over its good and bad consequences. Otherwise, the bad outcomes of an act done in haste keeps piercing the heart like a thorn until death. 

--

ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಬಿಸುವ ಮೊದಲು ವಿವೇಕಿಗಳು ಅವುಗಳ ಗುಣಾವಗುಣಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ವಿಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು. ಇಲ್ಲವಾದರೆ, ಅವಸರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸದ ಕೆಟ್ಟ ಪರಿಣಾಮ ಜೀವನಪರ್ಯಂತ ಹೃದಯವನ್ನು ಮುಳ್ಳಿನಂತೆ ಚುಚ್ಚುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.

****

A person with patience cannot be provoked

---

क्षमा शस्त्रंकरे यस्य दुर्ज्जन किं करिष्यति 

अतृणे परितो वह्निः स्व्यमेवोपशाम्यति

---

In whose hand the weapon called 'patience' is there - what can an evil-minded person do to him?

If there is no dry grass around, fire settles by itself.

***

A list of experiences

---

को लाभो गुणिसंगमः किमसुखं प्राज्ञेतरैर्संगतिः

का हानिर्समयच्युतिः निपुणता का धर्मतत्त्वे रतिः ।

कः शूरो विजितेन्द्रियः प्रियतमाकाऽनुव्रता किं धनं

विद्या किं सुखमप्रवासगमनं राज्यं किमाज्ञाफलम् ॥

---

What is gain? Company of good people. What is pain? Company of fools. What is loss? Wastage of time. What is skill? Passion for the right principles. Who is valiant? One who has conquered his senses. Who is dear to the spouse? One who walks along. What is wealth? Learning. What is happiness? Not being in a far away land. What is kingdom? The power to command people. 

--

ಲಾಭ ಯಾವುದು? ಗುಣವಂತರ ಸಂಘ. ನೋವು ಯಾವುದು? ಮೂರ್ಖರ ಸಂಘ. ನಷ್ಟ ಯಾವುದು? ಕಾಲಹರಣ. ನಿಪುಣತೆ ಯಾವುದು? ಧರ್ಮತತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಹದಾಸಕ್ತಿ. ಶೂರ ಯಾರು? ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ಜಯಸಿದವನು. ಪ್ರಿಯತಮರಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾದುದು…

[5:01 PM, 5/22/2021] Prasad Karpara Group: उपदेशोऽहि मूर्खाणां प्रकोपाय न शांतये। 

पयःपानं भुजंगानां केवलं विषवर्धनम्॥

 

Advice given to fools makes them angry and lose calm. Like milk fed to snake increases the venom.



###################





वरं एको गुणी पुत्रो न च मूर्खशतान्यपि ।

एकश्चंद्रस्तमो हन्ति न च तारागणोपि च ॥


It is better to have one son with all good qualities than have a hundred of them who are stupid. Just like it is one moon that lights up the night and not the entire constellations of stars put together.


ಹೇಗೆ ಆಗಸದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಚಂದ್ರನು  ಸಹಸ್ರಾರು ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು ಬೆಳಗಿಸುವ ಬೆಳಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೋ ಹಾಗೆ,ನೂರು ಮೂರ್ಖಮಕ್ಕಳಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ತಮ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನಿದ್ದರೆ  ಸಾಕು.

###################





दूरस्था: पर्वता: रम्या: वेश्या: च मुखमण्डने I                                                                       युध्यस्य तु कथा रम्या त्रीणि रम्याणि दूरत: II  

--

Mountain looks very spectacular from a distance. Prostitutes look very beautiful when they make-up.  War stories are very interesting.  All these three things are interesting from distance . Better get away from them  to safeguard  your own interest.

###################





सहजांधदृशः स्वदुर्नये परदोषेक्षणदिव्यचक्षुषः |

स्वगुणोच्चगिरो मुनिव्रताः परवर्णग्रहणेष्वसाधवः ||   

- शिशुपालवध


Wicked people are blind to their own mistakes. But they have microscopic eyes when it comes to finding faults with others. They shout on top of their voices when they are talking about their qualities. However, they go mute when asked to describe other people’s virtues.

****

cउपदेशोऽहि मूर्खाणां प्रकोपाय न शांतये। 

पयःपानं भुजंगानां केवलं विषवर्धनम्॥

 

Advice given to fools makes them angry and lose calm. Like milk fed to snake increases the venom.



###################





वरं एको गुणी पुत्रो न च मूर्खशतान्यपि ।

एकश्चंद्रस्तमो हन्ति न च तारागणोपि च ॥


It is better to have one son with all good qualities than have a hundred of them who are stupid. Just like it is one moon that lights up the night and not the entire constellations of stars put together.


ಹೇಗೆ ಆಗಸದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಚಂದ್ರನು  ಸಹಸ್ರಾರು ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜಗಳು ಬೆಳಗಿಸುವ ಬೆಳಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಳಕನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೋ ಹಾಗೆ,ನೂರು ಮೂರ್ಖಮಕ್ಕಳಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ತಮ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಬ್ಬ ಪುತ್ರನಿದ್ದರೆ  ಸಾಕು.

###################





दूरस्था: पर्वता: रम्या: वेश्या: च मुखमण्डने I                                                                       युध्यस्य तु कथा रम्या त्रीणि रम्याणि दूरत: II  

--

Mountain looks very spectacular from a distance. Prostitutes look very beautiful when they make-up.  War stories are very interesting.  All these three things are interesting from distance . Better get away from them  to safeguard  your own interest.

###################





सहजांधदृशः स्वदुर्नये परदोषेक्षणदिव्यचक्षुषः |

स्वगुणोच्चगिरो मुनिव्रताः परवर्णग्रहणेष्वसाधवः ||   

- शिशुपालवध


Wicked people are blind to their own mistakes. But they have microscopic eyes when it comes to finding faults with others. They shout on top of their voices when they are talking about their qualities. However, they go mute when asked to describe other people’s virtues.

***

Plan in advance and think consequentially

---

चिन्तनीया हि विपदामादावेव प्रतिक्रिया ।

न कूपखनन्ं युक्तं प्रदीप्ते वह्निना गृहे ॥

---

Our responses to difficulties should be considered well in advance.It is no good to start digging a well when the house is on fire !

**

Observe more, Speak less

---

ईक्षणं द्विगुणं प्रोक्ताम् भाषणस्येति वेधसा ।

अक्षि द्वे मनुष्याणाम् जिव्हा त्वैकेव निर्मिता ॥

--

It is said that observing is twice as much important as speaking. This is why Nature has provided us with two eyes, and just one tongue.

--

ನೋಡುವುದು ಮಾತಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ಮುಖ್ಯವಾದುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಪ್ರಕೃತಿ ನಮಗೆ ಎರಡು ಕಣ್ಣುಗಳು, ಮತ್ತು ಒಂದೇ ನಾಲಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದೆ.

*******

सर्पदुर्जनोर्मध्ये वरं सर्पो न दुर्जनः ।

सर्पः दंशति कालेन दुर्जनस्तु पदे पदे ॥


Between a wicked man and a venomous snake, the snake is better. Since a snake bites occasionally while a wicked man inflicts pain at every step.


ಒಂದು ದುಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ವಿಷಪೂರಿತ ಹಾವಿನ ನಡುವೆ ಹಾವು ಉತ್ತಮ. ಹಾವು ಕೆಲವೊಂದು  ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚುತ್ತದೆ ಆದರೆ  ಒಂದು ದುಷ್ಟ ಮನುಷ್ಯ ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನೋವು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಾನೆ .

******

Who are our true friends?

---

आपत्काले तु संप्राप्ते यन्मित्रं मित्रमेव तत् ।

वृद्धिकाले तु संप्राप्ते दुर्जनोऽपि सुहृद्भवेत् ॥

-पञ्चतन्त्रम् 

---

One who stands by our side during a calamity is the true friend. Otherwise, during prosperity, even wicked persons too, will become friends.

--

ಆಪತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಜೊತೆ ಯಾರಿರುತ್ತಾರೋ ಅವರೇ ನಿಜವಾದ ಮಿತ್ರ. ಇಲ್ಲವಾದರೆ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದುರ್ಜನರೂ ಕೂಡ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ. 

~ ಪಂಚತಂತ್ರ.

*******


नरस्याभरणं रूपं रूपस्याभारणं गुनः।

गुणस्याभरणं ज्ञानं ज्ञानस्याभरणं क्षमा॥


A man has an ornamental form, a form of ornamentation is a virtue, a decking of a virtue is a knowledge, and an ornament of knowledge is a forgiveness.

*****


No comments:

Post a Comment